Κλασικοί Ιστορικοί​—Πόσο Ακριβείς Είναι;

Οι ιστορικοί που έζησαν σχετικά μικρό διάστημα μετά την καταστροφή της Ιερουσαλήμ δίνουν αντικρουόμενες πληροφορίες για τους Νεοβαβυλώνιους βασιλιάδες.c (Βλέπε το πλαίσιο «Νεοβαβυλώνιοι Βασιλιάδες».) Το χρονοδιάγραμμα που βασίζεται στις δικές τους πληροφορίες διαφωνεί με το χρονοδιάγραμμα της Γραφής. Αλλά πόσο αξιόπιστα είναι τα συγγράμματά τους;

Ο ιστορικός που υπήρξε χρονικά πλησιέστερος στη νεοβαβυλωνιακή περίοδο ήταν ο Βηρωσσός, ένας Βαβυλώνιος «ιερέας του Βηλ». Το αυθεντικό έργο του, τα Βαβυλωνιακά, το οποίο γράφτηκε γύρω στο 281 Π.Κ.Χ., έχει χαθεί, και σώζονται μόνο αποσπάσματά του σε έργα άλλων ιστορικών. Ο ίδιος ισχυρίστηκε ότι χρησιμοποίησε «βιβλία που είχαν διαφυλαχτεί με πολλή επιμέλεια στη Βαβυλώνα».¹ Ήταν πράγματι ο Βηρωσσός ακριβής ιστορικός; Εξετάστε ένα παράδειγμα.

Ο Βηρωσσός έγραψε ότι ο Ασσύριος Βασιλιάς Σενναχειρείμ διαδέχτηκε «τον αδελφό [του] στη βασιλεία» και «ύστερα από αυτόν ο γιος του [ο Εσαραδδών κυβέρνησε] 8 χρόνια· και στη συνέχεια ο Σαμμούγης [Σαμάς-σουμά-ουκίν] 21 χρόνια». (Γ΄, 2.1, 4) Ωστόσο, βαβυλωνιακά ιστορικά έγγραφα που προϋπήρχαν κατά πολύ της εποχής του Βηρωσσού αναφέρουν ότι ο Σενναχειρείμ διαδέχτηκε τον πατέρα του, τον Σαργών Β΄, όχι τον αδελφό του, ότι ο Εσαραδδών κυβέρνησε 12 χρόνια, όχι 8, ο δε Σαμάς-σουμά-ουκίν 20 χρόνια, όχι 21. Ο λόγιος Ρ. Γ. φαν ντερ Σπεκ, αν και δέχεται ότι ο Βηρωσσός συμβουλεύτηκε τα βαβυλωνιακά χρονικά, έγραψε: «Αυτό δεν τον εμπόδισε να κάνει τις δικές του προσθήκες και ερμηνείες».²

Πώς θεωρούν άλλοι λόγιοι τον Βηρωσσό; «Στο παρελθόν οι περισσότεροι θεωρούσαν τον Βηρωσσό ιστορικό», δηλώνει ο Σ. Μ. Μπέρσταϊν, που μελέτησε επισταμένα τα έργα του Βηρωσσού. Καταλήγει, όμως, λέγοντας: «Υπό αυτό το πρίσμα, η εργασία του δεν μπορεί παρά να κριθεί ανεπαρκής. Ακόμη και στην παρούσα αποσπασματική μορφή τους, τα Βαβυλωνιακά περιέχουν αρκετά μη αναμενόμενα, στοιχειώδη λάθη . . . Τέτοιες ατέλειες θα ήταν απαράδεκτες για κάποιον ιστορικό, αλλά ο Βηρωσσός δεν ήθελε να γράψει ένα ιστορικό σύγγραμμα».³

Με βάση τα παραπάνω, τι νομίζετε εσείς; Πρέπει οι υπολογισμοί του Βηρωσσού να θεωρούνται ακριβείς σε κάθε περίπτωση; Τι θα λεχθεί δε για τους άλλους κλασικούς ιστορικούς που, ως επί το πλείστον, βάσισαν τη χρονολόγησή τους στα συγγράμματα του Βηρωσσού; Μπορούν τα ιστορικά τους συμπεράσματα να χαρακτηριστούν όντως αξιόπιστα;

[Πίνακας/Εικόνα στη σελίδα 29]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

ΝΕΟΒΑΒΥΛΩΝΙΟΙ ΒΑΣΙΛΙΑΔΕΣ

Αν αυτοί οι ιστορικοί είναι αξιόπιστοι, γιατί διαφωνούν μεταξύ τους;

Βασιλιάδες

Ναβοπολασσάρ

ΒΗΡΩΣΣΟΣ περ. 350-​270 Π.Κ.Χ. (21)

ΠΟΛΥΪΣΤΩΡ 105-; Π.Κ.Χ. (20)

ΙΩΣΗΠΟΣ 37-;100 Κ.Χ. (—)

ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ περ. 100-170 Κ.Χ. (21)

Ναβουχοδονόσορ Β΄

ΒΗΡΩΣΣΟΣ περ. 350-​270 Π.Κ.Χ. (43)

ΠΟΛΥΪΣΤΩΡ 105-; Π.Κ.Χ. (43)

ΙΩΣΗΠΟΣ 37-;100 Κ.Χ. (43

ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ περ. 100-170 Κ.Χ. (43)

Αμίλ-Μαρντούκ

ΒΗΡΩΣΣΟΣ περ. 350-​270 Π.Κ.Χ. (2)

ΠΟΛΥΪΣΤΩΡ 105-; Π.Κ.Χ. (12)

ΙΩΣΗΠΟΣ 37-;100 Κ.Χ. (18)

ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ περ. 100-170 Κ.Χ. (2)

Νηριγλίσαρος

ΒΗΡΩΣΣΟΣ περ. 350-​270 Π.Κ.Χ. (4)

ΠΟΛΥΪΣΤΩΡ 105-; Π.Κ.Χ. (4)

ΙΩΣΗΠΟΣ 37-;100 Κ.Χ. (40)

ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ περ. 100-170 Κ.Χ. (4)

Λαβασί-Μαρντούκ

ΒΗΡΩΣΣΟΣ περ. 350-​270 Π.Κ.Χ. (9 μήνες)

ΠΟΛΥΪΣΤΩΡ 105-; Π.Κ.Χ. (—)

ΙΩΣΗΠΟΣ 37-;100 Κ.Χ. (9 μήνες)

ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ περ. 100-170 Κ.Χ. (—)

Ναβονίδης

ΒΗΡΩΣΣΟΣ περ. 350-​270 Π.Κ.Χ. (17)

ΠΟΛΥΪΣΤΩΡ 105-; Π.Κ.Χ. (17)

ΙΩΣΗΠΟΣ 37-;100 Κ.Χ. (17)

ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ περ. 100-170 Κ.Χ. (17)

(#) = Διάρκεια κάθε βασιλείας (σε χρόνια) σύμφωνα με κλασικούς ιστορικούς

[Ευχαριστίες]

Photograph taken by courtesy of the British Museum