Η Άποψη της Βίβλου
Δέκατα—Είναι Απαραίτητα;
Ο γραμματέας μιας Αγγλικανικής επισκοπής στη Νότια Αφρική είναι ανήσυχος. Η εκκλησία του βρίσκεται σε μια οικονομική παρακμή που καθιστά δύσκολο να πληρωθούν οι διάκονοι. Η λύση του: Θα τονίσει τα δέκατα στους ενορίτες του.
Αλλά τι ακριβώς είναι τα δέκατα; Μερικοί λένε ότι είναι το δόσιμο για θρησκευτικούς σκοπούς «ενός 10ου από όλα όσα λαβαίνεις». Παρ’ ότι ο τρόπος υπολογισμού ποικίλλει από τη μια θρησκεία στην άλλη, πολλοί διάκονοι πιστεύουν στην ανάγκη της προώθησης των δεκάτων. «Είναι πολύ κρίμα που δεν έχουμε τονίσει τα δέκατα περισσότερο», είπε ένας Καθολικός ιερέας στην Αφρική. Η Παγκόσμια Εκκλησία του Θεού, σε ένα άρθρο περιοδικού σχετικά με το πώς να αποφεύγεται η φτώχεια με το να γίνεται κανείς συνεταίρος του Θεού, έγραφε: «Για να αρχίσετε τη σχέση σας με τον Θεό, πρέπει πρώτα να υπακούετε στους νόμους του Θεού για τα δέκατα». Το άρθρο πρόσθετε ότι εκείνοι που δεν το κάνουν αυτό, «κλέβουν τον Θεό».
Όμως απαιτεί ο Θεός από σας δέκατα; Θα εκπλαγείτε να μάθετε τι λέει η Βίβλος σχετικά με αυτό.
Τα Δέκατα και ο Νόμος του Μωυσή
Τα δέκατα ήταν μέρος ενός σώματος νόμων που δόθηκε από τον Θεό μέσω του Μωυσή στο αρχαίο έθνος Ισραήλ. Ο νόμος απαιτούσε από τις δώδεκα φυλές του Ισραήλ να συντηρούν μια 13η φυλή, τους ιερατικούς Λευίτες, οι οποίοι δεν είχαν καθόλου γη για κληρονομιά. Αυτό καθιστούσε ικανούς τους Λευίτες να συγκεντρώνονται πάνω στις πνευματικές ανάγκες του έθνους. (Αριθμοί 18:21-24) Όντας αγροτικός λαός, οι Ισραηλίτες δεν απαιτούνταν να πληρώνουν τα δέκατα τοις μετρητοίς. Μάλλον, θα προερχόταν από την παραγωγή της γης και από την αύξηση των ζώων. Εάν η παραγωγή επρόκειτο να δεκατιστεί, και ένας Ισραηλίτης ήθελε να δώσει αντί γι’ αυτό χρήματα τότε θα έπρεπε να πληρώσει 20 τοις εκατό παραπάνω από την αξία της παραγωγής.—Λευιτικόν 27:30-33.
Η εντολή του Θεού για τα δέκατα ήταν σοβαρό ζήτημα. Αν κάποιος Ισραηλίτης χρησιμοποιούσε εσφαλμένα για τον εαυτό του ένα μέρος από εκείνα που έπρεπε να δεκατιστούν, τότε θα έπρεπε να κάνει επανόρθωση. Πώς; Με το να δώσει παραπάνω 20 τοις εκατό και να προσφέρει ένα ζώο θυσία για την ενοχή του. (Λευιτικόν 5:14-16) Παρ’ ότι καθένας Ισραηλίτης δεν μπορούσε να συμμετάσχει στην ιεροσύνη, ο καθένας μπορούσε να συμμετάσχει στη συντήρηση της ιερατικής υπηρεσίας μέ τα δέκατα. Όλα αυτά περιλαμβάνονταν στο νόμο του Θεού για τα δέκατα. Ωστόσο, ταίριαζε στις περιστάσεις του αρχαίου εκείνου λαού. Αλλά ταιριάζει στις περιστάσεις του λαού σήμερα; Και, πιο σημαντικό, οι Χριστιανοί διατάσσονται να δεκατίζουν τα πράγματά τους;
Μια Αλλαγή του Νόμου
Λίγα χρόνια μετά την ανάσταση του Ιησού, προσηλυτίστηκαν στη Χριστιανοσύνη οι απερίτμητοι μη Ιουδαίοι. «Πρέπει να περιτέμνωμεν αυτούς και να παραγγέλλωμεν να φυλάττωσι τον νόμον του Μωυσέως», διατείνονταν ορισμένοι Ιουδαίοι Χριστιανοί. (Πράξεις 15:5) Άλλοι δεν συμφωνούσαν. Έτσι οι απόστολοι του Ιησού και άλλοι έμπειροι Χριστιανοί συναθροίστηκαν στην Ιερουσαλήμ για να συζητήσουν το ζήτημα. Ήθελαν να διακρίνουν το θέλημα του Θεού. Απαιτούσε ο Χριστός από τους ακολούθους του να φυλάττουν το Νόμο του Μωυσή, που περιλάμβανε τα δέκατα; Οι πείρες που αφηγήθηκαν εκεί έδειξαν κάποια αλλαγή στις διαπραγματεύσεις του Θεού με τους μη Ιουδαίους, και αυτό επαληθεύτηκε από τον ίδιο τον προφητικό Λόγο του Θεού. (Πράξεις 15:6-21) Ποια ήταν η απόφαση;
Η συνάθροιση έφτασε σε ομόφωνη απόφαση. Οι Χριστιανοί δεν έπρεπε να βαρύνονται με το Νόμο του Μωυσή. Έπρεπε, ωστόσο, να υπακούουν σε ορισμένα ‘αναγκαία πράγματα’. Ήταν τα δέκατα ένα από τα πράγματα αυτά; Η θεόπνευστη απόφαση έλεγε: «Εφάνη εύλογον εις το Άγιον Πνεύμα και εις ημάς να μη επιβάλλωμεν εις εσάς μηδέν πλειότερον βάρος εκτός των αναγκαίων τούτων, να απέχητε από ειδωλοθύτων και αίματος και πνικτού και πορνείας». (Πράξεις 15:25, 28, 29) Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι ο νόμος του Θεού σχετικά με τα δέκατα δεν περιλήφθηκε στον κατάλογο των «αναγκαίων πραγμάτων» για τους Χριστιανούς.
Αργότερα ο απόστολος Παύλος εξήγησε ότι η διαθήκη του Νόμου του Θεού με τον Ισραήλ είχε εξαλειφθεί μέσω του θανάτου του Ιησού. Ο Θεός εξάλειψε «το καθ’ ημών χειρόγραφον», και το εξάλειψε «προσηλώσας αυτό επί του σταυρού». (Κολοσσαείς 2:14) Αυτό δεν σημαίνει ότι οι Χριστιανοί δεν έχουν νόμο. Μάλλον υπήρξε μια αλλαγή του νόμου που τώρα περιλαμβάνει «το νόμο του Χριστού».—Γαλάτας 6:2· Εβραίους 7:12.
Ο απόστολος Παύλος ζούσε σε αρμονία με την αλλαγή αυτή του νόμου. Παρ’ ότι εργαζόταν σκληρά για το σχηματισμό της μιας εκκλησίας μετά την άλλη, ποτέ δεν έκανε έκκληση για πληρωμή με τη μορφή δεκάτων. Μάλλον, ήταν πρόθυμος να καλύπτει τα δικά του έξοδα με το να εργάζεται σαν σκηνοποιός ένα μέρος του χρόνου του. (Πράξεις 18:3, 4) Με κάθε τιμιότητα μπορούσε να πει: «Εις τας χρείας μου και εις τους όντας μετ’ εμού αι χείρες αύται υπηρέτησαν».—Πράξεις 20:34.
Ποια καθοδήγηση, τότε, πρέπει να έχουν οι Χριστιανοί στο θέμα του δοσίματος; Πόσα θα πρέπει να δίνετε;
Ο Χριστιανικός Τρόπος Δοσίματος
Ο Ιησούς Χριστός ήταν ο πιο γενναιόδωρος άνθρωπος που περπάτησε πάνω σ’ αυτή τη γη. Το παράδειγμά του έχει εμπνεύσει πολλούς να ενεργούν με γενναιοδωρία. «Δίδετε», είπε, «και θέλει δοθή εις εσάς· μέτρον καλόν, πεπιεσμένον και συγκεκαθισμένον και υπερεκχυνόμενον θέλουσι δώσει εις τον κόλπον σας. Διότι με το αυτό μέτρον, με το οποίον μετρείτε, θέλει αντιμετρηθή εις εσάς». (Λουκάς 6:38) Υπάρχουν καθόλου περιορισμοί εδώ; Όχι. Οι Χριστιανοί ενθαρρύνονται να δίνουν γενναιόδωρα, πράγμα το οποίο μπορεί να σημαίνει παραπάνω από το ένα δέκατο εφόσον μπορούν.—Λουκάς 18:22· Πράξεις 20:35.
Από την άλλη, ένας Χριστιανός θα μπορούσε ξαφνικά να αντιμετωπίσει κάποια επείγουσα δαπάνη, που ίσως θα οφείλεται σε κάποιο ατύχημα ή ασθένεια. Το να δώσει το ένα δέκατο του μισθού του κάτω από αυτές τις περιστάσεις θα μπορούσε να αποστερήσει τα μέλη της οικογένειάς του από τα αναγκαία της ζωής. Αυτό θα ήταν αντιχριστιανικό.—Ματθαίος 15:5-9· 1 Τιμόθεον 5:8.
Το Χριστιανικό δόσιμο είναι εθελοντικό. Λαμβάνει υπόψη το γεγονός ότι κάθε άτομο έχει διαφορετικές περιστάσεις στη ζωή του. «Διότι εάν προϋπάρχη η προθυμία» λέει η Βίβλος, «είναι τις ευπρόσδεκτος καθ’ όσα έχει, ουχί καθ’ όσα δεν έχει».—2 Κορινθίους 8:12.
Πόσα, λοιπόν, θα πρέπει να δίνετε; Αυτό είναι ένα ερώτημα που θα πρέπει να το λύσετε ο ίδιος. Το βάθος της από καρδιάς εκτίμησής σας για τον Θεό—και όχι κάποιο προκαθορισμένο σύστημα δεκάτων—είναι εκείνο που θα καθορίσει αυτά που θα δώσετε. Όπως παροτρύνει η Βίβλος: «Έκαστος κατά την προαίρεσιν της καρδίας αυτού, ουχί με λύπην ή εξ ανάγκης· διότι τον ιλαρόν δότην αγαπά ο Θεός». (2 Κορινθίους 9:7) Τα δέκατα ήταν μια παροχή της διαθήκης του Μωσαϊκού Νόμου για τη συντήρηση του ναού και του ιερατείου του Ισραήλ. Για τους Χριστιανούς σήμερα, ούτε υπάρχει τέτοια εντολή ούτε είναι απαραίτητη.