Γιατί το Διάβασμα Είναι Σημαντικό για τα Παιδιά—Μέρος 1: Να Διαβάσει ή να Δει Κάτι;

Όταν τα παιδιά σας χαλαρώνουν, τι προτιμούν να κάνουν: να δουν βίντεο ή να διαβάσουν κάτι; Τι είναι πιο πιθανό να πάρουν στα χέρια τους: ένα κινητό ή ένα βιβλίο;

Εδώ και δεκαετίες, το διάβασμα έχει δυνατό ανταγωνισμό—πρώτα από την τηλεόραση και έπειτα από τα αμέτρητα οπτικά πολυμέσα που είναι διαθέσιμα στο Ίντερνετ. «Φαίνεται ότι η ανάγνωση ως δραστηριότητα θεωρείται όλο και πιο απαρχαιωμένη», έγραψε το 1990 η Τζέιν Χίλι στο βιβλίο της Μυαλά που Κινδυνεύουν (Endangered Minds).

Εκείνη την εποχή, αυτή η δήλωση μπορεί να ακουγόταν υπερβολική. Ωστόσο τώρα, δεκαετίες αργότερα, εκπαιδευτικοί σε χώρες που η τεχνολογία είναι ευρέως διαδεδομένη παρατηρούν ότι οι ικανότητες ανάγνωσης των νεαρών, που είναι τόσο σημαντικές, μειώνονται κατακόρυφα.

Σε αυτό το άρθρο

• Γιατί είναι το διάβασμα σημαντικό για τα παιδιά;

• Πώς να τα παρακινήσετε να διαβάζουν

• Τι λένε οι γονείς

Γιατί είναι το διάβασμα σημαντικό για τα παιδιά;

• Το διάβασμα ξυπνάει τη φαντασία. Για παράδειγμα, όταν κάποιος διαβάζει μια ιστορία, πρέπει να καθίσει και να σκεφτεί: Πώς ακούγονται οι φωνές των ηρώων; Ποια είναι η εμφάνισή τους; Πώς είναι το περιβάλλον; Ο συγγραφέας δίνει κάποια στοιχεία, αλλά τα κενά πρέπει να τα γεμίσει ο αναγνώστης.

  

  «Όταν βλέπουμε ένα βίντεο ή μια ταινία, βλέπουμε πώς χρησιμοποίησε τη φαντασία του κάποιος άλλος», λέει μια μητέρα, η Λόρα. «Όσο διασκεδαστικό και αν είναι αυτό, το διάβασμα έχει άλλη γλύκα—με το δικό σου μυαλό ζωντανεύεις τα λόγια κάποιου άλλου».

• Το διάβασμα διαμορφώνει χαρακτήρα. Όταν τα παιδιά διαβάζουν, αναπτύσσουν την ικανότητα να αναλύουν και να λύνουν προβλήματα. Επίσης, για να διαβάσουν πρέπει να είναι συγκεντρωμένα. Με αυτόν τον τρόπο καλλιεργούν ιδιότητες όπως η υπομονή, η εγκράτεια και η συμπόνια.

  Συμπόνια; Και όμως! Μερικοί ερευνητές πιστεύουν ότι το αργό και συνειδητό διάβασμα μιας ιστορίας βοηθάει τα παιδιά να καθίσουν και να σκεφτούν τα αισθήματα των ηρώων. Αυτό μπορεί με τη σειρά του να τα βοηθήσει να εκδηλώνουν συμπόνια στην καθημερινότητα.

• Το διάβασμα καλλιεργεί τη βαθιά σκέψη. Για να ακολουθήσουν τον ειρμό της σκέψης του συγγραφέα, οι προσεκτικοί αναγνώστες προχωρούν με τον δικό τους ρυθμό—ακόμα και αν χρειαστεί να ξαναδιαβάσουν κάτι. Με αυτόν τον τρόπο, είναι πιο πιθανό να θυμούνται τι έχουν διαβάσει και να ωφεληθούν από αυτό.—1 Τιμόθεο 4:15.

  Ένας πατέρας, ο Τζόζεφ, αναφέρει: «Όταν διαβάζεις, μπορείς εύκολα να συλλογιστείς το νόημα της δήλωσης, να το συνδέσεις με όσα ήδη γνωρίζεις, και να σκεφτείς τι μαθαίνεις. Οι ταινίες και τα βίντεο δεν μας υποκινούν πάντα να κάνουμε βαθιές σκέψεις».

Συμπέρασμα: Παρ’ όλο που τα βίντεο και άλλα οπτικά πολυμέσα έχουν την αξία τους, τα παιδιά σας μπορεί να χάσουν σημαντικά πράγματα αν δεν υπάρχει αρκετός χώρος για διάβασμα στη ζωή τους.

Πώς να τα παρακινήσετε να διαβάζουν

• Αρχίστε νωρίς. Η Κλόι, που έχει δύο αγόρια, λέει: «Διαβάζαμε στους γιους μας από όταν τους είχα στην κοιλιά μου, και συνεχίσαμε και μετά τη γέννησή τους. Χαιρόμαστε που τηρήσαμε αυτή τη συνήθεια. Με τον καιρό, το διάβασμα—ακόμη και ως χόμπι—έγινε μέρος της καθημερινότητάς τους».

  Βιβλική αρχή: «Από βρέφος γνωρίζεις τα άγια συγγράμματα».—2 Τιμόθεο 3:15.

• Δημιουργήστε τις κατάλληλες συνθήκες για διάβασμα. Κάντε το σπίτι σας έναν χώρο φιλικό για διάβασμα έχοντας αναγνωστική ύλη που είναι άμεσα διαθέσιμη. «Βρείτε βιβλία που θα ήθελε να διαβάσει το παιδί σας και βάλτε τα δίπλα στο κρεβάτι του», προτείνει η Ταμάρα που έχει τέσσερα παιδιά.

  Βιβλική αρχή: «Εκπαίδευσε το παιδί στην οδό που πρέπει να ακολουθήσει· ακόμη και όταν γεράσει δεν θα την εγκαταλείψει».—Παροιμίες 22:6, υποσημείωση.

• Περιορίστε τη χρήση του Ίντερνετ. Ένας πατέρας, ο Ντάνιελ, προτείνει να ξεχωρίσετε ένα απόγευμα χωρίς ηλεκτρονικές συσκευές. Ο ίδιος λέει: «Τουλάχιστον ένα βραδάκι την εβδομάδα το περνούσαμε ήσυχα, χωρίς τηλεόραση. Καθόμασταν και διαβάζαμε, είτε όλοι μαζί είτε ο καθένας μόνος του».

  Βιβλική αρχή: «Να βεβαιώνεστε για τα πιο σπουδαία πράγματα».—Φιλιππησίους 1:10.

• Δώστε το καλό παράδειγμα. Η Καρίνα, μητέρα δύο κοριτσιών, σχολιάζει: «Κάντε τις ιστορίες που διαβάζετε στα παιδιά σας να ζωντανέψουν με τον τρόπο που τις διαβάζετε και με τον ενθουσιασμό σας για αυτές. Αν εσείς αγαπάτε το διάβασμα, τα παιδιά σας ίσως ακολουθήσουν το παράδειγμά σας».

  Βιβλική αρχή: «Να επιδίδεσαι στη δημόσια ανάγνωση».—1 Τιμόθεο 4:13.

Δεν θα γίνουν όλα τα παιδιά δεινοί αναγνώστες. Η δική σας υποκίνηση όμως μπορεί να δώσει στα παιδιά σας το απαραίτητο κίνητρο. Ο Ντέιβιντ, που είναι πατέρας δύο κοριτσιών, το πάει ένα βήμα παραπέρα λέγοντας: «Διάβαζα ό,τι διάβαζαν και οι κόρες μου για να κρατάω επαφή με τα ενδιαφέροντά τους, και έτσι είχαμε θέματα για συζήτηση. Ήταν σαν να έχουμε τη δική μας μικρή αναγνωστική λέσχη. Περνούσαμε πολύ ωραία!»