Το Είδος των Ρούχων που Φοράμε—Έχει Πράγματι Σημασία;

«ΔΕΝ ξέρω τι να φορέσω!» Μήπως αυτή η έκκληση για βοήθεια σάς φαίνεται γνωστή; Ασφαλώς, οι σημερινοί οίκοι μόδας είναι πάντοτε πρόθυμοι να σας βοηθήσουν—ή να σας μπερδέψουν ακόμα περισσότερο—με τις τελευταίες προτάσεις τους.

Οι αποφάσεις γίνονται ακόμα πιο δύσκολες καθώς στις μέρες μας ίσως ενθαρρύνεστε να ντύνεστε, όχι προσεγμένα, αλλά ατημέλητα. Κάποιο άρθρο για τη μόδα λέει σχετικά με αυτή την αντίστροφη τάση της δεκαετίας του 1990: «Ίσως είναι καθησυχαστικό να γνωρίζετε πως, όχι μόνο είναι αποδεκτό να φαίνονται τα ρούχα σας κάπως φθαρμένα, παλιά, πολυφορεμένα και γενικά ξεθωριασμένα, αλλά είναι και επιθυμητό».

Ναι, στα πρόσφατα χρόνια, η πανίσχυρη διαφήμιση, τα τηλεοπτικά πρότυπα, οι συνομήλικοι, η αυτοπροβολή, καθώς επίσης η απεγνωσμένη αναζήτηση ταυτότητας, έχουν επηρεάσει σε εκπληκτικό βαθμό το ντύσιμο των ανθρώπων, ειδικά των νέων. Μερικοί από αυτούς μάλιστα φτάνουν στο σημείο να κλέβουν προκειμένου να έχουν το σωστό στιλ.

Πολλές δημοφιλείς τάσεις της μόδας στη δεκαετία του 1990 έχουν τις ρίζες τους σε περιθωριακές κουλτούρες του πρόσφατου παρελθόντος, όπως το κίνημα των χίπις στη Δυτική κοινωνία της δεκαετίας του 1960. Γενειάδες, αχτένιστα μακριά μαλλιά και κουρελιασμένα ρούχα δήλωναν την απόρριψη των παραδοσιακών αξιών. Αλλά αυτό το επαναστατικό ντύσιμο προξένησε επίσης ένα νέο είδος ομοιομορφίας, μια νέα μορφή πίεσης από τον περίγυρο.

Η ενδυμασία έχει γίνει ένα ευρύτερο και πιο εκφραστικό μέσο το οποίο υποδηλώνει την ταυτότητα του ατόμου. Τα ρούχα, ειδικά τα μακό μπλουζάκια, έχουν γίνει διαφημιστικά «πανό» που προωθούν σιωπηλά διάφορα δημοφιλή αθλήματα και διακεκριμένους αθλητές, χιουμοριστικές εκφράσεις, την απογοήτευση, την επιθετικότητα, την ηθική—ή την έλλειψή της—και εμπορικά προϊόντα. Επίσης, μπορεί να σοκάρουν. Δείτε έναν πρόσφατο τίτλο του περιοδικού Νιούζγουικ (Newsweek): «Η Σκληρότητα ως Έκφραση της Εφηβικής Μόδας». Το άρθρο αναφέρει τι είπε ένας 21χρονος για το μακό μπλουζάκι του: «Το φοράω επειδή λέει στους άλλους πώς νιώθω. Δεν δέχομαι υποδείξεις από κανέναν και δεν θέλω να με ενοχλούν».

Τα όσα προβάλλουν αυτά τα μπλουζάκια στο μπροστινό και στο πίσω μέρος τους μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Εντούτοις, η ταύτιση—με κάποια ομάδα ή με το κυρίαρχο πνεύμα του στασιασμού, του εγωισμού, της απείθειας ή της βίας—είναι προφανής. Κάποιος σχεδιαστής ανοίγει τρύπες με διάφορα όπλα στα ρούχα, ανάλογα με τις επιθυμίες των πελατών του. «Μπορούν να διαλέξουν τρύπες από πιστόλι, τουφέκι ή πολυβόλο», λέει ο ίδιος. «Είναι μόδα».

Τι Εκφράζει η Μόδα;

«Γενικά τα ρούχα σε βοηθούν να συνταυτιστείς με κάποια συγκεκριμένη κοινωνική ομάδα», λέει η Τζέιν ντε Τέλιγκα, διευθύντρια στο Μουσείο Πάουερχάουζ, στο Σίντνεϊ της Αυστραλίας. Και προσθέτει: «Διαλέγεις την ομάδα με την οποία θέλεις να σε ταυτίζουν οι άλλοι και ντύνεσαι ανάλογα». Η Δρ Νταϊάνα Κένι, λέκτορας ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Σίντνεϊ, δήλωσε ότι, ως μέσο ταξινόμησης των ανθρώπων, τα ρούχα είναι εξίσου σημαντικά με τη θρησκεία, τα πλούτη, την εργασία, την εθνικότητα, την εκπαίδευση και τη διεύθυνση κατοικίας. Σύμφωνα με το περιοδικό Τζετ (Jet), σε κάποιο σχολείο των Ηνωμένων Πολιτείων, όπου όλοι σχεδόν οι μαθητές είναι λευκοί, «ξέσπασε [φυλετική ένταση] εναντίον των λευκών μαθητριών που έκαναν τα μαλλιά τους κοτσιδάκια και φορούσαν φαρδιά ρούχα καθώς και άλλα αξεσουάρ της μόδας “χιπ-χοπ”, επειδή αυτά είναι συνδεδεμένα με τους μαύρους».

Ο φυλετισμός είναι επίσης φανερός σε ορισμένες υποκουλτούρες, όπως στη μουσική σκηνή: «Σε πολλές περιπτώσεις», αναφέρει το περιοδικό Μακλίνς (Maclean’s), «το ντύσιμο ταιριάζει με τις μουσικές προτιμήσεις: οι οπαδοί της ρέγκε φορούν τα φωτεινά χρώματα και τα καπέλα της Τζαμάικας, ενώ εκείνοι που αγαπούν το γκραντζ ροκ φορούν σκουφάκια του σκι και καρό πουκάμισα». Αλλά ανεξάρτητα από το είδος, το απεριποίητο, ατημέλητο, δήθεν ρακένδυτο και φτωχικό στιλ, που έχει ονομαστεί γκραντζ, μπορεί να στοιχίζει μια περιουσία.

Τι Συμβαίνει στους Κανόνες Ενδυμασίας;

«Τα πάντα είναι αντίθετα από αυτό που μπορεί να σκέφτεστε», λέει ο αρθρογράφος Γούντι Χοκσβέντερ. «Η αντρική μόδα, η οποία κάποτε βασιζόταν σε αυστηρούς κανόνες, γίνεται ολοένα και πιο απείθαρχη . . . Τα ρούχα σας πρέπει να φαίνονται λες και τα έχετε ρίξει επάνω σας χωρίς καμιά φροντίδα». Αυτό το στιλ, όμως, μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να προδίδει μια εντελώς αδιάφορη στάση. Ή μπορεί να φανερώνει έλλειψη αυτοσεβασμού ή έλλειψη σεβασμού για τους άλλους.

Σε ένα άρθρο σχετικά με την άποψη των μαθητών για τους δασκάλους, το περιοδικό Αντιληπτικές και Κινητικές Ικανότητες (Perceptual and Motor Skills) εξηγεί ότι «μολονότι θεωρούσαν το δάσκαλο που φοράει τζιν διασκεδαστικό στην τάξη, σέβονταν ελάχιστα τις απόψεις του και τις περισσότερες φορές τον επέλεγαν ως τον πλέον ανίδεο δάσκαλο». Σύμφωνα με σχόλιο του ίδιου περιοδικού, οι μαθητές «πίστευαν ότι η δασκάλα που φοράει τζιν ήταν διασκεδαστική, προσιτή, όχι ιδιαίτερα έξυπνη, ότι άξιζε περιορισμένο σεβασμό, ότι δεν έμοιαζε και πολύ για δασκάλα, και γενικά την προτιμούσαν περισσότερο».

Στο μεταξύ, στον επιχειρηματικό κόσμο έχουμε άλλη μια χαρακτηριστική μόδα: το δυναμικό ντύσιμο. Τα τελευταία χρόνια περισσότερες γυναίκες θέλουν να αναρριχηθούν επαγγελματικά. «Ντύνομαι επιθετικά», λέει η Μαρί, ανώτερο στέλεχος σε κάποιον εκδοτικό οίκο. «Θέλω να ξεχωρίζω. Θέλω να παρουσιάζω τον εαυτό μου σαν κάτι το φανταστικό», προσθέτει η ίδια. Η Μαρί είναι ειλικρινής και αποκαλύπτει ότι για αυτήν επίκεντρο είναι ο εαυτός της.

Οι δημοφιλείς μόδες αναπόφευκτα εισχωρούν και στους ναούς. Μερικά άτομα που ακολουθούν πιστά τη μόδα έχουν χρησιμοποιήσει ακόμα και την εκκλησία τους για να κάνουν επίδειξη των καινούριων τους ρούχων. Εντούτοις σήμερα, ενώ οι κληρικοί είναι στολισμένοι με τα φαρδιά τους άμφια, συχνά βλέπουν από τον άμβωνα το εκκλησίασμά τους ντυμένο με τζιν και αθλητικά παπούτσια ή με υπερμοντέρνα ρούχα.

Γιατί Έχουν οι Άνθρωποι Τέτοια Ψύχωση με τον Εαυτό τους και με την Ταυτότητά Τους;

Σύμφωνα με τους ψυχολόγους, τα υπερμοντέρνα ρούχα—ιδιαίτερα ανάμεσα στους νέους—αποτελούν μια έκφραση εγωκεντρισμού, εφόσον αποκαλύπτουν ότι το άτομο θέλει να είναι το επίκεντρο της προσοχής. Τα περιγράφουν ως «τη χρόνια τάση που έχουν οι έφηβοι να βλέπουν τον εαυτό τους ως το αντικείμενο της προσοχής των άλλων». Στην πραγματικότητα, ο έφηβος, ή η έφηβη, λέει: «Πιστεύω ότι έχεις τόση ψύχωση με εμένα όση έχω εγώ με τον εαυτό μου».—Αμερικανικό Περιοδικό Ορθοψυχιατρικής (American Journal of Orthopsychiatry).

Ανθρωποκεντρικές φιλοσοφίες, οι οποίες αψηφούν τον Θεό θεωρώντας ότι δεν παίζει κάποιο ρόλο, έχουν επίσης διαδώσει την άποψη (η οποία πολλές φορές προωθείται από το εμπόριο) ότι εσύ, το άτομο, είσαι το πλέον σημαντικό πρόσωπο στο σύμπαν. Το πρόβλημα είναι ότι τώρα υπάρχουν σχεδόν έξι δισεκατομμύρια από αυτά τα “πλέον σημαντικά” πρόσωπα. Εκατομμύρια άνθρωποι στις θρησκείες του Χριστιανικού κόσμου έχουν επίσης ενδώσει σε αυτή την υλιστική επίθεση, επιδιώκοντας «την καλή ζωή, εδώ και τώρα». (Παράβαλε 2 Τιμόθεο 3:1-5.) Αν προστεθεί σε αυτό η διάβρωση της οικογενειακής μονάδας και της γνήσιας αγάπης, δεν προκαλεί έκπληξη ότι πολλοί, ιδιαίτερα οι νέοι, ψάχνουν απεγνωσμένα να βρουν ένα αίσθημα ταυτότητας και ασφάλειας.

Ωστόσο, εκείνοι που ενδιαφέρονται για το ντύσιμό τους και για την υπόστασή τους ενώπιον του Θεού φυσιολογικά ρωτάνε: Σε ποιο βαθμό θα πρέπει να συμμορφώνομαι με τους μεταβαλλόμενους κανόνες ενδυμασίας; Πώς μπορώ να ξέρω αν το ντύσιμό μου είναι κατάλληλο; Μήπως μεταδίδει ασαφή ή ακόμα και εσφαλμένα μηνύματα για εμένα;

Είναι Κατάλληλο το Ντύσιμό Μου;

Το τι φοράμε είναι ουσιαστικά ζήτημα προσωπικής εκλογής. Τα γούστα του καθενός μας, όπως και οι πόροι μας, διαφέρουν. Επίσης τα έθιμα διαφέρουν από τόπο σε τόπο, από χώρα σε χώρα και από τη μια κλιματική ζώνη στην άλλη. Ωστόσο, ανεξάρτητα από την κατάστασή σας, να θυμάστε την εξής αρχή: «Για το καθετί υπάρχει προσδιορισμένος καιρός, καιρός για κάθε υπόθεση κάτω από τους ουρανούς». (Εκκλησιαστής 3:1) Με άλλα λόγια, να ντύνεστε ανάλογα με την περίσταση. Και δεύτερον, “να είστε μετριόφρονες καθώς περπατάτε με τον Θεό σας”.—Μιχαίας 6:8.

Αυτό δεν σημαίνει ότι κάποιο άτομο πρέπει να ντύνεται σεμνότυφα αλλά, μάλλον, με έναν τρόπο ο οποίος είναι “εύτακτος” και αντανακλά «σωφροσύνη». (1 Τιμόθεο 2:9, 10) Πολλές φορές, αυτό απλά σημαίνει να εκδηλώνει μετριοπάθεια, μια ιδιότητα που το περιοδικό Εργαζόμενη Γυναίκα (Working Woman) τη συνδέει με το καλό γούστο και την κομψότητα. Ένας καλός εμπειρικός κανόνας είναι να μην επιτρέπετε ποτέ στα ρούχα σας να είναι το πρώτο που θα προσέξουν οι άλλοι όταν μπαίνετε σε κάποιο χώρο, να μην επιτρέπετε να καθηλώνουν τους άλλους. Το ίδιο περιοδικό λέει: «Να ντύνεστε . . . έτσι ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να κοιτάνε πέρα από τα ρούχα σας και να βλέπουν τα χαρίσματα που έχετε ως άτομο».

Το περιοδικό Αντιληπτικές και Κινητικές Ικανότητες λέει: «Η πληθώρα των εντύπων που εξετάζουν το ρόλο του ντυσίματος στη δημιουργία εντυπώσεων καθώς και στην επικοινωνία χωρίς λόγια αφήνει να εννοηθεί ότι το ντύσιμο είναι ένας σημαντικός παράγοντας όσον αφορά την άποψη που σχηματίζουμε αρχικά για τους άλλους». Μια γυναίκα γύρω στα 40, η οποία στο παρελθόν απολάμβανε την ικανότητά της να γοητεύει τους άλλους με τον τρόπο που ντυνόταν, λέει υποστηρίζοντας τα παραπάνω: «Αυτό μου δημιουργούσε τεράστια προβλήματα επειδή έκανε ασαφή τη διαχωριστική γραμμή μεταξύ της επαγγελματικής και της προσωπικής μου ζωής. Υπήρχαν πάντοτε συνεργάτες που με προσκαλούσαν για δείπνο». Μια λογίστρια λέει τα εξής περιγράφοντας ένα αντίθετο στιλ: «Έχω δει πώς φέρονται οι άντρες στις γυναίκες των οποίων το ντύσιμο είναι ατημέλητο ή αυστηρά αντρικό. Τις θεωρούν επιθετικές, άτομα που χτυπούν τους άλλους στο ευαίσθητο σημείο, και γι’ αυτό οι άντρες τούς κάνουν τη ζωή δύσκολη».

Μια νεαρή που λέγεται Τζέφι διαπίστωσε ότι έδινε λανθασμένες εντυπώσεις όταν έκανε ένα υπερμοντέρνο κούρεμα. «Απλώς νόμιζα ότι ήταν “διαφορετικό”», θυμάται. «Αλλά οι άλλοι άρχισαν να με ρωτούν: “Είσαι στ’ αλήθεια Μάρτυρας του Ιεχωβά;” και αυτό ήταν ενοχλητικό». Η Τζέφι αναγκάστηκε να κάνει στον εαυτό της μερικές διερευνητικές ερωτήσεις. Πράγματι, δεν αληθεύει ότι «από την αφθονία της καρδιάς» μιλάει, όχι μόνο το στόμα μας, αλλά επίσης το ντύσιμο και η εμφάνισή μας; (Ματθαίος 12:34) Τι αποκαλύπτει το ντύσιμό σας—μια καρδιά που θέλει να ελκύει την προσοχή στον Δημιουργό ή στον εαυτό σας;

Να Ντύνεστε με «Σωφροσύνη»

Σκεφτείτε, επίσης, την επίδραση που έχουν τα ρούχα σας πάνω σας. Το δυναμικό όπως και το επιτηδευμένο ντύσιμο μπορεί να τονώνουν τον εγωισμό σας, το πρόχειρο ντύσιμο ίσως ενισχύει τις αρνητικές σκέψεις που κάνετε για τον εαυτό σας, ενώ τα μπλουζάκια που διαφημίζουν τον αγαπημένο σας ηθοποιό ή αθλητή ή κάποιον άλλον ήρωα μπορεί να σας οδηγήσουν στην ηρωοποίηση ανθρώπων—στην ειδωλολατρία. Ναι, τα ρούχα σας μιλάνε στους άλλους—μιλάνε για εσάς.

Τι λένε τα ρούχα σας για εσάς αν ντύνεστε για να εντυπωσιάσετε ή για να προκαλέσετε; Μήπως ενισχύετε χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς σας τα οποία στην πραγματικότητα θα έπρεπε να αγωνίζεστε να καταπολεμήσετε; Επιπλέον, τι είδους άτομα προσπαθείτε να ελκύσετε; Η συμβουλή που είναι καταγραμμένη στο εδάφιο Ρωμαίους 12:3 μπορεί να μας βοηθήσει να νικήσουμε τον εγωκεντρισμό, τη ματαιοδοξία και τον αρνητικό τρόπο σκέψης. Εκεί ο απόστολος Παύλος μάς συμβουλεύει “να μη σκεφτόμαστε για τον εαυτό μας κάτι παραπάνω από όσο είναι απαραίτητο να σκεφτόμαστε· αλλά να σκεφτόμαστε έτσι ώστε να έχουμε σωφροσύνη”. Το να έχουμε «σωφροσύνη» σημαίνει να είμαστε συνετοί.

Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για εκείνους που βρίσκονται σε θέσεις ευθύνης και εμπιστοσύνης. Το παράδειγμά τους ασκεί ισχυρή επίδραση στους άλλους. Είναι φυσικό ότι εκείνοι που επιδιώκουν προνόμια υπηρεσίας στη Χριστιανική εκκλησία και οι Χριστιανές σύζυγοί τους θα εκδηλώνουν με το ντύσιμο και την εμφάνισή τους μια στάση που χαρακτηρίζεται από μετριοφροσύνη και σεβασμό. Ποτέ δεν θα θέλαμε να είμαστε σαν τον άντρα που ξεχώρισε ο Ιησούς στην παραβολή του σχετικά με το γαμήλιο συμπόσιο: «Όταν ο βασιλιάς μπήκε να επιθεωρήσει τους φιλοξενουμένους, είδε εκεί κάποιον άνθρωπο που δεν ήταν ντυμένος με ένδυμα γάμου». Όταν έμαθε ότι αυτός ο άντρας δεν είχε βάσιμο λόγο για τον οποίο να φοράει μια ενδυμασία που φανέρωνε έλλειψη σεβασμού, «ο βασιλιάς είπε στους υπηρέτες του: “Δέστε τον χειροπόδαρα και πετάξτε τον έξω”».—Ματθαίος 22:11-13.

Επομένως, είναι σημαντικό να καλλιεργούν οι γονείς στα παιδιά τους, με τα λόγια τους και με το παράδειγμά τους, υγιή στάση και καλό γούστο σε σχέση με το ντύσιμο. Αυτό ίσως σημαίνει ότι οι γονείς πρέπει να είναι σταθεροί μερικές φορές καθώς συζητούν λογικά με το γιο ή την κόρη τους. Αλλά πόσο ενθαρρυντικό είναι όταν οι άλλοι μας επαινούν αυθόρμητα για τα υψηλά πρότυπα ντυσίματος και διαγωγής που έχουν τα παιδιά μας και εμείς οι ίδιοι!

Ναι, οι υπηρέτες του Ιεχωβά έχουν απελευθερωθεί από τη ματαιοδοξία, τις πολυδάπανες μόδες και την ψύχωση που έχουν οι άνθρωποι με τον εαυτό τους. Έχουν θεϊκές αρχές, και όχι το πνεύμα του κόσμου, για να τους καθοδηγούν. (1 Κορινθίους 2:12) Αν ζείτε σε αρμονία με αυτές τις αρχές, η επιλογή των ρούχων σας δεν θα πρέπει να είναι πολύ δύσκολη. Επιπλέον, όπως μια καλοδιαλεγμένη κορνίζα σε κάποιον πίνακα, τα ρούχα σας δεν θα καταπνίγουν ούτε θα προσβάλλουν την προσωπικότητά σας. Και όσο περισσότερο προσπαθείτε να μοιάσετε στον Θεό, τόσο περισσότερο θα καλλιεργείτε μια πνευματική ομορφιά η οποία θα ξεπερνάει κατά πολύ τα όρια της γκαρνταρόμπας σας.