Η Παρεξηγημένη Ύαινα

Ελάχιστα ζώα έχουν δυσφημιστεί πιο πολύ απ’ ό,τι η ύαινα. Και ομολογουμένως, δεν είναι και κανένα χαριτωμένο πλάσμα. Τα γουρλωτά μάτια, η κυρτή ράχη, ο απαθής τρόπος της, όλα αυτά δίνουν την ιδέα σε πολλούς παρατηρητές ότι πρόκειται για κάτι το βρωμερό και φρικτό. Εκτός απ’ αυτό, η ύαινα γελάει και «κακαρίζει» σαν μανιακή. Η απόκοσμη κραυγή της διαταράσσει συχνά την ησυχία της αφρικανικής νύχτας. Όλες αυτές οι ιδιότητες σε συνδυασμό μεταξύ τους μπορούν κάλλιστα να σας προκαλέσουν τρεμούλα!

Αλλά οι ύαινες έχουν δυσφημιστεί πιο πολύ απ’ όσο τους αξίζει. Ας βάλουμε λοιπόν μερικά πράγματα στη θέση τους. Πρώτα απ’ όλα, συχνά οι άνθρωποι νομίζουν πως η ύαινα είναι ένα είδος σκυλιού. Αυτό δεν είναι αλήθεια. Πρόκειται για ξεχωριστό είδος και η ομοιότητά της με το σκυλί είναι καθαρά επιφανειακή.

Επίσης, είναι συνηθισμένο να θεωρούν τις ύαινες δειλές. Αλλά οι δειλοί είναι κάθε άλλο παρά αποτελεσματικοί κυνηγοί. Κυνηγοί; Ναι, οι ύαινες δεν είναι απλώς νεκροφάγα ζώα. Με τους εξαιρετικά ισχυρούς ώμους τους και με τα σαγόνια τους—έχουν τα δυνατότερα σαγόνια απ’ όλα τα αφρικανικά σαρκοφάγα—είναι πολύ αποτελεσματικές στο να κυνηγούν δικά τους θηράματα—ακόμα και ζώα τόσο μεγαλόσωμα όσο ο βούβαλος. Στην πραγματικότητα, κατατάσσονται μεταξύ των σπουδαιότερων αρπακτικών της Αφρικής.

Ο συγγραφέας Κρις Μακ Μπράιντ, ενώ μελετούσε τα σαρκοφάγα της νότιας Αφρικής, είδε αρκετές φορές ύαινες να κυνηγούν στην κυριολεξία λέαινες, την ώρα που έτρωγαν το θήραμά τους, διώχνοντάς τες μακριά απ’ αυτό. Μονάχα το αρσενικό λιοντάρι μπορεί να αντισταθεί στην επίθεση μιας αγέλης από ύαινες. Αν η ύαινα ήταν πραγματικά δειλή, θα αποτελούσε έναν τόσο φοβερό εχθρό; Σίγουρα όχι.

Γιατί Γελάει;

Το μανιακό «κακάρισμα» της ύαινας μπορεί να σας φαίνεται λίγο αποκρουστικό. Αλλά εκείνη απλώς επικοινωνεί με τα υπόλοιπα μέλη της αγέλης της. «Κάθε στικτή ύαινα έχει τη δική της ξεχωριστή κραυγή που μπορούν να την αναγνωρίσουν οι άλλες ύαινες», εξηγεί ένας Νοτιοαφρικανός ειδήμων, ο Δρ Γκ. Μιλς. Μ’ αυτόν τον τρόπο, τα μέλη της αγέλης, που είναι διασκορπισμένα σε αρκετή απόσταση, ειδοποιούν το ένα το άλλο σχετικά με το πού βρίσκονται, ώστε να μπορούν να ξανασυγκεντρωθούν γρήγορα αν παραστεί ανάγκη, λόγου χάρη αν πρέπει να υπερασπιστούν τα εδάφη τους ή να συγκροτήσουν ομάδα για κυνήγι. Όταν σκοτώνουν ένα θήραμα ή ανακαλύπτουν κάποιο πτώμα, εκφράζουν τον ενθουσιασμό τους με διαπεραστικά «κακαρίσματα».

Αλλά δεν γελούν όλες οι ύαινες. Η καστανή ύαινα της νότιας Αφρικής είναι πιο μικρή και πιο ήσυχη από την περισσότερο συνηθισμένη στικτή ύαινα και προτιμάει να ψάχνει για τροφή μόνη της παρά ομαδικά. Βασίζεται περισσότερο στην επικοινωνία μέσω της όσφρησης.

Η καθεμιά μεταδίδει τη δική της ξεχωριστή οσμή στους βλαστούς των χορταριών, στους θάμνους ή στους βράχους, εκκρίνοντας ένα υγρό με κολλώδη μορφή από ειδικούς πρωκτικούς σάκους. Η όσφρηση της ύαινας είναι τόσο οξεία ώστε απ’ αυτό το υγρό μπορεί απ’ ό,τι φαίνεται να καθορίσει το φύλο, την κοινωνική θέση, ακόμα και την ταυτότητα μελών της ίδιας αγέλης.

Αντιπαθείτε την ύαινα; Ομολογουμένως, δεν είναι ούτε χαριτωμένη ούτε ελκυστική. Αλλά δεν είναι όλα τα ζώα ελκυστικά. Πολλά πλάσματα μας εντυπωσιάζουν με άλλες ιδιότητες, όπως η δύναμη και η πονηριά. Έχοντας αυτό υπόψη, υπάρχουν πολλά χαρακτηριστικά στην ύαινα τα οποία μπορούν να μας εντυπωσιάσουν και να μας συναρπάσουν.