Προσευχόμενοι Μπροστά σε Άλλους με Ταπεινή Καρδιά

ΗΤΑΝ μια υπέροχη μέρα στην ιστορία του Ισραήλ. Ο Βασιλιάς Δαβίδ είχε διευθετήσει να μεταφερθεί η Κιβωτός του Ιεχωβά στην καινούργια πρωτεύουσα, την Ιερουσαλήμ. Με χαρά, ύμνησε τον Ιεχωβά μπροστά σε όλο το λαό, τελειώνοντας μια εγκάρδια προσευχή με αυτά τα λόγια: «Ευλογητός ο Ιεχωβά ο Θεός του Ισραήλ απ’ αιώνος και έως αιώνος». Με πλήρη καρδιά, εκείνοι που άκουγαν «είπαν, ‘Αμήν’, και αίνεσαν τον Ιεχωβά».—1 Χρονικών 16:36, The Bible in Living English (Η Βίβλος στη Ζώσα Αγγλική).

Στους αρχαίους καιρούς, δεν ήταν κάτι το ασυνήθιστο για ένα ικανό άτομο από το λαό του Θεού, να αντιπροσωπεύει άλλους στην προσευχή μ’ αυτό τον τρόπο. Και οι δούλοι του Ιεχωβά σήμερα έχουν την ίδια συνήθεια. Οι εκκλησιαστικές συναθροίσεις, οι συνελεύσεις, τα οικογενειακά γεύματα, και οι οικιακές Γραφικές μελέτες, είναι μερικές περιπτώσεις στις οποίες Χριστιανοί άντρες—μερικές φορές και γυναίκες—έχουν το προνόμιο να αντιπροσωπεύουν άλλους στην προσευχή. (1 Κορινθίους 11:4, 5) Το αποτέλεσμα; Όπως συνέβη και στις ημέρες του Δαβίδ, εκείνοι που ακούν και λένε «Αμήν» εποικοδομούνται και αισθάνονται ότι ενισχύεται η σχέση τους με τον Ιεχωβά.

Η αντιπροσώπευση άλλων στην προσευχή αποτελεί μεγάλη ευθύνη. Εκείνος που προσεύχεται πρέπει να εκφράσει σκέψεις που αντανακλούν κατάλληλα αυτό που είναι στις καρδιές εκείνων που τον ακούν. Η προσευχή του έχει επίδραση στην πνευματικότητά τους. Επομένως, εκείνοι που απολαμβάνουν αυτό το προνόμιο θα κάνουν καλά να μιμούνται την παράκληση του Δαβίδ: «Ας κατευθυνθή [προετοιμαστεί (ΜΝΚ)] ενώπιόν σου η προσευχή μου ως θυμίαμα».—Ψαλμός 141:2.

Πώς μπορούμε να προετοιμάσουμε τις προσευχές μας για να έχουν τη γλυκιά μυρωδιά του θυμιάματος μπροστά στον Ιεχωβά; Με το να σκεφτόμαστε από πριν αυτά που πρόκειται να πούμε, έχοντας υπόψη την καθοδήγηση που έχει προμηθεύσει ο Ιεχωβά. Η Αγία Γραφή περιέχει άφθονες υποδειγματικές προσευχές καθώς και πολλές θαυμάσιες συμβουλές για το θέμα της προσευχής. Όταν εξετάσουμε αυτές τις πληροφορίες θα διδαχτούμε σπουδαίες αρχές που θα μας βοηθήσουν ιδιαίτερα όταν προσευχόμαστε μπροστά σε άλλους και τους αντιπροσωπεύουμε στην προσευχή.

Με Ταπεινή Καρδιά

Μια τέτοια αρχή είναι ότι ο Ιεχωβά ακούει τις προσευχές που κάνουν οι ταπεινοί άνθρωποι. (2 Χρονικών 7:13, 14) Ο ψαλμωδός μάς λέει: «Ότι ο Κύριος είναι υψηλός και επιβλέπει επί τον ταπεινόν· τον δε υψηλόφρονα γινώσκει μακρόθεν». (Ψαλμός 138:6) Για να δώσουμε ένα παράδειγμα γι’ αυτό, σκεφτείτε την ταπεινοφροσύνη που έδειξε ο Βασιλιάς Σολομών στη δημόσια προσευχή που έκανε όταν έγινε η αφιέρωση του ναού. Μόλις είχε τελειώσει την κατασκευή ενός από τα πιο υπέροχα κτίρια που έχουν ιδωθεί ποτέ στη γη, αλλά αυτό δεν τον έκανε υπερήφανο. Μάλλον, προσευχήθηκε: «Αλλά θέλει αληθώς κατοικήσει Θεός μετά ανθρώπου επί της γης; ιδού, ο ουρανός, και ο ουρανός των ουρανών, δεν είναι ικανοί να σε χωρέσωσι· πόσον ολιγώτερον ο οίκος ούτος, τον οποίον ωκοδόμησα;»—2 Χρονικών 6:18.

Και εμείς επίσης θα πρέπει να είμαστε ταπεινοί, ειδικά όταν αντιπροσωπεύουμε άλλους στην προσευχή. Η ταπεινοφροσύνη φαίνεται εν μέρει στον τόνο της φωνής. Φυσικά, οι Χριστιανοί θα πρέπει να αποφεύγουν την ψεύτικη ταπεινοφροσύνη και την ψευδευλάβεια. Αλλά οι ταπεινές προσευχές δεν έχουν πομπώδες ούτε θεατρινίστικο ύφος. (Ματθαίος 6:5) Η ταπεινοφροσύνη φαίνεται, επίσης, από αυτά που λέμε. Αν προσευχόμαστε με ταπεινοφροσύνη, δεν θα απαιτούμε να κάνει ο Ιεχωβά ορισμένα πράγματα. Μάλλον θα τον ικετεύουμε να δεχτεί να ενεργήσει μ’ ένα συγκεκριμένο τρόπο που θα είναι σε αρμονία με το θέλημά του.—Παράβαλε Ψαλμός 118:25.

Η ταπεινοφροσύνη θα μας οδηγήσει επίσης, να αποφεύγουμε να χρησιμοποιούμε τις προσευχές για να αποδείξουμε κάποιο σημείο ή να δώσουμε προσωπική συμβουλή σε άτομα. Διαφορετικά, θα δείχνουμε το πνεύμα που έδειξε ο Φαρισαίος σε μια από τις παραβολές του Ιησού. Ο Ιησούς μίλησε για ένα Φαρισαίο και για έναν τελώνη που προσεύχονταν την ίδια ώρα στο ναό. Ο Φαρισαίος είπε: «Ευχαριστώ σοι, Θεέ, ότι δεν είμαι καθώς οι λοιποί άνθρωποι, άρπαγες, άδικοι, μοιχοί, ή και καθώς ούτος ο τελώνης· νηστεύω δις της εβδομάδος, αποδεκατίζω πάντα όσα έχω». Αλλά ο τελώνης χτυπούσε συνέχεια το στήθος του και έλεγε: «Ο Θεός, ιλάσθητί μοι [δείξε χάρη σε μένα (ΜΝΚ)] τω αμαρτωλώ». Το συμπέρασμα του Ιησού; «Κατέβη ούτος [ο τελώνης] εις τον οίκον αυτού δεδικαιωμένος μάλλον παρά εκείνος [ο Φαρισαίος]».—Λουκάς 18:9-14.

Οι δούλοι του Ιεχωβά που είναι πραγματικά ταπεινοί αναγνωρίζουν επίσης τη θέση τους μπροστά του. Αυτοί είναι λίγο κατώτεροι από τους αγγέλους, ενώ ο Ιεχωβά είναι ο αιώνιος, υπέρτατος Κυρίαρχος του σύμπαντος. (Ψαλμός 8:3-5, 9· 90:1-4) Όταν άτομα έχουν την ευκαιρία να μιλήσουν σε βασιλιάδες ή κυβερνήτες αυτού του κόσμου, μιλούν συνήθως με σεβασμό και αξιοπρέπεια, δείχνοντας βαθιά εκτίμηση για το προνόμιο. Μήπως θα πρέπει εμείς να δείχνουμε λιγότερο σεβασμό και εκτίμηση όταν μιλούμε στον Θεό που είναι «ζων και βασιλεύς αιώνιος»; (Ιερεμίας 10:10) Και βέβαια όχι. Έτσι, εκφράσεις όπως, «Καλησπέρα Ιεχωβά» ή, «Θέλουμε να σου μιλήσουμε, Ιεχωβά» δεν αρμόζουν στην προσευχή, όπως δεν αρμόζουν και σχόλια σε μορφή συζήτησης όπως, «Πώς είσαι σήμερα;» «Δώσε την αγάπη μας στον Ιησού», ή, «Καλή Σου μέρα».—Παράβαλε Εκκλησιαστής 5:1, 2.

Όμως, δεν είπε ο απόστολος Παύλος ότι θα πρέπει να πλησιάζουμε τον Ιεχωβά «μετά παρρησίας [με ελευθερία λόγου (ΜΝΚ)]»; (Εβραίους 4:16· παράβαλε 1 Ιωάννου 3:21, 22.) Δεν μας παρέχει αυτό την ελευθερία να μιλάμε όπως εμείς το θεωρούμε κατάλληλο; Στην πραγματικότητα, όχι. Η έκφραση του Παύλου αναφερόταν στο γεγονός ότι σαν αποτέλεσμα της θυσίας του Ιησού μπορούμε εμείς να πλησιάζουμε τον Ιεχωβά παρά την αμαρτωλή μας κατάσταση. Μπορούμε να τον πλησιάσουμε με προσευχή οποιαδήποτε ώρα και για οποιοδήποτε θέμα. Αλλά αν και προσευχόμαστε με ελευθερία λόγου, θα πρέπει ταπεινά να αναγνωρίζουμε πόσο ασήμαντοι είμαστε. Γι’ αυτό, ο Ιεχωβά είπε: «Εις τίνα λοιπόν θέλω επιβλέψει; εις τον πτωχόν και συντετριμμένον το πνεύμα και τρέμοντα τον λόγον μου».—Ησαΐας 66:2.

Προειδοποιητική Συμβουλή

Ο Ιησούς Χριστός έδωσε επιπρόσθετες συμβουλές σχετικά με την προσευχή στην επί του Όρους Ομιλία του. Σ’ αυτή την ομιλία προειδοποίησε ότι όταν προσευχόμαστε δεν θα πρέπει να ‘βατολογούμε [επαναλαμβάνουμε τα ίδια και τα ίδια (ΜΝΚ)] ως οι εθνικοί’. (Ματθαίος 6:7) Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα πρέπει να προσευχόμαστε επανειλημμένα για το ίδιο θέμα (αρκεί να είμαστε σίγουροι ότι αυτό για το οποίο προσευχόμαστε είναι σωστό πράγμα). Μας ειπώθηκε: «Συνεχίστε να ζητάτε και θα σας δοθεί· συνεχίστε να ψάχνετε, και θα βρείτε· συνεχίστε να χτυπάτε, και θα σας ανοιχτεί». (Ματθαίος 7:7, ΜΝΚ) Μάλλον η προειδοποίηση του Ιησού σήμαινε ότι δεν θα πρέπει να επαναλαμβάνουμε τα πράγματα σε τέτοιο βαθμό ώστε να χάσουν το νόημά τους. Με άλλα λόγια, «Μην επαναλαμβάνετε λόγια χωρίς νόημα».—Ματθαίος 6:7, Ref. Bi., (Βίβλος με Παραπομπές), υποσημείωση.

Μερικά άτομα έχουν τη συνήθεια να επαναλαμβάνουν τα ίδια και τα ίδια σε στερεότυπες προσευχές χωρίς να σκέφτονται καθόλου τα λόγια. Μερικές φορές η γλώσσα της στερεότυπης προσευχής είναι τέτοια που το άτομο που προσεύχεται δεν την καταλαβαίνει. Αυτό είναι ένα είδος ‘επανάληψης λόγων χωρίς νόημα’. Να και ένα άλλο: Φανταστείτε ένα Χριστιανό που από αμέλεια το έχει κάνει συνήθειά του να χρησιμοποιεί αυτόματα τις ίδιες εκφράσεις κάθε μέρα όταν ευχαριστεί τον Ιεχωβά. Τελικά, οι εκφράσεις χάνουν το νόημά τους. Ακόμα και το θείο όνομα, Ιεχωβά, μπορεί να χρησιμοποιηθεί μ’ αυτό τον τρόπο. Είναι αλήθεια πως μας δίνεται η παρότρυνση να επικαλούμαστε το όνομα του Ιεχωβά. (Ψαλμός 105:1) Αλλά αν χρησιμοποιούμε αυτό το όνομα στο τέλος σχεδόν κάθε πρότασης της προσευχής, τότε γίνεται σαν μια άσκοπη συνήθεια ή μια ‘επανάληψη λόγων χωρίς νόημα’.

Ο Παύλος έθιξε μια άλλη σπουδαία αρχή όταν έγραψε: «Εάν προσεύχωμαι με γλώσσαν αγνώριστον, το πνεύμα μου προσεύχεται, αλλ’ ο νους μου είναι ακαρποφόρητος . . . εάν δοξολογήσης με το πνεύμα, εκείνος όστις έχει τάξιν ιδιώτου πώς θέλει ειπεί το αμήν εις την ευχαριστίαν σου, μη εξεύρων τι λέγεις;» (1 Κορινθίους 14:14-16) Στις μέρες του Παύλου ορισμένοι Χριστιανοί έλαβαν το θαυματουργικό δώρο των γλωσσών, και προφανώς μερικοί από αυτούς προσεύχονταν σ’ αυτές τις γλώσσες μέσα στην εκκλησία. Αλλά όπως έδειξε ο Παύλος, οι υπόλοιποι μέσα στην εκκλησία δεν τους καταλάβαιναν.

Σήμερα, δεν έχουμε ένα τέτοιο θαυματουργικό δώρο. Αλλά οι Χριστιανοί που αντιπροσωπεύουν άλλους στην προσευχή θα πρέπει να προσεύχονται με τέτοιο τρόπο ώστε οι άλλοι να τους καταλαβαίνουν. Για παράδειγμα, στην αρχή μιας δημόσιας ομιλίας, προσκαλούμε τα μέλη του κοινού να ενωθούν μαζί μας σε προσευχή. Σε μια τέτοια προσευχή, ασφαλώς είναι λογικό να αποφεύγουμε λεξιλόγιο ή θέματα τα οποία οι επισκέπτες θα έβρισκαν δύσκολο να κατανοήσουν.

Πόσο θα Πρέπει να Διαρκούν οι Προσευχές;

Οι ατομικές μας προσευχές μπορεί να διαρκούν όσο θέλουμε εμείς. Ο Ιησούς προσευχήθηκε ολόκληρη τη νύχτα πριν εκλέξει τους 12 αποστόλους του. (Λουκάς 6:12) Ωστόσο, πόσο θα πρέπει να διαρκεί μια δημόσια προσευχή; Πριν περιφέρει τα εμβλήματα όταν εγκαινίασε την Ανάμνηση του θανάτου του, ο Ιησούς ‘ευλόγησε’ και ‘ευχαρίστησε’, και αυτό το έκανε προφανώς με σύντομες προσευχές. (Ματθαίος 26:26-28) Εξάλλου, η προσευχή του Σολομώντα στην αφιέρωση του ναού ήταν αρκετά μεγάλης διάρκειας. Το ίδιο ήταν και η προσευχή που έκανε ο Ιησούς τη νύχτα πριν από το θάνατό του.—2 Χρονικών 6:14-42· Ιωάννης 17:1-26.

Έτσι, δεν υπάρχει κανόνας για το πόσο θα πρέπει να διαρκέσει μια δημόσια προσευχή. Αλλά οι μακριές προσευχές δεν έχουν κανένα ειδικό πλεονέκτημα. Στην πραγματικότητα, ο Ιησούς κατέκρινε τους γραμματείς που ‘κατέτρωγαν τις οικίες των χηρών, και τούτο επί προφάσει ότι έκαναν μακριές προσευχές’. (Λουκάς 20:46, 47) Όταν αντιπροσωπεύουμε άλλους στην προσευχή, θα πρέπει να αναφέρουμε τις περιστάσεις ή τις ανάγκες τους καθαρά, και το μήκος της προσευχής μας θα πρέπει να είναι ανάλογο με την περίσταση. Δεν χρειάζεται να κάνουμε μακριές προσευχές, γεμάτες ασυναρτησίες, που καλύπτουν πολλά άσχετα σημεία. Όταν εκφράζουμε ευχαριστία για κάποιο γεύμα, η προσευχή μπορεί να είναι αρκετά σύντομη. Η αρχική προσευχή σε μια Χριστιανική συνάθροιση επίσης δεν χρειάζεται να είναι μεγάλης διάρκειας. Εκείνος που αντιπροσωπεύει την οικογένεια στην αρχή ή στο τέλος της μέρας, ή αυτός που κλείνει μια συνέλευση με προσευχή, μπορεί να επιθυμεί να καλύψει περισσότερα σημεία που είναι κατάλληλα για την περίσταση.

Η προσευχή που γίνεται από κάποιον που αντιπροσωπεύει άλλους θα έχει θαυμάσια επίδραση αν προέρχεται από μια καρδιά που είναι ταπεινή και αν εκφράζεται με κατάλληλη ισορροπία και στοχασμό. Θα εποικοδομήσει την πνευματικότητα εκείνων που ακούν και θα ενισχύσει τη σχέση τους με τον Ιεχωβά. Σαν αποτέλεσμα, όπως συνέβη και με εκείνους που είχαν συμμετοχή στην εγκάρδια προσευχή του Δαβίδ όταν μεταφερόταν η κιβωτός της διαθήκης στην Ιερουσαλήμ, όλοι όσοι ακούν θα υποκινηθούν ‘να πουν, Αμήν, και να αινέσουν τον Ιεχωβά’.—1 Χρονικών 16:36.

[Πλαίσιο στη σελίδα 26]

Είναι κατάλληλο να πουν οι ακροατές ένα ευδιάκριτο «Αμήν» στο τέλος μιας δημόσιας προσευχής;

Ναι, αν επιθυμούν ή αισθάνονται την υποκίνηση να ενεργήσουν έτσι. Ο Παύλος μίλησε για το «Αμήν» που θα έλεγαν εκείνοι που άκουγαν μια προσευχή, αν και δεν ανέφερε συγκεκριμένα αν θα το έλεγαν δυνατά ή από μέσα τους. (1 Κορινθίους 14:16) Ωστόσο, κάτω από το Μωσαϊκό Νόμο, υπήρξε μια περίπτωση στην οποία οι Ισραηλίτες έλαβαν ειδική εντολή να πουν δυνατά «Αμήν». (Δευτερονόμιον 27:14-26) Έτσι, όταν το άτομο που προσεύχεται δείχνει ότι τελείωσε η προσευχή λέγοντας «Αμήν», είναι κατάλληλο να πουν και οι ακροατές «Αμήν» στην καρδιά τους ή ευδιάκριτα με χαμηλό τόνο φωνής. Οι γονείς θα πρέπει να εκπαιδεύουν τα παιδιά τους να δείχνουν κατάλληλη εκτίμηση με τον τρόπο που εκφράζουν ένα ήσυχο «Αμήν».

[Πλαίσιο στη σελίδα 27]

Αν αρχίσει να κλαίει κάποιο μωρό, να χτυπάει το τηλέφωνο, ή να δημιουργείται κάποια άλλη ενόχληση στη διάρκεια μιας εκκλησιαστικής προσευχής, μήπως θα έδειχνε έλλειψη σεβασμού το να χειριστεί ένας από τους ακροατές την έκτακτη ανάγκη;

Όχι. Στην πραγματικότητα, ένας διακονικός υπηρέτης θα έδειχνε αγάπη αν αποχωρούσε ήσυχα από την εκκλησία που κάνει προσευχή, και χειριζόταν αυτή την έκτακτη ανάγκη ήρεμα. (1 Κορινθίους 14:40) Έτσι, τα υπόλοιπα μέλη της εκκλησίας θα μπορούν να συνεχίσουν την προσευχή τους ανενόχλητα. Οποιοσδήποτε χειρίζεται την έκτακτη ανάγκη μπορεί να ξαναπάρει μέρος στην προσευχή όταν τακτοποιηθεί το ζήτημα.