Ένα Πολύτιμο Πετράδι Διασώζεται από τα Σκουπίδια

ΤΙ ΣΑΣ έρχεται στο νου όταν βλέπετε έναν σωρό σκουπιδιών; Πιθανότατα, συνδέετε αυτό το θέαμα με απορρίμματα και δυσοσμία. Το τελευταίο πράγμα που θα περιμένατε να βρείτε εκεί είναι κάποιο αντικείμενο μεγάλης αξίας, πόσο μάλλον ένα ανεκτίμητο πετράδι.

Και όμως, πριν από έναν αιώνα βρέθηκε ένας τέτοιος θησαυρός στα σκουπίδια. Δεν ήταν ένα κατά γράμμα πολύτιμο πετράδι αλλά κάτι άλλο μεγάλης αξίας. Τι ήταν, όμως, αυτός ο θησαυρός; Και γιατί είναι αυτή η ανακάλυψη σημαντική για εμάς σήμερα;

ΑΠΡΟΣΔΟΚΗΤΟ ΕΥΡΗΜΑ

Στις αρχές του 20ού αιώνα, ο Μπέρναρντ Π. Γκρένφελ και ο Άρθουρ Σ. Χαντ, λόγιοι του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, επισκέφτηκαν την Αίγυπτο. Εκεί, ανάμεσα σε σωρούς σκουπιδιών, δίπλα στην κοιλάδα του Νείλου, ανακάλυψαν αρκετά σπαράγματα παπύρων. Λίγο καιρό αργότερα, το 1920, ενώ οι δύο συνεργάτες ήταν ακόμα απασχολημένοι με την καταγραφή αυτής της συλλογής, ήρθαν στην κατοχή του Γκρένφελ μερικά επιπρόσθετα σπαράγματα από ανασκαφές στην Αίγυπτο. Τα παρέλαβε για λογαριασμό της Βιβλιοθήκης Τζον Ράιλαντς που βρίσκεται στο Μάντσεστερ της Αγγλίας. Ωστόσο, πέθαναν και οι δύο προτού ολοκληρωθεί η καταγραφή.

Η εργασία αυτή ολοκληρώθηκε από τον Κόλιν Χ. Ρόμπερτς, έναν άλλον λόγιο του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Ενώ ταξινομούσε τα σπαράγματα, εντόπισε ένα κομμάτι παπύρου με διαστάσεις 9 επί 6 εκατοστά. Προς έκπληξή του, το ελληνικό χειρόγραφο περιείχε λέξεις που του ήταν γνώριμες. Στη μία πλευρά υπήρχαν λέξεις από το Ευαγγέλιο του Ιωάννη 18:31-33, και στην άλλη αποσπάσματα των εδαφίων 37 και 38. Ο Ρόμπερτς συνειδητοποίησε ότι εντελώς τυχαία κρατούσε στα χέρια του ένα ανεκτίμητο πετράδι.

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΕΤΑΙ Η ΗΛΙΚΙΑ ΤΟΥ

Ο Ρόμπερτς υπέθεσε ότι αυτό το σπάραγμα παπύρου ήταν πολύ παλιό. Αλλά πόσο παλιό; Για να το εξακριβώσει, σύγκρινε αυτόν τον τύπο γραφής με άλλα χρονολογημένα αρχαία χειρόγραφα​—ένας επιστημονικός κλάδος γνωστός ως παλαιογραφία.a Εφαρμόζοντας αυτή τη μέθοδο, μπόρεσε να καθορίσει κατά προσέγγιση την ηλικία του. Αλλά ήθελε να είναι σίγουρος. Έτσι λοιπόν, φωτογράφισε το σπάραγμα, έστειλε αντίγραφα σε τρεις παπυρολόγους και τους ζήτησε να καθορίσουν την ηλικία του. Ποια ήταν τα συμπεράσματά τους;

Μελετώντας τη μορφή του κειμένου και τον τρόπο γραφής, οι τρεις λόγιοι συμφώνησαν ότι το σπάραγμα είχε γραφτεί περίπου το 125 Κ.Χ.​—λίγες μόλις δεκαετίες μετά το θάνατο του αποστόλου Ιωάννη! Εντούτοις, η παλαιογραφία δεν είναι αλάνθαστη μέθοδος χρονολόγησης χειρογράφων, και κάποιος άλλος λόγιος πιστεύει ότι το κείμενο θα μπορούσε να έχει γραφτεί οποτεδήποτε μέσα στο δεύτερο αιώνα. Ακόμη και αν έτσι έχουν τα πράγματα, αυτό το μικροσκοπικό κομμάτι παπύρου ήταν​—και παραμένει—​το παλαιότερο σωζόμενο σπάραγμα χειρογράφου των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών που έχει βρεθεί ποτέ.