Οι Μυστηριώδεις Πέτρινες Σφαίρες της Κόστα Ρίκα

ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΗ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΗΝ ΚΟΣΤΑ ΡΙΚΑ

ΜΕΧΡΙ και πριν από 16 αιώνες, οι ιθαγενείς της νοτιοδυτικής Κόστα Ρίκα κατασκεύαζαν διάφορες συμπαγείς πέτρινες σφαίρες—μερικές είναι τόσο μικρές ώστε η διάμετρός τους φτάνει μόλις τα 10 εκατοστά, ενώ η διάμετρος άλλων φτάνει τα 2,4 μέτρα. Είναι τόσο τέλεια σχηματισμένες ώστε δεν μπορεί κανείς παρά να αναρωτηθεί: “Πώς κατασκευάζονταν; Τι σκοπό εξυπηρετούσαν;”

Πέτρινες σφαίρες έχουν βρεθεί και σε πολλές άλλες χώρες, μεταξύ των οποίων οι Ηνωμένες Πολιτείες, το Μεξικό και η Χιλή. Αλλά οι γρανιτένιες σφαίρες της Κόστα Ρίκα είναι μοναδικές. Η ποιότητά τους είναι εξαιρετική, δεδομένου ότι μερικές είναι τέλειες σφαίρες με λείες επιφάνειες. Συχνά έχουν βρεθεί σε ομάδες των 20 ή περισσοτέρων. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότι πολλές από αυτές βρίσκονται τοποθετημένες έτσι ώστε να σχηματίζουν γεωμετρικά σχέδια, όπως τρίγωνα, ορθογώνια και ευθείες γραμμές. Αυτοί οι σχηματισμοί δείχνουν πολλές φορές προς το μαγνητικό βορρά της γης.

Αρκετές σφαίρες έχουν ανακαλυφτεί στο Δέλτα του ποταμού Ντικίς. Άλλες έχουν βρεθεί κοντά στις πόλεις του νότου Παλμάρ Σουρ, Μπουένος Άιρες και Γκολφίτο, καθώς επίσης στην επαρχία Γκουανακάστε στο βορρά και στην κεντρική κοιλάδα. Αρκετά τεχνουργήματα που βρέθηκαν μαζί με τις σφαίρες έχουν παράσχει πολύτιμες ενδείξεις για τη χρονολόγησή τους. Οι αρχαιολόγοι υπολογίζουν ότι ορισμένες από αυτές τις μυστηριώδεις πέτρες χρονολογούνται από το 400 Κ.Χ. Οι περισσότερες εμφανίστηκαν μεταξύ του 800 και του 1200 Κ.Χ. Μερικές έχουν βρεθεί κοντά σε κτίρια που φαίνεται ότι χρησιμοποιούνταν ως κατοικίες ή σε μικρή απόσταση από τάφους. Στην πάροδο των ετών, μερικές σφαίρες καταστράφηκαν από ανθρώπους που περίμεναν ότι θα έβρισκαν μέσα τους κρυμμένους θησαυρούς. Εντούτοις, το Εθνικό Μουσείο της Κόστα Ρίκα έχει έναν κατάλογο με περίπου 130 υπάρχουσες πέτρινες σφαίρες. Πολλές άλλες, όμως, δεν περιέχονται στον κατάλογο. Είναι δύσκολο να καταμετρηθούν αυτές οι αρχαίες σφαίρες επειδή πολλές τις έχουν απομακρύνει από την αρχική θέση τους και τις έχουν βάλει ως διακοσμητικά σε ιδιωτικούς χώρους, όπως κήπους και εκκλησίες. Χωρίς αμφιβολία, πολλές δεν έχουν ανακαλυφτεί ακόμη—μερικές βρίσκονται κάτω από το έδαφος, ενώ άλλες μέσα σε αδιάβατες ζούγκλες.

Πώς κατασκευάστηκαν; Είναι μυστήριο. Από ό,τι φαίνεται, πρέπει να χρησιμοποιήθηκε κάποια μηχανική διαδικασία για να επιτευχθεί τέτοια ακρίβεια. Κρίνοντας από τα πολλά αγάλματα εκείνης της περιόδου, γνωρίζουμε ότι οι άνθρωποι που κατασκεύασαν τις σφαίρες ήταν δεξιοτέχνες γλύπτες. Επιπλέον, διάφορα χρυσά τεχνουργήματα που χρονολογούνται ακόμη και από το 800 Κ.Χ. αποδεικνύουν ότι ήταν έμπειροι στις τεχνικές που περιλαμβάνουν υψηλές θερμοκρασίες. Μια θεωρία λέει ότι, για να λαξεύσουν αυτά τα σφαιρικά αντικείμενα, μπορεί να τα θέρμαιναν σε υψηλές θερμοκρασίες και κατόπιν να τα έψυχαν, ώστε να αφαιρέσουν τα εξωτερικά στρώματα πέτρας. Ίσως ολοκλήρωναν την εργασία στιλβώνοντας τις σφαίρες με άμμο ή δέρμα.

Μια επιστήμονας εξήγησε ότι οι μεγαλύτερες σφαίρες «ήταν έργο των καλύτερων λιθογλύφων, και [αυτές] βρίσκονταν τόσο κοντά στην τελειότητα ώστε όταν μετρήθηκε η διάμετρός τους με τη μεζούρα και με το νήμα της στάθμης δεν αποκαλύφτηκαν ατέλειες». Αυτή η ακρίβεια υποδηλώνει ότι οι ιθαγενείς λαοί ήταν ικανοί στα μαθηματικά, είχαν προηγμένη γνώση σχετικά με τη λάξευση λίθων και χρησιμοποιούσαν εργαλεία. Αλλά επειδή αυτοί οι άνθρωποι προφανώς δεν είχαν γραπτή γλώσσα, δεν υπάρχουν αρχεία που να εξηγούν το πώς ακριβώς κατασκεύασαν τις σφαίρες.

Οι περισσότερες από αυτές τις σφαίρες είναι κατασκευασμένες από γρανιτοειδές πέτρωμα. Το πλησιέστερο γνωστό ορυχείο γρανίτη βρισκόταν στα βουνά, περίπου 40 έως 50 χιλιόμετρα μακριά από το Δέλτα του ποταμού Ντικίς. Πώς μετέφεραν οι γλύπτες τόσο βαριές πέτρες; Αν οι σφαίρες λαξεύονταν στο ορυχείο, οι γλύπτες θα έπρεπε να ελέγχουν την κάθοδό τους προσεκτικά. Μπορείτε να φανταστείτε πόσο δύσκολο θα ήταν να μεταφέρει κανείς κάτι τόσο βαρύ σε τέτοια απόσταση χωρίς τα σύγχρονα μηχανήματα; Πόσο ακριβώς ζυγίζουν οι σφαίρες; Το βάρος μερικών ξεπερνάει τους 16 τόνους!

Αν ο γρανίτης εξορυσσόταν και μεταφερόταν προτού του δοθεί γλυπτή μορφή, ο ογκόλιθος των 2,7 μέτρων που θα απαιτούνταν για την κατασκευή μιας σφαίρας διαμέτρου 2,4 μέτρων θα ζύγιζε πάνω από 24 τόνους! Για να δημιουργήσουν έναν πλατύ, ομαλό δρόμο που θα επέτρεπε τη μεταφορά, οι ιθαγενείς θα έπρεπε πιθανόν να ανοίξουν πέρασμα μέσα από την πυκνή ζούγκλα. Καθόλου εύκολη υπόθεση! Άλλες σφαίρες κατασκευάστηκαν από κοκίνα, ένα υλικό που μοιάζει πολύ με ασβεστόλιθο, το οποίο μπορεί να βρεθεί στις παραλίες κοντά στην εκβολή του ποταμού Ντικίς. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι οι πέτρες μεταφέρονταν με σχεδίες περίπου 50 χιλιόμετρα μακριά, σε κατεύθυνση αντίθετη με το ρεύμα. Μερικές σφαίρες έχουν βρεθεί στο νησί Κάνιο, περίπου 20 χιλιόμετρα από την ακτή του Ειρηνικού.

Κανένας δεν μπορεί να εξηγήσει με βεβαιότητα ποιος ήταν ο αρχικός σκοπός που εξυπηρετούσαν αυτές οι σφαίρες. Μπορεί να ήταν σημάδι εξοχότητας ή σπουδαιότητας για κάποιο φύλαρχο ή για ένα χωριό. Πιθανόν επίσης να ήταν θρησκευτικά ή τελετουργικά σύμβολα. Μελλοντικές αρχαιολογικές μελέτες μπορεί κάποια ημέρα να διαλύσουν το πέπλο μυστηρίου που περιβάλλει τις πέτρινες σφαίρες της Κόστα Ρίκα.

[Χάρτης στη σελίδα 22, 23]

Κόστα Ρίκα

[Ευχαριστίες]

Mountain High Maps® Copyright © 1997 Digital Wisdom, Inc.

[Εικόνα στη σελίδα 23]

Η ατμομηχανή (σε δεύτερο πλάνο) δείχνει το μέγεθος της σφαίρας

[Ευχαριστίες]

Ευγενής παραχώρηση από το Εθνικό Μουσείο της Κόστα Ρίκα

[Εικόνες στη σελίδα 24]

Σφαίρες στις εγκαταστάσεις του Εθνικού Μουσείου της Κόστα Ρίκα

Η μεγαλύτερη σφαίρα που έχει βρεθεί μέχρι σήμερα, με διάμετρο 2,8 μέτρα

[Ευχαριστίες]

Ευγενής παραχώρηση από το Εθνικό Μουσείο της Κόστα Ρίκα