Σελίδα Δύο

Τις καθημερινές, κάθε πρωί εκατομμύρια φασκιωμένα νήπια οδηγούνται αγουροξυπνημένα σε βρεφονηπιακούς σταθμούς. Για αρκετά πιτσιρίκια η μετάβαση από το σπίτι στον παιδικό σταθμό δεν παρουσιάζει δυσκολίες.

Τα μωρά που έχουν συνηθίσει σ’ αυτή τη ρουτίνα, αντιδρούν με αισθήματα στοργής—ή και απάθειας. Τα νιόφερτα μωρά μπορεί να βάζουν τα κλάματα και να μη λένε να ξεκολλήσουν από τη μητέρα τους. Όμως, συνήθως λίγα καθησυχαστικά λόγια από τη μαμά είναι αρκετά για να σταματήσουν τα δάκρυα. Αν όχι, κάποια βρεφονηπιαγωγός θα αναλάβει να παρηγορήσει το μωρό· κι αυτό επειδή, όσο κι αν κλαίει το μωρό, η μαμά πρέπει να πάει στη δουλειά της. Για τις υπόλοιπες δέκα ώρες, ο βρεφονηπιακός σταθμός θα πρέπει να πάρει τη θέση της μαμάς . . .

‘Ποιος θα Προσέχει τα Παιδιά Μας;’

Σ’ ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ η άνευ προηγουμένου εισβολή των γυναικών στην αγορά εργασίας δημιούργησε την ανάγκη για βρεφονηπιακούς σταθμούς. «Στην αγορά εργασίας, η ομάδα με τον μεγαλύτερο ρυθμό αύξησης», λέει η ειδικός Άλισον Κλαρκ-Στιούαρτ, «είναι οι μητέρες παιδιών προσχολικής ηλικίας και ειδικότερα οι μητέρες παιδιών ηλικίας κάτω των τριών ετών. Αυτό το φαινόμενο είναι έντονο και παγκόσμιο».

Βέβαια, το να βρεθεί κάποιο έμπιστο άτομο που να φροντίζει τα παιδιά ενόσω λείπει η μητέρα, είναι πιο εύκολο στα λόγια παρά στην πράξη. Οι συγγενείς σπάνια προσφέρονται. Συνήθως, όταν για τη φροντίδα των παιδιών επιστρατεύονται φίλοι και γείτονες, αυτό απαιτεί περίπλοκες διευθετήσεις και στις καλύτερες περιπτώσεις αποδεικνύεται ότι συχνά τέτοια μέτρα είναι προσωρινά και δημιουργούν σύγχυση στα παιδιά. Δεν είναι εύκολο να βρεθούν αξιόπιστες μισθωτές μπέιμπι-σίτερ ούτε παραμάνες—και τα περισσότερα ζευγάρια δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να τις προσλάβουν.

Η κατάσταση δεν είναι λιγότερο προβληματική στις αναπτυσσόμενες χώρες. Οι γυναίκες στη Νιγηρία συνήθιζαν να μεταφέρουν τα μωρά τους στην πλάτη ενώ εργάζονταν. Αλλά όλο και περισσότερες Αφρικάνες εγκαταλείπουν τις δουλειές στο σπίτι και στα κτήματα και εργάζονται σε γραφεία, καταστήματα και εργοστάσια, χώρους όπου δεν έχουν τη δυνατότητα να κουβαλάνε το παιδί τους δεμένο στην πλάτη τους. Στο παρελθόν, οι γυναίκες έβρισκαν πάντα κάποιον από τη διευρυμένη τους οικογένεια που να είναι πρόθυμος να προσέχει τα παιδιά τους όσο θα έλειπαν. Αλλά, σύμφωνα με την εφημερίδα του Λάγος της Νιγηρίας, Sunday Times, «εξαιτίας της δωρεάν στοιχειώδους εκπαίδευσης και της προσφοράς χειρωνακτικών εργασιών που δεν απαιτούν ιδιαίτερα προσόντα, και οι τελευταίοι των [διαθέσιμων συγγενών] που θα μπορούσαν να προσέχουν τα παιδιά στο σπίτι έχουν εξαφανιστεί». Η εφημερίδα σύστησε: «Ίσως η λύση του προβλήματος να βρίσκεται στους καλά οργανωμένους Βρεφονηπιακούς Σταθμούς».

Ναι, ο αριθμός των γονέων που προτιμούν να αναθέτουν τη φροντίδα των παιδιών τους σε παιδικές στέγες και σε βρεφονηπιακούς σταθμούς αυξάνει με ραγδαίο ρυθμό. Στο κάτω-κάτω, γενικά αυτά τα μέρη είναι αξιόπιστα, βολικά και φτηνότερα από μια μπέιμπι-σίτερ. Δίνουν την ευκαιρία στα παιδιά να έρχονται σε επαφή με άλλα παιδιά της ηλικίας τους. Παρέχουν θρεπτικά γεύματα μαζί με ψυχαγωγικά και μορφωτικά προγράμματα. Όπως είπε στο Ξύπνα! η Ντελόρες Αλεξάντερ, σύμβουλος στον τομέα της βρεφονηπιακής φροντίδας, «η βρεφονηπιακή φροντίδα αποτελεί βοήθεια για ολόκληρη την οικογένεια».

Μολαταύτα, ορισμένοι φοβούνται ότι το σημερινό ρεύμα υπέρ της βρεφονηπιακής φροντίδας μπορεί να έχει επικίνδυνες επιπτώσεις στα παιδιά. Είναι δικαιολογημένη αυτή η ανησυχία; Χρειάζεται να είναι ενημερωμένοι οι γονείς ώστε να γνωρίζουν όλα τα γεγονότα όταν θα χρειαστεί να πάρουν απόφαση για τα ίδια τα παιδιά τους.

Η Διαμάχη Γύρω από τη Βρεφονηπιακή Φροντίδα

Ο χώρος είναι ευχάριστος. Οι αίθουσες παιχνιδιού είναι βαμμένες με χαρούμενα χρώματα και στολισμένες με πόστερ και με ζωγραφιές που έφτιαξαν τα πιτσιρίκια. Στα ράφια είναι αραδιασμένα με τάξη τα παιχνίδια. Και όλος ο χώρος δονείται από τις φωνές των παιδιών.

«Φροντίζουμε για 130 περίπου παιδιά», λέει η Μπερνίς Σπενς, η γυναίκα που σαν μάνα έχει την επίβλεψη αυτού του βρεφονηπιακού σταθμού. Από πού προέρχονται αυτά τα παιδιά; «Κυρίως, είναι παιδιά εργαζόμενων γονέων που ζουν εδώ στη γειτονιά. Και το προσωπικό; Μερικοί είναι διπλωματούχοι δάσκαλοι».

ΕΝΑΣ βρεφονηπιακός σταθμός που βρίσκεται σε καλά χέρια και που είναι επανδρωμένος με περιποιητικό και ικανό προσωπικό, σου αφήνει θαυμάσιες εντυπώσεις. Οι γονείς δεν ανησυχούν όταν τέτοια κέντρα έχουν αναλάβει τη φροντίδα των παιδιών τους. Παρ’ όλα αυτά, οι βρεφονηπιακοί σταθμοί βρίσκονται στο επίκεντρο θυελλώδους διαμάχης! Γιατί; Κατ’ αρχή, οι σωστοί σταθμοί δεν αποτελούν τον κανόνα. Σε μερικούς απ’ αυτούς η συντήρηση, η διαχείριση και το προσωπικό είναι ανεπαρκή, και τα παιδιά στριμώχνονται εκεί μέσα σαν παστές σαρδέλες.

Γενικά, οι δημόσιοι βρεφονηπιακοί σταθμοί στην πόλη της Νέας Υόρκης, είναι ποιοτικοί. Αλλά για το 1987, τα έξοδά τους θα φτάσουν περίπου τα 201 εκατομμύρια δολάρια (περ. 28,5 δισ. δρχ.)—πάνω από 4.800 δολάρια (περ. 680.000 δρχ.) για κάθε παιδί! Παρόμοια, σε χώρες όπως η Σουηδία, όπου η κυβέρνηση διαθέτει μεγάλα ποσά προϋπολογισμού για τη βρεφονηπιακή φροντίδα, το υψηλό ποιοτικό επίπεδο της φροντίδας αυτής αποτελεί τον κανόνα. Αλλά στον Τρίτο Κόσμο, ακόμα και σε μερικές κοινότητες των Η.Π.Α. οι δημόσιες δαπάνες για τη βρεφονηπιακή φροντίδα είναι ανεπαρκείς. Σαν συνέπεια, τα παιδιά λαβαίνουν φροντίδα μάλλον χαμηλής ποιότητας.

Πωλείται Παιδική Φροντίδα

Τα παραπάνω αληθεύουν ακόμα και για ιδιωτικούς βρεφονηπιακούς σταθμούς. Ασφαλώς, υπάρχουν αρκετοί τέτοιοι σταθμοί θαυμάσιας ποιότητας. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, με σκοπό την περικοπή των δαπανών, διορίζονται λιγότεροι νηπιαγωγοί για περισσότερα παιδιά. Ή, πάλι για τον ίδιο λόγο, οι μισθοί που προσφέρονται κυμαίνονται λίγο πιο πάνω από το χαμηλότερο ημερομίσθιο, με αποτέλεσμα να μην προσλαμβάνονται επαγγελματίες που έχουν λάβει την καλύτερη δυνατή εκπαίδευση.

Είναι αλήθεια ότι μερικά άτομα που εργάζονται σε βρεφονηπιακούς σταθμούς ανέχονται το χαμηλό μισθό απλώς επειδή αγαπούν τα παιδιά. Αλλά τι συμβαίνει όταν δεν υπάρχει τέτοιου είδους αφοσίωση; Η περίπτωση του Σάμιουελ και της γυναίκας του παρέχει την απάντηση. Αυτό το ζευγάρι διαχειριζόταν ένα βρεφονηπιακό σταθμό στο Λάγος της Νιγηρίας—μέχρι που αισθάνθηκαν την υποχρέωση να τον κλείσουν. Ο Σάμιουελ θυμάται: «Όταν η γυναίκα μου πήγαινε έξω για ψώνια ή για κάποιο άλλο λόγο, γύριζε και διαπίστωνε ότι οι βοηθοί δεν είχαν φροντίσει τα παιδιά».—Βλέπε πλαίσιο σελίδα 6.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι ιδιωτικοί σταθμοί έχουν να αντιμετωπίσουν και τους εξονυχιστικούς ελέγχους των αρμόδιων κρατικών υπηρεσιών. Αλλά το περιοδικό Newsweek αναφέρει: «Στις περισσότερες περιπτώσεις οι προϋποθέσεις για να αποκτήσει κανείς άδεια για βρεφονηπιακό σταθμό είναι ελαστικές και οι αρμόδιες υπηρεσίες των πολιτειών δεν έχουν ούτε τα κεφάλαια ούτε το ανθρώπινο δυναμικό για να ελέγξουν τις επιχειρήσεις που προσφέρουν βρεφονηπιακή φροντίδα».

Παιδική Στέγη

Συναφής με τους βρεφονηπιακούς σταθμούς είναι η παιδική στέγη, δηλαδή ιδιωτικά σπίτια που αναλαμβάνουν τη φροντίδα μικρών ομάδων παιδιών. Η δημοτικότητα της παιδικής στέγης είναι τεράστια επειδή προσφέρει υπηρεσίες με χαμηλότερο κόστος απ’ ό,τι οι βρεφονηπιακοί σταθμοί, με αποτέλεσμα στις Η.Π.Α. σχεδόν τα τρία τέταρτα των παιδιών που τυγχάνουν φροντίδας έξω από το σπίτι να βρίσκονται σε κάποια παιδική στέγη. Συνήθως, η ‘μητέρα-βρεφονηπιαγωγός’ είναι η ίδια γονέας.

Η παιδική στέγη έχει τη δυνατότητα να παρέχει στο παιδί σπιτική ατμόσφαιρα, ίσως κάποια περιποιητική γυναίκα που να το φροντίζει και επίσης τη συντροφιά μιας μικρής ομάδας παιδιών. Αλλά συνήθως αυτοί οι χώροι δεν ελέγχονται όσο θά ’πρεπε. Γι’ αυτό, η εφημερίδα του Τορόντο Globe and Mail αναφέρει ότι η ποιότητα των χώρων παιδικής στέγης κυμαίνεται από «άριστη μέχρι απερίγραπτη». Το δέκα τοις εκατό αυτών των σπιτιών δεν ήταν ασφαλή για τα παιδιά.

Βρεφονηπιακή Φροντίδα—Πώς Επηρεάζει τα Παιδιά;

Εξαιτίας του γεγονότος ότι η ποιότητα της βρεφονηπιακής φροντίδας κυμαίνεται από «άριστη μέχρι απερίγραπτη», δεν είναι εύκολο για τους ερευνητές να καθορίσουν με ακρίβεια την επίδραση που έχει στα παιδιά. Βέβαια, οι υποστηρικτές της βρεφονηπιακής φροντίδας μιλούν με αισιοδοξία. Η Άλισον Κλαρκ-Στιούαρτ στο βιβλίο της Daycare (Βρεφονηπιακή Φροντίδα), αναφέρει: «Οι μελέτες που έγιναν στον Καναδά, στην Αγγλία, στη Σουηδία, στην Τσεχοσλοβακία και στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ενθαρρυντικά αποτελέσματα· δείχνουν ότι η φροντίδα που προσφέρεται στις καθώς πρέπει βρεφονηπιακές εγκαταστάσεις δεν έχει καμιά εμφανή επιζήμια επίδραση στη διανοητική ανάπτυξη των παιδιών». Μάλιστα μερικές μελέτες δείχνουν ότι τα παιδιά που προέρχονται από οικογένειες χαμηλού εισοδήματος ωφελούνται από τα διανοητικά ερεθίσματα που δέχονται στους χώρους βρεφονηπιακής φροντίδας!

Ωστόσο, οι ερευνητές Μπέλσκυ και Στάινμπεργκ προειδοποιούν: «Στη συντριπτική τους πλειονότητα, οι έρευνες στον τομέα της βρεφονηπιακής φροντίδας έχουν διεξαχθεί σε σταθμούς που ή ανήκουν σε πανεπιστήμια ή έχουν στενή σχέση με πανεπιστήμια, στους οποίους η αναλογία προσωπικό/παιδιά είναι μεγάλη και οι οποίοι έχουν προσεγμένα προγράμματα. . . . Όμως, στις περισσότερες περιπτώσεις η βρεφονηπιακή φροντίδα που είναι διαθέσιμη στους γονείς της χώρας [Η.Π.Α.], χωρίς αμφιβολία δεν είναι τέτοιου είδους και ίσως να μην είναι τέτοιας ποιότητας». Επομένως, πώς τα περνάνε τα παιδιά που βρίσκονται στους συνήθεις βρεφονηπιακούς χώρους; Οι Μπέλσκυ και Στάινμπεργκ κατάληξαν στο εξής συμπέρασμα: «Η γνώση μας πάνω στις επιπτώσεις που έχει η βρεφονηπιακή φροντίδα στα παιδιά είναι απελπιστικά ανεπαρκής».—Περιοδικό Child Development (Παιδική Ανάπτυξη), Τόμος 49, σελίδες 929, 930.

Ακόμα λιγότερα είναι γνωστά σχετικά με την επίδραση των χώρων παιδικής στέγης—οι οποίοι αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό της προσφερόμενης φροντίδας. Υπάρχει η άποψη ότι η μητέρα-βρεφονηπιαγωγός μάλλον δεν κάνει και πολλά για να επιταχύνει τη διανοητική και τη συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού· ίσως το μόνο για το οποίο νοιάζεται είναι να ταΐζει και να επιτηρεί το παιδί μέχρι να γυρίσει η μητέρα του. Γι’ αυτό το λόγο, τα παιδιά που πηγαίνουν σε παιδική στέγη τέτοιου είδους, συνήθως περνούν τη μέρα τους χωμένα σε μια πολυθρόνα μπροστά σε μια τηλεόραση.

Λίγα είναι επίσης γνωστά για το πώς η βρεφονηπιακή φροντίδα επιδρά στο συναισθηματικό δεσμό ανάμεσα στη μητέρα και στο παιδί ή για το βαθμό στον οποίο το παιδί δένεται υπερβολικά μ’ εκείνους που το φροντίζουν στο σταθμό. Ωστόσο, ορισμένα τεστ που έχουν γίνει, δείχνουν πως όταν τα παιδιά έχουν να διαλέξουν ανάμεσα στη μητέρα τους και στο άτομο που τα φροντίζει στο σταθμό, τα περισσότερα παιδιά εξακολουθούν να προτιμούν τη μητέρα τους.

Τα Προβλήματα που Προκύπτουν από την Επαφή με Συνομήλικους

Ένα από τα οφέλη της βρεφονηπιακής φροντίδας είναι ότι τα παιδιά μαθαίνουν να τα πηγαίνουν καλύτερα στις σχέσεις τους με τους συνομήλικούς τους. Ωστόσο, το νόμισμα έχει δυο πλευρές. Ένα Βιβλικό ρητό λέει: «Φθείρουσι τα καλά ήθη αι κακαί συναναστροφαί». (1 Κορινθίους 15:33) Έρευνες που έγιναν στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην Ευρώπη δείχνουν ότι σε σύγκριση με τα παιδιά που μεγαλώνουν στο σπίτι, τα παιδιά που λαβαίνουν βρεφονηπιακή φροντίδα έχουν την τάση να είναι ‘περισσότερο επιθετικά, λιγότερο συνεργατικά με τους ενήλικους, περισσότερο αυταρχικά, λιγότερο υπάκουα και ότι η τιμωρία δεν τα επηρεάζει και τόσο’.

Η Άλισον Κλαρκ-Στιούαρτ ισχυρίζεται ότι αυτή η συμπεριφορά, στην πραγματικότητα «φανερώνει μεγαλύτερη ωριμότητα και κοινωνικότητα και δεν είναι κάτι για το οποίο να ανησυχεί κανείς». Αλλά αυτό μπορεί να μην αρκεί για να καθησυχάσει τους γονείς που βλέπουν ένα πρώην ήρεμο παιδί να ξεσπάει σε βρισιές, ειδικά αν αυτοί οι γονείς προσπαθούν να ενσταλάξουν στο παιδί τους Βιβλικές αρχές.—Εφεσίους 4:29.

Κίνδυνοι για την Υγεία

Η βρεφονηπιακή φροντίδα εγκυμονεί επίσης κινδύνους για την υγεία. Τα Κέντρα Ελέγχου των Ασθενειών στις Η.Π.Α. (CDC) αναφέρουν «την αυξανόμενη ανάγκη που υπάρχει να τεθούν υπό έλεγχο λοιμώδεις ασθένειες που προσβάλλουν συχνά τα παιδιά που λαβαίνουν βρεφονηπιακή φροντίδα». Οι ονομαζόμενες ασθένειες της βρεφονηπιακής φροντίδας περιλαμβάνουν την ηπατίτιδα τύπου Α, τη σιγγέλωση (μια σοβαρή εντερική διαταραχή) και τον Αιμόφιλο της γρίπης τύπου Β (μια βακτηριδιακή λοίμωξη). Συνηθισμένα συμπτώματα είναι επίσης η διάρροια και ο πυρετός. Για τις ασθένειες ευθύνεται το γεγονός ότι συγκεντρώνονται πολλά μικρά παιδιά που έχουν τη συνήθεια να βάζουν τα πάντα στο στόμα τους και που δεν έχουν μάθει κατάλληλες συνήθειες στην τουαλέτα.

Βέβαια, σ’ έναν καλό βρεφονηπιακό σταθμό δίνεται η δέουσα προσοχή σε κατάλληλα μέτρα για την προστασία της υγείας. «Μαθαίνουμε τα παιδιά να πλένουν τα χέρια τους μετά τη χρήση της τουαλέτας», εξήγησε η Ντελόρες Αλεξάντερ, σύμβουλος βρεφονηπιακής φροντίδας. «Και δεν δεχόμαστε παιδιά που γνωρίζουμε ότι είναι άρρωστα». Η διευθύντρια του Οίκου Γουίλομπι, Μπερνίς Σπενς, πρόσθεσε: «Αν στη διάρκεια της μέρας αρρωστήσει κάποιο παιδί, τότε φωνάζουμε το γονέα του και του λέμε να το πάρει σπίτι». Ανάμεσα στα σημαντικά προληπτικά μέτρα συγκαταλέγονται οι τακτικές ιατρικές εξετάσεις του προσωπικού και των παιδιών.

Μολαταύτα, η ερευνήτρια Κλαρκ-Στιούαρτ παραδέχεται: «Τα παιδιά που βρίσκονται σε βρεφονηπιακούς χώρους έχουν συχνότερα γρίπη, εξανθήματα, κρυολόγημα και βήχα απ’ ό,τι τα παιδιά που μένουν σπίτι . . . Ίσως το τίμημα που είναι πρόθυμη να πληρώσει μια μητέρα, όταν βάζει το παιδί της σ’ ένα βρεφονηπιακό σταθμό ενόσω εκείνη δουλεύει, να είναι η μύτη του παιδιού της που τρέχει». Αλλά, έχοντας υπόψη τα παραπάνω, φαίνεται ότι η βρεφονηπιακή φροντίδα εγκυμονεί κινδύνους με συνέπειες μεγαλύτερες από μια μύτη που τρέχει. Τι σημαίνουν λοιπόν, όλα αυτά για μια μητέρα που πιστεύει ότι πρέπει να εργαστεί;

[Πλαίσιο στη σελίδα 6]

Βρεφονηπιακή Φροντίδα και Σεξουαλική Κακοποίηση

Πρόσφατα έχει δοθεί μεγάλη δημοσιότητα σε σκάνδαλα σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών στα οποία έχουν αναμειχθεί άτομα που εργάζονται σε βρεφονηπιακούς χώρους. Μήπως οι βρεφονηπιακοί σταθμοί αποτελούν πεδίο δράσης για τους παιδεραστές και τους παιδοπορνογράφους;

Αυτή η ερώτηση δημιουργεί ισχυρές αντιδράσεις εκ μέρους ορισμένων εργαζομένων σε βρεφονηπιακούς χώρους. «Στ’ αλήθεια θυμώνω όταν τ’ ακούω αυτό», είπε η Μπερνίς Σπενς, διευθύντρια ενός βρεφονηπιακού σταθμού. «Δεν θα μου άρεσε καθόλου να δω τη βρεφονηπιακή φροντίδα ν’ αποκτάει κακό όνομα. Οι περισσότεροι από τους εργαζόμενους στον τομέα της βρεφονηπιακής φροντίδας που γνωρίζω, είναι άτομα με αφοσίωση—νοιάζονται για τα παιδιά».

Ωστόσο, οι υπεύθυνοι διευθυντές έχουν λάβει αυστηρά μέτρα. Το Ξύπνα! μίλησε με την Ντόμπι Φλάουερς, υποδιευθύντρια της Υπηρεσίας για την Ανάπτυξη του Παιδιού, στη Νέα Υόρκη. Τα προγράμματα βρεφονηπιακής φροντίδας που βρίσκονται κάτω από την εποπτεία της περιλαμβάνουν πάνω από 40.000 παιδιά. Η κ. Φλάουερς είπε: «Εξετάζουμε εξονυχιστικά το προσωπικό που εργάζεται στα προγράμματά μας. Ελέγχουμε για να δούμε μήπως κάποιος έχει ποινικό μητρώο βεβαρυμένο με εγκλήματα ή με σεξουαλική κακοποίηση παιδιών. Και από το 1984, είναι υποχρεωτικό να παίρνονται τα δαχτυλικά αποτυπώματα όλων των εργαζομένων στον τομέα της βρεφονηπιακής φροντίδας».

Μήπως οι εργασίες στον τομέα της βρεφονηπιακής φροντίδας προσελκύουν παιδεραστές; Η κ. Φλάουερς απάντησε: «Μπορείς να βρεις παιδεραστές στον κλήρο, στον κλάδο των νομικών, ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς. Η μορφή του παιδεραστή βρίσκεται ανάμεσα σε ανθρώπους κάθε εισοδήματος, απασχόλησης, φυλής και εθνικότητας». Παρ’ όλα αυτά, όπως το θέτει ο Δρ Ρόναλντ Σάμιτ, ψυχολόγος με ειδίκευση στη θεραπεία των σεξουαλικά κακοποιημένων παιδιών, «Ο κίνδυνος εκμετάλλευσης ενός παιδιού αυξάνει όσο το παιδί απομακρύνεται από τη φυσική του μητέρα».

Τι θα πρέπει λοιπόν, να κάνουν οι γονείς που έχουν τα παιδιά τους σε βρεφονηπιακούς χώρους; «Να ακούτε προσεκτικά το παιδί σας!» λέει η Ντόμπι Φλάουερς. «Καθήστε και μιλήστε με το παιδί σας. Να προσέχετε τυχόν αλλαγές στη συμπεριφορά του ή σημεία κατάθλιψης, όπως είναι η νυκτερινή ακράτεια ή κάποια ξαφνική απροθυμία να πάει στο βρεφονηπιακό σταθμό». Η γονική επαγρύπνηση και η εκπαίδευση του παιδιού αποτελούν τα καλύτερα όπλα ενάντια στη σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών.—Βλέπε Ξύπνα! 22 Ιουνίου 1985, «Σεξουαλική Κακοποίηση Παιδιών—Μπορείτε να Προστατέψετε το Παιδί Σας».

[Εικόνα στη σελίδα 5]

Πώς επιδρά η βρεφονηπιακή φροντίδα στο συναισθηματικό δεσμό ανάμεσα στη μητέρα και στο παιδί;

Βρεφονηπιακή Φροντίδα—Πώς να Διαλέξετε το Καλύτερο για το Παιδί Σας!

ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ της βρεφονηπιακής φροντίδας είναι περίπλοκο. Για πολλές οικογένειες, η βρεφονηπιακή φροντίδα καλύπτει κάποια πραγματική ανάγκη. Παράλληλα έχουν δημιουργηθεί ανησυχητικά ερωτήματα σχετικά με την επίδραση που έχει πάνω στα παιδιά. Επομένως, οι γονείς πρέπει να αντιμετωπίσουν το γεγονός ότι η βρεφονηπιακή φροντίδα έχει θετικές και αρνητικές πλευρές, και ότι δεν προσφέρει σε όλες τις περιπτώσεις φροντίδα ποιότητας. Οι γονείς θα πρέπει να σκεφτούν σοβαρά πριν στείλουν το παιδί τους σε κάποιο βρεφονηπιακό κέντρο.

‘Τι Είναι το Καλύτερο για τα Βρέφη;’

Για παράδειγμα, μήπως το παιδί σας είναι μικρό βρέφος; Μερικοί ειδικοί, όπως ο αναγνωρισμένος ψυχολόγος Μπάρτον Γουάιτ, διαφωνούν ριζικά με την ένταξη των βρεφών στη βρεφονηπιακή φροντίδα. Ο Γουάιτ είπε στο Ξύπνα!: «Στη διάρκεια των πρώτων έξι μηνών της ζωής, τα παιδιά που δέχονται απλόχερα απεριόριστη φροντίδα είναι εκείνα που αναπτύσσονται καλύτερα· εκείνα που λαβαίνουν την κατάλληλη προσοχή όταν βρίσκονται σε δύσκολη θέση και εκείνα που χαίρονται το παιχνίδι με κάποιον που πιστεύει ότι τίποτα στον κόσμο δεν είναι πιο σπουδαίο από αυτό το παιδί!

»Όταν το παιδί αρχίζει να μπουσουλάει στην ηλικία των έξι-εφτά μηνών», συνεχίζει ο Δρ Γουάιτ, «έχει ανάγκη να τρέχει στην αγκαλιά κάποιου που δεν σκέφτεται τίποτα άλλο παρά το παιδί του! Αυτό είναι απαραίτητο για να τεθεί σε λειτουργία η φυσική διαδικασία μάθησης, για να ικανοποιηθεί η περιέργειά του, για να αυξηθεί ο ενθουσιασμός του, για να γίνουν όλα εκείνα τα πράγματα που συμβάλλουν στην ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου ανθρώπινου όντος. Το παιδί δεν λαβαίνει αυτή την υποστήριξη από άτομα που αντικαθιστούν τους γονείς του. Τέτοιου είδους ενδιαφέρον σπάνια δείχνεται από κάποιον άλλο εκτός από τους γονείς ή τους παππούδες και τις γιαγιάδες».

Ένας αρχαίος προφήτης ρώτησε: «Δύναται γυνή να λησμονήση το θηλάζον βρέφος αυτής, ώστε να μη ελεήση το τέκνον της κοιλίας αυτής;» (Ησαΐας 49:15) Η μητέρα με προθυμία ανταποκρίνεται στην κυριολεκτικά ακόρεστη δίψα του μωρού για αγάπη και φροντίδα. Θα μπορέσει όμως, ένα άτομο, μισθωμένο—που έχει να φροντίσει πολλά παιδιά που κλαίνε ζητώντας να τα προσέξουν—να ανταποκριθεί όπως ο γονέας; Η Αγία Γραφή μιλάει για τον τρόπο που «η τροφός περιθάλπει τα εαυτής τέκνα». (1 Θεσσαλονικείς 2:7) Παρ’ ότι δεν είναι σε θέση όλες οι μητέρες να θηλάσουν τα παιδιά τους, ο θηλασμός ενισχύει το δεσμό μεταξύ μητέρας και παιδιού. Είναι δυνατόν ένα παιδί που βρίσκεται σε βρεφονηπιακό σταθμό να τραφεί μ’ αυτόν τον τρόπο;

Εξετάστε τις Προτεραιότητές σας

Γι’ αυτό, μερικοί γιατροί συνιστούν να καθυστερήσει η ένταξη ενός μωρού στη βρεφονηπιακή φροντίδα μέχρι να φτάσει αυτό τουλάχιστον στην ηλικία των τεσσάρων μηνών. Ωστόσο, ο Δρ Γουάιτ συστήνει ότι τα μωρά μπορούν να αφεθούν «περιστασιακά και μόνο στα χέρια κάποιας μπέιμπι-σίτερ στη διάρκεια των πρώτων έξι μηνών της ζωής τους. Κατόπιν, όχι παραπάνω από τρεις με τέσσερις ώρες βρεφονηπιακής φροντίδας υψηλής ποιότητας τη μέρα».

Ας υποθέσουμε ότι η βρεφονηπιακή φροντίδα δεν είναι καλή για τα βρέφη. Δεν είναι λογικό να σκεφτούμε πώς, όταν τα βρέφη μεγαλώσουν, θα ξεπεράσουν τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν; Ο Δρ Γουάιτ επαναστατεί μ’ αυτή την αντίληψη: «Αυτό ισοδυναμεί με τυχερό παιχνίδι. Δεν σκοπεύω να παίξω στα ζάρια το μέλλον των παιδιών μου και ούτε θα το συνιστούσα για οποιονδήποτε άλλον».

Αν και πολλοί προτιμούν να μην πάρουν μια τόσο απόλυτη θέση, δεν είναι εύκολο να αγνοήσουμε τα αισθήματα του Δρ Γουάιτ. Εντούτοις, οι γονείς—και όχι οι ερευνητές—είναι εκείνοι που πρέπει να αποφασίσουν τι είναι το καλύτερο γι’ αυτούς και τα παιδιά τους, και συχνά υπερισχύουν οι οικονομικοί παράγοντες. Έτσι, μερικοί αφού ζυγίσουν με προσοχή όλους τους παράγοντες που περιλαμβάνονται, μπορεί παρ’ όλα αυτά να αποφασίσουν να χρησιμοποιήσουν για το βρέφος τους τις υπηρεσίες κάποιας μορφής βρεφονηπιακής φροντίδας.—Βλέπε σελίδα 10.

Ωστόσο, άλλοι μπορεί να είναι σε θέση να επανεξετάσουν τις προτεραιότητές τους. Στο κάτω-κάτω, τα παιδιά περνούν τη βρεφική ηλικία μόνο μια φορά στη ζωή τους. Η ευκαιρία να λάβει το παιδί εκπαίδευση από τη ‘βρεφική του ηλικία’ περνάει γρήγορα. (2 Τιμόθεον 3:15) Αν για μερικούς δεν φαίνεται πρακτικό να αναβάλουν την κοσμική εργασία για μερικά χρόνια—ή απλώς να ζουν με λιγότερα εισοδήματα—τότε μπορεί να αποφασίσουν να εργάζονται λίγες ώρες. Αυτό δίνει στους γονείς τη δυνατότητα να εξακολουθούν να φέρουν την κύρια ευθύνη της φροντίδας των παιδιών τους.

Τι Είδος Βρεφονηπιακής Φροντίδας να Διαλέξετε

Είναι ασφαλές για τα κάπως μεγαλύτερα μωρά να μπουν σε κάποιον βρεφονηπιακό σταθμό; Οι ερευνητές είναι διχασμένοι, αλλά οι περισσότεροι συμφωνούν ότι η ικανότητα του παιδιού να αντέξει το χωρισμό από τους γονείς του αυξάνεται ανάλογα με την ηλικία του. Όμως, και σ’ αυτή την περίπτωση, οι γονείς πρέπει να αποφασίσουν αν το δικό τους παιδί μπορεί να δεχτεί τη βρεφονηπιακή φροντίδα. Και αν ναι, αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να το βάλουν στον πρώτο τυχόντα βρεφονηπιακό σταθμό ή στην πρώτη παιδική στέγη που θα συναντήσουν. Η Ντόμπι Φλάουερς, υποδιευθύντρια της Υπηρεσίας για την Ανάπτυξη του Παιδιού, στη Νέα Υόρκη, συμβουλεύει: «Να διαλέξετε με μεγάλη προσοχή τον βρεφονηπιακό σταθμό. Τι φήμη έχει ο συγκεκριμένος σταθμός στην κοινότητα; Είναι ο εξοπλισμός και τα παιχνίδια ανάλογα με την ηλικία του παιδιού σας; Είναι ο σταθμός περιποιημένος και καθαρός; Τι τίτλους σπουδών έχει το προσωπικό;»

Ναι, το πιο σημαντικό στοιχείο στον τομέα της παιδικής φροντίδας είναι το προσωπικό—και όχι ο φανταχτερός εξοπλισμός και τα παιχνίδια. Γι’ αυτό, να επισκεφθείτε αρκετούς βρεφονηπιακούς σταθμούς και χώρους παιδικής στέγης και να παρατηρήσετε αυτοπροσώπως τον τρόπο με τον οποίο το προσωπικό συμπεριφέρεται στα παιδιά—και συγκεκριμένα στο δικό σας παιδί. Ρωτήστε: Είναι μόνιμο το προσωπικό; Τι είδους γεύματα σερβίρονται; Για πόσα παιδιά φροντίζει ο/η κάθε βρεφονηπιαγωγός; (Όσο λιγότερα τόσο το καλύτερο.) Φαίνονται ευτυχισμένα και ευδιάθετα τα παιδιά; Πληρεί ο σταθμός ή η παιδική στέγη τις τοπικές προϋποθέσεις και τους κανόνες ασφάλειας; Ποιο είναι το καθημερινό πρόγραμμα;

Δεν θα έχετε χωρίς λόγο αισθήματα ενοχής, αν γνωρίζετε ότι έχετε διαλέξει το καλύτερο είδος παιδικής φροντίδας που είναι διαθέσιμο—και που ανταποκρίνεται στα οικονομικά σας.

Πώς να Επωφεληθείτε Πλήρως από τη Βρεφονηπιακή Φροντίδα

Τώρα που βρήκατε κάποια κατάλληλη παιδική στέγη ή βρεφονηπιακό σταθμό, μην αρχίσετε απλώς να ‘ξεφορτώνεστε’ το παιδί σας εκεί. Εξηγήστε του γιατί πρέπει να βρίσκεται εκεί. Διαβεβαιώστε το ότι δεν το έχετε εγκαταλείψει. Στην αρχή, πριν το αφήσετε να περνάει ολόκληρη τη μέρα του στο σταθμό ή στη στέγη, μπορείτε να διευκολύνετε την προσαρμογή του στην καινούρια κατάσταση, με το να πάτε αρκετές φορές μαζί του στο σταθμό και να το αφήνετε εκεί όλο και περισσότερη ώρα. Και, όταν πηγαίνετε το παιδί σας εκεί το πρωί, «μην το πιέζετε! Διαθέστε χρόνο για να το ηρεμήσετε αν φαίνεται ταραγμένο» συμβουλεύει η διευθύντρια βρεφονηπιακού σταθμού Μπερνίς Σπενς.

Οι πρώην βρεφονηπιαγωγοί Γουίλιαμ και Γουέντι Ντρέσκιν προειδοποιούν: «Τα παιδιά μπορεί να αρχίσουν να πιστεύουν ότι δεν έχουν άλλη εκλογή και τότε θα αισθάνονται ‘εγκαταλειμμένα στο έλεος της μοίρας τους’. Μπορεί να σταματήσουν να εξωτερικεύουν τα αισθήματά τους στους βρεφονηπιαγωγούς ή στους γονείς τους, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι αυτά τα αισθήματα έχουν σβηστεί». Επομένως, πρέπει να παρακολουθείτε τον τρόπο με τον οποίο αντιδρά το παιδί σας στη βρεφονηπιακή φροντίδα. Διαθέστε χρόνο να συζητάτε μαζί τα γεγονότα της ημέρας. Ακούστε τα παράπονά του. (Παροιμίαι 21:13) Να είστε άγρυπνοι για να διακρίνετε σημάδια κατάθλιψης, όπως είναι οι εφιάλτες ή η νυκτερινή ακράτεια. «Κάθε παιδί αντιδρά διαφορετικά», εξήγησε η σύμβουλος βρεφονηπιακής φροντίδας, Ντελόρες Αλεξάντερ. «Και δεν είναι όλα τα παιδιά σε θέση να αντέξουν την ομαδική συμβίωση».

Οι Χριστιανοί γονείς χρειάζεται να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στα παιδιά τους. Για παράδειγμα, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά αποφεύγουν να συμμετέχουν σε δραστηριότητες που σχετίζονται με ορισμένες θρησκευτικές γιορτές. Μολονότι μπορεί να αγωνίζονται να διδάξουν στα παιδιά τους αυτή τη βασισμένη στη Γραφή στάση, τα προσχολικής ηλικίας παιδιά τους μπορεί να μην είναι σε θέση να συλλάβουν πλήρως τα ζητήματα που περιλαμβάνονται. Μπορεί να αναστατώνονται όταν εξαιρούνται από «διασκεδαστικές» δραστηριότητες. Γι’ αυτό, οι Χριστιανοί γονείς πρέπει να υποστηρίζουν τα παιδιά τους, γνωστοποιώντας στους βρεφονηπιαγωγούς ποιες ακριβώς δραστηριότητες δεν επιτρέπονται και εξετάζοντας εναλλακτικές λύσεις.a

Επίσης, οι Χριστιανοί γονείς προσέχουν μην τυχόν τα παιδιά τους αποκτήσουν ασεβή χαρακτηριστικά από άλλα παιδιά. Το βιβλίο Ακούοντας τον Μεγάλο Διδάσκαλο (έκδοση της Εταιρίας Σκοπιά) έχει βοηθήσει πολλούς γονείς να ενσταλάξουν ακόμα και σε πολύ μικρά παιδιά εκτίμηση για τις αρχές της ευσέβειας.

Μην επιτρέψετε στη διευθέτηση της βρεφονηπιακής φροντίδας να καταστρέψει το δεσμό της αγάπης ανάμεσα σε σας και στο παιδί σας. Η Αγία Γραφή μιλάει για μια γυναίκα ονόματι Άννα, η οποία παρ’ ότι ήταν μακριά από το μικρό της γιο, τον Σαμουήλ, για μεγάλα χρονικά διαστήματα, διατηρούσε στοργική σχέση μαζί του. (1 Σαμουήλ 2:18, 19) Ασφαλώς κι εσείς μπορείτε να πετύχετε το ίδιο, αν κάνετε σοφή χρήση του πολύτιμου χρόνου που βρίσκεστε μαζί με το παιδί σας στο τέλος της μέρας και τα σαββατοκύριακα. Πράγματι, αν δοθεί κατάλληλη προσοχή, αυτή η σχέση μπορεί να ευδοκιμήσει!

Ακόμα και στην καλύτερη περίπτωση, η βρεφονηπιακή φροντίδα αποτελεί απλώς ένα αντικατάστατο της φροντίδας μιας στοργικής μητέρας και ενός στοργικού πατέρα. Χωρίς αμφιβολία, δεν αποτελεί την ιδεώδη φροντίδα. Μέχρι να έρθει το υποσχεμένο νέο σύστημα του Θεού, όπου θα επικρατούν ιδεώδεις συνθήκες, πολλοί γονείς μπορεί να αναγκαστούν να χρησιμοποιήσουν τη βρεφονηπιακή φροντίδα. (2 Πέτρου 3:13· Ησαΐας 65:17-23) Αλλά, αν κι εσείς βρίσκεστε σ’ αυτή την ανάγκη, διαλέξτε την με προσοχή. Να παρακολουθείτε από κοντά τον τρόπο με τον οποίο επηρεάζει αυτή το παιδί σας—σωματικά, συναισθηματικά και πνευματικά. Στο κάτω-κάτω, τα παιδιά είναι κληρονομιά από τον Θεό.—Ψαλμός 127:3.

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο στη σελίδα 10]

Διάφοροι Τρόποι Παιδικής Φροντίδας—Τα Υπέρ και τα Κατά

Η συντριπτική πλειονότητα των γονέων χρησιμοποιούν πάρα πολλούς ‘ανεπίσημους’ τρόπους για να φροντίσουν για τα παιδιά τους. Ακολουθούν μερικοί απ’ αυτούς:

ΓΙΑΓΙΑΔΕΣ ΚΑΙ ΠΑΠΠΟΥΔΕΣ: Ορισμένοι πιστεύουν ότι, για τη φροντίδα των παιδιών, οι γιαγιάδες και οι παππούδες είναι οι καλύτεροι, αν εξαιρεθούν βέβαια οι γονείς. Ωστόσο, οι γιαγιάδες και οι παππούδες μπορεί να κουραστούν γρήγορα από την πρόσθετη ευθύνη καθώς το μωρό αρχίζει να μπουσουλάει. Και συχνά ξεσπούν διαμάχες από το γεγονός ότι υπάρχουν διαφορές σχετικά με τους κανόνες ανατροφής του παιδιού (‘Η γιαγιά ξέρει καλύτερα!’). Η Φρέντελ Μέιναρντ, στο βιβλίο της The Child Care Crisis (Κρίση στον Τομέα της Παιδικής Φροντίδας), λέει: «Ακριβώς επειδή [η γιαγιά] είναι μέλος της οικογένειας δεν δέχεται διαταγές και μπορεί να χρειάζεται να της μιλά κανείς ‘με το γάντι’. Αν η μπέιμπι-σίτερ που προσλάβατε χτυπάει το παιδί σας ή του δίνει καραμέλες αντί για τυρί φέτα, μπορείτε να της μιλήσετε έντονα ή να την απολύσετε, στην ανάγκη. Αλλά το πρόβλημα είναι όταν η γιαγιά παραβιάζει τις αξίες και τους κανόνες σας».

Εντούτοις, η ανοιχτή συζήτηση ανάμεσα στους γονείς, στις γιαγιάδες και στους παππούδες συνήθως αποτρέπει τους περιττούς διαξιφισμούς. «Όπου συμβούλιον δεν υπάρχει, οι σκοποί ματαιόνονται», λέει η Αγία Γραφή. (Παροιμίαι 15:22) Η γιαγιά μπορεί να φροντίζει με αγάπη το εγγόνι της, αλλά πρέπει να καταλάβει ότι η Αγία Γραφή θέτει στους γονείς την ευθύνη της ανατροφής των παιδιών. (Εφεσίους 6:4) Επομένως, για να φέρει ικανοποιητικά αποτελέσματα αυτή η διευθέτηση, οι γονείς, οι παππούδες και οι γιαγιάδες πρέπει να καθιερώσουν προσυμφωνημένους κανόνες και αρχές.

ΑΔΕΛΦΙΑ ΕΦΗΒΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ: Κι αυτά επίσης, με την προϋπόθεση ότι είναι αρκετά ώριμα και υπεύθυνα, μπορούν να βοηθήσουν θαυμάσια. Συνήθως, δεν αρέσει καθόλου στους νεαρούς να τους λένε, ‘Πρόσεχε την αδελφούλα σου’. Ένας τέτοιος νεαρός που δεν νοιάζεται για το αδελφάκι του πιθανότατα θα αποδειχτεί αναξιόπιστος, απρόσεκτος και αμελής. Θυμηθείτε αυτό που λέει η Αγία Γραφή: «Η ανοησία είναι συνδεδεμένη μετά της καρδίας του παιδίου».—Παροιμίαι 22:15.

Γι’ αυτό πρέπει να παρακολουθείτε στενά τη φροντίδα που παρέχουν οι έφηβοι στα νεαρά αδέλφια τους. Να βεβαιώνεστε ότι τα μεγάλα παιδιά σας έχουν ακριβείς οδηγίες σχετικά με το τάισμα του παιδιού, τη φροντίδα που πρέπει να του δώσουν και το χειρισμό επειγόντων καταστάσεων και ότι είναι πρόθυμα να δώσουν την απαραίτητη φροντίδα στο παιδί σας.

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΒΑΡΔΙΕΣ: Πολλά ζευγάρια προσπαθούν να φροντίσουν μόνα τους τα παιδιά τους με το να εργάζονται σε διαφορετικές βάρδιες. Ένας πατέρας εξηγεί: «Πηγαίνω στη δουλειά μετά το μεσημέρι ή αργά το απόγευμα όταν η γυναίκα μου έρχεται σπίτι. Έτσι, προσέχουμε τα παιδιά μας, μια ο ένας και μια ο άλλος. . . . Πιστεύουμε ότι αυτή η διευθέτηση μας έχει βοηθήσει να γνωρίσουμε και οι δυο πολύ καλά τα παιδιά μας και να είμαστε εκείνοι που επηρεάζουν κατά κύριο λόγο τη ζωή τους».

Όμως, αυτή η διευθέτηση δεν είναι τόσο ρόδινη όσο φαίνεται. Τα ζευγάρια μπορεί να καταντήσουν άγνωστοι μεταξύ τους, αν δεν τους μένει χρόνος να διαθέσουν ο ένας για τον άλλο. Και ο γονέας που έρχεται σπίτι μετά από μια νύχτα στη δουλειά δεν έχει πάντοτε την κατάλληλη διαύγεια για να φροντίσει τα παιδιά του ούτε και μεγάλες πιθανότητες να ξεκουραστεί στη διάρκεια της ημέρας. Μερικά ζευγάρια πιστεύουν ότι αξίζει κάθε θυσία προκειμένου να είναι σε θέση να φροντίζουν προσωπικά για τα παιδιά τους.

ΜΙΣΘΩΤΕΣ ΜΠΕΪΜΠΙ-ΣΙΤΕΡ: Συχνά το ιδανικότερο άτομο για τη φροντίδα του παιδιού μπορεί να είναι κάποια ικανή, περιποιητική μπέιμπι-σίτερ ή μια νταντά που δαπανά όλο της το χρόνο για το παιδί. Βέβαια, οι νταντάδες είναι ακριβές. Μερικές οικογένειες ξεπέρασαν το οικονομικό εμπόδιο προσλαμβάνοντας από κοινού με δυο-τρεις άλλες οικογένειες μια μπέιμπι-σίτερ για να φροντίζει τα παιδιά τους. Το πρόβλημα είναι να βρεθεί το σωστό άτομο. Η Αγία Γραφή προειδοποιεί: «Ο δε άφρων μισθώνει διαβάτην».—Παροιμίαι 26:10, ΛΧ.

Αυτό σημαίνει να εξετάσετε εξονυχιστικά το άτομο στο οποίο θα εμπιστευτείτε το παιδί σας. Τι γνωρίζετε πραγματικά για την υποψήφια μπέιμπι-σίτερ; Έχει προϋπηρεσία και εκπαίδευση στη φροντίδα παιδιών; Πώς συμπεριφέρεται στο παιδί σας και πώς τη δέχεται το παιδί σας; Μήπως έχει ανεπιθύμητες συνήθειες—όπως είναι η υπερβολική παρακολούθηση τηλεόρασης, το κάπνισμα ή η τοξικομανία; Είναι πρόθυμη να ακολουθήσει τις αρχές σας και τους κανόνες του σπιτιού σας;

Όταν τελικά μια οικογένεια βρει κάποιο υπεύθυνο, περιποιητικό άτομο, συχνά κατόπιν ανακαλύπτει προς απογοήτευσή της ότι οι μπέιμπι-σίτερ δεν στεριώνουν πουθενά. Αυτό μπορεί να αποτελεί σκληρή δοκιμασία για το συναισθηματικό κόσμο του παιδιού, καθώς οι μπέιμπι-σίτερ έρχονται—και φεύγουν.

[Πλαίσιο στη σελίδα 11]

Ολομόναχα Παιδιά

Όλο και περισσότερα παιδιά φροντίζουν μόνα τους τον εαυτό τους. Έχουν το παρατσούκλι «τα παιδιά με το αντικλείδι», μια και τους δίνουν τα κλειδιά γιατί γυρίζουν σπίτι την ώρα που κανείς δεν είναι εκεί. Μερικοί υπολογίζουν ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες και μόνο υπάρχουν εκατομμύρια ‘παιδιά με αντικλείδι’.

Οι ειδικοί στον τομέα της παιδικής φροντίδας είναι διχασμένοι σχετικά με το πόσο μεγάλο πρέπει να είναι ένα παιδί για να μπορεί ακίνδυνα να μείνει μόνο του για κάποια περίοδο χρόνου. Επομένως οι γονείς πρέπει με προσοχή να αποφασίσουν τι είναι το καλύτερο για το δικό τους παιδί, λαβαίνοντας υπόψη τους την ηλικία του, την ιδιοσυγκρασία του, τις ικανότητές του και τις συγκεκριμένες συνθήκες που επικρατούν στο σπίτι ή στη γειτονιά. Ένας σημαντικός παράγοντας είναι επίσης ο νόμος της χώρας, επειδή στην κοινότητά σας μπορεί να είναι παράνομο να μείνει ένα παιδί χωρίς επιτήρηση.—Ρωμαίους 13:1.

Όταν είναι απαραίτητο να αφήσετε το παιδί μόνο του, τα επόμενα πρακτικά βήματα μπορεί να διασφαλίσουν την ασφάλεια του παιδιού:

1. Βεβαιωθείτε ότι γνωρίζει πώς να έρθει σε επαφή μαζί σας, ίσως με το να σας τηλεφωνήσει αμέσως μόλις γυρίσει από το σχολείο.

2. Να έχετε γραμμένους κοντά στο τηλέφωνο τους απαραίτητους τηλεφωνικούς αριθμούς (γιατρός, αστυνομία, πυροσβεστική).

3. Μάθετε στο παιδί σας να μην ανοίγει την πόρτα σε άγνωστους.

4. Διδάξτε στο παιδί σας τις οδηγίες χρήσης συσκευών που θα μπορούσαν να είναι επικίνδυνες. Μην αφήνετε σπίρτα από εδώ κι από εκεί.

5. Γεμίστε το χρόνο του παιδιού με δουλειές του σπιτιού και εργασία του σχολείου.—Βλέπε Ξύπνα! 22 Αυγούστου 1986, σελίδες 14-16.

[Εικόνα στη σελίδα 9]

Σπάνια μια βρεφονηπιαγωγός θα δείξει στο παιδί το ίδιο ενδιαφέρον που θα δείξει ο γονέας