Μαδαγασκάρη

Η Μαδαγασκάρη, η οποία βρίσκεται στα ανοιχτά των ανατολικών ακτών της Αφρικής, αποκαλείται μερικές φορές το Μεγάλο Κόκκινο Νησί. Είναι πράγματι μεγάλη, δεδομένου ότι είναι το τέταρτο σε μέγεθος νησί της γης, και το χώμα της είναι κόκκινο.

Ένας Γάλλος επιστήμονας αποκάλεσε τη Μαδαγασκάρη «γη της επαγγελίας για τους φυσιοδίφες» λόγω της άφθονης ποικιλίας που παρατηρείται στη φυτική και στη ζωική κτίση της. Περίπου το 80 τοις εκατό των ανθοφόρων φυτών της, που ανέρχονται στα 10.000 είδη, δεν εμφανίζεται πουθενά αλλού στον πλανήτη. Υπάρχουν σχεδόν 1.000 είδη ορχιδέας και μόνο—ένα από τα οποία παράγει τη βανίλια, σημαντικό εξαγώγιμο προϊόν. Το νησί είναι επίσης γεμάτο από υπέροχα ζώα—μεταξύ άλλων εκεί ζουν οι λεμούριοι με τη δακτυλιωτή ουρά καθώς και μια ποικιλία από χαμαιλέοντες με συλληπτήρια ουρά και πόδια σαν αρπάγες. Μόνο 12 από τα 400 είδη των αμφίβιων και των ερπετών του νησιού απαντώνται και σε άλλα μέρη του κόσμου.

Ωστόσο, αυτό που ελκύει περισσότερο τους υπηρέτες του Ιεχωβά είναι οι κάτοικοι της Μαδαγασκάρης οι οποίοι υπερβαίνουν τα 14.000.000 και απαρτίζουν 20 εθνοτικές ομάδες. Οι κάτοικοι των ορεινών περιοχών στο κέντρο του νησιού έχουν ασιατικά χαρακτηριστικά, ανοιχτόχρωμο δέρμα και ίσια μαύρα μαλλιά. Πιστεύεται ότι κατάγονται από την Ινδονησία. Εκείνοι που ζουν στα παράλια έχουν αφρικανοαραβικές ρίζες. Η επιμειξία αυτή έχει ως αποτέλεσμα να δείχνουν νεότεροι από την πραγματική τους ηλικία· πολλές φορές δεν ξεχωρίζει κανείς τους γονείς από τα εφηβικής ηλικίας παιδιά τους.

Οι Μαλγάσιοι έχουν ένα από τα υψηλότερα ποσοστά γεννήσεων στον κόσμο, και το 80 τοις εκατό του πληθυσμού ζει από τη γη. Αυτό έχει σοβαρές συνέπειες για τη «γη της επαγγελίας». Τα μισά και πλέον από τα άλλοτε πυκνά δάση της Μαδαγασκάρης έχουν είτε εξαφανιστεί είτε αποψιλωθεί.

Παρ’ όλα αυτά, η Μαδαγασκάρη συνεχίζει να ευημερεί σαν «γη της επαγγελίας». Πώς; Είναι πλούσια σε ανθρώπους με εκτίμηση, στων οποίων τις καρδιές ευδοκιμούν οι σπόροι της αλήθειας για τη Βασιλεία. Πολλοί είναι ευγνώμονες που ακούν τα καλά νέα ότι «ο Ιεχωβά έχει γίνει βασιλιάς!» Χαίρονται που η διακυβέρνησή του θα επιτελέσει για το ανθρώπινο γένος όσα δεν θα μπορέσει ποτέ να επιτελέσει καμιά ανθρώπινη κυβέρνηση.—Ψαλμ. 97:1.

Ποιοι έχουν βοηθήσει πραγματικά τους κατοίκους αυτού του μεγάλου νησιού να εκτιμήσουν τι σημαίνει η βασιλεία του Ιεχωβά; Παρότι το 40 τοις εκατό περίπου του πληθυσμού ανήκει στις εκκλησίες του Χριστιανικού κόσμου, οι ιεραπόστολοι αυτών των εκκλησιών δεν μπόρεσαν να ενσταλάξουν στις καρδιές των Μαλγάσιων τη Χριστιανική οδό ζωής. Κάποτε ένας ντόπιος Μαλγάσιος είπε: «Να σας πω, κύριε. Εμείς οι Μαλγάσιοι “εμβολιαστήκαμε” απλώς με τη Χριστιανοσύνη. Δεν υπάρχει ούτε ένας Μαλγάσιος, ούτε και από τους προοδευμένους ακόμη, που θα σκεφτεί να χτίσει σπίτι χωρίς να ρωτήσει το μάγο ποια είναι η τυχερή μέρα για να ξεκινήσει. Οι παλιές αντιλήψεις υπάρχουν ακόμη». Εξακολουθούν να γίνονται θυσίες ζώων σε υψώματα και βουνοκορφές. Η λατρεία των προγόνων είναι κοινή και οι μάγοι-γιατροί ασκούν ισχυρή επιρροή. Η καθημερινή ζωή των ανθρώπων φαίνεται ότι κατευθύνεται πιο πολύ από τους νεκρούς παρά από τους ζωντανούς.

Το Προσωπικό Όνομα του Θεού Είναι Πολύ Γνωστό

Παρότι δεν κατάφεραν ουσιαστικά να βοηθήσουν τους ανθρώπους να ακολουθήσουν μια Χριστιανική οδό ζωής, οι ιεραπόστολοι του Χριστιανικού κόσμου έχουν κατά κάποιον τρόπο γνωστοποιήσει το όνομα του Ιεχωβά με τις μεταφράσεις που έκαναν στη Γραφή. Το 1830 είχε ήδη εκδοθεί η «Καινή Διαθήκη», και το 1835 ολόκληρη η Αγία Γραφή ήταν διαθέσιμη στη μαλγασική, με αποτέλεσμα να είναι η μαλγασική Αγία Γραφή μια από τις παλιότερες Γραφές που έχουν μεταφραστεί σε αφρικανική γλώσσα. Η Προτεσταντική μετάφραση της μαλγασικής Γραφής χρησιμοποιεί το όνομα Ιεχωβά ακόμη και στις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές, και η Καθολική μετάφραση χρησιμοποιεί τον τύπο Ιαβέ στις Εβραϊκές Γραφές. (Ψαλμ. 83:17, 19· Ματθ. 4:7, 10) Ως εκ τούτου, το όνομα Ιεχωβά χρησιμοποιείται συχνά στην καθημερινή ζωή. Στα τοπικά ταξί, πιθανόν να δείτε Γραφικά εδάφια όπως το «Ο Ιεχωβά είναι ο Ποιμένας μου» γραμμένα στη μαλγασική. (Ψαλμ. 23:1) Ίσως επίσης δείτε κάποιο Γραφικό εδάφιο με το θεϊκό όνομα αποτυπωμένο στα λόμπα, τα υφάσματα που φοράνε οι γυναίκες.

Ωστόσο, ποιοι έχουν βοηθήσει τους ανθρώπους όχι μόνο να μάθουν το όνομα του Θεού αλλά και να αναγνωρίσουν τον Ιεχωβά ως Κυρίαρχο της ζωής τους;

Τα Καλά Νέα Φτάνουν στο Μεγάλο Κόκκινο Νησί

Το 1925 οι Σπουδαστές της Γραφής, όπως ήταν τότε γνωστοί οι Μάρτυρες του Ιεχωβά, άρχισαν να βοηθούν τους ανθρώπους της Μαδαγασκάρης να κατανοήσουν το Λόγο του Θεού. Κατόπιν, το Σεπτέμβριο του 1933, το νησί έλαβε πιο εκτεταμένη μαρτυρία. Δυο θαρραλέοι άντρες με ιεραποστολικό ζήλο, ο Ρόμπερτ Νίσμπετ και ο Μπερτ Μακ Λάκι, ήρθαν από τη Νότια Αφρική μέσω Μαυρίκιου στην παραλιακή πόλη Τοαμασίνα. Κήρυτταν τα καλά νέα της Βασιλείας του Θεού. Εφόσον ο αριθμός των Μαρτύρων του Ιεχωβά στην Αφρική ήταν περιορισμένος εκείνες τις ημέρες, προσπάθησαν να κάνουν γνωστά τα καλά νέα της Βασιλείας μέσα σε λίγο χρόνο σε όσο περισσότερους ανθρώπους μπορούσαν. Ο Ρόμπερτ Νίσμπετ θυμάται: «Τα γαλλικά έντυπα που είχαμε τελείωναν γρήγορα. Δίναμε μαρτυρία για τη Βασιλεία, αφήναμε έντυπα και έπειτα πηγαίναμε σε άλλον ανεπεξέργαστο τομέα».

Όταν κάλυψαν την Τοαμασίνα, οι αδελφοί Νίσμπετ και Μακ Λάκι κατευθύνθηκαν στο εσωτερικό του νησιού, στην πρωτεύουσα Ταναναρίβη. Ταναναρίβη είναι η γαλλική ονομασία του Ανταναναρίβο, που σημαίνει «Η Πόλη των Χιλίων». Το όνομα οφείλεται στο γεγονός ότι ο Βασιλιάς Αντριαντζάκα περικύκλωσε την πόλη με ένα στρατόπεδο χιλίων αντρών για να την προστατέψει όταν την ανακήρυξε πρωτεύουσα του βασιλείου του το 1607. Ο Μπερτ Μακ Λάκι αναφέρει τις εντυπώσεις του από την πρωτεύουσα: «Η Ταναναρίβη είχε σχήμα πέταλου, και ο σιδηροδρομικός σταθμός της βρισκόταν στο άνοιγμα του πέταλου που σχημάτιζαν οι λόφοι. Μέσα στο πέταλο ήταν η κεντρική αγορά και γύρω γύρω τα σπίτια. Στις πλαγιές υπήρχαν στην κυριολεξία εκατοντάδες σκαλιά για να μπορούν οι κάτοικοι να πηγαίνουν στα σπίτια τους».

Πώς ανταποκρίθηκαν οι άνθρωποι της πρωτεύουσας; Ο Ρόμπερτ Νίσμπετ παρατηρεί: «Έπαιρναν πρόθυμα τα γαλλικά έντυπα και μερικοί γίνονταν συνδρομητές στο γαλλικό Χρυσό Αιώνα (τώρα Ξύπνα!). Επειδή πολλοί είχαν ερωτήσεις, επισκεφτήκαμε ξανά αρκετούς από αυτούς για περαιτέρω συζήτηση». Αναπολώντας τις εμπειρίες τους, ο αδελφός Νίσμπετ είπε: «Μας είχε εντυπωσιάσει πολύ η μεγάλη ευφυΐα των ντόπιων».

Ωστόσο, οι δυο αδελφοί είχαν πρόβλημα επικοινωνίας, επειδή πολύ λίγοι καταλάβαιναν αγγλικά. Μολαταύτα, προσπάθησαν να πλησιάσουν όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους μέχρις ότου εξαντλήθηκαν τα έντυπα που είχαν μαζί τους. Παρότι δεν ιδρύθηκε κάποιος όμιλος ή εκκλησία μέσα στο μήνα της επίσκεψής τους, δαπάνησαν 185 ώρες μιλώντας στους ανθρώπους για τον Ιεχωβά, έδωσαν 214 βιβλία και 828 βιβλιάρια, και έκαναν 21 συνδρομές. Οι σπόροι της αλήθειας είχαν σπαρθεί· θα περνούσαν όμως άλλα 22 χρόνια μέχρι να καλλιεργηθούν περαιτέρω για να μεγαλώσουν και να καρποφορήσουν.

Μαλγάσιοι Γνωρίζουν την Αλήθεια

Τον Οκτώβριο του 1955, μετά τη Συνέλευση «Θριαμβεύουσα Βασιλεία» που έγινε στο Παρίσι, δύο ειδικοί σκαπανείς από τη Γαλλία έφτασαν στην Ταναναρίβη περνώντας από την παραλιακή πόλη Τοαμασίνα. Μόλις κατέβηκαν από το τρένο, στάθηκαν για λίγο μπροστά στο σταθμό. Κοίταξαν γύρω τους και είδαν το πέταλο με τα χιλιάδες σπίτια γαντζωμένα στις λοφοπλαγιές σαν ράφια σε τοίχο. Ο Άνταμ Λιζιάκ, ένας πρώην ανθρακωρύχος πολωνικής καταγωγής, είπε στο συνεργάτη του τον Εντουάρ Μαρλό: «Κοίτα Εντουάρ, όλο αυτό είναι τομέας μας!» Ο Εντουάρ απάντησε: «Τι θα κάνουμε εμείς εδώ Άνταμ; Ο κόσμος εδώ είναι μορφωμένος· εμείς δεν είμαστε. Τι μπορούμε να κάνουμε Άνταμ;» Παρ’ όλα αυτά, το έργο τους είχε πολύ καλά αποτελέσματα σε αυτό το νησί.

Εκείνον τον καιρό η Μαδαγασκάρη ήταν γαλλική αποικία. Εφόσον Η Σκοπιά είχε απαγορευτεί στη Γαλλία και στις γαλλικές κτήσεις, πρόσφεραν το γαλλικό Ξύπνα! μόνο κατόπιν συνδρομής. Τους πρώτους έξι μήνες, έκαναν 1.047 συνδρομές. Ο αδελφός Λιζιάκ έλεγε ότι επειδή χρησιμοποιούσαν συνέχεια το ίδιο αντίτυπο του Ξύπνα! ως δείγμα, το περιοδικό αυτό είχε τσαλακωθεί τόσο πολύ που δεν διαβαζόταν. Παρ’ όλα αυτά έκαναν συνδρομές και μόνο που έδειχναν εκείνο το κατατσαλακωμένο αντίτυπο.

Οι αδελφοί Λιζιάκ και Μαρλό δεν έχασαν χρόνο. Κάλυπταν τον τομέα και διεξήγαν οικιακές Γραφικές μελέτες. Σύντομα, ένα δημοτικό σχολείο επέτρεψε στους Μάρτυρες να χρησιμοποιούν δωρεάν την αίθουσά του για τις συναθροίσεις τους. Τα καθίσματα ήταν ξύλινα και τα πάντα στην αίθουσα ήταν φτιαγμένα για μικρά παιδιά—όχι και τόσο άνετα για ενηλίκους. Ωστόσο, κανένας δεν παραπονιόταν.

Έπειτα από έξι μήνες, έδωσε έκθεση έργου ο πρώτος Μαλγάσιος ευαγγελιζόμενος, ο Ραμπιάζι Νοέλ. Κατόπιν, άρχισαν να συμμετέχουν στην υπηρεσία αγρού και άλλοι ευαγγελιζόμενοι. Στο τέλος του υπηρεσιακού έτους 1956, μια ομάδα οχτώ ατόμων υπέβαλε αίτηση για να σχηματιστεί η Εκκλησία των Μαρτύρων του Ιεχωβά της Ταναναρίβης. (Θα παρατηρήσετε ότι στη μαλγασική μπαίνει πρώτα το επίθετο και μετά το όνομα.)

Ανάμεσα στους πρώτους που έδειξαν ενδιαφέρον στη Μαδαγασκάρη ήταν μια νεαρή Μαλγάσια, η Ραζαναμπουάνγκι Ναρσίς. Το 1956, η Ναρσίς πρόσεξε ότι δυο άντρες περνούσαν τακτικά έξω από το μαγαζί στο οποίο εργαζόταν. Μια μέρα ο ένας από αυτούς μπήκε στο μαγαζί και αγόρασε μερικές φέτες ζαμπόν. Φεύγοντας, άφησε σε όλους όσους εργάζονταν εκεί ένα μικρό φυλλάδιο στη μαλγασική—το φυλλάδιο Ζωή σε ένα Νέο Κόσμο. «Δεν ενδιαφέρθηκα για το άγγελμα», λέει η Ναρσίς. «Ωστόσο, η μητέρα μου, επειδή ήξερε ότι μου άρεσε το διάβασμα, γράφτηκε συνδρομήτρια στο περιοδικό Ξύπνα! στα γαλλικά και συμφώνησε να κάνω Γραφική μελέτη χωρίς καν να με ρωτήσει». Η Ναρσίς άρχισε να μελετάει με τους Μάρτυρες, αλλά έλπιζε ότι θα την παρατούσαν μόλις θα καταλάβαιναν πως δεν ενδιαφερόταν πραγματικά. Ωστόσο, άρχισε να ενδιαφέρεται περισσότερο από ό,τι αρχικά νόμιζε. Όταν μελέτησε αυτά που λέει η Αγία Γραφή για την ψυχή και αντιλήφθηκε ότι η προγονολατρία είναι εσφαλμένη, κατάλαβε ότι μάθαινε την αλήθεια.

Το 1959, η Ραζαναμπουάνγκι Ναρσίς ήταν έτοιμη να συμβολίσει την αφιέρωσή της στον Ιεχωβά με βάφτισμα. Κατόπιν έκανε αίτηση για ολοχρόνια υπηρεσία. Αργότερα παντρεύτηκε τον Εντουάρ Μαρλό. Ως ολοχρόνια διάκονος αποτέλεσε εξαίρετο παράδειγμα εγκαρτέρησης στην υπηρεσία της.

Μέχρι το τέλος της ειδικής υπηρεσίας του στη Μαδαγασκάρη, ο αδελφός Λιζιάκ εργαζόταν στον τομέα του Ανταναναρίβο. Είχε παντού επανεπισκέψεις και μελέτες. Σε πολλούς ήταν γνωστός ως ο φαλακρός βαζαά (δηλαδή λευκός). Πολλές φορές οι οικοδεσπότες άγγιζαν απλώς το κεφάλι τους για να δείξουν ότι είχε περάσει από εκεί ο Άνταμ. Ο Ραζαούνα Ζερβέ, ένας αδελφός σε μια γαλλόφωνη εκκλησία του Ανταναναρίβο, θυμάται: «Ο αδελφός Άνταμ ήταν πολύ υπομονετικός αλλά παράλληλα σταθερός. Τον καιρό που έκανα μελέτη, έλεγα σε άλλους να του πουν ότι δεν ήμουν στο σπίτι, αλλά ο Άνταμ ερχόταν και πάλι. Από την αρχή με κάλεσε στις συναθροίσεις και άρχισα να τις παρακολουθώ. Ήταν πιστός στην οργάνωση του Ιεχωβά και με δίδαξε να καλλιεργώ το ίδιο πνεύμα».

Το 1970, οι αδελφοί Λιζιάκ και Μαρλό έλαβαν νέο διορισμό για το γειτονικό γαλλικό νησί Ρεϊνιόν. Ο αδελφός Λιζιάκ γύρισε αργότερα στη Γαλλία, όπου και πέθανε στη Μασσαλία τον Ιανουάριο του 1988. Ο Εντουάρ Μαρλό είναι στη Ρεϊνιόν με την οικογένειά του.

Περισσότεροι Σκαπανείς Βοηθούν στο Έργο

Γίνονταν πολλά για να συνεχίσει να ακούγεται το άγγελμα της Βασιλείας στο λαό της Μαδαγασκάρης. Ένα αντρόγυνο από τη Γαλλία, ο Αντουάν και η Ζιλμπέρ Μπρανκά, ήρθαν το 1957, και από τότε και έπειτα υπηρέτησαν στο Ανταναναρίβο. Η Ζιλμπέρ ήταν απόφοιτος της 24ης τάξης της Βιβλικής Σχολής Γαλαάδ της Σκοπιάς, ο δε σύζυγός της φοίτησε και αυτός αργότερα στη Γαλαάδ. Όταν γεννήθηκε η κόρη τους η Άννα, το 1961, έμειναν στο διορισμό τους. Η Σιμόν Μπερκλά, η οποία είχε κάνει μελέτη με τη Ζιλμπέρ στην Ελβετία, μετακόμισε και αυτή στη Μαδαγασκάρη για να βοηθήσει στο έργο.

Άλλοι δυο ειδικοί σκαπανείς, ο Φλοράν και η Ανριέτ Σαμπό, ήρθαν στη Μαδαγασκάρη από τη Γαλλία το 1960 και άρχισαν να υπηρετούν στο Ντιέγκο-Σουάρες (τώρα λέγεται Αντσιρανάνα), στη βόρεια Μαδαγασκάρη. «Εκείνη την εποχή», θυμάται ο αδελφός Σαμπό, «όταν έφευγαν οι σκαπανείς από τα σπίτια τους και τις οικογένειές τους για να πάνε σε μακρινές χώρες, πολλοί από αυτούς νόμιζαν ότι δεν θα ξαναγυρνούσαν στα σπίτια τους πριν από τον Αρμαγεδδώνα και αποχαιρετούσαν οριστικά τις οικογένειές τους. Αυτό ακριβώς πιστεύαμε και εμείς».

Κάποιος με τον οποίο μελέτησε ο αδελφός Σαμπό ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με την αλήθεια αγοράζοντας ζάχαρη. Ένας Κινέζος παντοπώλης ο οποίος ήταν συνδρομητής στο Ξύπνα! χρησιμοποιούσε τις σελίδες του περιοδικού για να τυλίξει το εμπόρευμά του. Μήπως πήγε χαμένο το περιοδικό; Ο Ρατσιμπαζάφι Σαρλ αγόρασε λίγη ζάχαρη από αυτόν τον άνθρωπο, μέσα σε ένα χωνί φτιαγμένο από την τελευταία σελίδα ενός περιοδικού. Ο Σαρλ διάβασε μια διαφήμιση για το βιβλίο «Αύτη Εστίν η Αιώνιος Ζωή» και έγραψε στο τμήμα της Γαλλίας για να ζητήσει το βιβλίο. Στο μεταξύ τον γνώρισε ο αδελφός Σαμπό, του έδωσε το βιβλίο και άρχισε Γραφική μελέτη. Σημείωσε γρήγορη πρόοδο και άρχισε να έρχεται στις συναθροίσεις.

Αλλά ο Σαρλ έπρεπε να τακτοποιήσει την οικογενειακή του ζωή. Είχε χωρίσει από τη σύζυγό του και ζούσε με μια άλλη γυναίκα με την οποία είχε αποκτήσει παιδιά. Για να γίνει δεκτός για το Χριστιανικό βάφτισμα, έπρεπε να παντρευτεί νόμιμα. (Εβρ. 13:4) Παρότι άρχισε τις διαδικασίες το 1960, τα χαρτιά του ετοιμάστηκαν το 1967. Αλλά τότε κάηκε το δημαρχείο του Ντιέγκο-Σουάρες και καταστράφηκαν τα προσωπικά έγγραφα του Σαρλ. (Εκκλ. 9:11) Έπρεπε να ξαναγίνουν όλα από την αρχή· αυτή τη φορά, όμως, χρειάστηκε μόνο ένας χρόνος. Οι αρχές εντυπωσιάστηκαν πάρα πολύ από την εμμονή του να συμμορφωθεί με τους θεϊκούς κανόνες. Επιτέλους, ήταν κατάλληλος για να γίνει ευαγγελιζόμενος της Βασιλείας και να βαφτιστεί! Βαφτίστηκε και η σύζυγός του. Ο Σαρλ υπηρέτησε ως πρεσβύτερος στο Ντιέγκο-Σουάρες και στο Ανταναναρίβο.

Αγώνας με τη Γλώσσα

Το 1961, ο Λαβάλ και η Ιρέν Καρμπονό, που υπηρετούσαν στο έργο περιοχής στο γαλλόφωνο τμήμα του Καναδά, έφτασαν στη Μαδαγασκάρη ως ιεραπόστολοι. Έμειναν σε ένα ισόγειο διαμέρισμα σε κάποιο σπίτι μαλγασικού τύπου το οποίο αποτελούνταν από ένα μικρό υπνοδωμάτιο, μια μικρή τραπεζαρία, μια μικρή κουζίνα, ένα μικρό μπάνιο με κρύο μόνο νερό και μια μικρή βεράντα κλεισμένη γύρω γύρω. «Μαζί με το σπίτι αποκτήσαμε και αρουραίους, ποντίκια και κατσαρίδες», θυμάται ο αδελφός Καρμπονό. «Η σύζυγός μου έφτασε στο σημείο να αναγνωρίζει έναν αρουραίο από τη μισοφαγωμένη ουρά του. Όποτε τον συναντούσε, τον προσφωνούσε “Κύριε Πρίγκιπα” και τον ρωτούσε ευγενικά αν μπορούσε να περάσει».

Ο Λαβάλ μιλούσε γαλλικά και η σύζυγός του μάθαινε τη γλώσσα· έτσι, μπορούσαν να επικοινωνούν με τους ανθρώπους. Αλλά δεν ίσχυε το ίδιο και για τον Ράιμο και τη Βέρα Κουόκανεν που ήρθαν από τη Φινλανδία στα τέλη του Ιανουαρίου του 1962. Δεν ήταν καθόλου δύσκολο να τους αναγνωρίσει κανείς όταν κατέβηκαν από το αεροπλάνο. Επειδή είχαν φύγει από τη Φινλανδία μέσα στα κρύα του χειμώνα, φορούσαν γούνινα καπέλα και άλλα βαριά και ζεστά ρούχα. Σίγουρα θα χρειαζόταν να κάνουν κάποιες αλλαγές σε αυτή την τροπική ζέστη. Ο Ράιμο μιλούσε αγγλικά αλλά δεν μιλούσε γαλλικά. Η Βέρα δεν μιλούσε τίποτα από τα δύο. Η Ιρέν Καρμπονό χρησιμοποιούσε τα αγγλικά για να τους μάθει γαλλικά, και έτσι ο Ράιμο έπρεπε να τα μεταφράζει όλα στη σύζυγό του από τα αγγλικά στα φινλανδικά. Ωστόσο, επειδή η Βέρα είχε πάει μόνο σε σουηδικό σχολείο, θα έπρεπε να της εξηγεί τη γραμματική στα σουηδικά. Ευτυχώς, ο Ράιμο ήξερε και λίγα σουηδικά. Ακούγεται λίγο περίπλοκο; Ήταν όντως. Αλλά έπειτα από δύο περίπου μήνες, άρχισαν να βλέπουν λίγο φως. Άρχισαν να καταλαβαίνουν μερικές λέξεις στα γαλλικά. Όταν όμως έμαθαν τα γαλλικά, έπρεπε να μάθουν και μαλγασικά.

Ύστερα από λίγα χρόνια, όταν ο αδελφός Κουόκανεν δεν είχε πια κοντά του τη δασκάλα του, χρειάστηκε να μεταφράσει στα γαλλικά την ομιλία του Μάλκολμ Βάιγκο, ενός επισκέπτη επισκόπου ζώνης. Ο αδελφός Κουόκανεν θυμάται ακόμη ότι όταν παρατέθηκε το εδάφιο Λουκάς 9:62, δεν ήξερε πώς λέγεται στα γαλλικά το «αλέτρι». Όταν προσπάθησε να το περιγράψει, οι ακροατές άνοιξαν διάπλατα τα μάτια από την έκπληξή τους επειδή η περιγραφή δεν ταίριαζε στον τρόπο με τον οποίο γίνεται το όργωμα στη Μαδαγασκάρη, όπου χρησιμοποιούνται βόδια ζεμπού. Σε μια άλλη περίπτωση, όταν προσπάθησε να πει στα γαλλικά ότι οι αδελφοί στη Μαλάουι έκαναν τις συναθροίσεις κάτω από ένα δέντρο μάνγκο, είπε αντ’ αυτού ότι ολόκληρη η εκκλησία συναθροιζόταν πάνω στο δέντρο. Έπρεπε να μάθει να γελάει μαζί με εκείνους που δεν μπορούσαν να συγκρατήσουν τα γέλια τους.

Ένα άλλο αντρόγυνο ιεραποστόλων, ο Σάμιουελ και η Θέλμα Γκίλμαν, ήρθαν από τις Ηνωμένες Πολιτείες τον Απρίλιο του 1962. Ο Σαμ θυμάται καλά τα προβλήματα επικοινωνίας που αντιμετώπισε. «Για να τακτοποιηθούμε στο καινούριο μας σπίτι, χρειαζόμασταν ένα μακρύ σωλήνα για την τουαλέτα. Έτσι, εγώ και ο αδελφός Κουόκανεν πήγαμε σε ένα κοντινό μαγαζί με τέτοια υλικά για να ζητήσουμε ένα σωλήνα έξι μέτρων. Χρησιμοποιήσαμε τη λέξη που βρήκαμε σε ένα μικρό λεξικό το οποίο είχαμε μαζί μας. Φανταστείτε τα έκπληκτα πρόσωπα όσων ήταν στο μαγαζί όταν τους ρωτήσαμε αν είχαν πίπα έξι μέτρων!»

Επισκέψεις από τα Κεντρικά Γραφεία

Με τη βοήθεια των ξένων διακόνων, υπήρξε μεγαλύτερη αύξηση στον αριθμό εκείνων που κήρυτταν στη Μαδαγασκάρη ότι «ο Ιεχωβά έχει γίνει βασιλιάς». Το υπηρεσιακό έτος 1959 σημειώθηκε ένας ανώτατος αριθμός 41 ευαγγελιζομένων. Εκείνο το έτος ο Ν. Ο. Νορ, ο τότε πρόεδρος της Βιβλικής και Φυλλαδικής Εταιρίας Σκοπιά, επισκέφτηκε προσωπικά τη Μαδαγασκάρη για να ενθαρρύνει τους αδελφούς.

Ύστερα από τέσσερα χρόνια, όταν ο Μίλτον Χένσελ, ο γραμματέας του αδελφού Νορ, επισκέφτηκε κάποιες αφρικανικές χώρες, περιέλαβε και πάλι στο δρομολόγιό του τη Μαδαγασκάρη. Έδωσε ιδιαίτερη προσοχή στους ιεραποστόλους και στους ειδικούς σκαπανείς του νησιού. Όλοι οι παρόντες ενθαρρύνθηκαν πάρα πολύ. Ο αδελφός Χένσελ τούς είπε εμπειρίες από τον καιρό που έκανε ο ίδιος σκαπανικό. Προτού τελειώσει εκείνο το υπηρεσιακό έτος, οι ευαγγελιζόμενοι στη Μαδαγασκάρη ξεπέρασαν τους 100.

Μετά την επίσκεψη του αδελφού Χένσελ, οι ντόπιοι αδελφοί και αδελφές προσκλήθηκαν να αναλάβουν την υπηρεσία ειδικού σκαπανέα. Εφόσον κατάγονταν από εκεί, θα μπορούσαν να διανοίξουν νέους τομείς πολύ αποτελεσματικά. Ο Αντριμουάρα Φελίξ ήταν ένας από αυτούς τους σκαπανείς. Άρχισε την υπηρεσία ειδικού σκαπανέα το 1965. Από τότε και έπειτα υπηρέτησε ως περιοδεύων επίσκοπος, και επί πολλά χρόνια ήταν μέλος της οικογένειας Μπέθελ της Μαδαγασκάρης. Ακόμη και όταν αυτός και η σύζυγός του η Ονορίν έκαναν οικογένεια, συνέχισε την ολοχρόνια διακονία. Η σύζυγός του υπηρετεί μερικές ώρες στο Μεταφραστικό Τμήμα του Μπέθελ.

Ωφέλησε ο ζήλος τους για την υπηρεσία του Ιεχωβά τα παιδιά τους; Η κόρη τους η Μιούρα είναι τώρα παντρεμένη και υπηρετεί με το σύζυγό της στο έργο ειδικού σκαπανέα. Ο γιος τους ο Τιμοτέι που είναι ακόμη στο σπίτι υπηρετεί κατά καιρούς ως βοηθητικός σκαπανέας.

Γραφείο Τμήματος στη Μαδαγασκάρη

Όταν άρχισε το κήρυγμα των καλών νέων σε τακτική βάση στη Μαδαγασκάρη το 1955, την επίβλεψη του έργου την είχε το τμήμα του Μαυρίκιου, και από το 1959 ως το 1962 το τμήμα της Γαλλίας. Από το 1963 και έπειτα όμως η Μαδαγασκάρη έχει το δικό της γραφείο τμήματος. Ο Ράιμο Κουόκανεν διορίστηκε υπηρέτης τμήματος. Τον πρώτο καιρό έκανε την περισσότερη από τη συνήθη εργασία μόνος του.

Αρχικά, το γραφείο ήταν ένα νοικιασμένο σπίτι το οποίο χρησίμευε και ως ιεραποστολικός οίκος. Ωστόσο, αυτό το σπίτι δεν ήταν το πιο κατάλληλο. Όταν εγκαταστάθηκαν εκεί οι ιεραπόστολοι, μερικοί ντόπιοι τους ρωτούσαν αν δεν φοβούνταν να μένουν σε στοιχειωμένο σπίτι. Και όντως συνέβαιναν παράξενα πράγματα σε εκείνο το σπίτι. Για παράδειγμα, κάποια φορά που ένα αντρόγυνο ιεραποστόλων είδε το πόμολο της πόρτας να γυρίζει, άνοιξαν την πόρτα για να δουν ποιος ήταν αλλά δεν υπήρχε κανένας στο χωλ. Οι ιεραπόστολοι έμαθαν ότι σε εκείνο το δωμάτιο έμενε προηγουμένως ένα μέντιουμ. Έψαξαν προσεκτικά μήπως και είχε μείνει κάτι εκεί το οποίο χρησιμοποιούσαν τα πνεύματα ως μέσο επαφής. Στο κατώφλι της πόρτας του δωματίου ήταν καρφωμένο γερά ένα νόμισμα. Ο αδελφός το ξεκάρφωσε με αρκετή προσπάθεια. Τότε σταμάτησαν τα περίεργα φαινόμενα.

Όταν ρώτησαν τον ιδιοκτήτη για αυτά που συνέβαιναν, εκείνος παραδέχτηκε: «Είναι όντως στοιχειωμένο το σπίτι, αλλά πίστευα ότι επειδή είστε ιεραπόστολοι και άνθρωποι του Θεού, δεν θα είχατε λόγο να φοβηθείτε».

Παραγωγή Εντύπων στη Μαλγασική

Εφόσον υπήρχε πρόοδος στο έργο κηρύγματος, χρειάζονταν περισσότερα έντυπα στη μαλγασική. Μέχρι το 1963 υπήρχαν μόνο μερικά φυλλάδια, όπως το φυλλάδιο Ζωή σε ένα Νέο Κόσμο και το φυλλάδιο Πυρ του Άδου—Γραφική Αλήθεια ή Παγανιστικός Φόβος; Υπήρχε επίσης το βιβλιάριο «Τούτο το Ευαγγέλιον της Βασιλείας», το οποίο είχε εκδοθεί το 1959. Οι πιο μορφωμένοι μιλούσαν και διάβαζαν γαλλικά, γι’ αυτό και οι ευαγγελιζόμενοι χρησιμοποιούσαν έντυπα σε αυτή τη γλώσσα. Ωστόσο, υπήρχαν πολλά άτομα που προτιμούσαν να διαβάζουν στη μητρική τους γλώσσα.

Όταν δόθηκε έγκριση να εκδοθεί Η Σκοπιά στη μαλγασική, το τμήμα χρειαζόταν περισσότερη βοήθεια. Η Ραζουμαλάλα Λουίζ, μια Μαλγάσια αδελφή, μετέφραζε από τα γαλλικά. Δούλευε στο σπίτι της και έγραφε τα πάντα με το χέρι. Στο τμήμα, η Βέρα Κουόκανεν δακτυλογραφούσε το μεταφρασμένο κείμενο σε μεμβράνες πολύγραφου και κάποιοι αδελφοί χειρίζονταν τον πολύγραφο.

Η πρώτη Σκοπιά που τυπώθηκε στη μαλγασική κυκλοφόρησε το Σεπτέμβριο του 1963 σε 600 περίπου αντίτυπα συνολικά. Εκείνη την εποχή τα τεύχη ήταν μηνιαία και περιείχαν μόνο τα άρθρα μελέτης. Οι ευαγγελιζόμενοι είχαν κατενθουσιαστεί. Πέτυχαν εκατοντάδες συνδρομές στην πρώτη εκστρατεία συνδρομών με τη μαλγασική έκδοση. Μέσα σε λίγους μήνες, το τμήμα πολυγραφούσε 3.000 αντίτυπα κάθε μήνα. Τρεις αδελφοί χειρίζονταν με βάρδιες τον πολύγραφο σχεδόν μέρα νύχτα.

Ο ένας από τους αδελφούς θυμάται: «Χρειαζόμασταν τουλάχιστον 16 κέρινες μεμβράνες για κάθε τεύχος της Σκοπιάς. Για ένα περιοδικό ενώναμε οχτώ φύλλα χαρτί τυπωμένα και από τις δύο πλευρές. Αυτό σήμαινε ότι έπρεπε να τυπώνουμε 24.000 και πλέον φύλλα για τα 3.000 αντίτυπα της Σκοπιάς. Πάνω σε ένα τραπέζι βάζαμε οχτώ ή και περισσότερες στοίβες από τυπωμένες σελίδες και κάναμε 3.000 φορές το γύρο του τραπεζιού για να συγκεντρώσουμε μία μία τις σελίδες. Κατόπιν τις συρράπταμε. Τα πάντα γίνονταν χειρωνακτικά».

Με τον καιρό, η Εταιρία διευθέτησε να τυπώνει τη μαλγασική Σκοπιά το τμήμα της Ελβετίας. Τώρα τυπώνεται ως δεκαπενθήμερη έκδοση στη Βρετανία και κυκλοφορεί σε 26.000 αντίτυπα. Καθώς τη χρησιμοποιούν, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά στη Μαδαγασκάρη μπορούν να συμμετέχουν ταυτόχρονα στα ίδια πνευματικά γεύματα με τα οποία τρέφονται οι ομόπιστοί τους παγκόσμια.

Σιγά σιγά, το μεταφραστικό έργο προόδευσε. Τρεις μήνες μετά την έκδοση της Σκοπιάς στη μαλγασική, οι ντόπιοι Μάρτυρες πήραν στη μητρική τους γλώσσα και το βιβλίο μελέτης της Αγίας Γραφής «Έστω ο Θεός Αληθής». Όταν έλαβε αυτό το βιβλίο, ο Ρακουτουμάρου Ζιστάν, ένας ειδικός σκαπανέας που έκανε πολλά για να βοηθήσει άτομα να γνωρίσουν την αλήθεια, το κράτησε στο χέρι αρκετή ώρα χωρίς να πει λέξη. Μετά αναφώνησε: «Ω! Πόσο καλός είναι ο Ιεχωβά! Μας έδωσε αυτό το βιβλίο». Οι σκαπανείς πήραν ολόκληρα κιβώτια για να δώσουν τα βιβλία σε πνευματικά πεινασμένους ανθρώπους.

Ταξιδεύοντας με τους Επισκόπους Περιοχής

Στην αρχή υπήρχε μόνο μία εκκλησία σε ολόκληρο το νησί. Αλλά καθώς άνοιγαν νέοι ιεραποστολικοί οίκοι και στέλνονταν ειδικοί σκαπανείς σε διάφορες περιοχές σχηματίζονταν περισσότερες. Το υπηρεσιακό έτος 1964 ιδρύθηκαν δύο νέες εκκλησίες. Για να βοηθηθούν οι τρεις εκκλησίες που λειτουργούσαν τότε, το τμήμα διευθέτησε να τις επισκέπτεται ένας επίσκοπος περιοχής, ο Λαβάλ Καρμπονό με τη σύζυγό του την Ιρέν. Οι αδελφοί αυτοί ταξίδευαν με το τρένο. Τα ταξίδια τους ήταν μια περιπέτεια, και μάλιστα διασκεδαστική. Μια φορά, για παράδειγμα, αισθάνθηκαν κάτι να τους ενοχλεί στα πόδια. Ήταν μια χήνα κάτω από το κάθισμα που ταξίδευε και αυτή και ήθελε λίγη προσοχή.

Όταν το ζεύγος Καρμπονό αναγκάστηκε να φύγει από τη Μαδαγασκάρη λόγω οικογενειακών ευθυνών, ο Ράιμο Κουόκανεν ανέλαβε το έργο περιοχής. Αυτός και η σύζυγός του η Βέρα ταξίδευαν με το τρένο όταν αυτό ήταν δυνατόν. Για να πάνε από τη μια παραλιακή πόλη στην άλλη, χρησιμοποιούσαν επιβατηγά πλοιάρια. Μερικές φορές ταξίδευαν με “ταξί-μπρους”, δηλαδή “ταξί της ζούγκλας”, τα οποία χωρούσαν 15 άτομα αλλά πάντοτε έπαιρναν περισσότερους. Αυτά τα ταξίδια άρχιζαν νωρίς το πρωί και τέλειωναν αργά το βράδυ. Την εποχή των βροχών, όταν δεν μπορούσαν να κινηθούν τα ταξί της ζούγκλας, το ζεύγος Κουόκανεν ταξίδευε αεροπορικώς. Αλλά αυτό δεν ήταν πολυτέλεια. Οι τοπικές αερογραμμές χρησιμοποιούσαν παλιά αεροπλάνα DC-3 και οι διάδρομοι προσγείωσης δεν ήταν τίποτα περισσότερο από χωράφια με γρασίδι. Οι επισκέψεις στους διάφορους ομίλους έδιναν την ευκαιρία για θερμή ανταλλαγή πνευματικής ενθάρρυνσης.

Επί ένα διάστημα ο αδελφός Κουόκανεν υπηρετούσε και ως επίσκοπος περιοχής και ως επίσκοπος περιφερείας. Επίσης, επειδή υπήρχε ανάγκη, έπρεπε να διεκπεραιώνει την αλληλογραφία της περιοχής καθώς και της περιφέρειας στο τμήμα. Παρ’ όλα αυτά εργάστηκε σκληρά για να εκπαιδεύσει τους ντόπιους αδελφούς. Με τον καιρό, ένας ντόπιος ειδικός σκαπανέας, ο Ρατζαουμπέλινα Σελεστάν, απέκτησε τα προσόντα για να γίνει ο πρώτος Μαλγάσιος επίσκοπος περιοχής.

Ινδουιστές Στρέφονται στη Λατρεία του Ιεχωβά

Καθώς προόδευε το έργο κηρύγματος, οι αδελφοί έρχονταν σε επαφή με κάθε είδους ανθρώπους. (1 Τιμ. 2:4) Οι ιεραπόστολοι έδιναν πολλά βιβλία και περιοδικά στους Ασιάτες που είχαν επιχειρήσεις στην πρωτεύουσα. Ο Ντιρατζλάλ Μπαγκβάντζι, ένας νεαρός Ινδουιστής που τον φώναζαν Ντιρού, ήταν ένας από αυτούς. Όποτε κάποιος ιεραπόστολος του πήγαινε στο μαγαζί τα περιοδικά, τα έπαιρνε με χαρά. Όταν πέθανε ο θείος του το 1963, ο Ντιρού άρχισε να αναρωτιέται: “Γιατί πεθαίνουν οι άνθρωποι, και ποια είναι η κατάσταση των νεκρών;” Αναρωτιόταν γιατί ο Θεός επέτρεψε να πεθάνει ένας τόσο καλός άνθρωπος. Επίσης σκεφτόταν αν υπάρχει ελπίδα να ξαναδούμε τους νεκρούς.

Λίγο αργότερα τον συνάντησε η Σιμόν Μπερκλά καθώς έδινε μαρτυρία από σπίτι σε σπίτι. Στην επανεπίσκεψη, χρησιμοποίησε τη Γραφή για να απαντήσει στις ερωτήσεις του σχετικά με την κατάσταση των νεκρών και να του εξηγήσει την υπέροχη ελπίδα της ανάστασης. (Εκκλ. 9:5· Πράξ. 24:15) Στην αρχή εκείνος ένιωθε μπερδεμένος επειδή προσπαθούσε να τα συνδυάσει όλα αυτά με τις Ινδουιστικές πεποιθήσεις του σχετικά με τη μετεμψύχωση. Αυτές οι πεποιθήσεις δεν αφήνουν καμιά ελπίδα ότι μπορεί να ξαναδεί κάποιος τους νεκρούς προσφιλείς του. Ωστόσο, όταν τα ξεδιάλυνε όλα, ο Ντιρού μπόρεσε να διακρίνει πόσο υπέροχη είναι η Γραφική ελπίδα της ανάστασης.—Ιωάν. 5:28, 29.

Έπειτα από μερικές εβδομάδες Γραφικής μελέτης, ο Ντιρού άρχισε να παρακολουθεί όλες τις συναθροίσεις. Τότε άρχισε η εναντίωση, ειδικά από τον πατέρα του και τους φίλους του. Εντούτοις, ο Ντιρού κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «η Αγία Γραφή είναι λογική, είναι πράγματι ο Λόγος του Θεού». Το επόμενο έτος αφιερώθηκε στον Ιεχωβά και βαφτίστηκε.

Ωστόσο, ο πατέρας του Ντιρού συνέχισε να εναντιώνεται και έστειλε δυο Προτεστάντες πάστορες να τον πείσουν να ξαναγυρίσει στη θρησκεία των γονέων του. Όταν ο Ντιρού τούς ρώτησε γιατί δεν δίδαξαν στον πατέρα του την αλήθεια σχετικά με την αμαρτία, το θάνατο και το λύτρο, οι πάστορες είπαν ότι η πέμπτη εντολή υπαγορεύει να τιμάει ο άνθρωπος τον πατέρα του και τη μητέρα του. Ο Ντιρού τούς ρώτησε αν θα ήταν σωστό να υπακούσει στην πέμπτη εντολή—να σεβαστεί τις επιθυμίες του πατέρα του—και να παρακούσει την πρώτη εντολή του Θεού—να μη λατρέψει άλλους θεούς. Οι πάστορες δεν μπόρεσαν να απαντήσουν και έφυγαν. Στη συνέχεια, πήγαν στο γραφείο τμήματος και είπαν στους Μάρτυρες να πείσουν τον Ντιρού να γυρίσει στη θρησκεία του πατέρα του. «Όταν είδα αυτή την υποκρισία, η πίστη μου έγινε ακόμη πιο δυνατή», λέει ο Ντιρού.

Ο πατέρας του πήγε έπειτα σε μάγους και πολιτικούς για να ζητήσει βοήθεια· στη συνέχεια δημοσίευσε ένα άρθρο σε μια τοπική εφημερίδα με ψεύτικες κατηγορίες κατά των Μαρτύρων και έπαψε να μιλάει στον Ντιρού. Οι γονείς του Ντιρού είχαν πέντε γιους και τρεις κόρες, και ολόκληρη η οικογένεια πίστευε ότι η θρησκεία του Ντιρού διατάρασσε τις οικογενειακές τους σχέσεις. Ωστόσο, ο Ντιρού είχε πειστεί ότι η πρωταρχική του υποχρέωση ήταν να υπακούει στον Θεό.—Μάρκ. 12:28-31.

Το Φεβρουάριο του 1967, ο Ντιρού έγινε ειδικός σκαπανέας και τον επόμενο χρόνο παντρεύτηκε τη Σιμόν. Όταν τους ανάγκασαν να φύγουν από τη Μαδαγασκάρη τον Ιούνιο του 1970, υπηρέτησαν τρία χρόνια στην Κένυα και στη συνέχεια στην Ινδία σχεδόν 20 χρόνια. Στην Ινδία ο Ντιρού υπηρέτησε στην Επιτροπή του Τμήματος.

Τι έγινε όμως με την οικογένειά του; Καθώς περνούσε ο καιρός, ο πατέρας του άρχισε να διαβάζει την Αγία Γραφή και τα Γραφικά έντυπα, η μητέρα του έγινε πολύ δεκτική στη Γραφική αλήθεια, και οι αδελφοί του, οι αδελφές του, καθώς και τα ανίψια του έγιναν βαφτισμένοι Μάρτυρες. Συνολικά, 16 άτομα από την οικογένειά του έγιναν λάτρεις του Ιεχωβά. Μερικοί υπηρετούν στο τμήμα της Μαδαγασκάρης και άλλοι βοηθούν στη διεθνή οικοδόμηση. Η οικογένεια Μπαγκβάντζι αποτελεί ένα δείγμα της καλής καρποφορίας που έχει αποδώσει αυτό το πνευματικά εύφορο Μεγάλο Κόκκινο Νησί.

Οι Ιεραπόστολοι Θέτουν Θεμέλιο

Η Βιβλική και Φυλλαδική Εταιρία Σκοπιά συνέχισε να στέλνει ιεραποστόλους για να βοηθήσουν στο κήρυγμα των καλών νέων στη Μαδαγασκάρη. Μεταξύ αυτών ήταν η Μαργαρίτα Κένιγκερ και η Γκιζέλα Χόφμαν, δυο Γερμανίδες αδελφές οι οποίες ήρθαν το Μάρτιο του 1966. Η αδελφή Χόφμαν αφηγείται τις εντυπώσεις της: «Η ατμόσφαιρα είναι ήσυχη στη Μαδαγασκάρη, δεν έχει καμιά σχέση με την πολυάσχολη και αγχώδη ζωή που ζουν οι άνθρωποι στην Ευρώπη και στην Αμερική. Ένα από τα πρώτα πράγματα που με κατέπληξαν ήταν οι τεράστιες αλόες. Στο σπίτι μου είχα τέτοια φυτά σε γλάστρα και καμάρωνα όταν έφταναν τα δεκαπέντε εκατοστά. Εδώ, όμως, είδα αυτά τα φυτά να γίνονται τόσο ψηλά όσο ένα σπίτι! Και όταν γυρίζαμε στο σπίτι το βράδυ μετά την πρώτη μας συνάθροιση, είδα τα άστρα τόσο κοντά όσο δεν τα είχα δει ποτέ προηγουμένως. Εδώ αρχίσαμε να ζούμε μια απέριττη ζωή».

Οι δυο αδελφές κατάλαβαν γρήγορα ότι οι ντόπιοι ήταν πολύ φιλικοί και φιλόξενοι. Η αδελφή Κένιγκερ είπε: «Διαπιστώσαμε ότι οι άνθρωποι ήταν αρκετά καλλιεργημένοι. Ακόμη και οι γιαγιάδες στα χωριά αγαπούσαν το διάβασμα της Γραφής και των Γραφικών εντύπων. Τους άρεσε να παίρνουν βιβλία ανταλλάσσοντάς τα με διάφορα προϊόντα. Τα παιδιά έτρεχαν πίσω μας για να πάρουν τη Σκοπιά και το Ξύπνα! δίνοντάς μας ρύζι». Αυτές οι δυο αδελφές μαζί με το ζεύγος Μπρανκά άνοιξαν το δρόμο για το έργο κηρύγματος στη Φιαναραντσόα και ενίσχυσαν ένα μικρό όμιλο στην Αμποσίτρα. Και οι δυο αυτές πόλεις βρίσκονται νότια του Ανταναναρίβο.

Υπήρξαν και άλλοι θαρραλέοι ιεραπόστολοι που άνοιξαν νέους τομείς. Ο Χιου Χέιζλι και ο Τόμας Μπέινς υπηρέτησαν στην Τολιάρα, μια παραλιακή πόλη στο νότιο τμήμα της Μαδαγασκάρης. Η Μαίρη Ντολίνσκι από τον Καναδά υπηρέτησε στο Τολανάρο με τον Εντουάρ και τη Ναρσίς Μαρλό.

Το 1961, όταν στάλθηκαν οι πρώτοι ιεραπόστολοι στη Μαδαγασκάρη, οι ευαγγελιζόμενοι που έδιναν έκθεση έργου ήταν λίγο περισσότεροι από 75. Το 1970, ύστερα από μια περίπου δεκαετία μαθήτευσης, αυτοί οι ιεραπόστολοι χάρηκαν που είδαν έναν ανώτατο αριθμό 469 ευαγγελιζομένων—αύξηση 525 τοις εκατό! Ωστόσο, μαύρα σύννεφα διαγράφονταν στον ορίζοντα. Ήδη από το 1967, δεν γίνονταν δεκτοί καινούριοι ιεραπόστολοι στη Μαδαγασκάρη.

Στις 5 Ιουνίου 1970, στις 4.00 μ.μ., ξέσπασε η καταιγίδα. Η Ασφάλεια πήγε στο γραφείο τμήματος και είπε στον Σάμιουελ Γκίλμαν ότι όλοι οι ιεραπόστολοι θα έπρεπε να παρουσιαστούν στην Ασφάλεια την επόμενη ημέρα. Οι ιεραπόστολοι που βρίσκονταν εκείνον τον καιρό στην πρωτεύουσα—οι αδελφοί Γκίλμαν, Κουόκανεν και Λιζιάκ—παρουσιάστηκαν στο διοικητή της Ασφάλειας. Με συντομία εκείνος τους είπε ότι όλοι οι ιεραπόστολοι των Μαρτύρων του Ιεχωβά θα έπρεπε να εγκαταλείψουν τη χώρα αμέσως, να φύγουν αεροπορικώς την ίδια εκείνη νύχτα! «Μη ρωτήσετε το γιατί επειδή δεν πρόκειται να το μάθετε, απλώς να φύγετε αμέσως», τους είπε. Μερικοί είχαν πάρει καινούριες τριετείς βίζες λίγες μέρες νωρίτερα. Όταν τόνισαν ότι οι βίζες ίσχυαν ακόμη, ο διοικητής τούς ζήτησε να του δείξουν τα διαβατήριά τους. Τότε σφράγισε στις βίζες τους Ανιουλέ (Άκυρη) και είπε στους αδελφούς ότι τώρα βρίσκονταν στη χώρα παράνομα.

Οι ιεραπόστολοι δεν μπόρεσαν να φύγουν εκείνο το βράδυ. Νωρίς τη Δευτέρα το πρωί πήγαν άλλοι στο προξενείο και άλλοι στην πρεσβεία της χώρας τους και ζήτησαν βοήθεια. Ωστόσο, το Σάββατο, στις 20 Ιουνίου 1970, και οι 20 ιεραπόστολοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα. Οι περισσότεροι πήγαν στην Κένυα. Όσοι είχαν γαλλική υπηκοότητα πήγαν στη Ρεϊνιόν, η οποία είναι γαλλική κτήση. Από όλη τη Μαδαγασκάρη ήρθαν αδελφοί και αδελφές για να τους αποχαιρετήσουν. Οι ντόπιοι Μάρτυρες έκλαιγαν, το ίδιο και οι ιεραπόστολοι. Μερικοί είχαν μείνει στη Μαδαγασκάρη πολλά χρόνια και τη θεωρούσαν σπίτι τους.

Όσο ήταν στη Μαδαγασκάρη, οι ιεραπόστολοι προσπαθούσαν να διδάξουν τους ανθρώπους να οικοδομήσουν την πίστη τους στο Λόγο του Θεού, να θέσουν την εμπιστοσύνη τους στον Ιεχωβά και να εκτιμήσουν το ρόλο του Ιησού Χριστού στο σκοπό του Θεού. (1 Κορ. 3:5-14) Στην τελευταία συνάθροιση που παρακολούθησε ο Φλοράν Σαμπό πριν φύγει από τη χώρα είπε εύστοχα: «Αν έχετε γίνει ακόλουθοι των ιεραποστόλων, δεν θα μπορέσετε να συνεχίσετε να είστε Μάρτυρες του Ιεχωβά όταν αυτοί φύγουν. Αλλά αν έχετε γίνει Μάρτυρες του Ιεχωβά, ακόμη και όταν φύγουν οι ιεραπόστολοι, θα συνεχίσετε να είστε Μάρτυρες του Ιεχωβά».

Η Απαγόρευση

Η απαγόρευση που επιβλήθηκε στους Μάρτυρες του Ιεχωβά κοινοποιήθηκε στις 8 Αυγούστου 1970 από την Επίσημη Εφημερίδα της Μαλγασικής Δημοκρατίας. Τι θα γινόταν με τους Μαλγάσιους Μάρτυρες; Όταν τέθηκε αυτή η ερώτηση στον υπουργό εσωτερικών εκείνος είπε: «Μην ανησυχείτε. Όταν φύγουν οι ιεραπόστολοι, θα τους αναλάβουμε εμείς». Κατόπιν έκανε μια χειρονομία σαν να ήθελε να συνθλίψει κάτι.

Ευτυχώς, όμως, δεν ξέσπασε σοβαρός διωγμός εναντίον των ντόπιων Μαρτύρων. Ωστόσο, πώς ένιωθαν οι ντόπιοι αδελφοί και αδελφές τώρα που είχαν απελαθεί οι ιεραπόστολοι; Η Ραβελουτζαούνα Ραχανταμαλάλα, η οποία γνώριζε τους ιεραποστόλους από μικρή, είπε: «Όταν οι ιεραπόστολοι αναγκάστηκαν να φύγουν, πολλοί ντόπιοι αδελφοί αποκαρδιώθηκαν. Μερικοί δεν ήθελαν πλέον να ανήκουν στους Μάρτυρες του Ιεχωβά».

Η ετήσια έκθεση για το υπηρεσιακό έτος 1971 έδειξε μια μείωση 12 τοις εκατό στον αριθμό των ευαγγελιζομένων. Προφανώς, μερικοί είχαν ενδώσει στο φόβο του ανθρώπου και είχαν σταματήσει να διακηρύττουν τα καλά νέα. (Παρ. 29:25) Εντούτοις, οι περισσότεροι απέδειξαν ότι η πίστη τους ήταν ισχυρή. Τρία χρόνια αργότερα, η Μαδαγασκάρη άρχισε να ξαναβλέπει αύξηση.

Στην αρχή, οι συναθροίσεις διεξάγονταν σε διάφορα μέρη, στα σπίτια των αδελφών, και τις παρακολουθούσαν τρεις ή τέσσερις οικογένειες. Ο αριθμός των παρόντων στις συναθροίσεις σταδιακά αυξήθηκε. Στην περιοχή Μανακαμπαχίνι του Ανταναναρίβο, η αδελφή Ραβελουτζαούνα διέθετε το σπίτι της για να γίνονται οι συναθροίσεις. Χάρη στη βοήθεια του Ιεχωβά, ακόμη και σε καιρούς πολιτικής αναταραχής, δεν συνέβη κάποιο σοβαρό επεισόδιο. «Τουλάχιστον δέκα εκκλησίες σχηματίστηκαν από εκείνον το μικρό όμιλο του Μανακαμπαχίνι», λέει η αδελφή Ραβελουτζαούνα. «Ο Ιεχωβά ευλογούσε το κήρυγμά μας και τις προσπάθειες που κάναμε στη μαθήτευση όλα τα χρόνια της απαγόρευσης».

Εκπαίδευση για Θέσεις Επίβλεψης

Συστάθηκε μια επιτροπή για να βοηθάει το τοπικό έργο των Μαρτύρων του Ιεχωβά και να διατηρεί την επαφή με το Κυβερνών Σώμα. Η ευθύνη για το έργο κηρύγματος της Βασιλείας στη Μαδαγασκάρη ανατέθηκε σε ντόπιους Μάρτυρες. Στη διάρκεια της απαγόρευσης, οι αδελφοί χρησιμοποιούσαν το υποκοριστικό Ινένι, που σημαίνει «Μαμά», αναφερόμενοι στην οργάνωση του Θεού. Αμέσως μετά την επιβολή της απαγόρευσης, η Ινένι έστειλε την αναγκαία βοήθεια. Πώς;

Ο Μίλτον Χένσελ από τα παγκόσμια κεντρικά γραφεία επισκέφτηκε τη Μαδαγασκάρη ως επίσκοπος ζώνης. Έκανε ειδικές διευθετήσεις για να καλύπτονται οι πνευματικές ανάγκες των Μαλγάσιων αδελφών. Δύο υπεύθυνοι αδελφοί προσκλήθηκαν να μεταβούν στα παγκόσμια κεντρικά γραφεία της ορατής οργάνωσης του Ιεχωβά για εκπαίδευση. Ωφελήθηκαν πάρα πολύ, παρά τα προβλήματα που είχαν με τη γλώσσα, και εξαρτίστηκαν περαιτέρω για το έργο που βρισκόταν μπροστά τους.

Ο αδελφός Χένσελ συνέστησε επίσης να παρακολουθήσει τη Σχολή Γαλαάδ ένας Μαλγάσιος ειδικός σκαπανέας. Αυτό θα του έδινε τα εφόδια για να κάνει περισσότερα πράγματα σε σχέση με την ανάληψη της ηγεσίας στο έργο κηρύγματος της Βασιλείας. Επιλέχθηκε ο Αντριαμάζι Τεοντόρ, ένας νεαρός που μιλούσε αγγλικά και είχε βοηθήσει στη μετάφραση της αλληλογραφίας. Ο ίδιος λέει τα εξής σχετικά με την εκπαίδευση που έλαβε στη Γαλαάδ: «Ήταν μια εντατική πεντάμηνη εκπαίδευση από τη Γραφή που με βοήθησε να αναπτύξω καλές συνήθειες μελέτης. Υπηρετώντας τη μισή μέρα σε διάφορα τμήματα του Μπέθελ είχα πολλές ευκαιρίες να δω πώς λειτουργεί η ορατή οργάνωση του Ιεχωβά. Η συναναστροφή με χρισμένους αδελφούς και αδελφές ήταν μια από τις πιο αναζωογονητικές εμπειρίες που είχα στη Γαλαάδ. Έμαθα πολλά από τη γενναιοδωρία τους, τη φιλοξενία τους και την ταπεινοφροσύνη τους».

Όταν ο αδελφός Αντριαμάζι επέστρεψε από τη Γαλαάδ, διορίστηκε στον αγρό προκειμένου να αξιοποιήσει τα όσα είχε μάθει. Η εκπαίδευση που είχε λάβει ενίσχυσε την πίστη του και τον ικάνωσε να ενθαρρύνει και αυτός με τη σειρά του τους Χριστιανούς αδελφούς του σε εκείνα τα δύσκολα χρόνια. Εξακολουθεί να υπηρετεί ακόμη μερικές ώρες σε διάφορους διορισμούς στο τμήμα. Τελευταία διδάσκει τη μαλγασική γλώσσα στους νέους ιεραποστόλους.

Συνεχίζουν την Υπηρεσία Παρά την Απαγόρευση

Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά προσπαθούσαν να μην ελκύουν την προσοχή στη διάρκεια της απαγόρευσης, αλλά δεν εγκατέλειψαν την αληθινή λατρεία. Όλα τα τεύχη της Σκοπιάς μεταφράζονταν ανελλιπώς. (Ησ. 65:13) Συναθροίζονταν σε σπίτια για να ενθαρρύνουν ο ένας τον άλλον. (Εβρ. 10:23-25) Επίσκοποι περιοχής επισκέπτονταν τις εκκλησίες, οργανώνονταν συνελεύσεις περιοχής και περιφερείας, και μάλιστα γίνονταν μεγάλες συνάξεις στα δάση. Σε αυτά τα μέρη, μακριά από την πόλη, οι παρόντες μερικές φορές έφταναν τους 1.500. Το 1972, άρχισε να λειτουργεί ένα γραφείο και μια αποθήκη εντύπων σε κάποιο νοικιασμένο διαμέρισμα. Υπεύθυνοι αδελφοί από τις 11 εκκλησίες που υπήρχαν τότε—ένας για κάθε εκκλησία—έρχονταν στην αποθήκη και παραλάμβαναν τα έντυπα. Ο αδελφός Αντριμουάρα που είχε για κάποιο διάστημα την επίβλεψη της αποθήκης θυμάται ότι οι αδελφοί έπαιρναν ολόκληρα κιβώτια με έντυπα στα φανερά, μπροστά στα μάτια των γειτόνων.

Τα πρώτα χρόνια της απαγόρευσης, οι Μάρτυρες ήταν πολύ προσεκτικοί. Μερικές φορές αισθάνονταν ότι η αστυνομία τούς παρακολουθούσε κατά πόδας. Γι’ αυτό και έκαναν το περισσότερο έργο τους με ανεπίσημο τρόπο. Όταν πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι, επισκέπτονταν ένα σπίτι σε ένα τετράγωνο και ένα σε άλλο τετράγωνο. Δεν κουβαλούσαν τα έντυπα σε τσάντα, αλλά χρησιμοποιούσαν κάποια σακούλα ή ένα καλάθι, για να δίνουν την εντύπωση ότι πήγαιναν στην αγορά. Παρ’ όλα αυτά, τις περισσότερες φορές μπορούσαν να διεξάγουν τις Γραφικές τους μελέτες ανενόχλητα. Ο αδελφός Ρακουτουτζαούνα, που υπηρετεί τώρα στο τμήμα με τη σύζυγό του τη Λία, θυμάται πως όταν άρχισε να μελετάει το 1972, η μελέτη γινόταν χωρίς ιδιαίτερες προσπάθειες απόκρυψής της.

Υπερβολικά Προσεκτικοί;

Η Ινένι συνέχιζε να διευθετεί επισκέψεις επισκόπων ζώνης. Αυτές οι στοργικές διευθετήσεις ενθάρρυναν τους αδελφούς και τις αδελφές και τους βοηθούσαν να αξιοποιούν την κατάστασή τους. Το 1973, παραδείγματος χάρη, όταν ο Αντρέ Ράμσεϊρ επισκέφτηκε τη Μαδαγασκάρη, αντιλήφθηκε ότι οι αδελφοί ήταν υπερβολικά προσεκτικοί. Ο αδελφός Αντριμουάρα θυμάται ότι ο αδελφός Ράμσεϊρ τους έβαλε σε σκέψεις: «Μπήκε κανείς στη φυλακή επειδή είναι Μάρτυρας του Ιεχωβά; Όχι. Είχατε άλλες δυσκολίες; Όχι. Ίσως λοιπόν είστε υπερβολικά προσεκτικοί. Υπάρχει περίπτωση να είστε περισσότερο προσεκτικοί από όσο χρειάζεται; Δεν πρέπει να φοβόμαστε». Πόσο βοήθησε αυτή η επίσκεψη! Από τότε και έπειτα οι ντόπιοι Μάρτυρες κήρυτταν πιο φανερά και πιο θαρραλέα. Ως εκ τούτου, το υπηρεσιακό έτος 1974, ένας νέος ανώτατος αριθμός 613 ευαγγελιζομένων έδωσε έκθεση έργου, ποσοστό που ξεπερνούσε κατά 30 τοις εκατό κάθε προηγούμενο ανώτατο αριθμό, από την εποχή πριν από την απαγόρευση!

Αποκτούν και Πάλι Νομική Υπόσταση

Προς το τέλος του 1983, οι αδελφοί—εμφανιζόμενοι ως τοπική επιμορφωτική εταιρία—έκαναν αίτηση για νομική αναγνώριση του έργου τους. Στις 24 Φεβρουαρίου 1984 δόθηκε η αναγνώριση, αλλά αυτό δεν σήμαινε ότι είχε αρθεί και η απαγόρευση που είχε επιβληθεί στους Μάρτυρες του Ιεχωβά. Μολαταύτα, αυτές οι νέες εξελίξεις έδωσαν μεγάλη χαρά στους αδελφούς. Η υπηρεσία αγρού αυξήθηκε και επιτεύχθηκαν δύο ανώτατοι αριθμοί τον Απρίλιο—1.708 ευαγγελιζόμενοι έδωσαν έκθεση έργου και 8.977 άτομα παρακολούθησαν την Ανάμνηση. Έτσι, ο αριθμός των ευαγγελιζομένων είχε αυξηθεί κατά 264 τοις εκατό και ο αριθμός των παρόντων στην Ανάμνηση είχε ανέλθει κατά 606 τοις εκατό.

Αν και είχαν νομική αναγνώριση ως επιμορφωτική οργάνωση, το 1993 οι αδελφοί έκαναν αίτηση για να αναγνωριστούν νομικά οι Μάρτυρες του Ιεχωβά ως θρησκευτικός σύλλογος. Έπειτα από λίγους μήνες, στις 4 Οκτωβρίου 1994, χορηγήθηκε αυτή η νομική υπόσταση. Τι μεγάλη χαρά! Τώρα μπορούσαν και πάλι να δρουν δημόσια ως Μάρτυρες του Ιεχωβά.

Επιπρόσθετη Διεθνής Βοήθεια

Ωστόσο, ακόμη και πριν από αυτά τα γεγονότα, το 1987 είχε καταστεί δυνατόν να επιστρέψουν οι ιεραπόστολοι στη Μαδαγασκάρη. Το Σεπτέμβριο του 1991, το ζεύγος Κουόκανεν, που υπηρετούσε στο έργο ειδικού σκαπανέα στο Ελσίνκι της Φινλανδίας, γύρισε πίσω στη Μαδαγασκάρη, και ο αδελφός Κουόκανεν διορίστηκε συντονιστής της Επιτροπής του Τμήματος. «Η Μαδαγασκάρη είχε αλλάξει», λέει ο αδελφός Κουόκανεν. «Μερικοί από τους αδελφούς και τις αδελφές που γνωρίζαμε ήταν ακόμη εδώ, αλλά πολλοί είχαν πεθάνει. Οι περισσότεροι ευαγγελιζόμενοι ήταν καινούριοι στην αλήθεια». Υπήρχε πολλή γραφική εργασία που έπρεπε να διεκπεραιωθεί. Εντούτοις, τι μεγάλη χαρά ήταν να βλέπει κανείς ένα νέο ανώτατο αριθμό 4.005 ευαγγελιζομένων τον Αύγουστο του 1991!

Ο Ντιρατζλάλ Μπαγκβάντζι και η σύζυγός του η Σιμόν, οι οποίοι είχαν απελαθεί μαζί με άλλους το 1970, προσκλήθηκαν και αυτοί να επιστρέψουν στη Μαδαγασκάρη. Επειδή είναι πολύ καλός στις δημόσιες σχέσεις, ο αδελφός Μπαγκβάντζι βοηθάει το τμήμα στη διεκπεραίωση αδειών, τελωνειακών διατυπώσεων και άλλων επίσημων εγγράφων. Από το 1992 υπηρετεί ως μέλος της Επιτροπής του Τμήματος της Μαδαγασκάρης. Πολλές φορές οι κρατικοί παράγοντες εκπλήσσονται όταν βλέπουν έναν Ινδό, πρώην Ινδουιστή, να μιλάει για τον Ιεχωβά, τον Ιησού Χριστό και τη Βασιλεία του Θεού.

Οι Νέες Εγκαταστάσεις του Τμήματος

Από τότε που ιδρύθηκε το τμήμα, το Σεπτέμβριο του 1963, χρησιμοποιήθηκαν διάφορες εγκαταστάσεις. Από το 1972 ως το 1987, τις ανάγκες κάλυπτε ένα διαμέρισμα όπου στεγαζόταν το γραφείο και μια αποθήκη εντύπων. Κατόπιν νοικιάστηκε ένα μεγαλύτερο σπίτι. Στη διάρκεια αυτών των ετών, τα μέλη της Επιτροπής του Τμήματος έκαναν την περισσότερη εργασία στα σπίτια τους επειδή είχαν και οικογένειες να φροντίσουν.

Καθώς όμως επεκτεινόταν το Γραφικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα στη Μαδαγασκάρη, χρειάστηκαν εγκαταστάσεις που να εξυπηρετούν καλύτερα τις ανάγκες του έργου. Έγινε αγορά ενός οικοπέδου, πέντε περίπου χιλιόμετρα από το Διεθνές Αεροδρόμιο του Ιβάτο. Έπειτα από τρία χρόνια, τον Απρίλιο του 1993, άρχισε η οικοδόμηση με τη βοήθεια αδελφών από το εξωτερικό. Ο Γουόλτερ Έλκοου, ένας Καναδός με μεγάλη πείρα σε τέτοιου είδους εργασίες, ήρθε να επιβλέψει το 30μηνο έργο. Στη συνέχεια ήρθαν και άλλοι διεθνείς υπηρέτες, και πολλοί διεθνείς εθελοντές πλήρωσαν μόνοι τους τα έξοδά τους για να βοηθήσουν τρεις ή και περισσότερους μήνες στην οικοδόμηση. Η τακτική ομάδα οικοδόμησης έφτασε μέχρι και τους 110 εθελοντές, διεθνείς και ντόπιους. Τα σαββατοκύριακα, ο αριθμός των εθελοντών αυξανόταν πάρα πολύ, καθώς έρχονταν οι αδελφοί και οι αδελφές από τις τοπικές εκκλησίες για να βοηθήσουν.

Η ενθάρρυνση ήταν αμοιβαία. Παρότι πολλοί από τους διεθνείς εθελοντές δεν μιλούσαν την τοπική γλώσσα, αυτοί οι ώριμοι αδελφοί και αδελφές αποτελούσαν εξαίρετα παραδείγματα στη διακονία αγρού. Παραδείγματος χάρη, ο Ντέιβιντ Σμιθ, ο οποίος βοήθησε επί δύο περίπου χρόνια ως μηχανικός βαρέος εξοπλισμού, δεν μιλούσε μαλγασικά, αλλά ήξερε ότι η Σκοπιά και το Ξύπνα! στη μαλγασική μπορούσαν να δώσουν καλή μαρτυρία. Χαμογελώντας φιλικά, λοιπόν, στεκόταν στο δρόμο και κρατούσε με το ένα χέρι τα περιοδικά και με το άλλο κάποια ένδειξη με την προτεινόμενη συνεισφορά. Έδινε μέχρι και 80 περιοδικά σε μία ημέρα.

Οι όμορφες νέες εγκαταστάσεις του τμήματος είναι πράγματι ένα δώρο από τον Ιεχωβά! Όταν έγινε η αφιέρωση του τμήματος στις 7 Δεκεμβρίου 1996, προσκλήθηκαν να παρευρεθούν 668 παλιοί αδελφοί. Τι χαρούμενο γεγονός! Στη συνέχεια, την επόμενη ημέρα, 7.785 άτομα παρακολούθησαν μια ειδική ομιλία που έγινε σε έναν ανοιχτό χώρο ο οποίος ονομαζόταν Γκιλεάντα. Γιατί έγινε εκεί; Αυτή η έκταση που απέχει έξι περίπου χιλιόμετρα από το τμήμα είχε αγοραστεί για την ανέγερση μιας Αίθουσας Συνελεύσεων. Τι θέαμα ήταν να βλέπει κανείς μια λοφοπλαγιά γεμάτη αδελφούς και αδελφές ντυμένους με τα καλά τους, ανάμεσα στις πολύχρωμες ομπρέλες που κρατούσαν για να προστατευτούν από τον ήλιο!

Αυξάνονται οι Τάξεις των Ολοχρόνιων Υπηρετών

Από τότε που άρχισαν την ολοχρόνια υπηρεσία οι πρώτοι Μαλγάσιοι σκαπανείς στη δεκαετία του 1960, οι τάξεις αυτών των επιμελών εθελοντών αυξάνονται σταθερά κάθε χρόνο. Περίπου 1 στους 6 διαγγελείς της Βασιλείας στη Μαδαγασκάρη βρίσκεται τώρα στην υπηρεσία σκαπανέα. Πολλοί νεαροί αδελφοί και αδελφές έχουν κάνει αυτή την υπηρεσία σταδιοδρομία τους. Για την ενίσχυση των σκαπανέων, άρχισε να λειτουργεί το 1979 στη Μαδαγασκάρη η Σχολή Υπηρεσίας Σκαπανέα, όπως λειτουργούσε και σε άλλες χώρες. Ο Αντριαμάζι Τεοντόρ και ο Αντριμουάρα Φελίξ οι οποίοι είχαν υπηρετήσει επί πολλά χρόνια στην ολοχρόνια διακονία ήταν οι εκπαιδευτές. Από τότε και έπειτα εκατοντάδες σκαπανείς έχουν ωφεληθεί από αυτό το εκπαιδευτικό πρόγραμμα.

Ένα από τα θέματα που εξετάζονται εκτενώς στη σχολή είναι η εκδήλωση προσωπικού ενδιαφέροντος για τους άλλους. Πολλοί σκαπανείς το έχουν πράγματι λάβει αυτό σοβαρά υπόψη. Για παράδειγμα, ο Ραντριαμαμπιανίνα Νίινα και η σύζυγός του η Βερουνίινα, που διορίστηκαν το 1998 στη μικρή πόλη Σοανιεράνα-Ιβόνγκο στα ανατολικά παράλια, διέκριναν την ανάγκη για τέτοιου είδους προσωπικό ενδιαφέρον. Η ιδιοκτήτρια του σπιτιού στο οποίο εγκαταστάθηκαν είχε ένα γιο που είχε μείνει παράλυτος από πολιομυελίτιδα. Οι σκαπανείς διέθεσαν χρόνο για να δείξουν στο αγόρι τις πολύτιμες υποσχέσεις της Γραφής σχετικά με τη ζωή στο νέο κόσμο του Θεού. Ο νεαρός μελετούσε με χαρά τη Γραφή με τον Νίινα και τη Βερουνίινα. Αλλά η οικογένειά του δεν το ενέκρινε αυτό. Η μητέρα είπε μάλιστα στους ειδικούς σκαπανείς να πουν στο γιο της ότι δεν είχαν πια χρόνο για να μελετούν μαζί του. Αλλά φυσικά εκείνοι δεν μπορούσαν να το κάνουν αυτό. Η αγάπη του νεαρού για τον Ιεχωβά και τις οδούς Του αυξήθηκε γρήγορα. Σε οχτώ μήνες βαφτίστηκε. Τότε, έκαναν έξωση στους σκαπανείς από το σπίτι.

Μήπως σταμάτησε το προσωπικό ενδιαφέρον για αυτόν το νεαρό; Όχι βέβαια. Η αναπηρική του καρέκλα ήταν σε πολύ κακή κατάσταση και τελικά έσπασε. Παρότι του έχει σταλεί μια καινούρια καρέκλα, η θρησκευτική οργάνωση στην οποία ανήκε προηγουμένως δεν του τη δίνει επειδή έχει αλλάξει θρησκεία. Έτσι, οι αδελφοί της εκκλησίας βοηθούν τον ανάπηρο αδελφό να παρακολουθεί τις συναθροίσεις.

Τα τελευταία χρόνια η Εταιρία στέλνει προσωρινούς ειδικούς σκαπανείς σε μη ανατεθειμένους τομείς για να δοθεί σε περισσότερους ανθρώπους η ευκαιρία να ωφεληθούν από το άγγελμα της Βασιλείας. Το Νοέμβριο του 1997 δυο αδελφοί στάλθηκαν στη Μααντίτρα, μια μικρή πόλη στην οποία υπήρχε μόνο ένας ευαγγελιζόμενος. Το εκπληκτικό είναι ότι τον Οκτώβριο του επόμενου έτους ιδρύθηκε μια εκκλησία 14 ευαγγελιζομένων. Οι δυο προσωρινοί ειδικοί σκαπανείς δεν είναι πλέον προσωρινοί αλλά μόνιμοι ειδικοί σκαπανείς σε αυτή την πόλη.

Τον Ιούνιο του 1996 άλλοι δύο πήγαν στη Μαασουάμπι, μια μικρή πόλη που ήταν παρθένος τομέας. Δεν μπορούσαν να φύγουν όταν πέρασαν οι τρεις μήνες της προγραμματισμένης παραμονής τους—οι άνθρωποι τους παρακαλούσαν να μείνουν. Έπειτα από έξι μήνες ιδρύθηκε ένας απομονωμένος όμιλος, και τρεις μήνες αργότερα ο όμιλος αυτός έγινε εκκλησία με πέντε ευαγγελιζομένους και δύο τακτικούς σκαπανείς. Οι δύο πρώτοι «προσωρινοί» ειδικοί σκαπανείς είναι ακόμη στην εκκλησία και τη φροντίζουν καλά. Σε πολλούς μη ανατεθειμένους τομείς υπήρξαν παρόμοια αποτελέσματα.

Νέο Κύμα Ιεραποστόλων

Η Μαδαγασκάρη είναι εύφορος αγρός. Διεξάγονται 20.000 και πλέον οικιακές Γραφικές μελέτες—ο κάθε ευαγγελιζόμενος έχει περισσότερες από δύο. Από το Παράρτημα της Σχολής Γαλαάδ στη Γερμανία στάλθηκαν στη Μαδαγασκάρη έξι ιεραπόστολοι το 1993 για να βοηθήσουν στο έργο. Αυτοί άνοιξαν έναν ιεραποστολικό οίκο στην Τοαμασίνα, τη δεύτερη σε μέγεθος πόλη της Μαδαγασκάρης που βρίσκεται στα ανατολικά παράλια. Ο Ντανιέλ και η Ελέν Κμίτα, έμπειροι ιεραπόστολοι που υπηρετούσαν στις Σεϋχέλλες, έλαβαν νέο διορισμό για το Μεγάλο Κόκκινο Νησί. Πέντε ζευγάρια τακτικών σκαπανέων από το γαλλόφωνο τμήμα του Καναδά προθυμοποιήθηκαν επίσης να υπηρετήσουν εδώ. Ο Ιβάν Τεζιέ, ένας Γάλλος ιεραπόστολος που είχε υπηρετήσει στην Παραγουάη επί πολλά χρόνια, ήρθε να βοηθήσει στην εργασία που γίνεται στο τμήμα. Ο Ντάντε και η Κριστίνα Μπονέτι, οι οποίοι είχαν έρθει στη Μαδαγασκάρη ως διεθνείς υπηρέτες στη διάρκεια της οικοδόμησης του τμήματος, προσκλήθηκαν να ξαναπάνε ως ιεραπόστολοι. Αυτοί οι νεοαφιχθέντες έχουν συμβάλει πολύ στην προώθηση του σκαπανικού πνεύματος μεταξύ των ντόπιων ευαγγελιζομένων. Μερικοί έχουν μάθει τόσο καλά τη μαλγασική ώστε απέκτησαν τα προσόντα να υπηρετούν ως επίσκοποι περιοχής στις μαλγασικές εκκλησίες.

Περιοδείες για την Ενθάρρυνση των Εκκλησιών

Όταν άρχισε το έργο περιοχής εδώ το 1963, ο επίσκοπος περιοχής είχε να επισκεφτεί μόνο τρεις εκκλησίες σε ολόκληρη τη χώρα. Τώρα 17 περιοδεύοντες επίσκοποι υπηρετούν 253 εκκλησίες και ομίλους. Τα ταξίδια στις αγροτικές περιοχές εξακολουθούν να είναι δύσκολα. Την εποχή των βροχών οι χωματόδρομοι κλείνουν σε πολλά μέρη, και οι επίσκοποι περιοχής πρέπει να διανύσουν μεγάλες αποστάσεις με τα πόδια. Για να επισκεφτούν μερικές εκκλησίες, μπορεί να χρειαστεί να περπατήσουν μέσα σε λάσπες ολόκληρες μέρες—μόνο για να πάνε! (Παράβαλε 2 Κορινθίους 11:23-27.) Μερικές φορές αδελφοί από την εκκλησία συνοδεύουν τον επίσκοπο περιοχής για να τον βοηθήσουν να κουβαλήσει τις αποσκευές του μέχρι την επόμενη εκκλησία. Όταν περνάνε ποτάμια—πολλές φορές χωρίς να υπάρχει γέφυρα—τυλίγουν τα πράγματά τους σε πλαστικές σακούλες για να μη βραχούν και τα μεταφέρουν στο κεφάλι. Την εποχή των βροχών το νερό μπορεί να φτάνει μέχρι και στη μασχάλη.

Παρότι δεν έχουν και πολλά μέσα, οι ντόπιοι αδελφοί είναι πολύ φιλόξενοι και κάνουν το καλύτερο για να υποδεχτούν τους περιοδεύοντες επισκόπους και τις συζύγους τους. Η ενθάρρυνση είναι αμοιβαία. Πόση ικανοποίηση νιώθει κανείς όταν είναι μαζί με αδελφούς και αδελφές που αγωνίζονται να κάνουν το καλύτερο για να ευχαριστήσουν τον Ιεχωβά! (Ρωμ. 1:11, 12) Και τι προνόμιο είναι να ενισχύει κάποιος την πίστη αυτών των αγαπητών αδελφών που είναι πολύτιμοι στα μάτια του Ιεχωβά!

Όταν Πλήττουν οι Κυκλώνες

Όσοι ζουν σε αυτό το μέρος του κόσμου έχουν να αντιμετωπίσουν και τους κυκλώνες. Κάθε χρόνο υπάρχει μια εποχή κατά την οποία οι κυκλώνες πλήττουν τα νησιά του Ινδικού Ωκεανού. Το γραφείο τμήματος παρακολουθεί συστηματικά τα δελτία καιρού και προετοιμάζεται ώστε να βοηθήσει τους αδελφούς στις περιοχές που πλήττονται. Το 1997, αρκετοί κυκλώνες έπληξαν τη Μαδαγασκάρη, περιλαμβανομένου και του γνωστού Γκρετέλ ο οποίος σάρωσε τα νοτιοανατολικά παράλια. Δυο μεγάλες πόλεις και πολλά χωριά καταστράφηκαν. Περίπου 100 Μάρτυρες του Ιεχωβά ζούσαν στην πληγείσα περιοχή.

Το γραφείο τμήματος έστειλε γρήγορα ένα μικρό φορτηγό και ένα τζιπ με είδη πρώτης ανάγκης, εργαλεία και μερικά οικοδομικά υλικά. Στην ομάδα παροχής βοήθειας υπήρχε και ένας γιατρός. Για να φτάσει σε μερικά μέρη όπου δεν πήγαινε αυτοκίνητο, η ομάδα χρησιμοποίησε και πλοιάρια.

Χρειάστηκαν δυο μέρες για να φτάσουν στον τελικό τους προορισμό, το Βανγκαϊντράνο. Η παροχή βοήθειας άρχισε αμέσως. Πρόσφεραν τροφή και στέγη. Ο γιατρός εξέτασε όλες τις οικογένειες των Μαρτύρων και τους χορήγησε τα αναγκαία φάρμακα. Από αυτή τη βοήθεια ωφελήθηκαν και οικογένειες ατόμων που δεν ήταν Μάρτυρες. Όταν έφυγαν οι περισσότεροι της ομάδας, δύο άτομα έμειναν έναν ακόμη μήνα περίπου για να ξαναχτίσουν τα σπίτια των αδελφών. Το γραφείο τμήματος έλαβε πολλές ευχαριστήριες επιστολές για τη βοήθεια που πρόσφερε η οργάνωση του Θεού. Ακόμη και μερικοί που δεν ήταν Μάρτυρες δήλωσαν: «Η θρησκεία σας είναι πράγματι Χριστιανική!»

Ο Ιεχωβά “το Κάνει να Αυξάνει”

Οι ιεραπόστολοι, καθώς και εκείνοι οι οποίοι έγιναν μαθητές στη Μαδαγασκάρη με τη βοήθειά τους, φύτεψαν και πότισαν τους σπόρους της αλήθειας για τη Βασιλεία. Η πρώτη έκθεση που λήφθηκε από τη Μαδαγασκάρη στάλθηκε από τον Ρόμπερτ Νίσμπετ και τον Μπερτ Μακ Λάκι το 1933. Έπειτα από είκοσι δύο χρόνια, το έργο έλαβε νέα ώθηση, και το υπηρεσιακό έτος 1956 σημειώθηκε ένας ανώτατος αριθμός οχτώ ευαγγελιζομένων. Όταν απελάθηκαν οι ιεραπόστολοι το 1970, υπήρχαν 469 διαγγελείς της Βασιλείας στη χώρα. Οι ιεραπόστολοι δεν ήταν πλέον σε θέση να βοηθήσουν όπως προηγουμένως. Αλλά «ο Θεός το έκανε να αυξάνει».—1 Κορ. 3:6.

Εκείνοι οι οποίοι υπηρέτησαν στο παρελθόν στη Μαδαγασκάρη και είχαν την ευκαιρία να επιστρέψουν αργότερα είδαν πράγματι ότι τα άτομα με τα οποία είχαν μελετήσει τη Γραφική αλήθεια καρποφορούσαν μόνα τους. Για παράδειγμα, η Ραμανίτρα Ελέν, που ήταν 15 χρονών όταν έκανε μελέτη με την Ιρέν Καρμπονό, είχε πολιομυελίτιδα και δεν μπορούσε να περπατήσει καλά. Παρά τους περιορισμούς της και την εναντίωση από την οικογένειά της, η Ελέν επέμενε να γίνει ευαγγελιζόμενη. Ακόμη και όταν το ζεύγος Καρμπονό γύρισε στον Καναδά, εκείνη συνέχισε να κάνει πρόοδο. Όταν η Ιρέν επέστρεψε για μια σύντομη επίσκεψη το 1995, η Ελέν είπε με ενθουσιασμό: «Όλη η οικογένειά μου έχει γνωρίσει την αλήθεια εκτός από τον πατέρα μου!»

Με την ευλογία του Ιεχωβά, ως το 1980 ο ελάχιστος είχε γίνει χίλιοι στη Μαδαγασκάρη και σημειώθηκε ένας ανώτατος αριθμός 1.021 ευαγγελιζομένων της Βασιλείας του Θεού. (Ησ. 60:22) Το 1993 ο αριθμός των ευαγγελιζομένων υπερέβη τους 5.000 και το 1999 έφτασε στον αξιοσημείωτο ανώτατο μέχρι στιγμής αριθμό των 10.300 και πλέον.

Τι Επιφυλάσσει το Μέλλον;

Λαμπρό μέλλον επιφυλάσσεται για το κήρυγμα της Βασιλείας στη Μαδαγασκάρη. Το 1956 εφτά άτομα παρακολούθησαν την πρώτη Ανάμνηση που γιορτάστηκε σε αυτό το νησί. Ο αριθμός των παρόντων αυξανόταν συνεχώς μέχρις ότου 46.392 άτομα, ένας ανώτατος αριθμός όλων των εποχών, την παρακολούθησαν το 1999. Εκείνον το μήνα υπήρχαν 10.346 ευαγγελιζόμενοι στο νησί. Επομένως, κατά μέσο όρο, ο κάθε ευαγγελιζόμενος έφερε τρία ενδιαφερόμενα άτομα σε αυτό το σημαντικότατο γεγονός!

Αυτό το Μεγάλο Κόκκινο Νησί συνεχίζει να είναι παράδεισος για όλους εκείνους οι οποίοι, υποκινούμενοι από την αγάπη τους για τον Ιεχωβά και για τους συνανθρώπους τους, θέλουν να μεταδώσουν τη Γραφική αλήθεια σε άλλους. Υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες ταπεινοί άνθρωποι εδώ που θέλουν να μάθουν περισσότερα για τον Ιεχωβά. Δεν έχουν εξέχουσες θέσεις στον κόσμο ούτε είναι πλούσιοι από υλική άποψη. Η διατροφή τους αποτελείται συνήθως από σκέτο ρύζι, λίγο κρέας και χορταρικά. Σε πολλές πόλεις και χωριά, οι άνθρωποι δεν έχουν ηλεκτρικό ρεύμα ούτε τρεχούμενο νερό. Στα χωριά δεν υπάρχει πάντοτε ψωμί, πολύ λιγότερο δε βούτυρο και τυρί. Μολαταύτα, οι αγαπητοί μας αδελφοί και αδελφές ευχαριστούν τον Ιεχωβά για το καθημερινό φαγητό και απολαμβάνουν την απλή ζωή τους. Αντί να “ανησυχούν για το τι θα φάνε ή τι θα πιουν ή τι θα φορέσουν στο σώμα τους”, κάνουν αγώνα για να εξακολουθούν να επιζητούν πρώτα τη Βασιλεία και τη δικαιοσύνη του Θεού. (Ματθ. 6:31-33) Είναι ευγνώμονες για το προνόμιο που έχουν να υπηρετούν τον Ιεχωβά, τον Παγκόσμιο Κυρίαρχο, και λένε μαζί με τον ψαλμωδό: «Ο Ιεχωβά έχει γίνει βασιλιάς! Ας ευφραίνεται η γη. Ας χαίρονται τα πολλά νησιά».—Ψαλμ. 97:1.

Μια μαλγασική παροιμία συμβουλεύει: «Να είσαι σαν το χαμαιλέοντα—το ένα σου μάτι να είναι στα περασμένα και το άλλο σε αυτά που θα έρθουν». Είναι καλό να “έχει κανείς το ένα του μάτι” στα περασμένα για να μαθαίνει από τις προηγούμενες εμπειρίες. Αλλά δεν ωφελεί το να προσπαθεί να ξαναζήσει το παρελθόν. Το μέλλον είναι αυτό που ανοίγεται μπροστά μας. Μας επιφυλάσσεται η λαμπρότερη εποχή. Ο Ιεχωβά έχει θέσει ενώπιόν μας τη ζωή—την αιώνια ζωή—σε έναν παγγήινο παράδεισο γεμάτο ανθρώπους που θα αγαπούν αληθινά ο ένας τον άλλον. Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά στη Μαδαγασκάρη είναι αποφασισμένοι να έχουν προσηλωμένα τα μάτια τους σε αυτόν το στόχο.

[Ολοσέλιδη εικόνα στη σελίδα 224]

[Εικόνες στη σελίδα 230]

(1) Ραμπιάζι Νοέλ, (2) Ρόμπερτ Νίσμπετ, (3) Μπερτ Μακ Λάκι, (4) Άνταμ Λιζιάκ, (5) Εντουάρ Μαρλό, (6) Ναρσίς Μαρλό

[Εικόνα στη σελίδα 233]

Ράιμο και Βέρα Κουόκανεν

[Εικόνα στη σελίδα 235]

Ο Αντριμουάρα Φελίξ, ένας από τους πρώτους ντόπιους ειδικούς σκαπανείς

[Εικόνα στη σελίδα 236]

Τα πάντα γίνονταν χειρωνακτικά

[Εικόνα στη σελίδα 237]

Η Ραζουμαλάλα Λουίζ, παλιά μεταφράστρια

[Εικόνα στη σελίδα 245]

Ο Αντριαμάζι Τεοντόρ διδάσκει μαλγασικά σε νέους ιεραποστόλους

[Εικόνες στη σελίδα 251]

Το αποπερατωμένο συγκρότημα του τμήματος και η Επιτροπή του Τμήματος (από αριστερά προς τα δεξιά): Ελέχα, Ράιμο Κουόκανεν, Ντιρατζλάλ Μπαγκβάντζι