Η Άποψη της Αγίας Γραφής

Πρέπει να Αφήνετε τη Συνείδησή σας να σας Καθοδηγεί;

ΚΑΘΩΣ περπατάτε σε έναν πολυσύχναστο δρόμο, προσπερνάτε μια κομψοντυμένη γυναίκα από την οποία πέφτει ένα πάκο χαρτονομίσματα. Καθώς σκύβετε να το μαζέψετε, τη βλέπετε να μπαίνει γρήγορα σε μια λιμουζίνα. Τι θα κάνετε; Θα τη φωνάξετε ή θα στριμώξετε βιαστικά τα χαρτονομίσματα στην τσέπη σας;

Η απάντηση εξαρτάται από τη συνείδησή σας. Τι θα σας έλεγε να κάνετε; Το πιο σημαντικό, μπορείτε να εμπιστευτείτε όσα σας λέει; Μπορείτε με σιγουριά να αφήσετε τη συνείδησή σας να σας καθοδηγεί;

Τι Είναι

Η συνείδηση έχει περιγραφτεί ως η φυσική αίσθηση του τι είναι σωστό και τι λάθος, δίκαιο και άδικο, ηθικό και ανήθικο. Η Αγία Γραφή εξηγεί τη λειτουργία της συνείδησης στα εδάφια Ρωμαίους 2:14, 15, ΜΝΚ: ‘Διότι όποτε οι εθνικοί, που δεν έχουν νόμο, κάνουν από τη φύση τους τα πράγματα του νόμου, αυτοί οι άνθρωποι, μολονότι δεν έχουν νόμο, είναι νόμος για τον εαυτό τους. Είναι αυτοί οι ίδιοι που καταδεικνύουν ότι η ουσία του νόμου είναι γραμμένη στις καρδιές τους, ενώ η συνείδησή τους δίνει μαρτυρία μαζί με αυτούς και, μεταξύ των δικών τους σκέψεων, κατηγορούνται ή ακόμη και δικαιολογούνται’. Συνεπώς, η συνείδησή σας είναι σχεδιασμένη έτσι ώστε να σας δίνει τη δυνατότητα να αξιολογείτε καταστάσεις, να κάνετε σωστές επιλογές και να κρίνετε τον εαυτό σας για τις επιλογές που έχετε κάνει. Αλλά μπορείτε να την εμπιστευτείτε;

Εξαρτάται. Σε τελική ανάλυση, υπάρχουν άφθονα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι μια πλανημένη συνείδηση μπορεί να οδηγήσει κάποιον σε εσφαλμένη διαγωγή. Το γεγονός ότι η συνείδηση ενός ατόμου του επιτρέπει να ακολουθήσει κάποιο είδος διαγωγής δεν αποτελεί εγγύηση ότι ο Θεός την επιδοκιμάζει. Για παράδειγμα, προτού γίνει Χριστιανός, ο Σαύλος από την Ταρσό ηγήθηκε στο διωγμό των Χριστιανών. Μάλιστα επιδοκίμασε και ήταν συνεργός στο φόνο του Χριστιανού μάρτυρα Στεφάνου. Σε όλα αυτά, η συνείδησή του δεν τον καταδίκασε.—Πράξεις 7:58, 59· Γαλάτας 1:13, 14· 1 Τιμόθεον 1:12-16.

Στη ναζιστική Γερμανία, στη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, πολλοί στρατιώτες των Ες-Ες είπαν ότι απλώς εκτελούσαν διαταγές όταν βασάνιζαν και σκότωναν εκατομμύρια ανθρώπους στα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Χίτλερ. Η συνείδησή τους τούς επέτρεπε να το κάνουν αυτό. Αλλά η κρίση του κόσμου—για να μην αναφέρουμε την κρίση του Θεού—δεν επιδοκίμασε τις πράξεις τους. Δίκαια, καταδικάστηκαν.

Γιατί Δεν Λειτουργεί Σωστά;

Γιατί κάτι που έφτιαξε ο Θεός να μη λειτουργεί σωστά; Η Αγία Γραφή εξηγεί. Εξαιτίας της πτώσης του ανθρώπου στην αμαρτία μέσω της ανυπακοής του Αδάμ, η αμαρτία λέγεται ότι ‘βασιλεύει’, υποχρεώνοντας τους ανθρώπους να υπακούν στις επιθυμίες της. (Ρωμαίους 5:12· 6:12) Η συνείδηση του ανθρώπου, η οποία αρχικά ήταν τέλεια, διαστρεβλώθηκε· η υποκινούσα δύναμη της αμαρτίας τώρα την ανταγωνίζεται. (Ρωμαίους 7:18-20) Αυτό αποτελεί τη διαμάχη που μας είναι τόσο γνωστή: ‘Βρίσκω, λοιπόν, αυτόν το νόμο στην περίπτωσή μου, ότι, όταν θέλω να κάνω το σωστό, το κακό είναι παρόν σε εμένα. . . . βλέπω στα μέλη μου έναν άλλον νόμο που πολεμάει ενάντια στο νόμο της διάνοιάς μου και με οδηγεί αιχμάλωτο στο νόμο της αμαρτίας ο οποίος υπάρχει στα μέλη μου’.—Ρωμαίους 7:21-23, ΜΝΚ.

Εκτός από αυτή την κληρονομημένη αδυναμία, η συνείδησή μας επηρεάζεται επίσης από εξωτερικά ερεθίσματα. Για παράδειγμα, η πίεση των άλλων γύρω τους προφανώς διέστρεψε ή καταπίεσε τη συνείδηση των στρατιωτών των ναζιστικών Ες-Ες οι οποίοι αναφέρθηκαν νωρίτερα. (Παράβαλε Παροιμίαι 29:25). Επιπλέον, αν τρέφουμε τη διάνοιά μας με βλαβερά πράγματα, όπως η ανηθικότητα και η βία που υπάρχουν στην τηλεόραση, στον κινηματογράφο και στα βιβλία, αυτό έχει παρόμοια επίδραση. Αν εκθέτουμε τακτικά τον εαυτό μας σε τέτοια πράγματα, αυτά με τον καιρό δεν θα φαίνονται τόσο κακά και η συνείδησή μας θα εξασθενήσει. Με άλλα λόγια, «φθείρουσι τα καλά ήθη αι κακαί συναναστροφαί».—1 Κορινθίους 15:33.

Αν κάποιο άτομο είναι εκπαιδευμένο να γνωρίζει και να σέβεται τους νόμους του Θεού, η συνείδησή του προφανώς θα είναι πολύ πιο αξιόπιστος οδηγός από ό,τι αν αυτό δεν ήταν τόσο εκπαιδευμένο. Παρ’ όλα αυτά, ακόμη και ένα άτομο με κατανόηση και έντονη εκτίμηση για τις οδούς του Θεού μπορεί σε κάποια περίπτωση να διαπιστώσει ότι, λόγω της κληρονομημένης αμαρτίας και της ατέλειας, και πιθανώς λόγω εξωτερικών επιρροών, η συνείδησή του δεν είναι αξιόπιστος οδηγός.

Τι Μπορούμε να Κάνουμε;

Μπορεί να αλλάξει μια συνείδηση, να γίνει πιο ευαίσθητη ως προς τις δίκαιες αρχές; Ναι. Ο Παύλος συμβούλεψε τους Χριστιανούς ότι μπορούσαν ‘μέσω χρήσης να έχουν τις δυνάμεις της αντίληψής τους γυμνασμένες για να διακρίνουν και το ορθό και το εσφαλμένο’. (Εβραίους 5:11-14, ΜΝΚ) Αυτή η χρήση και η εκπαίδευση περιλαμβάνει να μελετούμε την Αγία Γραφή, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στο τέλειο υπόδειγμα που μας άφησε ο Ιησούς Χριστός. (1 Πέτρου 2:21, 22) Συνεπώς, καθώς χρησιμοποιούμε τις δυνάμεις της αντίληψής μας για να παίρνουμε αποφάσεις, η συνείδησή μας θα μας οδηγεί όλο και πιο μακριά από εσφαλμένες σκέψεις και ενέργειες και θα μας υποκινεί να κάνουμε ό,τι είναι τίμιο και δίκαιο.

Ακόμη και έτσι, ποτέ δεν πρέπει να γίνουμε αυτοδικαιούμενοι ή να πούμε ότι αν κάτι «δεν ενοχλεί τη συνείδησή μου» είναι εντάξει. Η σωστή και ασφαλής χρήση της συνείδησης στους ατελείς ανθρώπους μπορεί να παρομοιαστεί με τις προσεκτικές συνήθειες κάποιου που οδηγεί με ασφάλεια. Όταν ο οδηγός θέλει να αλλάξει λωρίδα, ενστικτωδώς κοιτάζει πρώτα στον καθρέφτη του. Αν δει αυτοκίνητο, ξέρει ότι δεν είναι ασφαλές να μετακινηθεί στην άλλη λωρίδα. Ωστόσο, ακόμη και αν δεν δει τίποτα, ο συνετός οδηγός συνειδητοποιεί ότι υπάρχουν ορισμένα τυφλά σημεία—δηλαδή ότι δεν μπορεί να δει τα πάντα κάθε στιγμή αν βασίζεται μόνο στον καθρέφτη. Συνεπώς, δεν κοιτάζει απλώς στον καθρέφτη. Στρίβει το κεφάλι του για να κοιτάξει και βεβαιώνεται ότι η λωρίδα είναι άδεια προτού κινηθεί. Το ίδιο αληθεύει και για τη συνείδηση. Αν σας προειδοποιεί, ακούστε την! Αλλά ακόμη και όταν αρχικά δεν ηχεί συναγερμό, να είστε σαν το σοφό οδηγό—ελέγξτε περισσότερο για να βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχει κίνδυνος.

Εξετάστε τον τρόπο σκέψης σας για να διαπιστώσετε αν εναρμονίζεται με τον τρόπο σκέψης του Θεού. Χρησιμοποιήστε το Λόγο του ως κριτήριο για να αξιολογήσετε τη συνείδησή σας. Τα εδάφια Παροιμίαι 3:5, 6 λένε σοφά: ‘Έλπιζε επί [Να εμπιστεύεσαι στον, ΜΝΚ] Ιεχωβά εξ όλης σου της καρδίας και μη επιστηρίζεσαι εις την σύνεσίν σου· εν πάσαις ταις οδοίς σου αυτόν γνώριζε, και αυτός θέλει διευθύνει τα διαβήματά σου’.

Είναι σοφό λοιπόν να ακούτε τη συνείδησή σας. Αλλά είναι ακόμη σοφότερο να συγκρίνουμε ό,τι κάνουμε με το θέλημα του Θεού όπως αυτό φανερώνεται στο Λόγο του. Μόνο τότε μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα: ‘Είμαστε πεπεισμένοι ότι έχουμε έντιμη συνείδηση’.—Εβραίους 13:18, ΜΝΚ· 2 Κορινθίους 1:12.

[Εικόνα στη σελίδα 26]

«Μεταστροφή του Αγίου Παύλου»

[Ευχαριστίες]

Painting by Caravaggio: Scala/Art Resource, N.Y.