Οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι, για να επιβιώσει ένα κύτταρο, χρειάζεται να συνεργαστούν τουλάχιστον τρεις διαφορετικοί τύποι πολύπλοκων μορίων​—το DNA (δεσοξυριβονουκλεϊνικό οξύ), το RNA (ριβονουκλεϊνικό οξύ) και οι πρωτεΐνες. Σήμερα, λίγοι επιστήμονες θα υποστήριζαν ότι ένα πλήρες κύτταρο σχηματίστηκε τυχαία από ένα μείγμα άβιων χημικών ουσιών. Πόσο πιθανό είναι, όμως, να σχηματίστηκαν τυχαία το RNA ή οι πρωτεΐνες;a

Πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι η ζωή θα μπορούσε να προκύψει τυχαία βασιζόμενοι σε ένα πείραμα που πρωτοέγινε το 1953. Εκείνο το έτος, ο Στάνλεϊ Λ. Μίλερ κατάφερε να παραγάγει μερικά αμινοξέα, τους χημικούς δομικούς λίθους των πρωτεϊνών, δημιουργώντας ηλεκτρική εκκένωση μέσα σε ένα μείγμα αερίων που θεωρούνταν ότι προσομοίωνε την ατμόσφαιρα της αρχέγονης γης. Έκτοτε, έχουν βρεθεί αμινοξέα και σε μετεωρίτη. Αποδεικνύουν άραγε αυτά τα ευρήματα ότι όλοι οι βασικοί δομικοί λίθοι της ζωής θα μπορούσαν εύκολα να παραχθούν κατά τύχη;

Ο Ρόμπερτ Σαπίρο, ομότιμος καθηγητής χημείας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, λέει: «Κάποιοι συγγραφείς υπέθεσαν ότι όλα τα δομικά τμήματα της ζωής θα μπορούσαν να σχηματιστούν με ευκολία σε πειράματα τύπου Miller και πως υπήρχαν μέσα σε μετεωρίτες. Η άποψη αυτή δεν είναι σωστή».²b

Πάρτε για παράδειγμα το μόριο RNA. Αποτελείται από μικρότερα μόρια, τα λεγόμενα νουκλεοτίδια. Το νουκλεοτίδιο είναι διαφορετικό μόριο από το αμινοξύ και είναι ελαφρώς μόνο πιο πολύπλοκο. Ο Σαπίρο λέει ότι «δεν έχει αναφερθεί η παραγωγή κανενός νουκλεοτιδίου, οποιουδήποτε τύπου, σε πειράματα ηλεκτρικής εκκένωσης ή η παρουσία του σε μελέτες μετεωριτών».³ Δηλώνει επίσης ότι η πιθανότητα να συναρμολογηθεί τυχαία ένα αυτοαντιγραφόμενο μόριο RNA από μια σούπα χημικών δομικών λίθων «είναι τόσο μικρή ώστε το να συμβεί ακόμη και μία μόνο φορά οπουδήποτε στο ορατό Σύμπαν αποτελεί γεγονός εξαιρετικής καλοτυχίας».⁴

Ας εξετάσουμε τώρα τα πρωτεϊνικά μόρια. Για να σχηματιστούν αυτά, χρειάζονται από τουλάχιστον 50 ως και αρκετές χιλιάδες αμινοξέα, συνδεδεμένα μεταξύ τους σε αυστηρά καθορισμένη σειρά. Η μέση λειτουργική πρωτεΐνη ενός «απλού» κυττάρου περιέχει 200 αμινοξέα. Αλλά ακόμη και σε αυτά τα κύτταρα υπάρχουν χιλιάδες διαφορετικοί τύποι πρωτεϊνών. Η πιθανότητα να σχηματιστεί τυχαία στη γη έστω και μία πρωτεΐνη που να περιέχει μόνο 100 αμινοξέα υπολογίζεται ότι είναι περίπου 1 στο 1 τετράκις εκατομμύριο.

Ο ερευνητής Χούμπερτ Π. Γιόκεϊ, ο οποίος υποστηρίζει τη διδασκαλία της εξέλιξης, προχωρεί ένα βήμα παραπέρα, λέγοντας: «Σε σχέση με την προέλευση της ζωής, είναι αδύνατον να ισχύει το “πρώτα οι πρωτεΐνες”».⁵ Το RNA είναι απαραίτητο για την παραγωγή των πρωτεϊνών, αλλά και για την παραγωγή του RNA χρειάζονται πρωτεΐνες. Ας υποθέσουμε όμως ότι, παρά τις εξαιρετικά μικρές πιθανότητες, τόσο οι πρωτεΐνες όσο και τα μόρια RNA εμφανίστηκαν όντως τυχαία στον ίδιο τόπο και στον ίδιο χρόνο. Πόσο πιθανό θα ήταν να συνεργαστούν για να σχηματίσουν έναν αυτοαντιγραφόμενο, αυτοσυντηρούμενο τύπο ζωής; «Η πιθανότητα να γίνει αυτό κατά σύμπτωση (σε ένα τυχαίο μείγμα πρωτεϊνών και RNA) φαίνεται απειροελάχιστη», λέει η Δρ Κάρολ Κλέλαντ,c μέλος του Αστροβιολογικού Ινστιτούτου της NASA. Και συνεχίζει: «Παρ’ όλα αυτά, οι περισσότεροι ερευνητές φαίνεται να νομίζουν πως, αν μπορέσουν να κατανοήσουν την ανεξάρτητη παραγωγή των πρωτεϊνών και του RNA υπό φυσικές αρχέγονες συνθήκες, ο τρόπος συντονισμού αυτών των μορίων όλο και κάπως θα βρεθεί». Όσον αφορά τις σύγχρονες θεωρίες για το πώς μπορεί να προέκυψαν τυχαία αυτοί οι δομικοί λίθοι της ζωής, η ίδια λέει: «Καμιά τους δεν μας δίνει κάποια ιδιαίτερα ικανοποιητική εξήγηση για το πώς συνέβη αυτό».⁶

Γιατί έχουν σημασία αυτά τα στοιχεία; Σκεφτείτε την πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι ερευνητές οι οποίοι πιστεύουν ότι η ζωή προέκυψε τυχαία. Αυτοί έχουν ανακαλύψει κάποια αμινοξέα τα οποία υπάρχουν και στα κύτταρα. Στα εργαστήριά τους έχουν συνθέσει άλλα πιο περίπλοκα μόρια με προσεκτικά σχεδιασμένα και κατευθυνόμενα πειράματα. Ελπίζουν ότι τελικά θα φτιάξουν όλα τα απαραίτητα μέρη για την κατασκευή ενός «απλού» κυττάρου. Η περίπτωσή τους θα μπορούσε να παρομοιαστεί με την περίπτωση ενός επιστήμονα ο οποίος παίρνει φυσικά υλικά, δημιουργεί από αυτά ατσάλι, πλαστικό, σιλικόνη και καλώδια και κατασκευάζει ένα ρομπότ. Στη συνέχεια, προγραμματίζει αυτό το ρομπότ έτσι ώστε να είναι σε θέση να κάνει αντίγραφα του εαυτού του. Τι θα αποδείξει με αυτό; Το πολύ πολύ να αποδείξει ότι μια νοήμων οντότητα μπορεί να δημιουργήσει ένα εντυπωσιακό μηχάνημα.

Παρόμοια, αν ποτέ οι επιστήμονες κατασκευάσουν όντως ένα κύτταρο, θα επιτελέσουν κάτι αληθινά αξιοθαύμαστο​—αλλά θα αποδείξουν ότι το κύτταρο θα μπορούσε να δημιουργηθεί τυχαία; Αν μη τι άλλο, θα αποδείξουν το ακριβώς αντίθετο, έτσι δεν είναι;

Εσείς τι λέτε; Όλα τα σύγχρονα επιστημονικά στοιχεία δείχνουν ότι η ζωή μπορεί να προέλθει μόνο από προϋπάρχουσα ζωή. Για να πιστέψει κανείς ότι έστω και ένα «απλό» κύτταρο προέκυψε τυχαία από άβιες χημικές ουσίες χρειάζεται τεράστια ευπιστία.

Τι ισχυρίζονται πολλοί επιστήμονες; Όλα τα κύτταρα ανήκουν σε δύο κύριες κατηγορίες​—σε αυτά που έχουν πυρήνα και σε αυτά που δεν έχουν. Τα ανθρώπινα, τα ζωικά και τα φυτικά κύτταρα έχουν πυρήνα. Τα βακτηριακά κύτταρα δεν έχουν. Τα κύτταρα που έχουν πυρήνα λέγονται ευκαρυωτικά, ενώ όσα δεν έχουν είναι γνωστά ως προκαρυωτικά. Εφόσον τα προκαρυωτικά κύτταρα υπολείπονται σε πολυπλοκότητα από τα ευκαρυωτικά, πολλοί πιστεύουν ότι τα ζωικά και τα φυτικά κύτταρα εξελίχθηκαν από τα βακτηριακά.

Συγκεκριμένα, πολλοί διδάσκουν ότι επί εκατομμύρια χρόνια μερικά «απλά» προκαρυωτικά κύτταρα «κατάπιναν» άλλα κύτταρα τα οποία όμως δεν αφομοίωναν. Αντί για αυτό, σύμφωνα με τη θεωρία, η μη νοήμων «φύση» επινόησε έναν τρόπο, όχι μόνο για να αλλάξει ριζικά τη λειτουργία των έγκλειστων κυττάρων, αλλά και για να κρατάει τα προσαρμοσμένα αυτά κύτταρα μέσα στο κύτταρο-ξενιστή όταν εκείνο αυτοαντιγραφόταν.⁹a

Τι λέει η Αγία Γραφή; Η Αγία Γραφή δηλώνει ότι η ζωή στη γη είναι προϊόν μιας ευφυούς διάνοιας. Προσέξτε πόσο ξεκάθαρα και λογικά διατυπώνει το σκεπτικό της: «Φυσικά, κάθε οίκος κατασκευάζεται από κάποιον, αλλά εκείνος που κατασκεύασε τα πάντα είναι ο Θεός». (Εβραίους 3:4) Μια άλλη περικοπή λέει: «Πόσο πολλά είναι τα έργα σου, Ιεχωβά! Τα πάντα με σοφία τα έφτιαξες. Η γη είναι γεμάτη από τα δημιουργήματά σου. . . . Εκεί υπάρχουν αναρίθμητα κινούμενα πλάσματα, ζωντανά πλάσματα, μικρά και μεγάλα».​—Ψαλμός 104:24, 25.

Τι αποκαλύπτουν τα αποδεικτικά στοιχεία; Χάρη στην πρόοδο της μικροβιολογίας έχουμε πλέον τη δυνατότητα να ερευνήσουμε το εντυπωσιακό εσωτερικό τμήμα των απλούστερων προκαρυωτικών κυττάρων που είναι γνωστά. Οι εξελικτικοί επιστήμονες εικάζουν ότι τα πρώτα κύτταρα πρέπει να έμοιαζαν κάπως με αυτά.¹⁰

Αν η θεωρία της εξέλιξης είναι αληθινή, θα πρέπει να δίνει μια πειστική εξήγηση για το πώς σχηματίστηκε τυχαία το πρώτο «απλό» κύτταρο. Από την άλλη πλευρά, αν η ζωή αποτελεί προϊόν δημιουργίας, θα πρέπει να υπάρχουν αποδείξεις μεγαλοφυούς σχεδιασμού ακόμη και στα μικρότερα πλάσματα. Θα θέλατε να ξεναγηθείτε σε ένα προκαρυωτικό κύτταρο; Στην πορεία της ξενάγησης, αναρωτηθείτε αν ένα τέτοιο κύτταρο θα μπορούσε να προκύψει τυχαία.

ΤΟ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΟ ΤΕΙΧΟΣ ΤΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ

Για να ξεναγηθείτε σε ένα προκαρυωτικό κύτταρο, θα χρειαζόταν να συρρικνωθείτε σε μέγεθος εκατοντάδες φορές μικρότερο από την τελεία στο τέλος αυτής της πρότασης. Την πρόσβασή σας στο κύτταρο εμποδίζει μια ανθεκτική, εύκαμπτη μεμβράνη η οποία λειτουργεί σαν το χτιστό περιτοίχισμα ενός εργοστασίου. Αυτή η μεμβράνη είναι τόσο λεπτή ώστε θα χρειάζονταν γύρω στα 10.000 στρώματα για να φτάσει το πάχος ενός φύλλου χαρτιού. Ωστόσο, είναι πολύ πιο περίπλοκη από ένα περιτοίχισμα. Από ποιες απόψεις;

Σαν το περιτοίχισμα ενός εργοστασίου, η μεμβράνη του κυττάρου θωρακίζει το εσωτερικό του από ένα ενδεχομένως εχθρικό περιβάλλον. Εντούτοις, δεν είναι συμπαγής. Επιτρέπει στο κύτταρο να «αναπνέει» αφήνοντας μικρά μόρια, όπως του οξυγόνου, να μπαίνουν και να βγαίνουν. Μολαταύτα, εμποδίζει ορισμένα πιο σύνθετα, ενδεχομένως επιβλαβή μόρια να μπουν χωρίς την άδεια του κυττάρου. Η μεμβράνη αποτρέπει επίσης την έξοδο των χρήσιμων μορίων από το κύτταρο. Πώς τα κατορθώνει όλα αυτά;

Σκεφτείτε πάλι το παράδειγμα του εργοστασίου. Αυτό μπορεί να έχει φύλακες οι οποίοι ελέγχουν τα προϊόντα που μπαίνουν και βγαίνουν από τις πύλες του. Παρόμοια, η κυτταρική μεμβράνη έχει ενσωματωμένα ειδικά πρωτεϊνικά μόρια τα οποία λειτουργούν όπως οι πύλες και οι φύλακες στο εργοστάσιο.

Μερικές από αυτές τις πρωτεΐνες (1) έχουν ένα άνοιγμα στο κέντρο τους, το οποίο επιτρέπει μόνο σε συγκεκριμένους τύπους μορίων να μπαίνουν και να βγαίνουν από το κύτταρο. Άλλες πρωτεΐνες είναι ανοιχτές από τη μία πλευρά της κυτταρικής μεμβράνης (2) και κλειστές από την άλλη. Έχουν έναν «χώρο φορτοεκφόρτωσης» (3) του οποίου το σχήμα είναι ανάλογο με το σχήμα μιας συγκεκριμένης ουσίας. Όταν παραλαμβάνεται αυτή η ουσία, η άλλη άκρη της πρωτεΐνης ανοίγει και αδειάζει το φορτίο διαμέσου της μεμβράνης (4). Όλη αυτή η δραστηριότητα λαμβάνει χώρα στην επιφάνεια ακόμη και του απλούστερου κυττάρου.

ΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ

Φανταστείτε ότι οι «φύλακες» σας επέτρεψαν να περάσετε και βρίσκεστε τώρα μέσα στο κύτταρο. Το εσωτερικό ενός προκαρυωτικού κυττάρου είναι γεμάτο με υδατοειδές υγρό πλούσιο σε θρεπτικές ουσίες, άλατα και άλλα συστατικά. Το κύτταρο χρησιμοποιεί αυτές τις πρώτες ύλες για να παρασκευάσει τα προϊόντα που χρειάζεται. Αλλά η διαδικασία αυτή δεν είναι ανοργάνωτη. Το κύτταρο, σαν ένα καλά διοικούμενο εργοστάσιο, συντονίζει χιλιάδες χημικές αντιδράσεις ώστε να γίνονται με συγκεκριμένη σειρά και σύμφωνα με ένα καθορισμένο χρονοδιάγραμμα.

Το κύτταρο δαπανά μεγάλο μέρος του χρόνου του παρασκευάζοντας πρωτεΐνες. Πώς το κάνει αυτό; Κατ’ αρχάς, παράγει περίπου 20 διαφορετικούς βασικούς δομικούς λίθους που λέγονται αμινοξέα. Αυτοί οι δομικοί λίθοι παραδίδονται στα ριβοσώματα (5), τα οποία μπορούν να παρομοιαστούν με αυτόματα μηχανήματα που συνδέουν τα αμινοξέα σε ακριβή σειρά για να σχηματιστεί μια συγκεκριμένη πρωτεΐνη. Όπως οι λειτουργίες ενός εργοστασίου μπορεί να συντονίζονται από ένα κεντρικό ηλεκτρονικό πρόγραμμα, έτσι και πολλές λειτουργίες του κυττάρου συντονίζονται από ένα «ηλεκτρονικό πρόγραμμα», ή κώδικα, γνωστό ως DNA (6). Από το DNA, το ριβόσωμα παίρνει ένα αντίγραφο των λεπτομερών οδηγιών που του λένε ποια πρωτεΐνη να παρασκευάσει και πώς (7).

Αυτό που συμβαίνει καθώς παρασκευάζεται η πρωτεΐνη είναι απλώς καταπληκτικό! Κάθε πρωτεΐνη διπλώνεται σε ένα μοναδικό τρισδιάστατο σχήμα (8). Αυτό ακριβώς το σχήμα καθορίζει ποια εξειδικευμένη εργασία θα κάνει η πρωτεΐνη.b Φανταστείτε μια γραμμή παραγωγής σε ένα εργοστάσιο όπου συναρμολογούνται τα εξαρτήματα μιας μηχανής. Για να λειτουργήσει η μηχανή, κάθε εξάρτημά της πρέπει να είναι κατασκευασμένο με ακρίβεια. Παρόμοια, αν μια πρωτεΐνη δεν παρασκευαστεί με ακρίβεια και δεν διπλωθεί ακριβώς στο κατάλληλο σχήμα, τότε δεν θα μπορέσει να λειτουργήσει σωστά και ίσως μάλιστα βλάψει το κύτταρο.

Πώς βρίσκει η πρωτεΐνη το δρόμο της από το σημείο παραγωγής της προς το σημείο όπου είναι απαραίτητη; Κάθε πρωτεΐνη που παρασκευάζει το κύτταρο έχει μια ενσωματωμένη «ετικέτα προορισμού», η οποία διασφαλίζει ότι θα παραδοθεί εκεί όπου είναι απαραίτητη. Αν και χιλιάδες πρωτεΐνες παρασκευάζονται και παραδίδονται κάθε λεπτό, η καθεμιά φτάνει στο σωστό προορισμό.

Γιατί έχουν σημασία αυτά τα στοιχεία; Τα πολύπλοκα μόρια που υπάρχουν στον απλούστερο ζωντανό οργανισμό δεν μπορούν να αναπαραχθούν από μόνα τους. Έξω από το κύτταρο, καταστρέφονται. Μέσα στο κύτταρο, δεν μπορούν να αναπαραχθούν χωρίς τη βοήθεια άλλων πολύπλοκων μορίων. Για παράδειγμα, για να παραχθεί ένα ειδικό μόριο που παρέχει ενέργεια, η τριφωσφορική αδενοσίνη (ΑΤΡ), απαιτούνται ένζυμα, αλλά και για να παραχθούν τα ένζυμα απαιτείται ενέργεια από την τριφωσφορική αδενοσίνη. Παρόμοια, το DNA (αυτό το μόριο θα εξεταστεί στο τμήμα 3) είναι απαραίτητο για την παραγωγή ενζύμων, αλλά και τα ένζυμα είναι απαραίτητα για την παραγωγή DNA. Άλλες πρωτεΐνες, επίσης, μπορούν να παραχθούν μόνο από το κύτταρο, αλλά και το κύτταρο μπορεί να παραχθεί μόνο με πρωτεΐνες.c

Ο μικροβιολόγος Ράντου Πόπα δεν συμφωνεί με την αφήγηση της Γραφής περί δημιουργίας. Εντούτοις, το 2004 έθεσε το ερώτημα: «Αν εμείς δεν καταφέραμε να δημιουργήσουμε ζωή σε πλήρως ελεγχόμενες πειραματικές συνθήκες, πώς ήταν δυνατόν να το κάνει αυτό η φύση;»¹³ Επίσης δήλωσε: «Η πολυπλοκότητα των μηχανισμών που απαιτούνται για τη λειτουργία ενός κυττάρου είναι τόσο μεγάλη ώστε η ταυτόχρονη εμφάνιση από απλή σύμπτωση φαίνεται αδύνατη».¹⁴

Εσείς τι λέτε; Η θεωρία της εξέλιξης προσπαθεί να εξηγήσει την προέλευση της ζωής στη γη χωρίς την ανάγκη θεϊκής παρέμβασης. Ωστόσο, όσο περισσότερα ανακαλύπτουν οι επιστήμονες για τη ζωή, τόσο πιο απίθανο φαίνεται να προέκυψε αυτή τυχαία. Για να παρακάμψουν το εν λόγω δίλημμα, μερικοί εξελικτικοί επιστήμονες επιδιώκουν να διαχωρίσουν τη θεωρία της εξέλιξης από το ερώτημα για την προέλευση της ζωής. Σας φαίνεται λογικό αυτό;

Η θεωρία της εξέλιξης βασίζεται στην αντίληψη ότι μια μακρά αλληλουχία ευνοϊκών συμπτώσεων παρήγαγε αρχικά τη ζωή. Κατόπιν διατείνεται ότι μια ακόμη αλληλουχία μη κατευθυνόμενων συμπτώσεων παρήγαγε την εκπληκτική ποικιλομορφία και πολυπλοκότητα όλων των ζωντανών οργανισμών. Αν, όμως, η ίδια η θεωρία στερείται θεμελίου, τι γίνεται με τις υποθεωρίες που έχουν δομηθεί πάνω σε αυτή την υπόθεση; Όπως ένας ουρανοξύστης χωρίς θεμέλιο θα κατέρρεε, έτσι και μια εξελικτική θεωρία η οποία δεν μπορεί να εξηγήσει την προέλευση της ζωής δεν μπορεί να σταθεί.

Έπειτα από αυτή τη σύντομη εξέταση της δομής και της λειτουργίας ενός «απλού» κυττάρου, τι διακρίνετε εσείς​—στοιχεία που μαρτυρούν πολλές συμπτώσεις ή αποδείξεις έξοχου σχεδιασμού; Αν δεν είστε ακόμη βέβαιοι για την απάντηση, ρίξτε μια πιο προσεκτική ματιά στο «κεντρικό πρόγραμμα» που ελέγχει τις λειτουργίες όλων των κυττάρων.

Τι ισχυρίζονται πολλοί επιστήμονες; Πολλοί βιολόγοι και άλλοι επιστήμονες πιστεύουν ότι το DNA και οι κωδικοποιημένες οδηγίες του προήλθαν από μη κατευθυνόμενα, τυχαία γεγονότα τα οποία συνέβησαν σε διάστημα εκατομμυρίων ετών. Λένε ότι δεν υπάρχουν αποδείξεις σχεδιασμού στη δομή αυτού του μορίου ούτε στις πληροφορίες που μεταφέρει και μεταβιβάζει ούτε στον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί.¹⁷

Τι λέει η Αγία Γραφή; Η Αγία Γραφή υποδηλώνει ότι ο σχηματισμός των μελών του σώματός μας​—ακόμη και ο χρόνος σχηματισμού τους—​σχετίζεται με ένα συμβολικό βιβλίο που προέρχεται από τον Θεό. Προσέξτε πώς περιέγραψε το ζήτημα υπό θεϊκή έμπνευση ο Βασιλιάς Δαβίδ, λέγοντας για τον Θεό: «Τα μάτια σου με είδαν όταν ήμουν έμβρυο, και στο βιβλίο σου ήταν καταγραμμένα όλα τα μέρη μου, όσον αφορά τις ημέρες κατά τις οποίες σχηματίζονταν και δεν υπήρχε ακόμη ούτε ένα από αυτά».​—Ψαλμός 139:16.

Τι αποκαλύπτουν τα αποδεικτικά στοιχεία; Αν ισχύει η θεωρία της εξέλιξης, τότε πρέπει τουλάχιστον να φαίνεται λογικά πιθανό ότι το DNA θα μπορούσε να προέλθει μέσω μιας αλληλουχίας τυχαίων γεγονότων. Αν ισχύουν τα λεγόμενα της Αγίας Γραφής, τότε το DNA πρέπει να παρέχει ισχυρές αποδείξεις ότι αποτελεί προϊόν μιας συγκροτημένης, ευφυούς διάνοιας.

Αν αναλύσουμε το θέμα του DNA χρησιμοποιώντας τους απλούστερους δυνατούς όρους, διαπιστώνουμε ότι είναι αρκετά κατανοητό​—αλλά και συναρπαστικό. Ας κάνουμε λοιπόν ένα ακόμη ταξίδι στο εσωτερικό του κυττάρου. Αυτή τη φορά, όμως, θα επισκεφτούμε ένα ανθρώπινο κύτταρο. Φανταστείτε ότι πηγαίνετε σε ένα μουσείο που έχει σχεδιαστεί για να σας δείξει τη λειτουργία ενός τέτοιου κυττάρου. Ολόκληρο αυτό το μουσείο αποτελεί αναπαράσταση ενός τυπικού ανθρώπινου κυττάρου, μεγεθυσμένου όμως 13.000.000 φορές. Έχει το μέγεθος ενός γιγαντιαίου σταδίου, χωρητικότητας περίπου 70.000 θέσεων.

Μπαίνετε στο μουσείο και κοιτάζετε έκθαμβοι αυτόν τον καταπληκτικό χώρο ο οποίος είναι γεμάτος από περίεργους σχηματισμούς και κατασκευές. Κοντά στο κέντρο του κυττάρου υπάρχει ο πυρήνας, μια σφαίρα ύψους 20 περίπου ορόφων. Κατευθύνεστε λοιπόν προς τα εκεί.

Μπαίνετε από μια πόρτα που βρίσκεται στο εξωτερικό περίβλημα, δηλαδή τη μεμβράνη, του πυρήνα, και κοιτάζετε γύρω. Στο θάλαμο αυτόν δεσπόζουν 46 χρωμοσώματα. Διευθετημένα σε πανομοιότυπα ζεύγη, διαφέρουν σε ύψος, αλλά το ζεύγος που βρίσκεται δίπλα σας έχει ύψος 12 περίπου ορόφων (1). Το κάθε χρωμόσωμα έχει μια περίσφιγξη κοντά στη μέση, γι’ αυτό και μοιάζει κάπως με δύο λουκάνικα ενωμένα μεταξύ τους, αλλά έχει το πάχος ενός ογκώδους κορμού. Βλέπετε αρκετές ζώνες να τυλίγουν τα ομοιώματα των χρωμοσωμάτων. Καθώς πλησιάζετε, βλέπετε ότι η κάθε οριζόντια ζώνη χωρίζεται από κάθετες γραμμές. Ανάμεσα σε αυτές υπάρχουν μικρότερες οριζόντιες γραμμές (2). Μήπως είναι στοίβες βιβλίων; Όχι. Πρόκειται για άκρες από θηλιές που είναι πακεταρισμένες σφιχτά σε στήλες. Τραβάτε μία και αποδεσμεύεται. Έκπληκτοι, βλέπετε ότι η θηλιά αποτελείται από μικρότερες περιελίξεις (3), διευθετημένες και αυτές με τάξη. Μέσα σε αυτές τις περιελίξεις βρίσκεται το κύριο χαρακτηριστικό όλης αυτής της διάταξης​—κάτι που μοιάζει με ένα πολύ μακρύ σχοινί. Τι είναι αυτό;

Η ΔΟΜΗ ΕΝΟΣ ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΟΥ ΜΟΡΙΟΥ

Για λόγους απλότητας, αυτό το τμήμα του ομοιώματος του χρωμοσώματος θα το αποκαλέσουμε σχοινί. Έχει πάχος περίπου 2,5 εκατοστά. Είναι τυλιγμένο σφιχτά σε καρούλια (4), με τη βοήθεια των οποίων οι περιελίξεις του βρίσκονται μέσα σε άλλες περιελίξεις. Αυτές είναι στερεωμένες σε ένα είδος σκαλωσιάς που τις συγκρατεί. Μια επιγραφή δίπλα στο έκθεμα εξηγεί ότι το σχοινί είναι πακεταρισμένο με πολύ επιδέξιο τρόπο. Αν τραβήξετε το σχοινί του καθενός από αυτά τα ομοιώματα των χρωμοσωμάτων και το τεντώσετε ολόκληρο, θα καλύψει απόσταση ίση με το μισό περίπου της περιφέρειας της γης!a

Κάποιο επιστημονικό βιβλίο αποκαλεί αυτό το επιδέξιο πακετάρισμα «εξαιρετικό επίτευγμα μηχανικής».¹⁸ Σας φαίνεται λογική η άποψη ότι αυτό το επίτευγμα δεν οφείλεται σε κάποιον μηχανικό; Αν αυτό το μουσείο είχε ένα τεράστιο κατάστημα με εκατομμύρια αντικείμενα προς πώληση και όλα αυτά ήταν τόσο καλά τακτοποιημένα ώστε να μπορείτε να βρείτε εύκολα οτιδήποτε χρειάζεστε, θα συμπεραίνατε ότι αυτόν το χώρο δεν τον είχε οργανώσει κανείς; Όχι βέβαια! Ωστόσο, μια τέτοια τακτοποίηση θα ήταν συγκριτικά απλό επίτευγμα.

Μια άλλη επιγραφή σε αυτό το έκθεμα σας προτείνει να πάρετε στα χέρια σας ένα τμήμα αυτού του σχοινιού για να το παρατηρήσετε καλύτερα (5). Καθώς το ψηλαφείτε, βλέπετε ότι δεν πρόκειται για συνηθισμένο σχοινί. Αποτελείται από δύο κλώνους τυλιγμένους μεταξύ τους. Οι κλώνοι αυτοί συνδέονται με μικροσκοπικές ράβδους, τοποθετημένες ανά ίσα διαστήματα. Ολόκληρο το σχοινί είναι σαν ανεμόσκαλα που έχει συστραφεί με αποτέλεσμα να μοιάζει με σπειροειδή σκάλα (6). Τότε συνειδητοποιείτε ότι κρατάτε στα χέρια σας ένα ομοίωμα του μορίου του DNA​—ενός από τα μεγαλύτερα μυστήρια της ζωής!

Ένα μόριο DNA, πακεταρισμένο σφιχτά με τα καρούλια και τη σκαλωσιά του, αποτελεί ένα χρωμόσωμα. Τα σκαλοπάτια της ανεμόσκαλας είναι γνωστά ως ζευγάρια βάσεων (7). Ποιος είναι ο ρόλος τους; Σε τι χρησιμεύει όλο αυτό; Μια επιγραφή το εξηγεί με απλά λόγια.

ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

Όπως λέει η επιγραφή, το κλειδί για την κατανόηση του DNA έγκειται σε αυτά τα σκαλοπάτια, τις ράβδους που ενώνουν τις δύο πλευρές της ανεμόσκαλας. Φανταστείτε την ανεμόσκαλα χωρισμένη στα δύο. Από κάθε πλευρά προεξέχουν τμήματα των σκαλοπατιών. Υπάρχουν τέσσερα μόνο είδη τέτοιων τμημάτων. Οι επιστήμονες τα αποκαλούν A, T, G και C. Μάλιστα έμειναν έκπληκτοι όταν ανακάλυψαν ότι η σειρά αυτών των γραμμάτων μεταφέρει πληροφορίες σε μορφή κώδικα.

Ίσως γνωρίζετε ότι ο κώδικας Μορς επινοήθηκε το 19ο αιώνα για να μπορούν οι άνθρωποι να επικοινωνούν με τον τηλέγραφο. Εκείνος ο κώδικας είχε δύο μόνο «γράμματα»​—μια τελεία και μια παύλα. Ωστόσο, μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να σχηματίσει αναρίθμητες λέξεις ή προτάσεις. Το DNA έχει έναν κώδικα με τέσσερα γράμματα. Η σειρά με την οποία εμφανίζονται αυτά τα γράμματα​—το A, το T, το G και το C​—σχηματίζει «λέξεις» που αποκαλούνται κωδικόνια. Τα κωδικόνια σχηματίζουν «ιστορίες» οι οποίες αποκαλούνται γονίδια. Το κάθε γονίδιο περιέχει κατά μέσο όρο 27.000 γράμματα. Αυτά τα γονίδια και τα μεγάλα τμήματα που υπάρχουν ανάμεσά τους απαρτίζουν τα χρωμοσώματα, τα οποία αποτελούν, σαν να λέγαμε, τα κεφάλαια του βιβλίου. Χρειάζονται 23 χρωμοσώματα για να σχηματιστεί ολόκληρο το «βιβλίο»​—το γονιδίωμα, δηλαδή το σύνολο των γενετικών πληροφοριών ενός οργανισμού.b

Αν το γονιδίωμα ήταν όντως βιβλίο, θα είχε τεράστιο μέγεθος. Πόσες πληροφορίες θα περιείχε; Το ανθρώπινο γονιδίωμα αποτελείται συνολικά από τρία περίπου δισεκατομμύρια ζευγάρια βάσεων, δηλαδή σκαλοπάτια, στην ανεμόσκαλα του DNA.¹⁹ Φανταστείτε μια εγκυκλοπαίδεια στην οποία ο κάθε τόμος έχει πάνω από χίλιες σελίδες. Το γονιδίωμα θα γέμιζε 428 τέτοιους τόμους. Μαζί με το αντίγραφό του που βρίσκεται σε κάθε κύτταρο θα έφτανε συνολικά τους 856 τόμους. Αν δακτυλογραφούσατε μόνοι σας το περιεχόμενο του γονιδιώματος, θα έπρεπε να εργάζεστε με πλήρες ωράριο​—χωρίς να παίρνετε άδεια—​επί 80 χρόνια!

Βέβαια, το αποτέλεσμα όλης αυτής της εργασίας θα ήταν άχρηστο για το σώμα σας. Πώς θα ήταν δυνατόν να χωρέσετε εκατοντάδες ογκώδεις τόμους στο καθένα από τα 100 τρισεκατομμύρια μικροσκοπικά κύτταρά σας; Η συμπύκνωση τόσων πληροφοριών σε τέτοιον βαθμό ξεπερνά κατά πολύ τις δυνατότητές μας.

Κάποιος καθηγητής της μοριακής βιολογίας και της επιστήμης των υπολογιστών επισήμανε: «Ένα γραμμάριο DNA, το οποίο σε ξηρή μορφή θα είχε όγκο περίπου ένα κυβικό εκατοστό, μπορεί να χωρέσει ποσότητα πληροφοριών για την οποία θα χρειάζονταν περίπου ένα τρισεκατομμύριο CD [ψηφιακοί δίσκοι]».²⁰ Τι σημαίνει αυτό; Θυμηθείτε ότι το DNA περιέχει τα γονίδια, τις οδηγίες που απαιτούνται για να φτιαχτεί ένα μοναδικό ανθρώπινο σώμα. Κάθε κύτταρο έχει ένα πλήρες σετ οδηγιών. Η περιεκτικότητα του DNA σε πληροφορίες είναι τόσο μεγάλη ώστε ένα και μόνο κουταλάκι του γλυκού θα μπορούσε να χωρέσει τις οδηγίες που απαιτούνται για να κατασκευαστεί ολόκληρος ο σημερινός πληθυσμός της γης περίπου 350 φορές! Το DNA που χρειάζεται για τους εφτά δισεκατομμύρια κατοίκους της γης ίσα που θα σχημάτιζε μια λεπτή μεμβράνη στην επιφάνεια του κουταλιού.²¹

ΒΙΒΛΙΟ ΧΩΡΙΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ;

Παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί στον τομέα της μικρογράφησης, καμία ανθρωποποίητη συσκευή αποθήκευσης πληροφοριών δεν μπορεί έστω και να προσεγγίσει τη χωρητικότητα του DNA. Ωστόσο, θα μπορούσαμε να κάνουμε μια εύστοχη σύγκριση χρησιμοποιώντας ως παράδειγμα τον ψηφιακό δίσκο. Σκεφτείτε το εξής: Ένας ψηφιακός δίσκος μπορεί να μας εντυπωσιάζει με το συμμετρικό του σχήμα, τη γυαλιστερή του επιφάνεια και τη λειτουργική του σχεδίαση. Βλέπουμε σαφείς αποδείξεις ότι τον κατασκεύασαν ευφυείς άνθρωποι. Πόσο μάλλον αν αυτός ο δίσκος περιέχει πληροφορίες​—όχι ασυναρτησίες—​αλλά συνεκτικές, λεπτομερείς οδηγίες για την κατασκευή, τη συντήρηση και την επισκευή πολύπλοκων μηχανημάτων! Οι πληροφορίες αυτές δεν μεταβάλλουν αισθητά το βάρος ή το μέγεθος του δίσκου. Αποτελούν όμως το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό του. Δεν θα σας έπειθαν αυτές οι γραπτές οδηγίες ότι για όλα αυτά πρέπει να εργάστηκε κάποια ευφυής διάνοια; Δεν συμφωνείτε ότι για να γραφτεί κάτι χρειάζεται συγγραφέας;

Δεν είναι υπερβολή να παραβάλλουμε το DNA με ψηφιακό δίσκο ή με βιβλίο. Μάλιστα, ένα σύγγραμμα σχετικά με το γονιδίωμα λέει: «Μιλώντας με αυστηρά ακριβείς όρους, το γονιδίωμα δεν είναι βιβλίο με μεταφορική έννοια, αλλά με την κυριολεκτική. Το βιβλίο περιέχει πληροφορίες διατυπωμένες με ψηφία . . . Το ίδιο και το γονιδίωμα». Το εν λόγω σύγγραμμα προσθέτει: «Το γονιδίωμα είναι ένα πολύ έξυπνο βιβλίο, επειδή στις κατάλληλες συνθήκες μπορεί και να δημιουργεί φωτοαντίγραφα του εαυτού του και να διαβάζει τον εαυτό του».²² Αυτό φέρνει στο προσκήνιο μια άλλη σημαντική πτυχή του DNA.

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΣΕ ΚΙΝΗΣΗ

Καθώς στέκεστε στο ήσυχο περιβάλλον του μουσείου, αναρωτιέστε αν και στον πυρήνα του κυττάρου είναι όλα έτσι ακίνητα. Τότε βλέπετε ένα άλλο έκθεμα. Πάνω από μια γυάλινη προθήκη που περιέχει ένα ομοίωμα τμήματος του DNA υπάρχει μια επιγραφή που λέει: «Πατήστε το Κουμπί για Παρουσίαση στην Οθόνη». Πατάτε το κουμπί και ο αφηγητής εξηγεί: «Το DNA κάνει τουλάχιστον δύο πολύ σημαντικές εργασίες. Η πρώτη ονομάζεται αντιγραφή. Το DNA πρέπει να αντιγράφεται ώστε κάθε νέο κύτταρο να έχει ένα πλήρες αντίγραφο των ίδιων γενετικών πληροφοριών. Παρακαλούμε δείτε την ακόλουθη προσομοίωση».

Μέσα από μια πόρτα στην άκρη της οθόνης βγαίνει ένας πολυσύνθετος μηχανισμός. Πρόκειται στην ουσία για μια ομάδα ρομπότ στενά συνδεδεμένων μεταξύ τους. Ο μηχανισμός αυτός πηγαίνει στο DNA, προσδένεται σε αυτό και αρχίζει να κινείται κατά μήκος του όπως το τρένο στη σιδηροτροχιά. Κινείται κάπως γρήγορα και δεν προλαβαίνετε να δείτε τι ακριβώς κάνει, αλλά διακρίνετε αμέσως ότι πίσω του υπάρχουν τώρα δύο πλήρη «σχοινιά» DNA αντί για ένα.

Ο αφηγητής εξηγεί: «Βλέπετε μια υπεραπλουστευμένη παρουσίαση του τι συμβαίνει κατά την αντιγραφή του DNA. Μια ομάδα μοριακών μηχανών που ονομάζονται ένζυμα κινείται κατά μήκος του DNA, το χωρίζει πρώτα στα δύο, και μετά χρησιμοποιεί τον κάθε κλώνο ως πρότυπο για να κατασκευάσει έναν νέο, συμπληρωματικό κλώνο. Δεν μπορούμε να σας δείξουμε όλα όσα περιλαμβάνονται στη διαδικασία​—λόγου χάρη τη μικροσκοπική συσκευή που τρέχει μπροστά από το μηχανισμό αντιγραφής και κόβει τη μια πλευρά του DNA ώστε αυτό να μπορεί να περιστρέφεται ελεύθερα αντί να τυλίγεται πολύ σφιχτά. Ούτε μπορούμε να σας δείξουμε πώς ελέγχεται το DNA για τυχόν λάθη και μάλιστα αρκετές φορές. Αφού εντοπιστούν τα λάθη, διορθώνονται με καταπληκτική ακρίβεια».​—Βλέπε διάγραμμα στις σελίδες 16 και 17.

Ο αφηγητής συνεχίζει: «Αυτό που μπορούμε να σας δείξουμε καθαρά είναι η ταχύτητα. Ασφαλώς προσέξατε ότι αυτό το ρομπότ κινείται αρκετά γρήγορα. Η πραγματική ενζυμική μηχανή κινείται κατά μήκος της “σιδηροτροχιάς” του DNA με ταχύτητα περίπου 100 σκαλοπάτια, δηλαδή ζευγάρια βάσεων, κάθε δευτερόλεπτο.²³ Αν η “σιδηροτροχιά” του DNA είχε το μέγεθος τροχιάς σιδηροδρόμου, η συγκεκριμένη “μηχανή” θα έτρεχε με ταχύτητα 80 και πλέον χιλιομέτρων την ώρα. Στα βακτήρια, αυτές οι μικρές μηχανές αντιγραφής μπορούν να κινούνται δέκα φορές πιο γρήγορα! Στο ανθρώπινο κύτταρο, ολόκληρες στρατιές από εκατοντάδες τέτοιες μηχανές αντιγραφής λειτουργούν σε διαφορετικά σημεία κατά μήκος της “σιδηροτροχιάς” του DNA. Αντιγράφουν ολόκληρο το γονιδίωμα μέσα σε οχτώ μόνο ώρες».²⁴ (Βλέπε το πλαίσιο «Ένα Μόριο που Διαβάζεται και Αντιγράφεται», στη σελίδα 20.)

ΠΩΣ «ΔΙΑΒΑΖΕΤΑΙ» ΤΟ DNA

Τα ρομπότ-αντιγραφείς του DNA αποχωρούν. Εμφανίζεται τώρα μια άλλη μηχανή. Και αυτή μετακινείται κατά μήκος ενός τμήματος του DNA, αλλά πιο αργά. Βλέπετε το «σχοινί» του DNA να μπαίνει από τη μια άκρη της μηχανής και να βγαίνει από την άλλη​—ίδιο και απαράλλαχτο. Ωστόσο, ένας καινούριος, μονός κλώνος, βγαίνει από ένα άλλο άνοιγμα της μηχανής, σαν ουρά που μεγαλώνει. Τι συμβαίνει;

Και πάλι ο αφηγητής εξηγεί: «Η δεύτερη εργασία του DNA ονομάζεται μεταγραφή. Το DNA δεν εγκαταλείπει ποτέ το ασφαλές περιβάλλον του πυρήνα. Πώς, λοιπόν, μπορούν να διαβάζονται και να χρησιμοποιούνται τα γονίδιά του​—οι συνταγές για όλες τις πρωτεΐνες από τις οποίες αποτελείται το σώμα σας; Η ενζυμική αυτή μηχανή εντοπίζει ένα σημείο του DNA στο οποίο έχει ενεργοποιηθεί ένα γονίδιο από χημικά σήματα που προέρχονται από το εξωτερικό του πυρήνα. Τότε χρησιμοποιεί ένα μόριο που λέγεται RNA (ριβονουκλεϊνικό οξύ) για να αντιγράψει αυτό το γονίδιο. Το RNA μοιάζει πολύ με μονό κλώνο του DNA, αλλά είναι διαφορετικό. Δουλειά του είναι να παίρνει τις πληροφορίες που είναι κωδικοποιημένες στα γονίδια. Το RNA λαμβάνει αυτές τις πληροφορίες ενόσω βρίσκεται στην ενζυμική μηχανή, στη συνέχεια βγαίνει από τον πυρήνα και κατευθύνεται σε ένα από τα ριβοσώματα, όπου οι πληροφορίες θα χρησιμοποιηθούν για τη σύνθεση μιας πρωτεΐνης».

Καθώς παρακολουθείτε την παρουσίαση αυτή, νιώθετε απέραντο θαυμασμό. Έχετε μείνει άναυδοι από το μουσείο και την ευφυΐα όσων σχεδίασαν και κατασκεύασαν τις μηχανές του. Φαντάζεστε, όμως, να μπορούσε να τεθεί σε κίνηση ολόκληρος αυτός ο χώρος μαζί με όλα τα εκθέματά του για να σας παρουσιάσει τις χιλιάδες εργασίες που γίνονται στο ανθρώπινο κύτταρο ταυτόχρονα; Τι φοβερό θέαμα θα ήταν αυτό!

Όπως αντιλαμβάνεστε, όλες αυτές οι διαδικασίες, οι οποίες πραγματοποιούνται από μικροσκοπικές, πολύπλοκες μηχανές, βρίσκονται σε εξέλιξη αυτήν ακριβώς τη στιγμή στα 100 τρισεκατομμύρια κύτταρά σας! Το DNA σας διαβάζεται, δίνοντας οδηγίες για τη σύνθεση των εκατοντάδων χιλιάδων διαφορετικών πρωτεϊνών που απαρτίζουν το σώμα σας​—τα ένζυμα, τους ιστούς, τα όργανά του και ούτω καθεξής. Αυτήν ακριβώς τη στιγμή το DNA σας αντιγράφεται και ελέγχεται για τυχόν λάθη ώστε να υπάρχει σε κάθε νέο κύτταρο ένα καινούριο σετ οδηγιών.

ΓΙΑΤΙ ΕΧΟΥΝ ΣΗΜΑΣΙΑ ΑΥΤΑ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ;

Για άλλη μια φορά, ας αναρωτηθούμε: “Από πού προήλθαν όλες αυτές οι οδηγίες;” Η Γραφή υποδηλώνει ότι αυτό το «βιβλίο» και τα περιεχόμενά του προέρχονται από έναν υπερανθρώπινο Συγγραφέα. Μήπως αυτό το συμπέρασμα είναι απαρχαιωμένο ή αντιεπιστημονικό;

Σκεφτείτε: Θα μπορούσαν οι άνθρωποι έστω και να κατασκευάσουν το μουσείο που μόλις περιγράψαμε; Θα αντιμετώπιζαν σοβαρές δυσκολίες αν το επιχειρούσαν. Πολλά στοιχεία σχετικά με το ανθρώπινο γονιδίωμα και τη λειτουργία του δεν είναι ακόμη αρκούντως κατανοητά. Οι επιστήμονες προσπαθούν ακόμη να εξακριβώσουν πού βρίσκονται όλα τα γονίδια και τι επιτελούν αυτά. Τα δε γονίδια αποτελούν ένα μικρό μόνο μέρος του κλώνου του DNA. Τι θα πούμε για τα μεγάλα τμήματα του DNA τα οποία δεν περιέχουν γονίδια; Οι επιστήμονες τα έχουν ονομάσει «άχρηστο DNA», αλλά πιο πρόσφατα έχουν αρχίσει να αναθεωρούν αυτή την άποψη. Τα εν λόγω τμήματα μπορεί να ρυθμίζουν το πώς και σε ποιο βαθμό χρησιμοποιούνται τα γονίδια. Αλλά ακόμη και αν οι επιστήμονες μπορούσαν να δημιουργήσουν ένα πλήρες ομοίωμα του DNA και των μηχανών που το αντιγράφουν και το ελέγχουν για τυχόν λάθη, θα μπορούσαν να το κάνουν να λειτουργήσει όπως το πραγματικό DNA;

Ο φημισμένος επιστήμονας Ρίτσαρντ Φέινμαν έγραψε το εξής σε έναν μαυροπίνακα προτού πεθάνει: «Ό,τι δεν μπορώ να δημιουργήσω, δεν το κατανοώ».²⁵ Η ειλικρίνεια και η ταπεινοφροσύνη του συγκινούν, η δε δήλωσή του ασφαλώς αληθεύει στην περίπτωση του DNA. Οι επιστήμονες δεν μπορούν να δημιουργήσουν το DNA με όλους τους μηχανισμούς αντιγραφής και μεταγραφής που διαθέτει αυτό, ούτε μπορούν να το κατανοήσουν πλήρως. Εντούτοις, μερικοί ισχυρίζονται ότι γνωρίζουν πως όλο αυτό ήρθε σε ύπαρξη από μη κατευθυνόμενα τυχαία γεγονότα και συμπτώσεις. Υποστηρίζουν όντως ένα τέτοιο συμπέρασμα τα στοιχεία που έχετε εξετάσει;

Μερικοί μορφωμένοι άνθρωποι έχουν συμπεράνει ότι τα στοιχεία υποδεικνύουν το αντίθετο. Για παράδειγμα, ο Φράνσις Κρικ, ένας επιστήμονας που συνέβαλε στην ανακάλυψη της διπλής έλικας του DNA, έκρινε ότι αυτό το μόριο είναι τόσο οργανωμένο ώστε δεν θα μπορούσε να προέλθει από μη κατευθυνόμενα συμβάντα. Διατύπωσε την άποψη ότι κάποιοι νοήμονες εξωγήινοι ενδέχεται να έστειλαν το DNA στη γη για να ξεκινήσει η ζωή.²⁶

Πιο πρόσφατα, ο διακεκριμένος φιλόσοφος Άντονι Φλιου, ο οποίος υπήρξε υπέρμαχος του αθεϊσμού επί 50 χρόνια, έκανε στροφή 180 μοιρών. Σε ηλικία 81 ετών, άρχισε να εκφράζει την άποψη ότι κάποιου είδους νοημοσύνη πρέπει να έπαιξε ρόλο στη δημιουργία της ζωής. Πού οφειλόταν αυτή η αλλαγή; Στη μελέτη του DNA. Όταν ο Φλιου ρωτήθηκε αν οι νέες του αντιλήψεις θα μπορούσαν να είναι αντιδημοφιλείς στην επιστημονική κοινότητα, αναφέρεται ότι απάντησε: «Αυτό θα ήταν θλιβερό. Ολόκληρη η ζωή μου καθοδηγούνταν από την αρχή . . . [να] ακολουθώ τις αποδείξεις, οπουδήποτε και αν οδηγούν αυτές».²⁷

Εσείς τι λέτε; Πού οδηγούν οι αποδείξεις; Φανταστείτε ότι στο κέντρο ενός εργοστασίου βλέπετε μια αίθουσα ηλεκτρονικού ελέγχου. Ο ηλεκτρονικός υπολογιστής που υπάρχει εκεί εκτελεί ένα περίπλοκο κεντρικό πρόγραμμα το οποίο κατευθύνει όλες τις εργασίες στο εργοστάσιο. Επιπρόσθετα, αυτό το πρόγραμμα στέλνει διαρκώς οδηγίες για την κατασκευή και τη συντήρηση όλων των μηχανημάτων, ενώ φτιάχνει και αντίγραφα του εαυτού του και τα ελέγχει για τυχόν λάθη. Τι θα συμπεραίνατε από αυτά τα στοιχεία; Ότι ο υπολογιστής και το πρόγραμμά του φτιάχτηκαν από μόνα τους ή ότι τα δημιούργησαν συγκροτημένες, ευφυείς διάνοιες; Τα ίδια τα στοιχεία δίνουν την απάντηση.