Η Άποψη της Αγίας Γραφής
Προσευχές Επαναλαμβανόμενα Λόγια ή Αυθόρμητα;
ΕΝΑ αεριωθούμενο τζάμπο πετούσε σε ύψος 12.500 μέτρων. Κάτω απλώνονταν τα παγωμένα νερά του Ειρηνικού. Ξαφνικά, ένας κινητήρας έπαψε να λειτουργεί. Κατόπιν, οι άλλοι τρεις έχασαν ισχύ. Το αεροπλάνο έπεσε κατακόρυφα δέκα χιλιόμετρα σε δυο λεπτά! Στο ύψος των 2.700 μέτρων, όμως, το αεριωθούμενο επανέκτησε ισχύ και έφτασε στο Σαν Φρανσίσκο με ασφάλεια. Κάποιος επιβάτης είπε αναστενάζοντας: «Προσευχήθηκα τόσο έντονα όσο ποτέ άλλοτε στη ζωή μου».
Σε περιόδους καταστροφών, κινδύνου ή βαθιάς λύπης, πολλοί άνθρωποι, ακόμη και μη θρησκευόμενοι, στρέφονται στον Παντοδύναμο για βοήθεια. Αντίθετα, οι θρησκευόμενοι επαναλαμβάνουν τακτικά τυπικές προσευχές σε εκκλησίες και σε ναούς ή στο σπίτι τους. Με τη βοήθεια ροζαρίων, πολλοί επαναλαμβάνουν το «Πάτερ ημών» και το Άβε Μαρία. Άλλοι χρησιμοποιούν προσευχητάρια. Εκατομμύρια Ανατολίτες γυρίζουν τροχούς που περιέχουν προσευχές στο εσωτερικό τους, ως μέσο γρήγορης επανάληψης προσευχών.
Έχετε αναρωτηθεί ποτέ: ‘Πώς πρέπει να προσευχόμαστε; Πρέπει οι προσευχές να είναι επαναλαμβανόμενα λόγια ή αυθόρμητα;’
Με τι Μοιάζει η Προσευχή
Υποθέστε ότι ο πολυαγαπημένος σας πατέρας, που ζει σε άλλη χώρα, σας ενθάρρυνε να τηλεφωνείτε όποτε θέλετε—χωρίς να χρεώνεστε το τηλεφώνημα. Δεν θα τηλεφωνούσατε συχνά; Δεν θα σας ευχαριστούσε η διατήρηση, και μάλιστα η ενίσχυση, του πολύτιμου δεσμού σας; Δεν θα συζητούσατε τις ανησυχίες σας και δεν θα εκφράζατε βαθιά ευγνωμοσύνη για όλη τη βοήθεια και την ενθάρρυνση που σας έδωσε κατά τη διάρκεια της ζωής σας; Αυτή η προσωπική σχέση θα ήταν μεγάλος θησαυρός για εσάς, έτσι δεν είναι;
Στα τηλεφωνήματά σας, ίσως να αναφέρατε μερικά θέματα ξανά και ξανά, αλλά δεν θα εκφραζόσασταν διαβάζοντας από ένα βιβλίο ή επαναλαμβάνοντας τυπικά τα ίδια σας τα λόγια, έτσι δεν είναι; Ούτε η προσευχή του Χριστιανού, λοιπόν, θα ήταν τέτοιου είδους. Στην πραγματικότητα, ο Χριστός Ιησούς είπε πως οι προσευχές δεν πρέπει ούτε κατά διάνοια να είναι τέτοιου είδους.
Τι Είπε ο Χριστός Ιησούς;
«Όταν . . . προσεύχησθε, μη βαττολογήσητε [μην επαναλαμβάνετε τα ίδια και τα ίδια, ΜΝΚ] ως οι εθνικοί· διότι νομίζουσιν ότι με την πολυλογίαν αυτών θέλουσιν εισακουσθή».a (Ματθαίος 6:7) Άλλες μεταφράσεις το αποδίδουν με τους εξής τρόπους: «Όταν προσεύχεστε, μη φλυαρείτε όπως οι ειδωλολάτρες». (ΝΔΜ) «Όταν προσεύχεστε, μην περιττολογήσετε όπως ακριβώς οι εθνικοί».—Η Καινή Διαθήκη «Βίβλος».
Μερικοί συγχέουν την πολυλογία με την ευλάβεια, την ευχέρεια λόγου με την αφοσίωση, την επανάληψη και το μήκος με την εγγυημένη απάντηση. Ο Θεός, ωστόσο, δεν μετρά την αξία μιας προσευχής με το μέτρο. Προφανώς, ο Ιησούς δεν ήθελε να χρησιμοποιούν οι ακόλουθοί του άκαμπτα, στερεότυπα λόγια ή να αποστηθίζουν προσευχές και να τις επαναλαμβάνουν. Πόσο διαρκή αξία έχουν, συνεπώς, τα ροζάρια, τα προσευχητάρια ή οι τροχοί προσευχών;
Ο Ιησούς, αφού είπε τα παραπάνω λόγια, συνέχισε δίνοντας στους μαθητές του μια υποδειγματική προσευχή—την πασίγνωστη Κυριακή Προσευχή. (Ματθαίος 6:9-13) Σκόπευε, όμως, να τους κάνει να παπαγαλίζουν εκείνες τις συγκεκριμένες λέξεις; Όχι. Στην πραγματικότητα, όταν ανέφερε ξανά την ίδια προσευχή πάνω από ένα χρόνο αργότερα, ούτε και ο ίδιος ο Ιησούς δεν χρησιμοποίησε ακριβώς τις ίδιες λέξεις. (Λουκάς 11:2-4) Υπάρχει κάποια αναφορά για το ότι οι πρώτοι Χριστιανοί το έκαναν αυτό ή ότι επαναλάμβαναν άλλες τυπικές προσευχές; Και πάλι, όχι.
Μήπως αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούμε να αναφέρουμε το ίδιο σημείο ή αίτημα πολλές φορές; Καθόλου, επειδή ο Ιησούς είπε επίσης: ‘Συνεχίστε να ζητάτε, και θα σας δοθεί· συνεχίστε να ψάχνετε, και θα βρείτε’. (Ματθαίος 7:7, ΜΝΚ) Συχνά είναι απαραίτητο να αιτούμε το ίδιο πράγμα πολλές φορές. Έτσι ο Ιεχωβά βλέπει πόσο ειλικρινείς είμαστε ως προς τα αιτήματά μας και πόσο βαθιά είναι τα αισθήματά μας σχετικά με το ζήτημα αυτό.
Για παράδειγμα, τον πέμπτο αιώνα Π.Κ.Χ., ένας ευλαβής άνθρωπος που λεγόταν Νεεμίας ζούσε ως μέλος της κοινότητας των Ιουδαίων που βρίσκονταν εξόριστοι στη Βαβυλώνα. Αυτός ήταν ο προσωπικός οινοχόος του Πέρση βασιλιά. Όταν έμαθε ότι οι συγγενείς του, οι κάτοικοι της Ιουδαίας, βρίσκονταν σε άσχημη κατάσταση, προσευχόταν «ημέραν και νύκτα» για να ανακουφιστούν. (Νεεμίας 1:6) Οι προσευχές του εισακούστηκαν. Ο Ιεχωβά υποκίνησε το συμπονετικό Πέρση κυβερνήτη να δώσει στον Νεεμία την εξουσία να ταξιδέψει στην Ιερουσαλήμ για να τακτοποιήσει τα ζητήματα. Αυτό και έκανε, με αποτέλεσμα την ευτυχία του λαού του και τη διατήρηση της πίστης τους.—Νεεμίας 1:3–2:8.
Πώς Βοηθάει η Εγκάρδια Προσευχή
Ο Ιεχωβά, αν και είναι η Υπέρτατη Δύναμη του σύμπαντος, προσκαλεί τα «παιδιά» του να τον πλησιάζουν ολόκαρδα. «Πλησιάσατε εις τον Θεόν, και θέλει πλησιάσει εις εσάς», αναφέρει ο μαθητής του Ιησού Ιάκωβος. (Ιακώβου 4:8) Πώς όμως; Πρέπει να προσευχόμαστε στο όνομα του Ιησού. (Ιωάννης 14:6, 14) Επιπλέον, όπως δήλωσε ο Παύλος: «Χωρίς . . . πίστεως αδύνατον είναι να ευαρεστήση τις εις αυτόν· διότι ο προσερχόμενος εις τον Θεόν πρέπει να πιστεύση ότι είναι και γίνεται μισθαποδότης εις τους εκζητούντας αυτόν».—Εβραίους 11:6.
Εκείνοι που έχουν προβλήματα, ακόμη κι εκείνοι που έχουν κάνει σοβαρά σφάλματα, μπορούν να ζητήσουν και να λάβουν βοήθεια και συγχώρηση. Ο Ιησούς το έδειξε αυτό λέγοντας την ιστορία ενός θρησκευτικού ηγέτη που, όταν προσευχόταν, ευχαριστούσε τον Θεό για το ότι ήταν αγιότερος από άλλους· όμως, ένας φοροσυλλέκτης (τον οποίο εκείνον τον καιρό μισούσαν και θεωρούσαν σοβαρό παραβάτη) απλώς είπε: «Θεέ, ελέησέ με τον αμαρτωλόν». Είναι βέβαιο ότι αυτή η απλή, εγκάρδια προσευχή δεν προήλθε από κάποιο βιβλίο. Και ο Ιησούς καταδίκασε το θρησκευόμενο υποκριτή, αλλά είπε για τον άλλον: «Εκείνος που ταπεινώνει τον εαυτόν του θα υψωθή».—Λουκάς 18:10-14, ΚΔΤΚ.
Οι άσχημες τάσεις του κόσμου κάνουν πολλούς να ανησυχούν και να υποφέρουν από κατάθλιψη. Οι Χριστιανοί μπορεί ακόμη να ανησυχούν σχετικά με τη στάση τους ενώπιον του Θεού. Όμως, η τακτική, συχνή, αυθόρμητη προσφυγή στον Ιεχωβά για βοήθεια μπορεί να «κάνει θαύματα». Ο Παύλος έγραψε: ‘Μη σας πιάνει ανησυχία για τίποτα, αλλά για το καθετί ας γίνονται γνωστά τα αιτήματά σας στον Θεό μέσω προσευχής και δέησης και με απόδοση ευχαριστίας· και η ειρήνη του Θεού, που υπερέχει από κάθε σκέψη, θα φρουρήσει τις καρδιές σας και τις διανοητικές σας δυνάμεις μέσω του Χριστού Ιησού’.—Φιλιππησίους 4:6, 7, ΜΝΚ.
Η λέξη δέηση σημαίνει ένθερμη παράκληση, ικεσία προς τον Θεό για βοήθεια· σημαίνει ότι ανοίγουμε την καρδιά μας σ’ αυτόν όπως θα έκανε κάποιο παιδί σ’ έναν πολυαγαπημένο και συμπονετικό γονέα. Τέτοιες προσευχές δεν προέρχονται από βιβλία ούτε μπορεί να τις επαναλαμβάνει κάποιος σαν παπαγάλος. Πηγάζουν από καρδιές που χρειάζονται βοήθεια και οι οποίες έχουν πραγματική πίστη στον Ιεχωβά, τον ‘Ακούοντα προσευχή’.—Ψαλμός 65:2.
[Υποσημειώσεις]
a Η λέξη βαττολογώ χρησιμοποιείται μόνο μια φορά στην Αγία Γραφή και σημαίνει ‘επαναλαμβάνω τα ίδια και τα ίδια’, «‘φλυαρώ’, με την έννοια ότι κάποιος προσπαθεί να επιτύχει στην προσευχή επαναλαμβάνοντας συνεχώς ορισμένα λόγια».—Θεολογικό Λεξικό της Καινής Διαθήκης (Theological Dictionary of the New Testament).
[Ευχαριστία για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 20]
Drawings of Albrecht Dürer/Dover Publications, Inc.