Πόση Ελευθερία;

Ίσως η πιο συχνή αιτία συγκρούσεων ανάμεσα σε γονείς και εφήβους έχει σχέση με το ζήτημα της ανεξαρτησίας. Πόση ελευθερία πρέπει να δοθεί σε ένα άτομο εφηβικής ηλικίας; «Μερικές φορές νιώθω ότι αν δώσω στην κόρη μου λίγη ελευθερία εκείνη τα θέλει όλα», λέει ένας πατέρας.

Προφανώς, η παροχή απεριόριστης ελευθερίας στους νεαρούς θα αποφέρει κακά αποτελέσματα. Πράγματι, η Γραφή προειδοποιεί ότι «το αγόρι που αφήνεται αχαλιναγώγητο θα φέρνει ντροπή στη μητέρα του». (Παροιμίες 29:15) Τα νεαρά άτομα οποιασδήποτε ηλικίας χρειάζονται σταθερές κατευθυντήριες γραμμές, και οι γονείς πρέπει να είναι στοργικοί αλλά συνεπείς καθώς επιβάλλουν τους οικογενειακούς κανόνες. (Εφεσίους 6:4) Παράλληλα, όμως, τα νεαρά άτομα χρειάζεται να έχουν και έναν βαθμό ανεξαρτησίας ώστε να είναι καλύτερα προετοιμασμένα για να παίρνουν σοφές αποφάσεις αργότερα στη ζωή.

Σκεφτείτε, λόγου χάρη, πώς μάθατε να περπατάτε. Στην αρχή, όταν ήσασταν βρέφος, έπρεπε να σας μεταφέρουν. Με τον καιρό, αρχίσατε να μπουσουλάτε και έπειτα να περπατάτε. Φυσικά, μπορεί να είναι επικίνδυνο για ένα μικρό παιδί να αρχίσει να κινείται μόνο του. Γι’ αυτόν το λόγο, οι γονείς σας σάς παρακολουθούσαν από κοντά και ίσως μάλιστα να έβαζαν εμπόδια για να μην πηγαίνετε σε επικίνδυνα σημεία, όπως οι σκάλες. Ωστόσο, σας επέτρεπαν να κινείστε μόνοι σας έτσι ώστε με τον καιρό​—έπειτα από μερικές αναπόφευκτες πτώσεις—​να μάθετε να περπατάτε με ευκολία.

Η ανεξαρτησία αποκτάται με παρόμοια διαδικασία. Αρχικά, οι γονείς στην ουσία μεταφέρουν τα μικρά παιδιά τους. Το κάνουν αυτό παίρνοντας αποφάσεις που τα αφορούν. Αργότερα, καθώς τα παιδιά τους εκδηλώνουν έναν βαθμό ωριμότητας, οι γονείς τούς επιτρέπουν να μπουσουλάνε, σαν να λέγαμε. Τα αφήνουν να κάνουν μόνα τους ορισμένες επιλογές. Στο μεταξύ, τοποθετούν εμπόδια, τα οποία προστατεύουν τους νεαρούς ώστε να μην πάθουν κακό. Καθώς τα παιδιά τους ωριμάζουν, οι γονείς τούς επιτρέπουν να «περπατήσουν» μόνα τους. Κατόπιν, όταν γίνουν ενήλικοι, θα είναι πλήρως ικανοί να “βαστάξουν το δικό τους φορτίο”.​—Γαλάτες 6:5.

Διδάγματα από ένα Γραφικό Παράδειγμα

Όπως φαίνεται, όταν ο Ιησούς ήταν στην προεφηβική ηλικία, οι γονείς του τού είχαν δώσει έναν βαθμό ανεξαρτησίας, αλλά εκείνος δεν έκανε κατάχρηση της εμπιστοσύνης τους. Αντιθέτως, «υποτασσόταν» στους γονείς του καθώς «συνέχισε να προοδεύει σε σοφία και σε σωματική ανάπτυξη και σε εύνοια από Θεό και ανθρώπους».​—Λουκάς 2:51, 52.

Ως γονέας, μπορείτε να διδαχτείτε από αυτό το παράδειγμα και να παραχωρείτε στα παιδιά σας αυξημένες ελευθερίες καθώς εκείνα θα αποδεικνύονται ικανά να τις διαχειριστούν. Προσέξτε τι έχουν να πουν μερικοί γονείς σχετικά με τις εμπειρίες τους σε αυτόν τον τομέα.

«Συνήθιζα να παρεμβαίνω στις δραστηριότητες των παιδιών μου πάρα πολύ. Αργότερα, τα δίδαξα αρχές και τα άφηνα να παίρνουν αποφάσεις σύμφωνα με αυτά που είχαν μάθει. Από τότε, παρατήρησα ότι άρχισαν να σταθμίζουν τις αποφάσεις τους πιο προσεκτικά».​—Σου Χιαν, Κορέα.

«Ο σύζυγός μου και εγώ είμαστε πάντα λίγο επιφυλακτικοί, αλλά αυτό δεν μας έχει κάνει να στερούμε από τα παιδιά μας τη δυνατότητα να ασκούν με υπεύθυνο τρόπο την ελευθερία που έχουν κερδίσει επάξια».​—Ντάρια, Βραζιλία.

«Έχω διαπιστώσει ότι είναι σημαντικό να επαινώ τον έφηβο γιο μου για το σωστό τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιεί την ανεξαρτησία που του παρέχω. Επίσης, κάνω και εγώ αυτά που ζητάω από εκείνον να κάνει. Για παράδειγμα, του λέω πού πηγαίνω και τι κάνω. Αν πρόκειται να αργήσω, τον ενημερώνω».​—Άννα, Ιταλία.

«Στο σπιτικό μας τονίζουμε στους γιους μας ότι η ανεξαρτησία δεν είναι κάτι που το δικαιούνται αλλά κάτι που πρέπει να αποδείξουν ότι το αξίζουν».​—Πίτερ, Βρετανία.

Αποδοχή των Συνεπειών

Η Γραφή αναφέρει: «Καλό είναι για τον ακμαίο άντρα να βαστάζει το ζυγό στη νεότητά του». (Θρήνοι 3:27) Ένας από τους καλύτερους τρόπους για να βαστάξει κάποιο νεαρό άτομο το ζυγό της ευθύνης είναι να μάθει εκ πείρας πόσο αληθινή είναι η δήλωση: «Ό,τι σπέρνει ο άνθρωπος, αυτό και θα θερίσει».​—Γαλάτες 6:7.

Έχοντας πιθανότατα καλές προθέσεις, μερικοί γονείς προστατεύουν τα παιδιά τους από τις συνέπειες άσοφων ενεργειών. Παραδείγματος χάρη, ας υποθέσουμε ότι ένας γιος σπαταλάει χρήματα αλόγιστα και μπαίνει σε χρέη. Τι είδους μάθημα θα πάρει αν αυτά τα χρέη τα ξεπληρώσει απλώς ο μπαμπάς του και η μαμά του; Από την άλλη πλευρά, τι είδους μάθημα θα πάρει αν οι γονείς του τον βοηθήσουν να βρει έναν τρόπο για να ξεπληρώσει ο ίδιος τα χρέη;

Οι γονείς δεν κάνουν καλό στα παιδιά τους όταν τα εμποδίζουν να μάθουν τις συνέπειες της ανεύθυνης συμπεριφοράς. Μια τέτοια τακτική, αντί να τα προετοιμάζει για την ενήλικη ζωή, τα διδάσκει απλώς ότι κάποιος άλλος θα βρίσκεται πάντοτε δίπλα τους για να τα βγάζει από τη δύσκολη θέση, να τακτοποιεί τα προβλήματα που δημιουργούν και να καλύπτει τα λάθη τους. Είναι πολύ καλύτερο να δίνετε στους εφήβους τη δυνατότητα να θερίζουν αυτό που έχουν σπείρει και να μαθαίνουν πώς να αντεπεξέρχονται στα προβλήματά τους. Αυτή είναι μια σημαντική πτυχή που περιλαμβάνεται στο να έχουν «τις δυνάμεις της αντίληψής τους γυμνασμένες για να διακρίνουν και το ορθό και το εσφαλμένο».​—Εβραίους 5:14.

[Πλαίσιο στη σελίδα 9]

Παραχώρηση Ελευθεριών

Συνήθως, οι έφηβοι θέλουν περισσότερη ελευθερία από όση πρέπει να έχουν. Ταυτόχρονα, μερικοί γονείς έχουν την τάση να παραχωρούν λιγότερες ελευθερίες από όσες θα μπορούσαν. Κάπου ανάμεσα στα δύο άκρα βρίσκεται η ισορροπία. Πώς μπορείτε να την πετύχετε; Θα μπορούσατε ίσως να ξεκινήσετε εξετάζοντας τον παρακάτω κατάλογο. Σε ποιους τομείς εκδηλώνει ο γιος ή η κόρη σας υπεύθυνη συμπεριφορά;

□ Επιλογή φίλων

□ Επιλογή ρούχων

□ Διαχείριση χρημάτων

□ Τήρηση συγκεκριμένης ώρας για επιστροφή στο σπίτι το βράδυ

□ Εκτέλεση διαφόρων εργασιών στο σπίτι

□ Ολοκλήρωση σχολικής εργασίας

□ Αναγνώριση της ευθύνης για λάθη

□ Άλλο ․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․

Αν το εφηβικής ηλικίας παιδί σας εκδηλώνει ήδη ωριμότητα σε αρκετούς από τους παραπάνω τομείς, γιατί να μη σκεφτείτε μερικούς τρόπους με τους οποίους μπορείτε να του δείξετε περαιτέρω εμπιστοσύνη;