Τα Χρόνια Διάπλασης—Τότε που Είναι Απαραίτητο να Κάνετε το Καλύτερο

ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ αναφέρεται ότι είναι ‘κληρονομιά από τον Ιεχωβά’. Περιγράφονται σαν ‘βλαστάρια ελαιόδεντρων ολόγυρα στο τραπέζι σου’. (Ψαλμός 127:3· 128:3, ΜΝΚ) Στους γονείς δίνεται η οδηγία να ‘συνεχίσουν να τα ανατρέφουν με τη διαπαιδαγώγηση και τη νουθεσία του Ιεχωβά’.—Εφεσίους 6:4, ΜΝΚ.

Αν πρόκειται να διαμορφώσετε τα ελαιόδεντρα ώστε να αποφέρουν καλό καρπό, πρέπει να το κάνετε ενώ αυτά είναι ακόμη ‘σαν βλαστάρια ολόγυρα στο τραπέζι σας’. Όποιο σχήμα δώσεις στο τρυφερό βλαστάρι αυτό το σχήμα θα πάρει και το δέντρο. Αν πρόκειται να εκπαιδεύσετε τα παιδιά σας ώστε να συμμορφώνονται με τις οδούς του Θεού, ο καλύτερος καιρός για να το κάνετε αυτό ξεκινά από τη βρεφική ηλικία. ‘Εκπαίδευε το αγόρι σύμφωνα με τον τρόπο που είναι κατάλληλος για αυτό· ακόμη και όταν γεράσει, δεν θα απομακρυνθεί από αυτόν’. (Παροιμίαι 22:6, ΜΝΚ· 2 Τιμόθεον 3:15) Στη βρεφική ηλικία ο εγκέφαλος απορροφά πληροφορίες με μεγάλη ταχύτητα, γρηγορότερα από οποτεδήποτε στο μέλλον. Είναι ο κατάλληλος καιρός να κάνετε το καλύτερο για τα παιδιά σας.

Ο Μασάρου Ιμπούκα, ιδρυτής της Εταιρίας Σόνι, έγραψε ένα βιβλίο με τίτλο Στο Νηπιαγωγείο Είναι Πολύ Αργά! (Kindergarten is Too Late!) Στο εξώφυλλό του υπήρχαν τα εξής λόγια: «Η δυνατότητα του παιδιού σας για μάθηση είναι μέγιστη στη διάρκεια των πρώτων δυο ή τριών χρόνων της ζωής. Γι’ αυτό, μην περιμένετε . . . Στο Νηπιαγωγείο Είναι Πολύ Αργά!»

Στον πρόλογο, ο Γκλεν Ντόμαν, διευθυντής των Ινστιτούτων για την Εκμετάλλευση των Ανθρώπινων Δυνατοτήτων, αναφέρει τα ακόλουθα: «Το θαυμάσιο και ευγενές βιβλίο του κυρίου Ιμπούκα δεν περιέχει κανενός είδους πομπώδη αποφθέγματα. Απλούστατα, αυτός δηλώνει ότι τα πολύ μικρά παιδιά έχουν μέσα τους την ικανότητα να μαθαίνουν ουσιαστικά τα πάντα ενόσω είναι πολύ μικρά. Δηλώνει πως ό,τι μαθαίνουν χωρίς να καταβάλλουν συνειδητή προσπάθεια στην ηλικία των δυο, των τριών ή των τεσσάρων χρονών μπορούν να το μάθουν μόνο με μεγάλη προσπάθεια, ή μπορεί να μην το μάθουν καθόλου στην κατοπινή ζωή τους. Δηλώνει πως ό,τι μαθαίνουν οι ενήλικοι με κόπο τα παιδιά το μαθαίνουν με χαρά. Δηλώνει πως ό,τι μαθαίνουν οι ενήλικοι σε ρυθμό χελώνας τα πολύ μικρά παιδιά το μαθαίνουν σε σχεδόν ταχύτατο ρυθμό. Δηλώνει ότι οι ενήλικοι μερικές φορές αποφεύγουν τη μάθηση, ενώ τα πολύ μικρά παιδιά θα προτιμούσαν να μάθουν κάτι παρά να φάνε».

Ο λόγος για τον οποίο ο Ιμπούκα λέει ότι στο νηπιαγωγείο είναι πολύ αργά, είναι το γεγονός ότι μέχρι τότε έχουν περάσει τα καλύτερα χρόνια για να μάθει το παιδί. Αλλά υπάρχει ένας ακόμη λόγος. Στις μέρες μας η ηθική κατάρρευση έχει φτάσει στο νηπιαγωγείο και, προτού πάει το παιδί εκεί, οι γονείς είναι ανάγκη να ενσταλάξουν στο παιδί έναν ισχυρό κώδικα ηθικών αρχών για να το προστατέψουν από τη μόλυνση.

Αυτή η ανάγκη φαίνεται από την έκθεση των γονέων ενός εξάχρονου αγοριού, το οποίο μόλις είχε πάει στο νηπιαγωγείο. «Στη διάρκεια της πρώτης εβδομάδας στο νηπιαγωγείο, ο γιος μας δεχόταν σεξουαλικές παρενοχλήσεις από ένα άλλο αγόρι στη διάρκεια των 15 λεπτών της διαδρομής με το σχολικό λεωφορείο. Αυτό συνεχίστηκε αρκετές μέρες. Δεν επρόκειτο απλώς για παιδικό παιχνίδι ούτε ‘έπαιζαν το γιατρό’, αλλά επρόκειτο για αφύσικη και απροκάλυπτη συμπεριφορά.

»Πολλά παιδιά στην τάξη του γιου μας παρακολουθούν ακατάλληλες ταινίες με τους γονείς τους. Προφανώς, οι γονείς θεωρούν ότι είναι πιο ασφαλές να τα παίρνουν μαζί τους από το να τα αφήνουν στην αμφίβολη φροντίδα μιας μπέιμπι σίτερ. Μερικά από τα παιδιά παρακολουθούν ακατάλληλες και αυστηρώς ακατάλληλες ταινίες είτε μέσω της καλωδιακής τηλεόρασης είτε από αυτές που έχουν οι γονείς τους στο σπίτι.

»Η αξία τού να ενσταλάξουμε ηθικές αρχές στο γιο μας στη διάρκεια των χρόνων διάπλασής του, από τη βρεφική ηλικία και έπειτα, μας εντυπώθηκε από ένα συγκλονιστικό συμβάν μέσα στο ίδιο μας το σπίτι. Μαζί με μερικούς ενήλικους καλεσμένους μας ήταν και ένα τετράχρονο κοριτσάκι. Αυτή και ο γιος μας, τον οποίο είχαμε εκπαιδεύσει προσεκτικά λέγοντάς του ότι το σεξ ήταν μόνο για παντρεμένους ενηλίκους, βρίσκονταν στο δωμάτιό του με τα παιχνίδια. Το κορίτσι ήθελε να παίξουν ότι ‘είχαν ραντεβού’ και του εξήγησε ότι αυτός έπρεπε να ξαπλώσει. Όταν, με αθωότητα, ο γιος μας το έκανε αυτό, το κορίτσι ξάπλωσε πάνω του. Αυτός φοβήθηκε και φώναξε: ‘Αυτό είναι μόνο για παντρεμένους!’ Καθώς ξέφυγε και έτρεξε έξω από το δωμάτιο, αυτή φώναξε: ‘Μην το πεις σε κανέναν!’»—Παράβαλε Γένεσις 39:12.

Ακολουθούν μερικά πράγματα που συμβαίνουν τόσο στις υποβαθμισμένες κεντρικές περιοχές των πόλεων όσο και στα προάστια—πράγματα από τα οποία πρέπει να προστατέψετε τα μικρά παιδιά σας από τη βρεφική ηλικία και έπειτα.

Δυο εφτάχρονα αγόρια κατηγορήθηκαν για το βιασμό ενός εξάχρονου κοριτσιού μέσα στις τουαλέτες κάποιου δημόσιου σχολείου. Τρία αγόρια, ηλικίας έξι, εφτά και εννιά χρονών κακοποίησαν σεξουαλικά ένα εξάχρονο κοριτσάκι. Ένα οχτάχρονο αγόρι εξανάγκασε σε σοδομία ένα αγοράκι του νηπιαγωγείου. Ένα 11χρονο αγόρι κατηγορήθηκε για το βιασμό ενός 2χρονου κοριτσιού. Ορισμένοι θεραπευτές ισχυρίζονται ότι συχνά τα παιδιά που διαπράττουν τέτοια αδικήματα είχαν πέσει θύματα σεξουαλικής κακοποίησης όταν ήταν πολύ μικρά.

Αυτό επιβεβαιώθηκε στην περίπτωση ενός μικρού αγοριού. Όταν ήταν βρέφος, η 20χρονη θεία του τού έκανε στοματικό σεξ. Από 18 ως 30 μηνών υποβαλλόταν σε αυτή τη σεξουαλική κακοποίηση. Δυο ή τρία χρόνια αργότερα κακοποιούσε σεξουαλικά μικρά κοριτσάκια. Όταν πήγε στο σχολείο, συνέχισε αυτή τη δραστηριότητα και τον απέβαλαν στην πρώτη δημοτικού και ξανά στη δευτέρα δημοτικού.

Η Ανάγκη για Έγκαιρη Εκπαίδευση

Η αποτυχία των γονέων να δώσουν κατάλληλη εκπαίδευση στη διάρκεια των χρόνων διάπλασης προλειαίνει το έδαφος για τη νεανική εγκληματικότητα, η οποία ανοίγει το δρόμο σε πολύ σοβαρότερες εγκληματικές ενέργειες: βανδαλισμούς, ληστείες και φόνους. Ακολουθούν μερικά δείγματα τέτοιων πραγμάτων.

Τρία εξάχρονα αγόρια βανδάλισαν το σπίτι ενός φίλου τους, καταστρέφοντας στην κυριολεξία όλα τα δωμάτια. Ένας εννιάχρονος βάνδαλος κατηγορήθηκε για πρόκληση σοβαρών υλικών ζημιών, επίσης για ληστείες, για απειλή άλλου παιδιού με μαχαίρι και για πυρπόληση των μαλλιών ενός κοριτσιού. Δυο 11χρονα αγόρια έχωσαν ένα πιστόλι διαμετρήματος εννέα χιλιοστών στο στόμα ενός 10χρονου και του έκλεψαν το ρολόι. Ένα δεκάχρονο αγόρι πυροβόλησε και σκότωσε ένα εφτάχρονο κορίτσι για ένα βιντεοπαιχνίδι. Ένας άλλος δεκάχρονος πυροβόλησε το φίλο του και έκρυψε το πτώμα κάτω από το πάτωμα του σπιτιού. Ένας πεντάχρονος έστειλε ένα μικρό παιδάκι στο θάνατο σπρώχνοντάς το από τη σκάλα του πέμπτου ορόφου. Ένας 13χρονος μαζί με δυο άλλους νεαρούς απήγαγαν ένα 7χρονο αγόρι για να αποσπάσουν χρήματα από την οικογένειά του, αλλά προτού ακόμη τηλεφωνήσουν στην οικογένεια για να απαιτήσουν τα λύτρα, έθαψαν το αγόρι ζωντανό.

Έπειτα, σαν επίλογος στο θέμα, υπάρχει ο τρόμος που σκορπίζουν οι συμμορίες εφήβων, οι οποίοι είναι οπλισμένοι με διάφορα είδη όπλων, περιφέρονται στους δρόμους σε αναζήτηση λείας, εξαπολύουν μάχες με χρήση όπλων και, ενώ οι σφαίρες πέφτουν σαν βροχή, σκοτώνουν όχι μόνο ο ένας τον άλλον, αλλά και αθώα παιδιά και ενηλίκους που τυχαίνει να βρεθούν στα διασταυρούμενα πυρά. Τρομοκρατούν πολλές γειτονιές μεγάλων πόλεων—στην κομητεία του Λος Άντζελες και μόνο, «υπάρχουν πάνω από 100.000 μέλη σε 800 και πλέον ξεχωριστές συμμορίες». (Σεβεντίν [Seventeen], Αύγουστος 1991) Πολλοί προέρχονται από διαλυμένα σπιτικά. Η συμμορία γίνεται η οικογένειά τους. Πολλοί καταλήγουν στη φυλακή. Πολλοί καταλήγουν στο θάνατο. Τα ακόλουθα αποσπάσματα από τρία γράμματα που γράφτηκαν στη φυλακή είναι αντιπροσωπευτικά.

Πρώτο: ‘Βρίσκομαι στις φυλακές ανηλίκων για απόπειρα ληστείας. Ήμασταν τέσσερις. Έπειτα έφτασαν οι αστυνομικοί. Δυο από τους φίλους μου έτρεξαν από τη μια μεριά, εγώ και ο άλλος φίλος μου τρέξαμε από την άλλη, αλλά όχι πιο γρήγορα από τα λυκόσκυλα που μας έπιασαν. Όταν βγω, ελπίζω μια μέρα να γίνω σπουδαίος. Το σχολείο και οι καλοί βαθμοί ήταν πάντα πολύ δύσκολα για εμένα. Αλλά, φίλε, δεν έχεις ιδέα πόσο πιο δύσκολο είναι να περνάς τον καιρό σου στη φυλακή!’

Δεύτερο: ‘Όταν πρωτοήρθα από το Μεξικό ήμουν μόλις οχτώ χρονών. Στα 12 χρόνια μου ήμουν σε μια συμμορία. Στα 15 μου είχα μπλέξει για τα καλά. Συνήθιζα να πυροβολώ ανθρώπους μέσα από το αυτοκίνητο. Είχα πάντοτε το όπλο μου μαζί μου. Όταν ήμουν 16 χρονών με πυροβόλησαν και κόντεψα να πεθάνω. Και ευχαριστώ τον Κύριο που δεν με ήθελε ακόμη επειδή δεν ήμουν έτοιμος να πάω μαζί του. Τούτη τη στιγμή έχω τρύπες από σφαίρες στα πόδια μου. Γι’ αυτό η συμβουλή μου είναι να μην μπλέξεις σε συμμορίες!!! Γιατί θα βρεθείς σαν εμένα, ολομόναχος και σακατεμένος στη φυλακή!’

Τρίτο: ‘Ήμουν γνωστό μέλος συμμορίας από τα 11 μου χρόνια. Με μαχαίρωσαν τέσσερις φορές, με πυροβόλησαν τρεις φορές, με έκλεισαν στη φυλακή και με χτύπησαν τόσο πολλές φορές που είναι δύσκολο να τις μετρήσω. Το μόνο που μου απέμεινε να κάνω είναι να πεθάνω, αλλά είμαι έτοιμος για αυτό κάθε μέρα από τότε που έκλεισα τα 13, και τώρα είμαι 16. Τώρα εκτίω ποινή οχτώ μηνών και σε ένα ή δυο χρόνια θα έχω πεθάνει, αλλά εσύ μπορείς να αποφύγεις όλη αυτή την κατάσταση αν από την αρχή δεν μπλεχτείς σε συμμορίες’.

Εκμεταλλευτείτε τον Κατάλληλο Καιρό

Τώρα, με όλα αυτά δεν θέλουμε να πούμε ότι αν δεν εκπαιδευτούν τα παιδιά στη διάρκεια των χρόνων διάπλασης το αναπόφευκτο αποτέλεσμα θα είναι αυτά τα τρομερά εγκλήματα. Ωστόσο, αν δεν γίνει αυτό, μπορεί να εκδηλωθεί καταστροφική συμπεριφορά, η οποία ίσως κλιμακωθεί και φτάσει στην παρανομία και, αν συνεχιστεί ανεξέλεγκτα, θα μπορούσε να οδηγήσει σε εγκληματική συμπεριφορά, στη φυλακή και στο θάνατο.

Και ο έλεγχος τέτοιων τάσεων στα παιδιά σας γίνεται πολύ πιο εύκολα στα προεφηβικά χρόνια από το να περιμένετε μέχρι να φτάσουν στα εφηβικά τους χρόνια. Στην πραγματικότητα, η προνηπιακή ηλικία είναι ο καιρός να αρχίσετε, τότε που δαπανάτε περισσότερο χρόνο μαζί τους στη διάρκεια των χρόνων διάπλασης, προτού οι εξωτερικές επιρροές διεκδικήσουν την προσοχή τους. Αν δεν ήσασταν κοντά τους στη βρεφική τους ηλικία, μπορεί να μη σας αφήσουν να τα πλησιάσετε στη διάρκεια των εφηβικών τους χρόνων. Ίσως ανακαλύψετε ότι οι συνομήλικοί τους σας έχουν αντικαταστήσει. Επομένως, η συμβουλή προς τους γονείς είναι η εξής: Μην παραμελείτε τα παιδιά σας στη διάρκεια αυτών των χρόνων διάπλασης, όταν το να κάνετε το καλύτερο για αυτά θα αποφέρει τους καλύτερους καρπούς, για τη δική σας και τη δική τους ευλογία.—Παράβαλε Ματθαίος 7:16-20.

Τα Χρόνια Διάπλασης—Ό,τι Σπέρνετε Τώρα θα Θερίσετε Αργότερα

Ο ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ του μωρού είναι σαν σφουγγάρι που απορροφά τα πράγματα που τον περιβάλλουν. Σε δυο χρόνια ο κάτοχός του μαθαίνει μια περίπλοκη γλώσσα απλώς ακούγοντάς την. Αν το μωρό ακούει δυο γλώσσες, μαθαίνει και τις δυο. Όχι μόνο οι γλώσσες, αλλά επίσης οι μουσικές και καλλιτεχνικές ικανότητες, ο μυϊκός συντονισμός, οι ηθικές αξίες και η συνείδηση, η πίστη και η αγάπη και η έντονη επιθυμία για λατρεία—όλα ξεπηδούν από ικανότητες και δυνατότητες που έχουν προγραμματιστεί εκ των προτέρων στον εγκέφαλο του μωρού. Όλα αυτά περιμένουν απλώς την εισροή πληροφοριών από το περιβάλλον προκειμένου να αναπτυχτούν. Επίσης, υπάρχει ένα ακριβές χρονοδιάγραμμα έναρξης αυτής της εισροής για τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα, και αυτός ο πλεονεκτικός καιρός είναι στη διάρκεια των χρόνων διάπλασης.

Η διαδικασία αρχίζει με τη γέννηση. Ονομάζεται ‘δέσιμο’. Η μητέρα κοιτάζει στοργικά το μωρό της στα μάτια, του μιλάει καθησυχαστικά, το αγκαλιάζει και το χαϊδεύει. Τα μητρικά ένστικτα ξυπνούν καθώς το μωρό την κοιτάζει επίμονα και νιώθει ασφαλές. Αν αυτό το ξεκίνημα συνοδευτεί από θηλασμό, τόσο το καλύτερο και για τους δυο. Το πιπίλισμα του μωρού διεγείρει την παραγωγή γάλακτος. Το άγγιγμα του δέρματός του προκαλεί την απελευθέρωση ορμονών οι οποίες μειώνουν την αιμορραγία που παρουσιάζεται μετά τον τοκετό. Το μητρικό γάλα περιέχει αντισώματα που προστατεύουν το μωρό από μολύνσεις. Αναπτύσσεται το ‘δέσιμο’. Είναι η αρχή μιας σχέσης αγάπης. Αλλά μόνο η αρχή.

Σύντομα οι δυο γίνονται τρεις όταν στην εικόνα περιλαμβάνεται και ο πατέρας, πράγμα που ασφαλώς οφείλει να κάνει. «Κάθε παιδί έχει ανάγκη . . . έναν πατέρα», λέει ο Δρ Τ. Μπέρι Μπρέιζελτον, «και κάθε πατέρας μπορεί να προσφέρει κάτι το ξεχωριστό. . . . Οι μητέρες έχουν την τάση να είναι τρυφερές και όχι τόσο εκδηλωτικές σε χειρονομίες με τα μωρά τους. Απεναντίας, οι πατέρες είναι πιο παιχνιδιάρηδες, γαργαλούν και τσιμπούν τα μωρά τους περισσότερο από όσο οι μητέρες». Τα μωρά ανταποκρίνονται σε αυτή την επαφή αφήνοντας κραυγές ενθουσιασμού και τσιρίσματα ευχαρίστησης, διασκεδάζοντας θορυβωδώς και ζητώντας περισσότερα. Πρόκειται για συνέχιση του ‘δεσίματος’ που ξεκίνησε με τη γέννηση, ‘ένας σύνδεσμος αγάπης μεταξύ των γονέων και του παιδιού που το πιο φυσιολογικό είναι να δημιουργηθεί ή να χαθεί μέσα στους πρώτους δεκαοχτώ μήνες της ζωής του μωρού’, λέει ο Δρ Μαγκίντ, ένας από τους συγγραφείς του βιβλίου Κίνδυνος-Θάνατος: Παιδιά Χωρίς Συνείδηση (High Risk: Children Without a Conscience). Αν ο σύνδεσμος χαθεί, λέει αυτός, εκείνα τα παιδιά ίσως μεγαλώσουν και γίνουν άτομα που δεν θα αναπτύσσουν σχέσεις με άλλους, και που δεν θα έχουν την ικανότητα να αγαπούν.

Η Μητέρα και ο Πατέρας Συμμετέχουν στην Ανάπτυξη του ‘Δεσίματος’

Συνεπώς, πόσο σπουδαίο είναι τόσο για τη μητέρα όσο και για τον πατέρα να συνεργαστούν με σκοπό να ισχυροποιήσουν αυτόν το σύνδεσμο αγάπης, αυτό το ‘δέσιμο’ και τη συναισθηματική προσκόλληση μεταξύ γονέων και παιδιού στη διάρκεια των χρόνων διάπλασης πριν από το νηπιαγωγείο! Οι αγκαλιές και τα φιλιά ας δίνονται άφθονα και από τους δυο γονείς. Ναι, και από τους μπαμπάδες επίσης! Το περιοδικό Μενς Χελθ (Men’s Health) του Ιουνίου 1992 αναφέρει: «Οι αγκαλιές και τα στοργικά χάδια με τους γονείς είναι βάσιμες ενδείξεις για επιτυχία στον τομέα των φιλικών σχέσεων, του γάμου και της σταδιοδρομίας του παιδιού στο μέλλον, αναφέρει μια μελέτη που κράτησε 36 χρόνια και δημοσιεύτηκε στο Περιοδικό της Προσωπικότητας και της Κοινωνικής Ψυχολογίας (Journal of Personality and Social Psychology). Το 70 τοις εκατό των παιδιών που είχαν στοργικούς γονείς τα κατάφεραν από κοινωνική άποψη, σε σύγκριση με το 30 τοις εκατό μόνο των παιδιών που είχαν ψυχρούς γονείς· και διαπιστώθηκε ότι τα αγκαλιάσματα του Μπαμπά ήταν εξίσου σημαντικά με εκείνα της Μαμάς».

Επίσης, να κρατάτε το μωρό σας ενώ κουνιέστε σε μια κουνιστή πολυθρόνα. Να του διαβάζετε καθώς νιώθει ασφαλές στην αγκαλιά σας. Να του μιλάτε και να το ακούτε, εκπαιδεύοντάς το για το τι είναι σωστό και τι λάθος, και να βεβαιώνεστε ότι είστε καλά παραδείγματα εφαρμόζοντας εσείς οι ίδιοι αυτές τις αρχές. Και πάντοτε να έχετε υπόψη σας την ηλικία του παιδιού. Κάντε τα αυτά με απλότητα, κάντε τα ενδιαφέροντα, κάντε τα διασκεδαστικά.

Το παιδί σας έχει φυσιολογική περιέργεια, την επιθυμία να εξερευνήσει, να μάθει τα πάντα για το περιβάλλον του. Για να ικανοποιήσει αυτή την πείνα για μάθηση, το παιδί σας σάς κατακλύζει με έναν αδιάκοπο χείμαρρο ερωτήσεων. Πώς γίνεται ο άνεμος; Γιατί ο ουρανός είναι γαλάζιος; Γιατί γίνεται κόκκινος όταν δύει ο ήλιος; Απαντήστε στις ερωτήσεις. Δεν είναι πάντοτε εύκολο. Αυτές οι ερωτήσεις αποτελούν πρόσκληση για εσάς να επηρεάσετε τη διάνοια του παιδιού σας, να του δώσετε πληροφορίες, πιθανώς να ενσταλάξετε εκτίμηση για τον Θεό και τη δημιουργία Του. Μήπως το γοητεύει μια λαμπρίτσα που έρπει πάνω σε ένα φύλλο; Ή το σχέδιο ενός μικροσκοπικού λουλουδιού; Ή να παρακολουθεί μια αράχνη την ώρα που υφαίνει τον ιστό της; Ή απλώς να σκάβει στο χώμα; Και μην υποτιμάτε τη διδασκαλία που γίνεται με μικρές ιστορίες, όπως έκανε ο Ιησούς με τις παραβολές του. Αυτό κάνει τη μάθηση απολαυστική.

Σε πολλές περιπτώσεις είναι ανάγκη να εργάζονται και οι δυο γονείς προκειμένου να τα βγάλουν πέρα. Μπορούν να καταβάλλουν ιδιαίτερη προσπάθεια ώστε να δαπανούν ώρες από τα βράδια και τα σαββατοκύριακα με τα παιδιά τους; Μήπως είναι δυνατόν να εργάζεται η μητέρα μισή μέρα ώστε να έχει περισσότερο χρόνο με τα παιδιά της; Υπάρχουν πολλοί μεμονωμένοι γονείς σήμερα, και πρέπει να εργάζονται για να συντηρούν τον εαυτό τους και τα παιδιά τους. Μπορούν να είναι επιμελείς ώστε να διαθέτουν στα παιδιά τους όσο το δυνατόν περισσότερες βραδινές ώρες και σαββατοκύριακα; Σε πολλές περιπτώσεις είναι απαραίτητο οι μητέρες να βρίσκονται μακριά από τα παιδιά τους. Ακόμη και αν οι λόγοι που βρίσκονται μακριά είναι βάσιμοι, το μικρό παιδί δεν το καταλαβαίνει αυτό και μπορεί να αισθάνεται εγκαταλειμμένο. Τότε πρέπει να καταβληθεί ιδιαίτερη προσπάθεια ώστε να εξαγοράσετε χρόνο για το παιδί σας.

Τώρα, τι ακριβώς είναι αυτός ο «ποιοτικός χρόνος» για τον οποίο γίνεται λόγος; Οι πολυάσχολοι γονείς μπορεί να δαπανούν 15 ή 20 λεπτά μέρα παρά μέρα με το παιδί τους, ίσως μια ώρα το σαββατοκύριακο, και να το αποκαλούν αυτό ποιοτικό χρόνο. Καλύπτει αυτό την ανάγκη του παιδιού; Ή ο σκοπός είναι να καθησυχάσει τη συνείδησή του ο γονέας; Ή να ανακουφίσει το μυαλό της η μητέρα, η οποία εργάζεται για να αντλεί προσωπική ικανοποίηση ενώ αφήνει το παιδί της ανικανοποίητο; Αλλά εσείς μπορεί να λέτε: ‘Ειλικρινά, είμαι τόσο πολυάσχολο άτομο που δεν έχω τέτοιο χρόνο’. Αυτό είναι πάρα πολύ κακό και πολύ λυπηρό τόσο για εσάς όσο και για το παιδί σας, επειδή δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις. Βρείτε τον καιρό στη διάρκεια των χρόνων διάπλασης ή προετοιμαστείτε να θερίσετε χάσμα γενεών στα χρόνια της εφηβείας.

Δεν είναι μόνο η βλάβη που ενδεχομένως υφίσταται το παιδί που αφήνεται στο βρεφονηπιακό σταθμό, αλλά είναι επίσης απώλεια για τους γονείς το γεγονός ότι χάνουν την ευκαιρία να χαρούν το παιδί καθώς αυτό μεγαλώνει. Το παιδί δεν καταλαβαίνει πάντα τα γιατί και τα διότι όταν το αφήνουν μόνο· ίσως νιώθει παραμελημένο, παραπεταμένο, εγκαταλειμμένο, χωρίς αγάπη. Όταν φτάνει στην εφηβεία, μπορεί να έχει ήδη αναπτύξει συναισθηματική προσκόλληση σε συνομηλίκους του προκειμένου να αντικαταστήσει τους γονείς, οι οποίοι είναι πολύ απασχολημένοι για να το προσέξουν. Το παιδί ίσως μάλιστα αρχίσει να ζει διπλή ζωή, μια για να εξευμενίζει τους γονείς του και μια για να ευχαριστεί τον εαυτό του. Λόγια, εξηγήσεις, συγγνώμες—τίποτα από όλα αυτά δεν γεφυρώνει το χάσμα. Τα λόγια των γονέων περί αγάπης τώρα δεν φαίνονται γνήσια στο παιδί το οποίο παραμελήθηκε τα χρόνια στα οποία χρειαζόταν περισσότερο τους γονείς του. Τα λόγια περί αγάπης τώρα ακούγονται ψεύτικα· οι λέξεις δεν πείθουν. Όπως συμβαίνει και με την πίστη, η αγάπη που ισχυρίζεται κάποιος ότι εκδηλώνει χωρίς έργα είναι νεκρή.—Ιακώβου 2:26.

Ακόμη και Τώρα Θερίζουμε Ό,τι Έχουμε Σπείρει

Σε αυτή τη γενιά του «εγωπρωτισμού», ο εγωισμός ανθεί και αυτό γίνεται ιδιαίτερα φανερό από την εγκατάλειψη των παιδιών μας. Τα γεννάμε και κατόπιν τα πηγαίνουμε σε βρεφονηπιακούς σταθμούς. Μερικοί βρεφονηπιακοί σταθμοί μπορεί να είναι καλοί για τα παιδιά, αλλά πολλοί δεν είναι, ειδικά όταν πρόκειται για μικρά παιδιά. Σε ορισμένους μάλιστα γίνονται ανακρίσεις για να εξακριβωθεί αν έλαβε χώρα σεξουαλική κακοποίηση παιδιών. Ένας ερευνητής είπε: «Στο μέλλον, αναμφίβολα, θα έχουμε προβλήματα που θα κάνουν τα σημερινά να μοιάζουν με πρόσκληση σε τσάι». Σήμερα η «πρόσκληση σε τσάι» είναι ήδη τρομακτική, όπως δείχνουν τα στατιστικά στοιχεία που παρουσιάστηκαν από τον Δρ Ντέιβιντ Έλκιντ το 1992:

«Υπάρχει 50 τοις εκατό αύξηση στα παχύσαρκα παιδιά και στους παχύσαρκους νέους τις τελευταίες δυο δεκαετίες. Χάνουμε περίπου δέκα χιλιάδες εφήβους το χρόνο σε δυστυχήματα που σχετίζονται με τη χρήση διαφόρων εθιστικών ουσιών, χωρίς να υπολογίσουμε τους τραυματισμένους και τους σοβαρά παραμορφωμένους. Ένας στους τέσσερις εφήβους πίνει σε υπερβολικό βαθμό κάθε δεύτερη εβδομάδα, και έχουμε δυο εκατομμύρια αλκοολικούς εφήβους.

»Οι έφηβες κοπέλες στην Αμερική μένουν έγκυες σε αναλογία ενός εκατομμυρίου το χρόνο, δυο φορές μεγαλύτερη αναλογία από αυτή της επόμενης δυτικής χώρας στον κατάλογο, της Αγγλίας. Οι αυτοκτονίες εφήβων έχουν τριπλασιαστεί τα τελευταία 20 χρόνια, και πέντε ως έξι χιλιάδες έφηβοι αφαιρούν την ίδια τους τη ζωή κάθε χρόνο. Σύμφωνα με υπολογισμούς, μια στις τέσσερις έφηβες εκδηλώνει τουλάχιστον ένα σύμπτωμα διαταραχής της διατροφής—το πιο συνηθισμένο είναι η αυστηρή δίαιτα. Τα άτομα ηλικίας 14 ως 19 ετών έχουν τη δεύτερη κατά σειρά υψηλότερη αναλογία αυτοκτονιών σε σύγκριση με άτομα οποιασδήποτε άλλης ηλικίας».

Σε αυτά τα φοβερά στατιστικά στοιχεία προσθέστε το φόνο 50 και πλέον εκατομμυρίων μωρών ενόσω αυτά βρίσκονται ακόμη στη μήτρα, και η σημερινή «πρόσκληση σε τσάι» δεν περιγράφεται. Έχοντας υπόψη την κατάρρευση των οικογενειών, ο Δρ Έλκιντ είπε: «Η ταχύτατη κοινωνική αλλαγή είναι καταστροφική για τα παιδιά και τους νέους που ζητούν σταθερότητα και ασφάλεια προκειμένου να έχουν υγιή ανάπτυξη και καλλιέργεια». Ένας συγγραφέας που ασχολήθηκε με το φαινόμενο του «εγωπρωτισμού» εξέφρασε έντονα την εξής διαμαρτυρία: «Ωστόσο, κανένας δεν είναι διατεθειμένος να πει στα ζευγάρια, Κοιτάξτε, οφείλετε να μείνετε παντρεμένοι. Αν έχετε παιδιά, μείνετε παντρεμένοι!»

Απαιτείται χρόνος για να αγαπήσετε ένα παιδί. Πριν από χρόνια, ο Ρόμπερτ Κίσαν, που έπαιζε σε ένα παιδικό πρόγραμμα ως Κάπτεν Καγκουρό, προειδοποίησε για τις συνέπειες που προκύπτουν αν δεν διαθέτετε χρόνο για τα παιδιά σας. Αυτός είπε:

«Ένα μικρό κορίτσι με το δάχτυλο στο στόμα, με την κούκλα αγκαλιά και με κάποια ανυπομονησία περιμένει τον ερχομό του γονέα της στο σπίτι. Θέλει να του πει κάποια εμπειρία που είχε παίζοντας με το κουβαδάκι της. Είναι ενθουσιασμένη που θα συμμεριστεί τη συγκίνηση που δοκίμασε εκείνη τη μέρα. Η ώρα έρχεται και ο γονέας φτάνει. Εξαντλημένος από το άγχος που επικρατεί στον τόπο της εργασίας ο γονέας πολύ συχνά λέει στο παιδί, ‘Όχι τώρα, χρυσό μου. Είμαι απασχολημένος, πήγαινε να δεις τηλεόραση’. Είναι λέξεις που λέγονται πιο συχνά από οποιεσδήποτε άλλες σε πολλά αμερικανικά σπίτια: ‘Είμαι απασχολημένος, πήγαινε να δεις τηλεόραση’. Αν όχι τώρα, πότε; ‘Αργότερα’. Αλλά αυτό το αργότερα έρχεται σπάνια . . .

»Τα χρόνια περνούν και το κορίτσι μεγαλώνει. Την εφοδιάζουμε με παιχνίδια και ρούχα. Της δίνουμε ρούχα επώνυμων σχεδιαστών και ένα στερεοφωνικό, αλλά δεν της δίνουμε αυτό που θέλει περισσότερο από όλα, το χρόνο μας. Τώρα είναι δεκατεσσάρων χρονών, τα μάτια της είναι ανέκφραστα, μπορεί να παίρνει ναρκωτικά. ‘Χρυσό μου, τι συμβαίνει; Μίλησέ μου, μίλησέ μου’. Είναι πολύ αργά. Πολύ αργά. Η αγάπη πέταξε. . . .

»Όταν λέμε στο παιδί, ‘Όχι τώρα, αργότερα’. Όταν του λέμε, ‘Πήγαινε να δεις τηλεόραση’. Όταν του λέμε, ‘Μη μου κάνεις τόσο πολλές ερωτήσεις’. Όταν αποτυχαίνουμε να δώσουμε στους νεαρούς μας το μοναδικό πράγμα που απαιτούν από εμάς, το χρόνο μας. Όταν αποτυχαίνουμε να αγαπήσουμε ένα παιδί. Δεν σημαίνει ότι είμαστε αδιάφοροι. Είμαστε απλώς πάρα πολύ απασχολημένοι για να αγαπήσουμε ένα παιδί».

Χρειάζεται Ποσότητα Χρόνου

Το ιδανικό δεν είναι απλώς να αφιερώνετε «ποιοτικό χρόνο», ο οποίος χορηγείται σε μετρημένες δόσεις· πρέπει να αφιερώνετε επίσης ποσότητα χρόνου. Η Αγία Γραφή, η οποία περιέχει σοφία πολύ περισσότερη από ό,τι όλα τα βιβλία που γράφτηκαν ποτέ για την ψυχολογία, δηλώνει τα εξής στα εδάφια Δευτερονόμιον 6:6, 7: «Και ούτοι οι λόγοι, τους οποίους εγώ σε προστάζω σήμερον, θέλουσιν είσθαι εν τη καρδία σου· και θέλεις διδάσκει αυτούς επιμελώς εις τα τέκνα σου, και περί αυτών θέλεις ομιλεί καθήμενος εν τη οικία σου και περιπατών εν τη οδώ και πλαγιάζων και εγειρόμενος». Πρέπει να ενσταλάξετε στις καρδιές των παιδιών σας τις αληθινές αξίες από το Λόγο του Θεού οι οποίες βρίσκονται στην καρδιά σας. Αν ζείτε σύμφωνα με αυτές, το παιδί σας θα σας μιμηθεί.

Θυμάστε την παροιμία που αναφέρθηκε στη δεύτερη παράγραφο του προηγούμενου άρθρου; Ας τη δούμε ακόμη μια φορά: ‘Εκπαίδευε το αγόρι σύμφωνα με τον τρόπο που είναι κατάλληλος για αυτό· ακόμη και όταν γεράσει, δεν θα απομακρυνθεί από αυτόν’. (Παροιμίαι 22:6, ΜΝΚ) Αυτό αληθεύει μόνο αν έχει ενστερνιστεί την εκπαίδευση που περιλαμβάνει αξίες, δηλαδή αν την έχει βάλει μέσα του, την έχει κάνει μέρος της σκέψης του, των ενδόμυχων αισθημάτων του, αυτού που είναι βαθιά μέσα του. Αυτό συμβαίνει μόνο όταν οι γονείς του δεν του έχουν απλώς διδάξει αυτές τις αξίες, αλλά τις έχουν εφαρμόσει οι ίδιοι.

Το παιδί τις έχει απορροφήσει ως τρόπο ζωής. Έχουν γίνει προσωπικά του κριτήρια τα οποία αποτελούν μέρος του εαυτού του. Το να εναντιωθεί σε αυτές τώρα δεν θα σήμαινε ότι εναντιώνεται σε όσα του δίδαξαν οι γονείς του, αλλά σε αυτό που ο ίδιος έχει γίνει. Δεν θα ήταν έντιμος με τον εαυτό του. Θα αρνιόταν τον εαυτό του. (2 Τιμόθεον 2:13) Υπάρχει μια βαθιά απροθυμία να το κάνει αυτό στον εαυτό του. Επομένως, είναι ελάχιστα πιθανό να ‘απομακρυνθεί από αυτόν τον τρόπο’ που του έχουν ενσταλάξει. Γι’ αυτό, αφήστε τα παιδιά σας να παραδειγματίζονται από την καλή σας διαγωγή. Διδάξτε την καλοσύνη με το να δείχνετε καλοσύνη, τους καλούς τρόπους με το να τους εκδηλώνετε, την ηπιότητα με το να είστε ήπιοι, την εντιμότητα και τη φιλαλήθεια με το να είστε παραδείγματα όσον αφορά αυτές τις ιδιότητες.

Η Διευθέτηση του Ιεχωβά

Η οικογενειακή μονάδα αποτελούσε από την αρχή τη διευθέτηση του Ιεχωβά για τον άνθρωπο. (Γένεσις 1:26-28· 2:18-24) Έπειτα από έξι χιλιάδες χρόνια ανθρώπινης ιστορίας, εξακολουθεί να αναγνωρίζεται ως ό,τι καλύτερο, τόσο για τους ενηλίκους όσο και για τα παιδιά όπως επιβεβαιώνεται από το βιβλίο Τα Μυστικά των Άρρηκτα Ενωμένων Οικογενειών (Secrets of Strong Families) με τα εξής λόγια:

«Ίσως κάτι βαθιά μέσα μας συνειδητοποιεί ότι η οικογένεια είναι το θεμέλιο του πολιτισμού. Ίσως από ένστικτο γνωρίζουμε ότι, όταν ενδιαφερθούμε για τα βασικά ζητήματα της ζωής, δεν είναι τα χρήματα, η καριέρα, η δόξα, το πολυτελές σπίτι, τα οικόπεδα ή τα υλικά αποκτήματα που είναι σημαντικά—είναι οι άνθρωποι στη ζωή μας που μας αγαπούν και ενδιαφέρονται. Οι άνθρωποι στη ζωή μας, οι οποίοι είναι αφοσιωμένοι σε εμάς, και στους οποίους μπορούμε να βασιζόμαστε για υποστήριξη και βοήθεια, είναι εκείνο που έχει πράγματι σημασία. Πουθενά αλλού δεν υπάρχει μεγαλύτερη δυνατότητα για αγάπη, υποστήριξη, φροντίδα και αφοσίωση, που όλοι λαχταράμε, παρά μόνο στην οικογένεια».

Συνεπώς, είναι σημαντικό να είστε επιμελείς καθώς σπέρνετε καλή εκπαίδευση τώρα στα χρόνια διάπλασης, ώστε ό,τι θερίσετε στο μέλλον να αποτελέσει ευτυχισμένη οικογενειακή ζωή τόσο για εσάς όσο και για τα παιδιά σας.—Παράβαλε Παροιμίαι 3:1-7.

[Πλαίσιο στη σελίδα 10]

Τι Είδους Γονέας θα Γίνω;

«Πήρα δυο άριστα», φώναξε το μικρό αγόρι με φωνή γεμάτη χαρά. Ο πατέρας του το ρώτησε κοφτά: «Γιατί δεν πήρες περισσότερα;» «Μαμά, έπλυνα τα πιάτα», φώναξε το κορίτσι από την πόρτα. Η μητέρα της τής αποκρίθηκε ψυχρά: «Έβγαλες έξω τα σκουπίδια;» «Κούρεψα το γρασίδι», είπε το ψηλό αγόρι, «και έβαλα τη μηχανή στη θέση της». Σηκώνοντας τους ώμους, ο πατέρας του το ρώτησε: «Έφτιαξες μήπως και το φράχτη;»

Τα παιδιά στο διπλανό σπίτι φαίνονται ευτυχισμένα και ικανοποιημένα. Τα ίδια πράγματα συνέβησαν και εκεί, αλλά να πώς έγιναν:

«Πήρα δυο άριστα», φώναξε το μικρό αγόρι με φωνή γεμάτη χαρά. Ο πατέρας του είπε με καμάρι: «Πολύ ωραία! Χαίρομαι που πήγες τόσο καλά». «Μαμά, έπλυνα τα πιάτα», φώναξε το κορίτσι από την πόρτα. Η μητέρα της τής χαμογέλασε και είπε απαλά: «Κάθε μέρα που περνάει σε αγαπάω πιο πολύ». «Κούρεψα το γρασίδι», είπε το ψηλό αγόρι, «και έβαλα τη μηχανή στη θέση της». Ο πατέρας του τού απάντησε χαρούμενα: «Νιώθω περήφανος για εσένα».

Τα παιδιά αξίζουν λίγο έπαινο για τις δουλειές που κάνουν κάθε μέρα. Αν πρόκειται να ζήσουν ευτυχισμένη ζωή, πολλά εξαρτιούνται από εσάς.

[Εικόνα στη σελίδα 7]

Ο πατέρας ενώνεται με τη μητέρα στη διαδικασία ανάπτυξης ‘δεσίματος’

[Εικόνα στη σελίδα 8]

Με τη γόνιμη φαντασία του, το αγόρι που τρέχει έχοντας τα χέρια διάπλατα ανοιγμένα είναι σαν ένα αεροπλάνο που πετάει με ορμή, το μεγάλο χαρτοκιβώτιο γίνεται σπίτι για να παίζει, το σκουπόξυλο γίνεται ασυγκράτητο άλογο, η καρέκλα γίνεται το κάθισμα του οδηγού σε αγώνα αυτοκινήτων