Ναρκωτικά—Επικίνδυνα και Θανατηφόρα

Η ΙΣΤΟΡΙΑ των ναρκωτικών, δηλαδή των ουσιών που επηρεάζουν τις αισθήσεις, ανάγεται στα αρχικά στάδια της ανθρωπότητας. Γρήγορα ανακαλύφτηκαν φυσικές ουσίες που επενεργούν στο νευρικό σύστημα: το αλκοόλ, που ηρεμεί έναν εξαντλημένο νου. Τα οπιούχα, που ανακουφίζουν τον πόνο και επιφέρουν ύπνο. Τα φύλλα της κόκας, που ναρκώνουν τις αισθήσεις και αυξάνουν την αντοχή.

Το αλκοόλ είχε από παλιά εξέχουσα θέση. Στα εδάφια Γένεσις 9:20, 21 η Αγία Γραφή μάς λέει ότι «ήρχισεν ο Νώε να ήναι γεωργός και εφύτευσεν αμπελώνα· και έπιεν εκ του οίνου και εμεθύσθη». Το όπιο φαίνεται πως ήταν γνωστό στην αρχαία Μεσοποταμία και αναφέρεται ότι χρησιμοποιούνταν πολύ στην αρχαία Ελλάδα. Το πεγιότε, ο καπνός, η κόκα, η σόμα—όλα αυτά έπαιξαν κάποιο ρόλο στο πέρασμα της ιστορίας.

Τα ναρκωτικά έχουν διεισδύσει ακόμα και στη μυθική λογοτεχνία. Ο Όμηρος μίλησε για τη λήθη που έπληξε μερικούς από το πλήρωμα του Οδυσσέα στη χώρα των λωτοφάγων. Ο διάσημος φανταστικός ντετέκτιβ Σέρλοκ Χολμς εισήγαγε με ένεση στο σώμα του διάλυμα κοκαΐνης περιεκτικότητας 7 τοις εκατό, και διαπίστωσε ότι αυτό «τόνωνε τη διάνοια και συνέβαλλε στη διαύγειά της με απαράμιλλο τρόπο»—άποψη παρόμοια με εκείνη που προώθησε ένα άλλο, πραγματικό όμως, πρόσωπο, ο Βικτωριανός διανοούμενος Σίγκμουντ Φρόυντ.

Γρήγορα εντοπίστηκε η φαρμακευτική αξία των ναρκωτικών, αλλά η χρήση τους δεν περιορίστηκε στην ιατρική. Εισήχθηκαν ευρύτατα σε θρησκευτικές τελετουργίες. Τα χρησιμοποιούσαν προσπαθώντας να επεκτείνουν τη συνειδητότητα, να εντείνουν τα αισθήματα, να αυξήσουν την εκτίμηση, να μεταβάλουν τη διάθεση και να μεγαλώσουν την ικανότητα για εκδήλωση αγάπης. Τα ναρκωτικά όμως διέθεταν και τεράστια ικανότητα να οδηγούν στην καταστροφή και να δημιουργούν κοινωνικά προβλήματα.

Είναι ενδιαφέρον να σημειώσουμε ότι ορισμένα ναρκωτικά που σήμερα είναι απαγορευμένα δεν θεωρούνταν ανέκαθεν ως επιζήμια για την ανθρώπινη υγεία και ευημερία. Για παράδειγμα, στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα στις Ηνωμένες Πολιτείες, η κοκαΐνη, το όπιο και η ηρωίνη ήταν νόμιμα και η εύρεσή τους εύκολη. Μπορούσε να τα αγοράσει κανείς από οποιοδήποτε φαρμακείο, χωρίς συνταγή. Μερικά χρησιμοποιούνταν πολύ σε φαρμακευτικά ιδιοσκευάσματα. Η Κόκα-Κόλα περιείχε κοκαΐνη επί 17 χρόνια, μέχρι το 1903 που η κοκαΐνη αντικαταστάθηκε από καφεΐνη.

Έθνη που σήμερα επιδιώκουν να καταστείλουν το εμπόριο ναρκωτικών κάποτε πολεμούσαν για να το επεκτείνουν. Οι Πόλεμοι του Όπιου—δυο εμπορικοί πόλεμοι που διεξάχθηκαν στα μέσα του 19ου αιώνα, όταν η Κίνα προσπάθησε να σταματήσει το παράνομο εμπόριο όπιου στη χώρα της—κατέληξαν σε ήττα της Κίνας και στη δια της βίας νομιμοποίηση της εισαγωγής όπιου σ’ αυτή τη χώρα.

Έγκλημα Χωρίς Θύματα;

Και σήμερα, επίσης, υπάρχουν μερικοί που είναι υπέρ της νομιμοποίησης των ναρκωτικών. Τη βλέπουν ως λύση στα αδιέξοδα που συναντούν καθώς αντιμετωπίζουν το εμπόριο των παράνομων ναρκωτικών. Άλλοι πιστεύουν ότι η χρήση ναρκωτικών για «αναψυχή» είναι ένα προσωπικό, ατομικό ζήτημα και θεωρούν πως είναι αβλαβής διασκέδαση. Είναι όμως η χρήση των παράνομων ναρκωτικών ένα «έγκλημα χωρίς θύματα», όπως ισχυρίζονται μερικοί; Εξετάστε τα ακόλουθα στοιχεία:

● Η εικοσιεξάχρονη Νατάσα Άσλεϊ, οχτώμισι μηνών έγκυος, συνομιλεί με μια φίλη της στο πεζοδρόμιο, σε μια συνοικία της Πόλης της Νέας Υόρκης που λέγεται Μικρή Ιταλία. Ξαφνικά, ένα αυτοκίνητο ανεβαίνει το κράσπεδο, χτυπάει και τις δυο γυναίκες και σφηνώνει το αριστερό πόδι της Άσλεϊ σε ένα στύλο ηλεκτροφώτισης, με αποτέλεσμα να υποστεί σοβαρά κατάγματα από το γόνατο και κάτω. Και το πόδι της φίλης της έχει επίσης σπάσει. Η αστυνομία βρίσκει στο αυτοκίνητο τον οδηγό αναίσθητο από τα ναρκωτικά, με μια σύριγγα για υποδόροια ένεση ακόμα σφιγμένη στο χέρι του. «Φαίνεται πως πήρε υπερβολική δόση καθώς οδηγούσε», είπε ο νοσοκόμος που φρόντιζε τα θύματα.

● Ο Μάικλ Πέρκινς, μόλις 12 χρονών, είναι νεκρός—σκοτώθηκε σε μια φωτιά που κατέστρεψε το διαμέρισμα στο οποίο ζούσε. Η αστυνομία λέει ότι τη φωτιά την έβαλαν εσκεμμένα κάποιοι έμποροι του ναρκωτικού «κρακ», αφού ο πατέρας του παραπονέθηκε για τις δραστηριότητές τους στην πολυκατοικία.

● Η Ρόσα Ουρένα δεν θα μπει στο κολέγιο αυτό το φθινόπωρο ούτε θα παντρευτεί του χρόνου, όπως είχε σχεδιάσει. Τραυματίστηκε θανάσιμα, καθώς κοιμόταν στο κρεβάτι της, χτυπημένη από μια αδέσποτη σφαίρα που έσπασε το παράθυρό της και το κεφαλάρι του κρεβατιού της. Κάποια σπείρα ναρκωτικών είχε κάνει το κτίριο στο οποίο έμενε κόσκινο από σφαίρες, εξαιτίας μιας διαφοράς για εδαφικά δικαιώματα.

● Ένας 17χρονος ναρκομανής που έπαιρνε «κρακ» το έριξε με μανία στις ληστείες για να μπορεί να αγοράζει ναρκωτικά. Όταν τελικά τον συνέλαβαν οχτώ μέρες αργότερα, είχε σκοτώσει πέντε ανθρώπους και είχε τραυματίσει άλλους έξι. «Όλα τα θύματα ήταν αθώοι εργαζόμενοι», παρατήρησε ο αρχηγός της αστυνομίας.

Τα παραπάνω δεν είναι παρά μόνο μερικά από τα πολλά περιστατικά που σχετίζονταν με τα ναρκωτικά και που συνέβηκαν σε μια μόνο πόλη αυτό το έτος. Και αυξάνονται με ανησυχητικό ρυθμό.

Πόσο ασφαλείς θα αισθανόσασταν αν οδηγούσατε σε μια λεωφόρο και γνωρίζατε ότι ορισμένοι οδηγοί έχουν πάρει κάποιο ναρκωτικό που εξασθενίζει την κρίση και τα αντανακλαστικά τους; Θα ήσασταν ήρεμοι όταν επιβιβαζόσασταν σε ένα λεωφορείο, αεροπλάνο ή τρένο, αν είχατε αντιληφθεί ότι αυτοί που είναι υπεύθυνοι για την ασφάλειά σας βρίσκονται υπό την επήρεια ναρκωτικών; «Έχουν ήδη παρατηρηθεί περιπτώσεις όπου ορισμένοι τοξικομανείς πιλότοι, σιδηροδρομικοί υπάλληλοι, οδηγοί λεωφορείων και φορτηγών, διευθυντές επιχειρήσεων, γιατροί, δάσκαλοι και άλλα άτομα σε υπεύθυνες θέσεις δημιούργησαν επικίνδυνες καταστάσεις, επειδή ‘είχαν φτιαχτεί’, ενώ βρίσκονταν σε υπηρεσία», παρατηρεί το Manchester Guardian Weekly.

Στην πορεία των ερευνών για μια πρόσφατη θανατηφόρα συντριβή ενός επιβατικού τρένου που συνέβηκε στο Όρος Βέρνον της Νέας Υόρκης, τα τεστ ναρκωτικών στα οποία υποβλήθηκαν και οι πέντε υπάλληλοι ελέγχου αυτού του τρένου αποδείχτηκαν θετικά. Ο διοικητής των Ομοσπονδιακών Σιδηρόδρομων Τζον Χ. Ράιλι είπε: «Στους τελευταίους 16 μήνες, έχει σημειωθεί κατά μέσο όρο ένα σοβαρό σιδηροδρομικό ατύχημα ανά 10 μέρες, στο οποίο ανακαλύφτηκε ότι είχε γίνει χρήση αλκοόλ ή ναρκωτικών, και τα άτομα που σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν σ’ αυτά τα ατυχήματα ξεπερνούν τα 375. Διαπιστώσαμε ότι τα τεστ ναρκωτικών ήταν θετικά για το ένα πέμπτο των σιδηροδρομικών ατυχημάτων για τα οποία κάναμε τεστ τα τελευταία δυο χρόνια, και το 65 τοις εκατό των θυμάτων σημειώθηκαν σε ατυχήματα όπου ένας ή περισσότεροι υπάλληλοι είχαν πάρει αλκοόλ ή ναρκωτικά, όπως έδειξαν τα τεστ».

Ναρκωτικά και Έγκλημα

Δεν χρειάζεται να είσαι σε κάποιο μέσο μεταφοράς για να πέσεις θύμα της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί από τα ναρκωτικά. Συχνά, τα θύματα βρίσκονται στα ίδια τους τα σπίτια και στους δρόμους. Πολλοί ναρκομανείς, εξωθούμενοι από την ανάγκη να συντηρήσουν την πολυέξοδη συνήθειά τους, καταφεύγουν στο έγκλημα—σε ληστείες, κακοποιήσεις, διαρρήξεις. Το U.S.News & World Report έγραψε ότι «μια μελέτη του Υπουργείου Δικαιοσύνης βρήκε πρόσφατα, από τεστ που υπέβαλε σε άτομα που κατηγορούνταν για ποινικά αδικήματα, ότι σε μερικές πόλεις το εκπληκτικό ποσοστό των 79 τοις εκατό χρησιμοποιούν ναρκωτικά».

Έπειτα υπάρχουν και οι συχνές «μάχες» ανάμεσα σε αντίπαλες συμμορίες ναρκωτικών και τα αντίποινα εναντίον εκείνων που δεν πληρώνουν τις δόσεις τους. Πολλές φορές, οι σφαίρες χτυπούν αθώους περαστικούς σ’ αυτές τις συγκρούσεις. «Αν ένας στόχος τύχει να βρίσκεται ανάμεσα σε τέσσερα-πέντε άλλα άτομα», λέει ένας αξιωματούχος, «αυτά τα άτομα δεν πρόκειται να γλιτώσουν».

Στην πρωτεύουσα των Η.Π.Α., την Ουάσιγκτον D.C., έγιναν 228 φόνοι το 1987—από τους οποίους το 57 τοις εκατό σχετιζόταν με τα ναρκωτικά. Στη Νέα Υόρκη καταμετρήθηκαν 1.691 φόνοι, πάνω από 4 τη μέρα κατά μέσο όρο. Η αιτία για το 38 τοις εκατό και πλέον από αυτούς ήταν τα ναρκωτικά. «Η Πυροσβεστική Υπηρεσία του Όουκλαντ [στην Καλιφόρνια] αποδίδει πάνω από 180 περιπτώσεις εμπρησμού, που έγιναν πέρσι στην πόλη, σε εχθροπραξίες ανάμεσα σε συμμορίες εμπόρων ναρκωτικών καθώς και σε αντίποινα κατά των πελατών που καθυστερούσαν να πληρώσουν και των κατοίκων που παραπονέθηκαν δημόσια για την ανεμπόδιστη διάδοση που έχει στην πόλη το εμπόριο του ‘κρακ’, μιας ισχυρής μορφής κοκαΐνης», ανέφερε ένα άρθρο στους New York Times.

Η κοινωνία στο σύνολό της υφίσταται τα αποτελέσματα της χρήσης ναρκωτικών—αυξημένο έγκλημα και βία, το βάρος που προξενείται από τη μειωμένη οικονομική παραγωγικότητα και τα τραγικά ατυχήματα, τη λαϊκή διαφθορά—καθώς επίσης και το υψηλό κόστος που έχουν όλα αυτά. Αλλά οι ίδιοι οι χρήστες ναρκωτικών είναι αυτοί που πληρώνουν το μεγαλύτερο τίμημα. Με ποιον τρόπο;

Οι Κίνδυνοι για τους Χρήστες

«Η χρήση ναρκωτικών είναι κακό πράγμα. Μπορεί να καταστρέψει τη διάνοια και να σκοτώσει το σώμα. Με μια λέξη, είναι κάτι το ανόητο»· έτσι έθεσε το ζήτημα ο Μάλκομ Λόρενς, πρώην ειδικός βοηθός του Υπουργού Εσωτερικών των Η.Π.Α. σε θέματα ελέγχου των ναρκωτικών σε διεθνές επίπεδο. Τι θα πούμε όμως γι’ αυτούς που ισχυρίζονται ότι δεν είναι εθισμένοι και ότι μπορούν να σταματήσουν όποτε θέλουν; «Γνωρίζω άτομα που πήραν αρκετές φορές ‘κρακ’ και μετά δεν ξαναπήραν», είπε ένας μαθητής γυμνασίου.

«Οπωσδήποτε, δεν έχει τη δικιά μου κατάντια κάθε παιδί που παίρνει μια τζούρα από τσιγάρο μαριχουάνας ή που αδειάζει ένα μπουκάλι ποτό», λέει ο Κεν Μπαρούν, πρώην τοξικομανής, που ξεκίνησε στα 16 του με μαριχουάνα και προχώρησε στα χάπια, στα παραισθησιογόνα, στην ηρωίνη και στην κοκαΐνη—χωρίς να ελπίζει να δει ποτέ τα 25α του γενέθλια. Όμως υπάρχουν πολλοί που εθίζονται στα ναρκωτικά και κανείς δεν μπορεί να πει ποιος θα το πάθει αυτό, πριν είναι ήδη πολύ αργά.

Ένα πρόβλημα είναι η αφοπλιστική επίδραση των ναρκωτικών. Για παράδειγμα, η κοκαΐνη, από τα πιο συνηθισμένα ναρκωτικά σήμερα, σε κάνει στην αρχή να αισθάνεσαι δυνατότερος, πιο άγρυπνος και σίγουρος, πως ελέγχεις περισσότερο τη ζωή σου. Αισθάνεσαι τόσο ωραία που θέλεις να τη δοκιμάσεις ξανά και ξανά. Αλλά καθώς το κάνεις αυτό, αρχίζεις να νιώθεις άσχημα χωρίς το ναρκωτικό—γίνεσαι ευέξαπτος, αναστατωμένος, ανήσυχος, καταθλιμμένος. Όμως η επανειλημμένη χρήση μπορεί να φέρει εθισμό καθώς και πολλά προβλήματα, ανάμεσα στα οποία η παράνοια, οι παραισθήσεις και η ψύχωση.

Οι ερευνητές έχουν ανακαλύψει ότι η χρήση της κοκαΐνης μπορεί να βλάψει μόνιμα την καρδιά και να προκαλέσει καρδιακή προσβολή και έμφραγμα. Ο Λεν Μπάιας, ένας 22χρονος αστέρας του μπάσκετμπολ στις Ηνωμένες Πολιτείες που πέθανε το 1986 από καρδιακή προσβολή εξαιτίας της κοκαΐνης, λέγεται ότι χρησιμοποίησε αυτό το ναρκωτικό μόνο μια φορά.

Το «κρακ», ένα παράγωγο της κοκαΐνης, είναι ακόμη χειρότερο. «Οι ιδιαίτεροι κίνδυνοι που εμπερικλείει το ‘κρακ’ οφείλονται στον υπερβολικά μεγάλο εθισμό που είναι δυνατόν να επιφέρει το ναρκωτικό και στην ικανότητά του να προξενεί σοβαρά ιατρικά και ψυχολογικά προβλήματα», λέει το περιοδικό Medical Aspects of Human Sexuality (Ιατρικές Πλευρές της Ανθρώπινης Σεξουαλικότητας). Επειδή είναι φτηνό και εύκολα διαθέσιμο, οι νεαροί τού δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου χρήστες του «κρακ» δολοφόνησαν τους γονείς τους και αυτοκτόνησαν.

«Ο αριθμός των θανάτων και των επείγοντων νοσοκομειακών περιστατικών εξαιτίας της κοκαΐνης που έχουν αναφερθεί αυξήθηκε σημαντικά από το 1983 ως το 1986», λέει μια ειδική έκθεση του Γενικού Ελεγκτή των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι στατιστικές τις οποίες συγκέντρωσε το DAWN (Δίκτυο Προειδοποίησης Ενάντια στη Χρήση Ναρκωτικών), από νοσοκομεία και ιατροδικαστές που συμμετέχουν σ’ αυτό, έδειξαν ότι σ’ εκείνη την περίοδο αυξήθηκαν κατά 167 τοις εκατό τα επείγοντα νοσοκομειακά περιστατικά και κατά 124 τοις εκατό οι θάνατοι που οφείλονται στη χρήση της κοκαΐνης.

Τραγική Επίδραση Πάνω στους Νεαρούς

Ένα από τα τραγικότερα αποτελέσματα της χρήσης ναρκωτικών είναι η επίδραση που έχει στα παιδιά. «Στη διάρκεια του 1987, η ιστορία της κακοποίησης και της παραμέλησης παιδιών στην Πόλη της Νέας Υόρκης ταυτίζεται με την ιστορία της έκρηξης στη χρήση ναρκωτικών», δήλωσε σε μια έκθεση η Επιτροπή Εσωτερικού Απολογισμού των Θυμάτων της Υπηρεσίας Ανθρώπινων Πόρων. Αναφέρθηκαν 46.713 περιπτώσεις κακομεταχείρισης και παραμέλησης παιδιών και 103 από τα παιδιά πέθαναν. Επιπρόσθετα, στη διάρκεια του περασμένου οικονομικού έτους, γεννήθηκαν στην πόλη πάνω από 2.500 βρέφη με συμπτώματα αποτοξίνωσης. Επίσης, πολλά μωρά γεννιούνται πρόωρα και με μικρό βάρος εξαιτίας της κοκαΐνης, επειδή αυτή περιορίζει την κυκλοφορία του αίματος προς τον πλακούντα και μειώνει την παροχή οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών προς το έμβρυο.

Ακόμα, γεννιούνται μωρά με τον τρομερό ιό του AIDS, που μεταδόθηκε στη μητέρα μέσω ενδοφλέβιας χρήσης ναρκωτικών και απ’ αυτή μεταβιβάστηκε στο έμβρυό της. Μέχρι το τέλος αυτού του έτους, θα γεννηθούν στην Πόλη της Νέας Υόρκης και μόνο χίλια περίπου μωρά προσβεβλημένα από τον ιό του AIDS. «Μόλις τώρα αρχίζουμε να βλέπουμε την καταστροφή», λέει ο Δρ Λέοναρντ Γκλας, διευθυντής του τμήματος των νεογέννητων στο Νοσοκομειακό Κέντρο Κομητεία Κινγκς. Τρία με τέσσερα μωρά πεθαίνουν από AIDS σ’ αυτό το νοσοκομείο του Μπρούκλιν κάθε μήνα.

Εφόσον τα ναρκωτικά έχουν τόσες πολλές επικίνδυνες και θανατηφόρες συνέπειες, θα νομίζατε ότι ο κόσμος θα είχε ξεσηκωθεί ενάντια στο εμπόριο ναρκωτικών και θα το είχε συντρίψει. Τότε, γιατί αυξάνει αυτό το εμπόριο; Υπάρχει ελπίδα στον ορίζοντα;

[Πλαίσιο στη σελίδα 7]

Μερικά Ναρκωτικά που Χρησιμοποιούνται Συνήθως

αλλοιωμένη αντίληψη του αλλόκοτη και επικίνδυνη

Χασίς Ευφορία, μειωμένες Κόπωση,

πιθανή ψύχωση

[Εικόνα στη σελίδα 9]

Τα αγέννητα μωρά είναι αβοήθητα θύματα της χρήσης ναρκωτικών από μέρους των γονέων τους