Το Κύτταρο

Ένας ενήλικος αποτελείται από περίπου 100 τρισεκατομμύρια κύτταρα, το καθένα από τα οποία είναι ασύλληπτα περίπλοκο. Για να δείξει την περιπλοκότητά του, το περιοδικό Νιούζγουικ (Newsweek) παρομοίασε το κύτταρο με μια περιτειχισμένη πόλη. «Ηλεκτροπαραγωγοί σταθμοί παράγουν την ενέργεια του κυττάρου», έλεγε το περιοδικό. «Εργοστάσια παράγουν πρωτεΐνες, ζωτικές μονάδες χημικού εμπορίου. Πολύπλοκα συστήματα μεταφοράς οδηγούν ορισμένα χημικά στοιχεία από σημείο σε σημείο μέσα στο κύτταρο και πέρα από αυτό. Φρουροί στα οχυρά παρακολουθούν τις αγορές εξαγωγής και εισαγωγής, και ελέγχουν τον έξω κόσμο για σημάδια που εγκυμονούν κινδύνους. Πειθαρχημένες βιολογικές στρατιές είναι σε ετοιμότητα για να αντιμετωπίσουν τους εισβολείς. Μια κεντρική γενετική κυβέρνηση διατηρεί την τάξη».

Σκεφτείτε πώς ήρθατε σε ύπαρξη εσείς—τα περίπου 100 τρισεκατομμύρια κύτταρά σας. Αρχίσατε από ένα και μόνο κύτταρο το οποίο σχηματίστηκε όταν το σπέρμα από τον πατέρα σας ενώθηκε με ένα ωάριο από τη μητέρα σας. Σε αυτή την ένωση, τα σχέδια καταστρώθηκαν μέσα στο DNA (συντομογραφία του δεσοξυριβονουκλεϊνικού οξέος) εκείνου του νεοσχηματισμένου κυττάρου για να παραχθεί αυτό που τελικά έγινε εσείς—ένας εντελώς νέος και μοναδικός άνθρωπος. Λέγεται ότι «αν γράφονταν» οι οδηγίες που βρίσκονται μέσα στο DNA «θα γέμιζαν χίλια βιβλία των 600 σελίδων το καθένα».

Με τον καιρό, αυτό το αρχικό κύτταρο άρχισε να διαιρείται, δημιουργώντας δύο κύτταρα, κατόπιν τέσσερα, οχτώ, και ούτω καθεξής. Τελικά, έπειτα από περίπου 270 ημέρες—στη διάρκεια των οποίων χιλιάδες εκατομμύρια κύτταρα πολλών διαφορετικών ειδών είχαν αναπτυχτεί μέσα στη μητέρα σας για το σχηματισμό ενός μωρού—γεννηθήκατε ΕΣΕΙΣ. Ήταν λες και αυτό το πρώτο κύτταρο είχε ένα τεράστιο δωμάτιο γεμάτο βιβλία με λεπτομερείς οδηγίες σχετικά με την κατασκευή σας. Αλλά εξίσου θαυμάσιο είναι το γεγονός ότι αυτές οι πολύπλοκες οδηγίες μεταδόθηκαν σε κάθε διαδοχικό κύτταρο. Ναι, είναι εκπληκτικό ότι όλα τα κύτταρα του σώματός σας έχουν τις ίδιες πληροφορίες που περιείχε το αρχικό γονιμοποιημένο ωάριο!

Σκεφτείτε επίσης το εξής. Εφόσον κάθε κύτταρο έχει τις πληροφορίες που χρειάζεται για να παράγει όλων των ειδών τα κύτταρα, όταν ήρθε ο καιρός, ας πούμε, για να γίνουν τα κύτταρα της καρδιάς, πώς αναχαιτίστηκαν οι οδηγίες για την παραγωγή όλων των άλλων κυττάρων; Όπως φαίνεται, κάποιο κύτταρο, ενεργώντας σαν εργολήπτης που έχει ένα ντουλάπι γεμάτο σχέδια για τη δημιουργία ενός μωρού, διάλεξε από την αρχειοθήκη του ένα σχέδιο για τη δημιουργία των κυττάρων της καρδιάς. Ένα άλλο κύτταρο διάλεξε κάποιο διαφορετικό σχέδιο με οδηγίες για την κατασκευή νευρικών κυττάρων, και κάποιο άλλο πήρε ένα σχέδιο για να φτιάξει τα κύτταρα του συκωτιού, κτλ. Ασφαλώς, αυτή η μέχρι τώρα ανεξήγητη ικανότητα του κυττάρου να διαλέγει τις οδηγίες που χρειάζεται προκειμένου να παράγει ένα συγκεκριμένο είδος κυττάρου και ταυτόχρονα να αναχαιτίζει όλες τις άλλες οδηγίες είναι άλλο ένα από τα πολλά «θαύματα που μας οδηγούν από τη σύλληψη στη γέννηση».

Εντούτοις, υπάρχουν πολύ περισσότερα. Για παράδειγμα, τα κύτταρα της καρδιάς χρειάζεται να διεγερθούν ώστε να συσπώνται ρυθμικά. Έτσι, κατασκευάστηκε μέσα στην καρδιά ένα περίπλοκο σύστημα για την παραγωγή ηλεκτρικών διεγέρσεων που κάνουν την καρδιά να χτυπάει με τον κατάλληλο ρυθμό προκειμένου να υποστηρίζει το σώμα στην εκάστοτε δραστηριότητά του. Αληθινά, ένα σχεδιαστικό θαύμα! Δεν είναι να απορεί κανείς που κάποιοι γιατροί έχουν πει για την καρδιά: «Είναι πιο αποτελεσματική από οποιαδήποτε μηχανή

Το Κύτταρο—Ένα Σχεδιαστικό Θαύμα

Κυτταρική Μεμβράνη

Το περίβλημα που ελέγχει τα εισερχόμενα και τα εξερχόμενα από το κύτταρο

Πυρήνας

Περικλεισμένος σε ένα περίβλημα διπλής μεμβράνης, είναι το κέντρο ελέγχου που κατευθύνει τις δραστηριότητες του κυττάρου

Ριβοσώματα

Σωματίδια πάνω στα οποία τα αμινοξέα συγκροτούνται σε πρωτεΐνες

Χρωμοσώματα

Περιέχουν το DNA, το πρωτότυπο γενετικό σχέδιο του κυττάρου

Πυρήνιο

Ο τόπος όπου γίνεται η σύνθεση των ριβοσωμάτων

Ενδοπλασματικό Δίκτυο

Φύλλα από μεμβράνες οι οποίες αποθηκεύουν ή μεταφέρουν τις πρωτεΐνες που κατασκευάζονται από τα ριβοσώματα τα οποία είναι προσκολλημένα σε αυτές (μερικά ριβοσώματα πλέουν ελεύθερα μέσα στο κύτταρο)

Μιτοχόνδρια

Κέντρα παραγωγής του ΑΤΡ [Τριφωσφορική αδενοσίνη], τα μόρια που προμηθεύουν ενέργεια για το κύτταρο

Σύμπλεγμα Γκόλτζι

Μια ομάδα από πεπλατυσμένους μεμβρανώδεις σάκους που συσκευάζουν και διανέμουν πρωτεΐνες τις οποίες παράγει το κύτταρο

Κεντριόλια

Βρίσκονται κοντά στον πυρήνα και είναι σημαντικά για την αναπαραγωγή του κυττάρου