Όταν πρόκειται για βιοχημική ανισορροπία, πρέπει να συστηθεί φαρμακευτική αγωγή. Σε άλλες περιπτώσεις, ίσως προταθεί ένα πρόγραμμα παροχής συμβουλών στον ασθενή ώστε να μάθει να αντιμετωπίζει την κατάστασή του. Μερικές φορές ο συνδυασμός και των δύο μεθόδων έχει αποφέρει ωφέλιμα αποτελέσματα.a Το σημαντικό είναι να ζητάει και να δέχεται κανείς βοήθεια. «Πολλές φορές οι πάσχοντες νιώθουν φόβο και ντροπή για την κατάστασή τους», λέει η Λενόρ, μια ασθενής με διπολική διαταραχή η οποία αναφέρθηκε στο προηγούμενο άρθρο. «Είναι, όμως, κρίμα να υποπτεύεσαι ότι έχεις πρόβλημα και να μη ζητάς τη βοήθεια την οποία χρειάζεσαι τόσο απεγνωσμένα».

Η Λενόρ μιλάει εκ πείρας. «Ήμουν σχεδόν κατάκοιτη επί έναν χρόνο», λέει η ίδια. «Έπειτα, μια μέρα που αισθανόμουν λίγο πιο δυνατή, αποφάσισα να τηλεφωνήσω σε έναν γιατρό και να κλείσω ραντεβού». Η διάγνωση έλεγε ότι η Λενόρ έπασχε από διπολική διαταραχή, και της συστήθηκε φαρμακευτική αγωγή. Αυτό αποδείχτηκε σημείο στροφής στη ζωή της. «Όταν παίρνω τα φάρμακά μου νιώθω φυσιολογικά», λέει η Λενόρ, «αν και πρέπει να υπενθυμίζω συνεχώς στον εαυτό μου ότι, αν σταματήσω να τα παίρνω, όλα τα παλιά συμπτώματα θα επιστρέψουν».

Η Λουσία, η οποία αναφέρθηκε πρωτύτερα σε αυτή τη σειρά άρθρων, είναι ευγνώμων για τη θαυμάσια ιατρική περίθαλψη που έλαβε. «Οι συναντήσεις μου με κάποιον ειδικό σε θέματα ψυχικής υγείας έπαιξαν πολύ ζωτικό ρόλο στο να μάθω να αντιμετωπίζω και να υπομένω τις μεταπτώσεις της διάθεσης που συνοδεύουν αυτή την ασθένεια», λέει η ίδια. Η Λουσία τονίζει επίσης πόσο σημαντική είναι η ξεκούραση. «Ο ύπνος αποτελεί βασικό παράγοντα για την αντιμετώπιση της μανίας», επισημαίνει. «Όσο λιγότερο κοιμάμαι, τόσο μεγαλύτερο είναι το πρόβλημα. Ακόμη και όταν δεν μπορώ να κοιμηθώ, αντί να σηκώνομαι έχω εκπαιδεύσει τον εαυτό μου να ξαπλώνω και να ξεκουράζομαι».

Η Σίλα, η οποία επίσης αναφέρθηκε νωρίτερα, διαπίστωσε ότι τη βοηθάει το να κρατάει ένα καθημερινό ημερολόγιο στο οποίο μπορεί να εκφράζει ελεύθερα τα συναισθήματά της. Παρατηρεί αξιοσημείωτη βελτίωση στον τρόπο με τον οποίο σκέφτεται. Και πάλι, όμως, υπάρχουν δυσκολίες. «Για κάποιον λόγο, η κόπωση αφήνει να διεισδύουν στο μυαλό μου αρνητικές σκέψεις», λέει η Σίλα. «Αλλά έχω μάθει να τις καταστέλλω ή τουλάχιστον να μειώνω την έντασή τους».

Παρηγοριά από το Λόγο του Θεού

Η Γραφή αποτελεί ενισχυτική βοήθεια για πολλούς οι οποίοι υποφέρουν από “ανησυχητικές σκέψεις”. (Ψαλμός 94:17-19, 22) Η Σέρι, για παράδειγμα, ενθαρρύνθηκε ιδιαίτερα από τα εδάφια Ψαλμός 72:12, 13. Εκεί, ο ψαλμωδός αναφέρεται στον Βασιλιά που έχει διορίσει ο Θεός, τον Ιησού Χριστό: «Θα ελευθερώσει τον φτωχό που κραυγάζει για βοήθεια, καθώς και τον ταλαιπωρημένο και τον αβοήθητο. Θα λυπηθεί τον ασήμαντο και τον φτωχό, και τις ψυχές των φτωχών θα τις σώσει». Η Σέρι ενθαρρύνθηκε επίσης από τα λόγια του αποστόλου Παύλου τα οποία καταγράφονται στα εδάφια Ρωμαίους 8:38, 39: «Είμαι πεπεισμένος ότι ούτε θάνατος ούτε ζωή ούτε άγγελοι ούτε κυβερνήσεις ούτε παρόντα πράγματα ούτε μελλοντικά πράγματα ούτε δυνάμεις ούτε ύψος ούτε βάθος ούτε καμιά άλλη δημιουργία θα μπορέσει να μας χωρίσει από την αγάπη του Θεού».

Η Ιλέιν, μια ασθενής με διπολική διαταραχή, θεωρεί ότι η σχέση της με τον Θεό είναι σαν άγκυρα. Λαβαίνει μεγάλη παρηγοριά από τα λόγια του ψαλμωδού: «Καρδιά συντετριμμένη και καταθλιμμένη, Θεέ, δεν θα καταφρονήσεις». (Ψαλμός 51:17) «Είναι πραγματικά παρηγορητικό να ξέρω ότι ο στοργικός ουράνιος Πατέρας μας, ο Ιεχωβά, καταλαβαίνει», λέει η ίδια. «Με ενισχύει το να τον πλησιάζω με προσευχή, ιδιαίτερα σε καιρούς μεγάλης ανησυχίας και στενοχώριας».

Όπως αντιλαμβανόμαστε, η ζωή με κάποια διαταραχή της διάθεσης περιλαμβάνει μοναδικές δυσκολίες. Εντούτοις, η Σέρι και η Ιλέιν διαπίστωσαν ότι το να στηρίζονται με προσευχή στον Θεό, σε συνδυασμό με την κατάλληλη θεραπεία, τούς έδωσε τη δυνατότητα να βελτιώσουν τη ζωή τους. Πώς μπορούν, όμως, τα μέλη της οικογένειας και οι φίλοι να βοηθήσουν όσους πάσχουν από διπολική διαταραχή ή κατάθλιψη;

[Πλαίσιο στη σελίδα 9]

Παρατηρήσεις ενός Συζύγου

«Πριν αρχίσει η ασθένειά της, η Λουσία άγγιζε τη ζωή πολλών με την αυξημένη ενόρασή της. Ακόμη και τώρα όταν οι άνθρωποι επισκέπτονται τη σύζυγό μου σε περιόδους που είναι ήρεμη, φαίνεται ότι ελκύονται από τη θέρμη της. Εκείνο που δεν καταλαβαίνουν οι περισσότεροι είναι ότι η διάθεση της Λουσία εναλλάσσεται μεταξύ ακραίων καταστάσεων κατάθλιψης και μανίας. Αυτό είναι το γνώρισμα της διπολικής διαταραχής, της ασθένειας την οποία υπομένει εδώ και τέσσερα χρόνια.

»Κατά τη φάση της μανίας, δεν είναι ασυνήθιστο να παραμένει η Λουσία ξύπνια μέχρι τη μία, τις δύο, ακόμη και τις τρεις το πρωί, με δημιουργικές ιδέες να στριφογυρίζουν στο μυαλό της. Ξεχειλίζει από ενεργητικότητα. Αντιδράει υπερβολικά για το παραμικρό και ξοδεύει χρήματα παρορμητικά. Εμπλέκεται στις πιο επικίνδυνες καταστάσεις νιώθοντας ότι είναι άτρωτη, ότι δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος​—από ηθική, σωματική ή άλλη άποψη. Σχετικός με αυτή την παρορμητικότητα είναι ο κίνδυνος της αυτοκτονίας. Πάντοτε, μετά τη μανία ακολουθεί κατά πόδας η κατάθλιψη, η οποία συνήθως έχει ένταση ανάλογη με αυτήν της μανίας που προηγήθηκε.

»Η ζωή μου έχει αλλάξει δραματικά. Ακόμη και με τη θεραπεία που ακολουθεί η Λουσία, τα πράγματα που μπορούμε να κάνουμε σήμερα ίσως είναι διαφορετικά από εκείνα που μπορούσαμε να κάνουμε χθες ή θα μπορούμε να κάνουμε αύριο. Οι δυνατότητές μας αλλάζουν, όπως ακριβώς και οι περιστάσεις μας. Διαπίστωσα ότι αναγκάστηκα να γίνω πιο ευπροσάρμοστος από όσο πίστευα ποτέ ότι θα μπορούσα να είμαι».​—Μάριο.

[Πλαίσιο/Εικόνα στη σελίδα 11]

Όταν Συστήνεται Φαρμακευτική Αγωγή

Μερικοί πιστεύουν ότι το να παίρνουν φάρμακα είναι σημάδι αδυναμίας. Αλλά σκεφτείτε το ως εξής: Ο διαβητικός πρέπει να προσκολλάται σε ένα πρόγραμμα θεραπείας, το οποίο μπορεί να περιλαμβάνει ενέσεις ινσουλίνης. Είναι αυτό σημάδι αποτυχίας; Σε καμία περίπτωση! Είναι απλώς ένα μέσο για την εξισορρόπηση των θρεπτικών συστατικών του σώματος ώστε ο διαβητικός να παραμένει υγιής.

Περίπου το ίδιο ισχύει και με τη λήψη φαρμάκων για την κατάθλιψη και τη διπολική διαταραχή. Αν και πολλοί έχουν βοηθηθεί από κάποιο πρόγραμμα παροχής συμβουλών το οποίο τους έχει δώσει τη δυνατότητα να κατανοήσουν την ασθένειά τους, είναι κατάλληλο να ληφθεί υπόψη το εξής: Όταν περιλαμβάνεται χημική ανισορροπία, η ασθένεια δεν μπορεί απλώς να εξαφανιστεί με τη λογική. Ο Στίβεν, ένας ασθενής με διπολική διαταραχή, αφηγείται: «Η γιατρός που με παρακολουθούσε το περιέγραψε ως εξής: Μπορείς να κάνεις σε κάποιον άπειρα μαθήματα οδήγησης, αλλά αν του δώσεις ένα αυτοκίνητο χωρίς τιμόνι ή φρένα, τότε εκείνα τα μαθήματα δεν θα ωφελήσουν σε τίποτα. Παρόμοια, παρέχοντας μόνο συμβουλές σε ένα καταθλιμμένο άτομο ίσως δεν επιτευχθούν τα επιθυμητά αποτελέσματα. Το να αποκατασταθεί η ισορροπία της χημείας του εγκεφάλου είναι ένα αξιόλογο πρώτο βήμα».

Πώς Μπορούν να Βοηθήσουν οι Άλλοι

ΙΣΩΣ γνωρίζετε κάποιο άτομο που πάσχει από κατάθλιψη ή διπολική διαταραχή. Αν ναι, πώς μπορείτε να το υποστηρίξετε; Ο Ντ. Τζ. Τζάφι από τον αμερικανικό Εθνικό Σύλλογο για τα Άτομα με Ψυχικές Παθήσεις δίνει την εξής ορθή συμβουλή: «Μη συγχέετε την ασθένεια με το άτομο​—να μισείτε την ασθένεια αλλά να αγαπάτε το άτομο».

Μια γυναίκα ονόματι Σουζάνα διέθετε την υπομονή και την αγάπη ώστε να κάνει αυτό ακριβώς. Η φίλη της έπασχε από διπολική διαταραχή. «Κάποιες στιγμές δεν άντεχε να είναι μαζί μου», λέει η Σουζάνα. Αντί να εγκαταλείψει τη φίλη της, η Σουζάνα ερεύνησε με σκοπό να μάθει σχετικά με τη διπολική διαταραχή. Η ίδια λέει: «Τώρα καταλαβαίνω πόσο πολύ επηρεαζόταν η συμπεριφορά της φίλης μου από την ασθένειά της». Η Σουζάνα πιστεύει ότι το να κάνει κάποιος προσπάθειες να καταλάβει τον πάσχοντα μπορεί να φέρει θαυμάσια ανταμοιβή. «Σε βοηθάει να αναπτύξεις αγάπη και εκτίμηση για το υπέροχο άτομο που βρίσκεται πίσω από την ασθένεια», λέει η ίδια.

Όταν το άτομο που πάσχει είναι μέλος της οικογένειας, η ολόκαρδη υποστήριξη έχει καθοριστική σημασία. Ο Μάριο, που αναφέρθηκε προηγουμένως σε αυτή τη σειρά, έμαθε αυτό το μάθημα από νωρίς. Η σύζυγός του, η Λουσία, η οποία επίσης αναφέρθηκε νωρίτερα, πάσχει από διπολική διαταραχή. «Αρχικά», λέει ο Μάριο, «με βοηθούσε το να πηγαίνω μαζί με τη σύζυγό μου στο γιατρό της και το να διαβάζω για αυτή την παράξενη νόσο ώστε να ξέρω καλά με τι είχαμε να κάνουμε. Επίσης μιλούσαμε πολύ με τη Λουσία και συνεχίσαμε να αντιμετωπίζουμε την κάθε κατάσταση που παρουσιαζόταν καθώς περνούσε ο καιρός».

Υποστήριξη από τη Χριστιανική Εκκλησία

Η Γραφή νουθετεί όλους τους Χριστιανούς να “μιλούν παρηγορητικά στις καταθλιμμένες ψυχές” και να “είναι μακρόθυμοι προς όλους”. (1 Θεσσαλονικείς 5:14) Πώς μπορείτε να το κάνετε εσείς αυτό; Πρώτον, είναι σημαντικό να καταλάβετε τη διαφορά μεταξύ της ψυχικής και της πνευματικής ασθένειας. Παραδείγματος χάρη, ο Βιβλικός συγγραφέας Ιάκωβος έδειξε ότι η προσευχή μπορεί να κάνει καλά κάποιον πνευματικά άρρωστο. (Ιακώβου 5:14, 15) Ωστόσο, ο Ιησούς αναγνώρισε ότι οι σωματικά άρρωστοι χρειάζονται γιατρό. (Ματθαίος 9:12) Βέβαια, είναι πάντοτε κατάλληλο και υποβοηθητικό να προσευχόμαστε στον Ιεχωβά για οτιδήποτε μας απασχολεί, μεταξύ των οποίων είναι και η υγεία μας. (Ψαλμός 55:22· Φιλιππησίους 4:6, 7) Αλλά η Γραφή δεν αναφέρει ότι η αυξημένη πνευματική δραστηριότητα και μόνο θα θεραπεύσει τα τωρινά προβλήματα υγείας.

Οι διορατικοί Χριστιανοί, συνεπώς, αποφεύγουν να υπονοήσουν ότι τα καταθλιμμένα άτομα ευθύνονται για την πάθησή τους. Τέτοιου είδους σχόλια δεν θα ήταν υποβοηθητικά, όπως δεν ήταν και τα σχόλια που έκαναν οι ψευτοπαρηγορητές του Ιώβ. (Ιώβ 8:1-6) Το γεγονός είναι ότι σε πολλές περιπτώσεις η κατάθλιψη δεν θα βελτιωθεί αν δεν αντιμετωπιστεί ιατρικά. Αυτό αληθεύει ιδιαίτερα όταν κάποιο άτομο έχει βαριά κατάθλιψη, ίσως μέχρι του σημείου να σκέφτεται την αυτοκτονία. Σε τέτοιες περιπτώσεις, είναι απαραίτητη η ιατρική παρακολούθηση.

Εντούτοις, οι συγχριστιανοί του ατόμου μπορούν να κάνουν πολλά προκειμένου να το υποστηρίξουν. Φυσικά, απαιτείται υπομονή. Λόγου χάρη, ορισμένες πτυχές των Χριστιανικών δραστηριοτήτων ίσως να τρομάζουν ιδιαίτερα εκείνους που έχουν κάποια διαταραχή της διάθεσης. Η Νταϊάν, μια ασθενής με διπολική διαταραχή, λέει: «Κάνω αγώνα για να συμμετέχω στη διακονία. Είναι δύσκολο να μεταφέρω τα καλά και χαρωπά νέα από τη Γραφή σε άλλους όταν εγώ δεν νιώθω καλά και χαρούμενη μέσα μου».

Για να βοηθήσετε τα άτομα που πάσχουν, αγωνιστείτε να είστε συμπονετικοί. (1 Κορινθίους 10:24· Φιλιππησίους 2:4) Προσπαθήστε να δείτε τα ζητήματα από την άποψη του ασθενούς και όχι από τη δική σας. Μην επιβαρύνετε το άτομο με παράλογες απαιτήσεις. «Όταν οι άλλοι με αποδέχονται όπως είμαι τώρα», λέει ο Καρλ ο οποίος παλεύει με την κατάθλιψη, «πιστεύω πως η αίσθηση ότι ανήκω κάπου αποκαθίσταται βαθμιαία. Με την υπομονετική βοήθεια μερικών μεγαλύτερων φίλων, έχω καταφέρει να οικοδομήσω πιο στενή σχέση με τον Θεό και έχω βρει μεγάλη χαρά βοηθώντας άλλους να κάνουν το ίδιο».

Λαβαίνοντας υποστήριξη, τα άτομα που πάσχουν μπορούν να βρουν μεγάλη ανακούφιση από τη στενοχώρια τους. Αναλογιστείτε την περίπτωση μιας Χριστιανής ονόματι Μπρέντα, η οποία πάσχει και αυτή από διπολική διαταραχή. «Οι φίλοι μου από την εκκλησία με υποστηρίζουν και με καταλαβαίνουν με αξιοθαύμαστο τρόπο στη διάρκεια των καταθλιπτικών μου φάσεων και ποτέ δεν με κρίνουν ως πνευματικά ασθενές άτομο», λέει η ίδια. «Μερικές φορές με παίρνουν μαζί τους στη διακονία αφήνοντάς με απλώς να ακούω ή μου κρατούν θέση στην Αίθουσα Βασιλείας για να μπορώ να έρχομαι όταν έχουν καθήσει όλοι».

Η υποστήριξη από τους στοργικούς και συμπονετικούς πρεσβυτέρους της εκκλησίας αποτελεί μεγάλη βοήθεια για τη Σέρι, που αναφέρθηκε στο προηγούμενο άρθρο, η οποία πάσχει από κατάθλιψη. Η ίδια λέει: «Όταν οι πρεσβύτεροι με βεβαιώνουν για την αγάπη του Ιεχωβά, μου διαβάζουν εδάφια από το Λόγο του Θεού, την Αγία Γραφή, και μου μιλούν για το σκοπό που έχει ο Ιεχωβά να φέρει έναν παράδεισο ειρήνης και ευημερίας, καθώς και όταν προσεύχονται μαζί μου​—ακόμη και από το τηλέφωνο—​νιώθω να φεύγει το φορτίο. Ξέρω ότι ούτε ο Ιεχωβά ούτε οι αδελφοί μου με έχουν εγκαταλείψει και αυτό είναι πηγή ενίσχυσης για εμένα».

Αναμφίβολα, με το να παρέχουν ουσιαστική υποστήριξη, τα μέλη της οικογένειας και οι φίλοι μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στην ευημερία του ασθενούς. «Πιστεύω ότι τώρα ελέγχω αρκετά καλά τη ζωή μου», λέει η Λουσία. «Έχουμε δουλέψει σκληρά με το σύζυγό μου για να το αντιμετωπίσουμε μαζί, και τα πράγματα πάνε καλύτερα από κάθε άλλη φορά για εμάς».

Πολλοί που τώρα αγωνίζονται με διάφορες μορφές ψυχικών νόσων αναγνωρίζουν ότι η μάχη με αυτές τις τρομερές ασθένειες είναι μακροχρόνια. Ωστόσο, η Γραφή υπόσχεται ότι, στο νέο κόσμο του Θεού, «κανένας κάτοικος δεν θα λέει: “Είμαι άρρωστος”». (Ησαΐας 33:24) Οι καταθλιπτικές ασθένειες και νόσοι, οι οποίες σήμερα πλήττουν τόσο πολλούς, θα αποτελούν παρελθόν. Πράγματι, είναι συγκινητικό να συλλογιζόμαστε την υπόσχεση του Θεού για έναν νέο κόσμο στον οποίο όλες οι ασθένειες​—μεταξύ των οποίων και οι διαταραχές της διάθεσης—​θα πάψουν για πάντα. Εκείνον τον καιρό, όπως λέει η Γραφή, δεν θα υπάρχει πια ούτε πένθος ούτε κραυγή ούτε πόνος.​—Αποκάλυψη 21:4.