Κομπιούτερ—Θύματα Απάτης και Σαμποτάζ

ΠΩΣ θα μπορούσαν κάποιοι απατεώνες να παραβιάσουν τον κώδικα του κομπιούτερ μιας τράπεζας και με μεγάλη ευκολία να εξαφανίσουν πάνω από 600.000 δολάρια (περ. 81.000.000 δρχ.) από τα αποθεματικά της κεφάλαια; Το Τμήμα Δίωξης της Απάτης της Βρετανικής Σκώτλαντ Γιαρντ έχει δυσκολευτεί πάρα πολύ για να βρει την απάντηση. «Δεν υπάρχουν αποδείξεις για ανάμειξη του προσωπικού», αναφέρουν τα κεντρικά γραφεία της τράπεζας. Ποιοι, λοιπόν, είναι οι δράστες; Κλέφτες που προγραμμάτισαν παράνομα το κομπιούτερ της τράπεζας. «Η ανάληψη των χρημάτων συγκαλύφτηκε με πολύ έξυπνο τρόπο», ανάφερε η Daily Mail του Λονδίνου στις 22 Αυγούστου 1986. Στην τράπεζα επικρατούσε πραγματικός πανικός.

Οι απάτες που έχουν σχέση με τα κομπιούτερ δεν είναι κάτι το καινούριο στη Βρετανία. Κάθε χρόνο, δεκάδες εκατομμύρια λίρες κλέβονται με αυτόν τον τρόπο. Και δεν είναι απλώς ένα βρετανικό πρόβλημα. Γίνεται έρευνα για περίπου 20 εκατομμύρια δολάρια που εξαφανίστηκαν σε μια συναλλαγή που έγινε σε κάποια τράπεζα της Νέας Υόρκης. Στην πραγματικότητα, το έγκλημα που σχετίζεται με τα κομπιούτερ ίσως είναι το ‘επάγγελμα’ με την μεγαλύτερη άνθηση στον κόσμο.

Η σοβαρή αυτή παράνομη χρήση των κομπιούτερ έλαβε πιο δυσοίωνες διαστάσεις από το καλοκαίρι του 1986—πήρε τη μορφή του σαμποτάζ. Η The Times του Λονδίνου, της 7ης Αυγούστου 1986, ανάφερε ότι μερικοί δυσαρεστημένοι υπάλληλοι προσθέτουν στα προγράμματα ακατάλληλες εντολές οι οποίες «αρχίζουν [να λειτουργούν] σε μια ορισμένη χρονική στιγμή ή κάτω από ένα ορισμένο πλέγμα περιστάσεων». Τα αποτελέσματα μπορεί να είναι καταστροφικά και οι απώλειες ανυπολόγιστες. Από τα 15 σημαντικά περιστατικά σαμποτάζ που ερευνήθηκαν πέρσι στη Βρετανία, το ένα τρίτο οδήγησε στο κλείσιμο των επιχειρήσεων. Τώρα, αυτά τα εγκλήματα έχουν δικό τους όνομα—«λογικές ωρολογιακές βόμβες». Με αυτές χάνονται ανεπιστρεπτί πληροφορίες που είναι απαραίτητες για να λειτουργήσει μια σύγχρονη επιχείρηση, όπως πολύτιμοι κατάλογοι πελατών, τιμολόγια πωλήσεων και άλλες απολύτως αναγκαίες πληροφορίες.

Ακόμα πιο ανησυχητικός είναι ο ονομαζόμενος ιός των κομπιούτερ που αναφέρεται ότι δρα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Σε αυτή την περίπτωση, το κομπιούτερ προγραμματίζεται με ακατάλληλες εντολές που έχουν επίσης την ιδιότητα να δημιουργούν καινούριες ακατάλληλες εντολές. Κάθε φορά που εκτελείται κάποια δέσμη τέτοιων εντολών, προξενείται περαιτέρω βλάβη. Φανταστείτε τις συνέπειες μιας τέτοιας αυτοκαταστροφικής δράσης.

Τι μπορεί, λοιπόν, να κάνει μια επιχείρηση για να εμποδίσει αυτές τις απάτες και τα σαμποτάζ; Η απάντηση βρίσκεται κατ’ αρχήν στο να συνεργαστεί με αξιόπιστες και έμπιστες εταιρίες για την εγκατάσταση ενός συστήματος κομπιούτερ και κατόπιν να προσλάβει έντιμο και έμπιστο προσωπικό για να χειρίζεται το κομπιούτερ. Αλλά αυτό δεν είναι πάντα εύκολο. Και ποιος μπορεί να πει με σιγουριά ότι ένας υπάλληλος δεν θα δυσαρεστηθεί κάποτε στο μέλλον;

Όμως, ένα άλλο πρόβλημα που περιγράφεται στην The Times του Λονδίνου, έχει να κάνει με τους «ασυνείδητους ελεύθερους επαγγελματίες προγραμματιστές και αναλυτές, που για να δημιουργήσουν περισσότερη δουλειά για τους εαυτούς τους, τροποποιούν τα προγράμματα ώστε το κομπιούτερ να παρουσιάζει πιο συχνά βλάβες». Απάτη, σαμποτάζ και δόλος—φαίνεται ότι οι επιχειρήσεις που προσπαθούν να συμβαδίζουν με τη σύγχρονη τεχνολογία δεν καταφέρνουν να νικήσουν. Όπως θρήνησε η Daily Mail: «Τα κομπιούτερ, που χαιρετίστηκαν ως η θαυματουργός δύναμη του εικοστού αιώνα, έχουν τόσο βλαβερές όσο και καλές δυνατότητες». Ή μήπως την ευθύνη τη φέρνει η ανεντιμότητα του ανθρώπου;