Γιατί Αποτελούν Σύγχρονη Μάστιγα;

«ΤΟ ΠΙΟ σπουδαίο πράγμα στη ζωή μου ήταν να είμαι αδύνατη», παραδέχτηκε η 34χρονη Άνι. Ο φόβος της μήπως παχύνει την οδήγησε σε μια υπερβολικά αυστηρή δίαιτα και στην απώλεια 30 κιλών σε λίγο χρόνο. «Έχασε πάρα πολύ βάρος και έμοιαζε σαν να είχε βγει από στρατόπεδο συγκέντρωσης», είπε ο άντρας της.

Μετά, εξαιτίας της φοβερής πείνας, άρχισε να τρώει ακατάσχετα. Κατόπιν, για να μην πάρει βάρος, χρησιμοποιούσε καθαρτικά και προκαλούσε εμετό για να αποβάλλει την τροφή. ‘Πώς είναι δυνατόν να έχει κανείς μια τόσο αηδιαστική συνήθεια;’ μπορεί να αναρωτιέστε.

«Είναι πιο εύκολο απ’ όσο νομίζετε», εκμυστηρεύτηκε η Άνι. «Απλούστατα ήθελα να είμαι αδύνατη. Οι γυναίκες δέχονται μεγάλη πίεση για να είναι κομψές. Βομβαρδιζόμουν από τα περιοδικά μόδας, που συνεχώς λένε ‘αδυνάτισε, αδυνάτισε, αδυνάτισε’. Ήμουν, λοιπόν, αποφασισμένη να γίνω πολύ αδύνατη και ελκυστική».

Έτσι, η Άνι πιάστηκε στην αμείλικτη λαβή των διαταραχών της διατροφής. Αυτές οι διαταραχές την κράτησαν παγιδευμένη δέκα ολόκληρα χρόνια. Όπως παρατήρησε η ίδια: «Ποτέ δεν φαντάζεσαι ότι θα καταλήξεις εκεί που όντως καταλήγεις». Η Άνι, όμως, δεν είναι η μοναδική. Είναι μία από τις περίπου ένα εκατομμύριο Αμερικανίδες που παρουσιάζουν είτε νευρική ανορεξία είτε βουλιμία κάθε χρόνο. Πολλοί άντρες, επίσης, εκδηλώνουν αυτές τις διαταραχές της διατροφής, και πολλοί άντρες είναι, επίσης, πολύ παχείς. Αλλά τι ακριβώς είναι αυτές οι διαταραχές;

Οι Διαταραχές

Η νευρική ανορεξία χαρακτηρίζεται από σοβαρή και παρατεταμένη ανικανότητα ή άρνηση κάποιου να φάει, λόγω συναισθηματικών συγκρούσεων. Δεν προκαλείται από σωματική πάθηση. Η κατάσταση αυτή οδηγεί σε σημαντική απώλεια βάρους. Το άτομο—συνήθως η νεαρή γυναίκα—διακατέχεται από έντονο φόβο ότι θα γίνει παχύσαρκο και νιώθει πολύ παχύ ακόμα κι όταν έχει αδυνατίσει υπερβολικά. Η εμμηνόρροια σταματάει. Η γυναίκα αυτή αρνείται να διατηρήσει το βάρος της σε επίπεδο πάνω από το κατώτατο για την ηλικία και το ύψος της φυσιολογικό όριο.

Η βουλιμία χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενες κρίσεις ακατάσχετης πολυφαγίας, δηλαδή, ανεξέλεγκτης κατανάλωσης μεγάλων ποσοτήτων τροφής σε λίγο χρόνο. Κατόπιν, ένας που πάσχει από βουλιμία προσπαθεί να απαλλαγεί από τις θερμίδες, μέσω εμετού που προκαλεί ο ίδιος, μέσω χρήσης καθαρτικών και διουρητικών ή μέσω έντονης άσκησης. Η διαρκής ανησυχία του ατόμου που πάσχει από βουλιμία είναι το σώμα και το βάρος του.

Η ψυχαναγκαστική υπερκατανάλωση τροφής χαρακτηρίζεται από ανεξέλεγκτη κατανάλωση τροφής, την οποία ακολουθούν ενοχές και αισθήματα ντροπής γι’ αυτή τη συμπεριφορά και για την επακόλουθη αύξηση βάρους. Απ’ ό,τι φαίνεται, το άτομο που πάσχει απ’ αυτή τη διαταραχή καταναλώνει περισσότερη τροφή από την κανονική όταν είναι αναστατωμένο ή συγκινημένο. Συχνά, το αποτέλεσμα είναι η παχυσαρκία, επειδή γενικά τα άτομα αυτά δεν αποβάλλουν την τροφή με καθαρτικά.

Όμως, απλώς η αύξηση ή η ελάττωση του βάρους σας, ή το να είστε υπέρβαροι ή αδύνατοι δεν σημαίνει ότι έχετε κάποια διαταραχή της διατροφής. Μπορεί να υπάρχουν γενετικές αιτίες ή αιτίες που σχετίζονται με τη λειτουργία του οργανισμού σας. Διαταραχή της διατροφής υπάρχει όταν η άποψη κάποιου για το φαγητό και για το βάρος έχει διαστραφεί. Τότε το άτομο τρώει—ή αρνείται να φάει—λόγω έντονων συναισθηματικών διαταραχών.

Παρατηρείται Αύξηση

Οι περισσότερες αυθεντίες αναφέρουν ότι υπάρχει αύξηση στις διαταραχές της διατροφής, μερικοί μάλιστα τις χαρακτηρίζουν επιδημία. Σ’ ένα άρθρο με τον τίτλο «Διαταραχές της Διατροφής: Συνέπειες για τη Δεκαετία του 1990», ορισμένοι ερευνητές εξήγησαν ότι αυτές οι διαταραχές «έχουν αυξηθεί εντυπωσιακά σε συχνότητα από το 1970, και τώρα συναντιούνται συχνά στην κλινική πρακτική». Αναφέρεται ότι κάθε χρόνο πεθαίνουν 150.000 άνθρωποι από επιπλοκές που σχετίζονται με τη νευρική ανορεξία και τη βουλιμία.

Η Άνι, πάντως, ανέρρωσε πλήρως. Ήταν τυχερή. Μέχρι και 21 τοις εκατό των ατόμων που εκδηλώνουν νευρική ανορεξία πεθαίνουν εξαιτίας αυτής της διαταραχής. Οι σκέψεις για αυτοκτονία είναι κοινές σ’ αυτούς που πάσχουν από βουλιμία, και αρκετοί γιατροί αναφέρουν ότι το ένα τρίτο των ασθενών τους έχουν προσπαθήσει να αφαιρέσουν τη ζωή τους.

Αυτές οι διαταραχές της διατροφής επηρεάζουν άτομα κάθε ηλικίας, κάθε εθνικής και φυλετικής ομάδας και αγγίζουν όλα τα κοινωνικά στρώματα. Η εξαπλουμένη αυτή μάστιγα έχει εισβάλει σε πολλές οικονομικά αναπτυγμένες χώρες. Στην Ιαπωνία, όπως αναφέρεται, η αύξηση «υπήρξε εντυπωσιακή» από το 1981. Στη Σουηδία, στη Βρετανία, στο Χονγκ Κονγκ, στη Νότια Αφρική, στην Αυστραλία και στον Καναδά σημειώθηκαν αυξήσεις.

Αλλά γιατί έχουν γίνει επιδημία οι διαταραχές της διατροφής στον 20ό αιώνα, ενώ υπάρχουν αναφορές γι’ αυτές επί εκατοντάδες χρόνια;

‘Ο Βωμός της Κομψότητας’

Ύστερα από 40 χρόνια ερευνών, η Δρ Χίλντα Μπραχ εξηγεί: «Τείνω να το συσχετίζω με την τρομερή έμφαση που δίνει η Μόδα στην κομψότητα. . . . Περιοδικά και ταινίες μεταφέρουν το ίδιο μήνυμα, αλλά πιο επίμονη είναι η τηλεόραση, που λέει και ξαναλέει κάθε μέρα ότι κάποιος μπορεί να είναι αγαπητός και αξιοσέβαστος μόνο αν είναι λεπτός».

Πριν από το 1900, το ντύσιμο με ρούχα της μόδας ήταν κάτι με το οποίο ασχολούνταν κυρίως οι πλούσιοι. Αλλά μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (1914-1918), η εμφάνιση των πολυκαταστημάτων, των γυναικείων περιοδικών και των φωτογραφιών μόδας δημιούργησε αυξημένο ενδιαφέρον για τη μόδα ανάμεσα στις γυναικείες μάζες. Κομψά ρούχα καινούριας μόδας έβγαιναν σε μαζική παραγωγή σε τυποποιημένα μεγέθη. Για να ντυθεί, όμως, μια γυναίκα μ’ αυτά, έπρεπε να έχει το «κατάλληλο» σώμα. Έτσι, οι σωματικές ατέλειες έγιναν πηγή απογοήτευσης και στενοχώριας για τις γυναίκες που δεν μπορούσαν να φορέσουν τέτοια μοντέρνα ρούχα.

Κατόπιν, το 1918, το πρώτο βιβλίο με δίαιτες που έγινε μπεστ σέλερ στην Αμερική συνέδεσε τον έλεγχο του βάρους με την αυτοεκτίμηση. Το παραπανίσιο βάρος στις γυναίκες άρχισε να θεωρείται ελάττωμα του χαρακτήρα και εμπόδιο για την προσαρμογή στην κοινωνία. Στο βιβλίο της Κορίτσια που Νηστεύουν (Fasting Girls), η Τζόαν Μπράμπεργκ εξηγεί ποιο ήταν το αποτέλεσμα: «Ουσιαστικά, μέχρι τη δεκαετία του 1920 η εξωτερική εμφάνιση είχε γίνει σπουδαιότερη από τον εσωτερικό χαρακτήρα, επειδή η σεξουαλική γοητεία είχε αντικαταστήσει την πνευματικότητα ως ‘το λαμπρό στολίδι’ της γυναίκας. . . . Πολλοί υιοθετούσαν την άποψη ότι το μέγεθος και το σχήμα του σώματος αποτελεί το μέτρο με το οποίο υπολογίζεται η αξία του ατόμου».

Έτσι, δημιουργήθηκε μια ψύχωση με τις δίαιτες και τη σωματική ομορφιά. Σήμερα, υπολογίζεται ότι, σε κάθε δεδομένη στιγμή, το 50 τοις εκατό των γυναικών στις Ηνωμένες Πολιτείες κάνουν δίαιτα, οι περισσότερες για λόγους εμφάνισης! Σε μια σφυγμομέτρηση που έκανε το περιοδικό Γκλάμορ (Glamour), 33.000 γυναίκες ρωτήθηκαν: «Ποιο πράγμα θα σας έδινε τη μεγαλύτερη ευτυχία;» Σαράντα δύο τοις εκατό απάντησαν «Το να χάσω βάρος». Αυτό το ποσοστό ήταν σχεδόν διπλάσιο από το αντίστοιχο ποσοστό των γυναικών που διάλεξαν κάποια άλλη από τις επιλογές που έδινε η σφυγμομέτρηση, όπως για παράδειγμα την «επαγγελματική επιτυχία».

Καθώς μπαίνουμε στη δεκαετία του 1990, το να είναι κανείς αδύνατος έχει γίνει σύμβολο δύναμης, επιτυχίας και ελκυστικότητας. «Με δεδομένη τη μακροχρόνια και εξωφρενική λατρεία που αποδίδουμε ομαδικά στο βωμό της κομψότητας, δεν είναι παράξενο που τόσο πολλές νεαρές γυναίκες σήμερα κάνουν τη δίαιτα άρθρο πίστης», εξήγησε η Μπράμπεργκ. Υπάρχει κάποιο φανερό αποτέλεσμα; Η επιδημία διαταραχών της διατροφής.

Παρά την κοινωνική πίεση που δέχονται για να είναι αδύνατες, δεν παρουσιάζουν όλες οι γυναίκες διαταραχές της διατροφής. Ποιες, λοιπόν, είναι ιδιαίτερα ευάλωτες;

[Πλαίσιο στη σελίδα 3]

Κίνδυνοι για την Υγεία από τις Διαταραχές της Διατροφής

Νευρική Ανορεξία

Διαταραχές σχετικές με το αίμα, αφύσικα χαμηλή πίεση του αίματος, αφύσικη νωθρότητα ή αδυναμία, ακανόνιστος καρδιακός παλμός, αιφνίδια καρδιακή ανεπάρκεια, ωχρό δέρμα, ορμονικές διαταραχές, διακοπή της εμμηνόρροιας, απώλεια μάζας των οστών.

Βουλιμία

Ακανόνιστη εμμηνόρροια, αδυναμία και κράμπες των μυών, αφυδάτωση, ίλιγγοι, διάβρωση και κοιλότητες στην αδαμαντίνη των δοντιών, έλλειψη αντοχής στο κρύο, κόπωση, πεπτικά προβλήματα, ακανόνιστος καρδιακός παλμός που μπορεί να οδηγήσει σε ξαφνική καρδιακή προσβολή, αμυχές και αιμορραγίες στον οισοφάγο, πόνοι στην κοιλιά.

Ψυχαναγκαστική Υπερκατανάλωση Τροφής

Υψηλή πίεση του αίματος και κόπωση που έχουν σχέση με το βάρος, υπερβολική παχυσαρκία (η οποία αυξάνει τον κίνδυνο για διαβήτη), στεφανιαία νόσος, καρκίνος, ορμονικές διαταραχές και πέτρες στη χολή.

Ποιοι Παρουσιάζουν Διαταραχές της Διατροφής;

Ενώ το λογικό ενδιαφέρον κάποιου για την εμφάνισή του είναι φυσιολογικό, μπορεί να εκδηλωθεί κάποια διαταραχή της διατροφής αν η εμφάνιση του γίνει έμμονη ιδέα. Αυτό δείχνει η συνέντευξη που ακολουθεί.

ΞΥΠΝΑ!: Άνι, ήσουν υπέρβαρη όταν άρχισες να έχεις προβλήματα;

ΑΝΙ: Όχι, αλλά είχα αρχίσει να βγαίνω ραντεβού και ήθελα να έχω ωραία εμφάνιση.

ΞΥΠΝΑ!: Εξαρτιόταν η αυτοεκτίμησή σου από την εξωτερική σου εμφάνιση;

ΑΝΙ: Είμαι σίγουρη πως συνέβαινε αυτό. Πάντοτε, όταν με κοιτούσαν, ρωτούσα τον εαυτό μου, ‘Τι να σκέφτονται;’ Το μυαλό μου μού έλεγε συνεχώς: ‘Πρέπει να έχεις ωραίο σώμα για να είσαι ελκυστική’.

ΞΥΠΝΑ!: Όταν, λοιπόν, ένιωθες ότι η εμφάνισή σου ήταν ωραία, ένιωθες καλά με τον εαυτό σου;

ΑΝΙ: Αναμφίβολα! Αν έπαιρνα κιλά μισούσα τον εαυτό μου. Όταν κοιταζόμουν στον καθρέφτη, δεν σκεφτόμουν τις εσωτερικές ιδιότητες.

Κανείς δεν ξέρει γιατί μερικοί άνθρωποι παρουσιάζουν κάποια διαταραχή της διατροφής, ενώ άλλοι σε παρόμοιες συνθήκες δεν παρουσιάζουν. Προφανώς, η πνευματική καλλιέργεια, η γενετική, κάποιες ανωμαλίες της υγείας ή βιοχημικές ανωμαλίες και το οικογενειακό περιβάλλον, όλα παίζουν κάποιο ρόλο. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν ορισμένα γνωρίσματα της προσωπικότητας που φαίνεται ότι εμφανίζονται στους περισσότερους απ’ αυτούς που παρουσιάζουν τέτοιες διαταραχές.

Αγώνας για την Τελειότητα

Σαν σύνολο, οι περισσότεροι που εκδηλώνουν διαταραχές της διατροφής είναι συνήθως άτομα με υψηλές επιδόσεις, που κυνηγούν την τελειότητα και ξεχωρίζουν στο σχολείο ή στη δουλειά. Η Δρ Χίλντα Μπραχ, αφού ασχολήθηκε με περισσότερους από 130 ασθενείς που παρουσίαζαν ανορεξία, περιγράφει στο βιβλίο της Το Χρυσό Κλουβί (The Golden Cage) τα αισθήματα που χαρακτηρίζουν τέτοιους ασθενείς: «Έχεις ένα μεγάλο φόβο, το φόβο μήπως γίνεις συνηθισμένος ή μέσος ή κοινός—όχι αρκετά καλός. . . . Νομίζεις ότι είσαι αξιόλογος μόνο αν κάνεις κάτι πολύ καταπληκτικό, κάτι τόσο σπουδαίο και λαμπρό ώστε οι γονείς σου και οι άλλοι άνθρωποι που αγαπάς να εντυπωσιαστούν και να σε θαυμάσουν για το πόσο μοναδικά ξεχωριστός είσαι».

Η Λι, που παρουσίασε ανορεξία, παραδέχτηκε: «Προσπαθούσα να κάνω κάτι το ξεχωριστό, προσπαθούσα να είμαι η καλύτερη σε οτιδήποτε κι αν έκανα». Συχνά, αυτός ο αγώνας για την τελειότητα εκδηλώνεται με μια έντονη επιθυμία της κοπέλας να ικανοποιεί τους άλλους, να είναι ‘το καλύτερο κοριτσάκι του κόσμου’.

Το πώς μια γυναίκα αντιλαμβάνεται το ρόλο της στην κοινωνία μπορεί επίσης να την κάνει ιδιαίτερα ευάλωτη. Παρ’ όλο που και άντρες παρουσιάζουν διαταραχές της διατροφής, οι γυναίκες είναι αυτές που κατά κύριο λόγο επηρεάζονται. Το βιβλίο Επιβίωση από μια Διαταραχή της Διατροφής (Surviving an Eating Disorder) εξηγεί: «Συχνά, τα κορίτσια που παθαίνουν διαταραχές της διατροφής έχουν μεγαλώσει πιστεύοντας ότι δεν πρέπει να ζητούν τίποτα από τους άλλους. Καλό κορίτσι είναι το ήσυχο κορίτσι, που δεν τραβάει την προσοχή και που μαθαίνει να μη δείχνει τι το ενοχλεί». Όμως, η ανατροφή αυτή κάνει μερικές γυναίκες να νιώθουν ότι δεν ελέγχουν τη ζωή τους.

Σε μερικές γυναίκες, η διαρκής προσπάθεια να ικανοποιούν τους άλλους, ενώ την ίδια στιγμή καταπιέζουν την επιθυμία τους να κατευθύνουν μόνες τους τη ζωή τους, δημιουργεί μια εσωτερική σύγκρουση που μπορεί να οδηγήσει σε κάποια διαταραχή της διατροφής. Η Ντόουν, που τώρα έχει ξεπεράσει την ψυχαναγκαστική υπερκατανάλωση τροφής και τη βουλιμία, εξηγεί: «Η οικογένειά μου περίμενε από εμένα να κάνω τα πάντα σύμφωνα με τις επιθυμίες τους, να είμαι αυτό που εκείνοι ήθελαν να είμαι. Ενώ εξωτερικά φαινόμουν πολύ σίγουρη και πολύ εύστροφη, εσωτερικά δεν ήμουν καθόλου έτσι. Ποτέ δεν ένιωσα ότι θα μπορούσα να ικανοποιήσω τις προσδοκίες τους. Δεν μπορούσα να ικανοποιήσω κανέναν—ούτε τους γονείς ούτε τους φίλους μου. Τότε συνειδητοποίησα ότι μπορούσα να ελέγχω το βάρος! Μπορούσα να αυξήσω το βάρος μου, μπορούσα να το ελαττώσω, μπορούσα να το κάνω ό,τι ήθελα. Αυτό μου έδινε την αίσθηση ότι έλεγχα τη ζωή μου. Αν μπορούσα να ελέγχω αυτό, θα μπορούσα να ελέγχω τα πάντα».

Αισθήματα Ανικανότητας

Η ανασφάλεια της Ντόουν είναι μια από τις χαρακτηριστικές αμφιβολίες που έχουν για τον εαυτό τους πολλοί οι οποίοι υποφέρουν από διαταραχές της διατροφής. Παρά το ότι έχουν ταλέντα, οι περισσότεροι έχουν βασική έλλειψη εκτίμησης για την αξία τους. Το υπερβολικό φαγητό μπορεί μερικές φορές να είναι ένδειξη χαμηλής αυτοεκτίμησης. Ένα τέτοιο άτομο λέει, στην πραγματικότητα: ‘Δεν αξίζω τίποτα. Γιατί να νοιάζομαι για τον εαυτό μου ή για το βάρος μου;’ Τέτοια αισθήματα δημιουργούν κατάθλιψη, η οποία επηρεάζει σχεδόν όλους αυτούς που έχουν διαταραχές της διατροφής.

Τι προκαλεί αυτό το πνεύμα της αναξιότητας; Η Αγία Γραφή απαντάει: «Υπό . . . της λύπης [του πόνου, ΜΝΚ] της καρδίας καταθλίβεται το πνεύμα». (Παροιμίαι 15:13) Υπάρχουν διάφορα πράγματα που μπορούν να προκαλέσουν εσωτερικό πόνο—οι οδυνηρές απογοητεύσεις, η απόρριψη, ένα περιβάλλον όπου οι συναισθηματικές ανάγκες κάποιου αγνοούνται και οι τραυματικές εμπειρίες από την παιδική ηλικία δεν είναι παρά λίγα απ’ αυτά. Οι έρευνες αποκαλύπτουν ότι ένας εκπληκτικός αριθμός ασθενών με διαταραχές της διατροφής είχαν πέσει θύματα σεξουαλικής κακοποίησης ή ακόμα και βιασμού.

Όμως, η χαμηλή αυτοεκτίμηση μπορεί επίσης να είναι αποτέλεσμα της στάσης των άλλων. «Απ’ όσο μπορώ να θυμηθώ, ήμουν πάντοτε πολύ παχιά και η μητέρα μου μιλούσε συνέχεια γι’ αυτό», εξήγησε μια νεαρή γυναίκα. «Γίνονταν τα πάντα για να αδυνατίσω· αυτό ήταν το μόνο σημαντικό πράγμα. Γι’ αυτό μισώ τον εαυτό μου και το σώμα μου». Το κοινωνικό κλίμα της εποχής μας, που εξυμνεί εξαιρετικά την κομψότητα, συμβάλλει στο μίσος που νιώθουν για τον εαυτό τους άτομα που έχουν παραπανίσια κιλά.

Σε άλλες περιπτώσεις, η ίδια η διαταραχή της διατροφής αφαιρεί από το άτομο τον αυτοσεβασμό του. Η Λιν, που έκανε εμετό ως και δέκα φορές τη μέρα, παραδέχτηκε: «Κοιτούσα τον εαυτό μου στον καθρέφτη μετά από τον εμετό που έκανα και έλεγα ‘σε μισώ’, και ύστερα έκλαιγα. Ένιωθα πως δεν άξιζα τίποτα».

Βαθιά μέσα τους, οι περισσότεροι που πάσχουν από διαταραχές της διατροφής είναι πεπεισμένοι ότι η προσωπικότητά τους κατά βάση είναι ελλιπής. Έτσι, κατευθύνουν όλες τις προσπάθειές τους στο να καλύψουν το ολέθριο ελάττωμα αυτής της βασικής ανικανότητάς τους και στο να βρουν τρόπους για να ενισχύσουν την αυτοεκτίμησή τους. Εκείνοι που παρουσιάζουν ανορεξία προσπαθούν να το κάνουν αυτό μ’ ένα μοναδικό τρόπο. Η προσπάθειά τους να αναπτύξουν αυτοαξία είναι εκείνο που κάνει την ανορεξία τόσο ύπουλη—και θανατηφόρα.

Όταν ένας άντρας που αγαπούσε η Λι την απέρριψε, η αυτοεκτίμησή της έπεσε κατακόρυφα. «Ήθελα να αποδείξω ότι είχε χάσει μέσα από τα χέρια του κάτι καλό», είπε. «Αποφάσισα, λοιπόν, να γίνω εξαιρετικά αδύνατη και εξαιρετικά κομψή». Για να το καταφέρει, σταμάτησε να τρώει και γέμισε το χρόνο της με ασχολίες. «Άρχισα να νιώθω καλά για τον εαυτό μου. Ένιωθα ότι ήμουν πραγματικά ξεχωριστή γιατί μπορούσα να κάνω κάτι που άλλοι δεν μπορούσαν να το κάνουν. Μέσα μου έλεγα: ‘Είμαι δυνατός άνθρωπος’».

Το βάρος της Λι έπεσε ανησυχητικά από τα 73 κιλά στα 47 κιλά. Καθώς θυμάται εκείνους που προσπαθούσαν να την κάνουν να φάει, λέει: «Νόμιζα πως όλοι αυτοί οι άνθρωποι προσπαθούσαν να καταστρέψουν τη ζωή μου και την ευτυχία μου, αφαιρώντας μου όλη την αυτοεκτίμηση. Νόμιζα ότι στο τέλος θα γινόμουν ακριβώς όπως όλοι οι άλλοι». Η στάση της Λι χαρακτηρίζει τα άτομα που έχουν ανορεξία, τα οποία προσπαθούν να αναπτύξουν αυτοαξία καταπνίγοντας τις επιθυμίες τους και κάνοντας κάτι που οι άλλοι δεν μπορούν να κάνουν.

Αν κάποιος εκμεταλλευτεί τα αισθήματα μιας κοπέλας, οι προσπάθειές της να προστατέψει την ευαίσθητη αυτοεκτίμησή της από περισσότερη κακομεταχείριση μπορεί επίσης να οδηγήσουν στην ανορεξία. Η Σίρλεϊ, για παράδειγμα, αναστατώθηκε από τον τρόπο με τον οποίο της φέρονταν τα αγόρια όταν το σώμα της άρχισε να αποκτάει καμπύλες. Ύστερα ο ίδιος ο πατέρας της τής έκανε ανήθικες προτάσεις. «Ένιωθα τόσο άσχημα και ήμουν τόσο αηδιασμένη που πήγα στη μητέρα μου και ξέσπασα σε κλάματα», είπε η Σίρλεϊ. «Όταν έχασα βάρος και απαλλάχτηκα από τις καμπύλες μου, κανένας δεν με ενοχλούσε. Είχα γλιτώσει από την προσοχή του αντίθετου φύλου».

Σε μερικές περιπτώσεις η ανορεξία αποτελεί φυγή από τις ευθύνες της ενηλικίωσης. «Δεν ήθελα να μεγαλώσω και να αντιμετωπίσω οικογενειακές ευθύνες», σχολίασε η Σίρλεϊ. «Πώς θα μπορούσα ποτέ να αφήσω τον εαυτό μου να πάρει κιλά; Όχι, ποτέ! Για κανένα λόγο!» Δυστυχώς, η εμμονή της στο να κάνει το χρόνο να σταματήσει οδήγησε στον οδυνηρό θάνατό της, από ασιτία που προκάλεσε η ίδια.

Δεν ταιριάζουν μ’ αυτές τις περιγραφές όλοι όσοι πάσχουν από ανορεξία. Φαίνεται, όμως, ότι όλοι τους αντλούν ένα αίσθημα δύναμης από το να κάνουν τον εαυτό τους αξιοθαύμαστο στα μάτια τους. Έτσι μεγαλώνουν λίγο την αυτοεκτίμησή τους. Το λεπτό σώμα τους γίνεται το καμάρι και η χαρά τους.

Αντιμετώπιση Οδυνηρών Συναισθημάτων

Εφόσον το φαγητό καταπραΰνει και ηρεμεί, μπορεί να χρησιμοποιηθεί λανθασμένα με σκοπό την αντιμετώπιση της μοναξιάς, της ανησυχίας, της ανίας, του θυμού, της μελαγχολίας, της απόρριψης ή της προδοσίας. «Όταν ήμουν στο σχολείο, έζησα μια πολύ σκληρή εμπειρία, η οποία ήταν τόσο οδυνηρή που δεν μπορούσα ούτε να μιλήσω γι’ αυτήν», εξηγεί η Ντόουν. «Όποτε σκεφτόμουν αυτό το περιστατικό ή προέκυπτε μια κατάσταση που δεν μπορούσα να αντιμετωπίσω άρχιζα να τρώω ακατάσχετα. Απλώς προσπαθούσα να σκεπάσω αυτά τα αισθήματα με φαγητό». Το φαγητό νάρκωνε το συναισθηματικό της πόνο. Αλλά η ψυχαναγκαστική υπερκατανάλωση τροφής τής πρόσθεσε 45 κιλά βάρος.

Μερικές φορές η διαταραχή της διατροφής γίνεται το μέσο με το οποίο το άτομο προσπαθεί να ξεφύγει από τις πιέσεις της ζωής. Για παράδειγμα, η Άννα μεγάλωσε σ’ ένα σπίτι με αλκοολικό πατέρα, και συνεχώς την πείραζαν για το βάρος της. Η ίδια εξηγεί γιατί κατέληξε να υποφέρει από βουλιμία: «Ήταν ο τρόπος με τον οποίο ξεπερνούσα το καθημερινό στρες, και ήταν αποτελεσματικός, γιατί όταν κάτι σου έχει γίνει έμμονη ιδέα, δεν σκέφτεσαι τα πραγματικά σου προβλήματα. Θεωρείς αιτία όλων των προβλημάτων σου το υπερβολικό βάρος και λες στον εαυτό σου πως, όταν χάσεις αυτό το βάρος, η ζωή θα είναι υπέροχη».

Ενώ όλοι μπορεί να τρώμε λίγο παραπάνω όταν νιώθουμε αναστάτωση ή μοναξιά, το άτομο που κινδυνεύει να πάθει κάποια διαταραχή της διατροφής δεν χρησιμοποιεί τα φυσιολογικά μέσα για να αντιμετωπίζει την εσωτερική αναστάτωση. Για παράδειγμα, το άτομο μπορεί να κρατάει μέσα του εχθρικά συναισθήματα για κάποιον άνθρωπο ή για κάποια κατάσταση, αλλά αντί να εκφράσει αυτά τα συναισθήματα προτιμάει να τα καταπραΰνει τρώγοντας.

Ο Ρόλος της Δίαιτας

Σύμφωνα με έρευνες, το να ακολουθεί κανείς μια αυστηρή δίαιτα θεωρείται γενικά ο πιο συνηθισμένος λόγος για την ακατάσχετη πολυφαγία. Μια μελέτη, που έγινε το 1989 για τις αιτίες της παχυσαρκίας, αποκάλυψε: «Παραδόξως, οι δίαιτες που είναι αποτέλεσμα της ανησυχίας κάποιου για το βάρος του, φαίνεται ότι σχετίζονται με την αύξηση του παραπανίσιου βάρους». Γιατί όμως;

Όταν οι άνθρωποι προσπαθούν να ακολουθήσουν μια αυστηρή δίαιτα, συνήθως δεν τρώνε γλυκά και άλλες νόστιμες τροφές. Αυτές οι «απαγορευμένες» τροφές γίνονται ένας διαρκής πειρασμός. Κατόπιν, όταν είναι αναστατωμένοι, ανήσυχοι ή νιώθουν μοναξιά, λυπούνται τον εαυτό τους. Για να φτιάξει η διάθεσή τους, καταβροχθίζουν εκείνες ακριβώς τις τροφές τις οποίες είχαν στερηθεί. Μετά ακολουθεί μια ακόμα πιο σκληρή δίαιτα, που καταλήγει στο ίδιο αποτέλεσμα—την ακατάσχετη πολυφαγία. Αυτός ο φαύλος κύκλος οδηγεί σε αύξηση του βάρους και σε διαταραχές της διατροφής. Η Λι εξηγεί πώς η δίαιτα που έκανε δημιούργησε τις προϋποθέσεις για την ανορεξία της: «Είχα δοκιμάσει όλων των ειδών τις δίαιτες. Συνεχώς έχανα βάρος και μετά το έπαιρνα πάλι. Αυτή τη φορά ήθελα να μην το ξαναπάρω».

Ενώ η γνώση των αιτιών που δημιουργούν τη διαταραχή της διατροφής δεν αρκεί για να ξεπεράσει κανείς το πρόβλημα, μπορεί να βοηθήσει κάποιον να απελευθερωθεί. Μπορεί επίσης να βοηθήσει στην πρόληψη προβλημάτων. Αλλά τι θα γίνει αν βλέπετε αυτά τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας στον εαυτό σας, σε μέλη της οικογένειάς σας ή σε κάποιο φίλο; Πώς μπορεί κανείς να καταπολεμήσει τέτοια χαρακτηριστικά;

[Εικόνα στη σελίδα 7]

Η έντονη ανησυχία του ατόμου για την εξωτερική του εμφάνιση μπορεί να οδηγήσει σε κάποια διαταραχή της διατροφής

[Εικόνα στη σελίδα 8]

Μερικοί τρώνε ακατάσχετα για να αντιμετωπίσουν οδυνηρά συναισθήματα

Πώς να Κερδίσετε τη Μάχη!

Όταν πρωτοσυναντάτε τη Λι, μια ομιλητική, εκδηλωτική, λίγο παχύτερη από το κανονικό νεαρή γυναίκα, δυσκολεύεστε να πιστέψετε ότι πριν από πέντε χρόνια κόντεψε να πεθάνει από ανορεξία. Αλλά όταν αρχίσετε να μιλάτε μαζί της, θα εντυπωσιαστείτε βαθιά από τις διανοητικές αλλαγές που χρειάστηκε να κάνει—μερικές απ’ αυτές πολύ δύσκολες—για να υπερνικήσει αυτή τη θανατηφόρα διαταραχή της διατροφής. «Δεν ήταν απλώς μια μάχη με το φαγητό», εξηγεί η ίδια.

Εφόσον οι διαταραχές της διατροφής είναι αποτέλεσμα εσωτερικών συναισθηματικών προβλημάτων, η μάχη εναντίον τους γίνεται μέσα στο μυαλό. Η προσπάθεια για καλλιέργεια ενός διαφορετικού συνόλου αξιών είναι ένα από τα πρώτα βήματα προς την ανάρρωση. Όλοι μας έχουμε ορισμένες καθορισμένες αξίες, δηλαδή πράγματα που θεωρούμε σπουδαία. Αυτό διαμορφώνει την άποψη που έχουμε για τον εαυτό μας και κατευθύνει τις αντιδράσεις μας στα προβλήματα που μας δημιουργούν ένταση. Εκείνοι που έχουν διαταραχές της διατροφής πρέπει να αλλάξουν τις αξίες τους, πράγμα που σημαίνει να αναπτύξουν διαφορετική διανοητική διάθεση.

«Μέσω της καινούριας διάθεσης της διάνοιάς σας, να μεταμορφώνεστε», παροτρύνει η Αγία Γραφή, «έτσι ώστε να μπορείτε να εξακριβώνετε ποιο είναι το θέλημα του Θεού—τι είναι καλό, ευάρεστο και τέλειο». (Ρωμαίους 12:2, Μια Αμερικανική Μετάφραση [An American Translation]) Ναι, η διάθεση κάποιου πρέπει να διαπλάθεται από την άποψη του Θεού για το τι είναι ευχάριστο. Ο Δημιουργός μας μάς ξέρει καλά. Είναι βέβαιος για το τι θα μας φέρει διαρκή ευτυχία. Τι λοιπόν θεωρεί σπουδαίο αυτός;

Συγκεντρώστε το Ενδιαφέρον σας στην Αληθινή Ομορφιά

Ο Θεός αξιολογεί αυτό που είμαστε μέσα μας. ‘Ο κρυφός άνθρωπος της καρδιάς’, όταν είναι στολισμένος μ’ ένα ήσυχο και πράο πνεύμα, ‘είναι πολύτιμος ενώπιον του Θεού’. (1 Πέτρου 3:4) Βέβαια, ζούμε σ’ έναν κόσμο που συνήθως αξιολογεί τις γυναίκες σύμφωνα με την εμφάνισή τους. Πόσο άσοφο, όμως, θα ήταν να υιοθετήσουμε αυτό το πρότυπο, γιατί τότε τι θα γίνει αν αλλάξει αυτή η σημερινή νοοτροπία που λέει ότι το λεπτό σώμα είναι της μόδας; Πριν από εκατό χρόνια, στις Ηνωμένες Πολιτείες θεωρούνταν κομψό το να είναι οι γυναίκες παχουλές. Το 1890 μια διαφήμιση συνιστούσε: «Με σεβασμό πείτε στις κυρίες να παχύνουν με . . . τροφές ‘Φατ-Τεν-Γιου’ που ΕΓΓΥΗΜΕΝΑ κάνουν τις Αδύνατες Παχουλές και Ελκυστικές».

«Το μέτρο με το οποίο μετρούσα τους άλλους ήταν πάντοτε η εξωτερική τους εμφάνιση», παραδέχτηκε η Λι, που κατόπιν έκανε μερικές αλλαγές στη στάση της. «Τώρα, όμως, έχω μάθει να βλέπω την αξία των Χριστιανικών ιδιοτήτων στους άλλους και σ’ εμένα. Τώρα προσπαθώ να καλλιεργώ ευχάριστες ιδιότητες. Καταλαβαίνω πόσο ρηχό είναι να κρίνω τον εαυτό μου και τους άλλους από την εξωτερική εμφάνιση».

Η διατήρηση της σωστής άποψης για την εμφάνιση δεν είναι εύκολο πράγμα. Ίσως χρειαστεί να αποφεύγουμε τη συνεχή συναναστροφή μ’ εκείνους που σκέφτονται υπερβολικά το βάρος τους ή που μιλάνε συνεχώς για την εξωτερική εμφάνιση. «Το να πολεμάς τις πιέσεις της κοινωνίας και το να διατηρείς τη σωστή άποψη είναι ένας συνεχής αγώνας», παραδέχεται η Λιν, η οποία κατάφερε να απαλλαγεί από τη βουλιμία. «Δεν απέκτησα αυτόματα τη σωστή άποψη, αλλά έπρεπε να κάνω τον εαυτό μου να σκέφτεται με το σωστό τρόπο». Αυτή η αλλαγή στον τρόπο σκέψης επηρεάζει επίσης το είδος των πραγμάτων στα οποία βασίζουμε την αυτοεκτίμησή μας.

Απορρίψτε την «Κενή Δόξα»

Πολλοί άνθρωποι με διαταραχές της διατροφής οικοδομούν την αυτοαξία τους με το να κυνηγούν την τελειότητα ή με το να ασκούν απόλυτη κυριαρχία πάνω στην πείνα τους. Ο εγωκεντρικός έπαινος που βρίσκουν για τον εαυτό τους είναι στην πραγματικότητα μάταιος και κενός. Ο Λόγος του Θεού μάς λέει να μην κάνουμε τίποτα ‘από εγωισμό, αλλά με ταπεινοφροσύνη να θεωρούμε τους άλλους ανώτερους’. (Φιλιππησίους 2:3, ΜΝΚ) Η λέξη του ελληνικού κειμένου, η οποία αποδίδεται ‘εγωισμός’, σημαίνει κατά γράμμα «κενή δόξα», δηλαδή έπαινος που είναι ψεύτικος. Έτσι, αυτοί που ενεργούν από εγωισμό προσπαθούν να τραβήξουν την προσοχή στον εαυτό τους, για λόγους οι οποίοι στερούνται οποιασδήποτε αληθινής ή διαρκούς αξίας. Αυτοδοξάζονται για πράγματα που είναι κενά.

Για παράδειγμα, η Λι είπε: «Ένιωθα πως ήμουν κάτι ξεχωριστό επειδή κανένας δεν μπορούσε να με κάνει να φάω». Όμως παραδέχτηκε: «Πίστευα ότι, αν ήμουν πιο αδύνατη, θα ένιωθα καλύτερα για τον εαυτό μου. Αλλά όταν έχανα κι άλλο βάρος, συνέχιζα να νιώθω άσχημα για τον εαυτό μου».

Κατόπιν, η Λι αποκάλυψε κάτι που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ανάρρωσή της. «Συνειδητοποίησα», λέει, «ότι για τον Θεό ήμουν σαν μια μικρή σταγόνα μέσα σ’ έναν κουβά· γιατί λοιπόν θα έπρεπε να είμαι η πιο σημαντική; Δεν χρειάζεται να είσαι ο καλύτερος. Δεν πειράζει αν άλλοι είναι καλύτεροι από εσένα σε ορισμένα πράγματα».

Ναι, η Λι έμαθε να ‘θεωρεί τους άλλους ανώτερους’. Στην πραγματικότητα, οι άλλοι έχουν ικανότητες και προσόντα ανώτερα από τα δικά μας, όπως κι εμείς μπορεί να υπερέχουμε σε μερικά πράγματα. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι οι άλλοι έχουν ουσιαστικά μεγαλύτερη αξία από εμάς ή ότι εμείς έχουμε μεγαλύτερη αξία από εκείνους.

Εφόσον αυτοί που έχουν διαταραχές της διατροφής επιθυμούν τόσο έντονα να νιώθουν καλά για τον εαυτό τους, πρέπει να συγκεντρώσουν την προσοχή τους σ’ αυτό που φέρνει αληθινή αυτοεκτίμηση. «Αντί να βασίζομαι στην εμφάνισή μου για έπαινο», εκμυστηρεύτηκε η Μελίσα, που θεραπεύτηκε από τη βουλιμία, «διαπίστωσα ότι η αποδοχή των αξιών του Θεού και ο σεβασμός της άποψής του μού έχουν δώσει μεγαλύτερο αίσθημα αυτοαξίας». Ναι, όπως ακριβώς λέει η Αγία Γραφή: ‘Ψευδής είναι η χάρις και μάταιον το κάλλος· η γυνή η φοβουμένη τον Ιεχωβά, αυτή θέλει επαινείσθαι [με αληθινό, όχι κενό έπαινο]’.—Παροιμίαι 31:30.

Φιλία με τον Θεό

Ο κατάλληλος ‘φόβος για τον Ιεχωβά’ δεν είναι ένας αρρωστημένος φόβος για τη θεϊκή τιμωρία, αλλά είναι ο τρόμος μήπως δυσαρεστήσουμε τον Θεό, επειδή τώρα Αυτός έχει γίνει Φίλος μας. ‘Μακάριος ο άνθρωπος ο φοβούμενος τον Ιεχωβά· εις τας εντολάς αυτού ηδύνεται σφόδρα’, αναφέρει το εδάφιο Ψαλμός 112:1. Ως φίλος του Θεού, κάποιος μπορεί να βρίσκει ευχαρίστηση καθώς υπακούει στους νόμους Του. Αυτό παρέχει ισχυρά κίνητρα. Αλλά πώς βλέπει ο Θεός το ζήτημα των διαταραχών της διατροφής;

Ο Λόγος του Θεού μάς λέει να σεβόμαστε το σώμα μας, που είναι ένα πολύτιμο δώρο από τον Θεό. (Ρωμαίους 12:1) Ο απόστολος Παύλος συμπεριέλαβε «πάσα ακαθαρσία ή πλεονεξία» στα πράγματα που δυσαρεστούν τον Θεό, σημειώνοντας ότι υπάρχουν πράγματα ‘κρυφίως γινόμενα υπό των απίστων τα οποία αισχρόν εστί και λέγειν’. Σ’ αυτά τα πράγματα πιθανόν να συγκαταλεγόταν και η συνήθεια μερικών Ρωμαίων να αδειάζουν το στομάχι τους κάνοντας εμετό στη διάρκεια ενός γλεντιού και κατόπιν να γυρίζουν για να συνεχίσουν να τρώνε με απληστία. (Εφεσίους 5:3, 5, 12) Ο απόστολος έγραψε: «Δεν θέλω εξουσιασθή υπ’ ουδενός». (1 Κορινθίους 6:12) Έτσι, για να έχουμε την εύνοια του Θεού, δεν μπορούμε να αφήσουμε το φαγητό και τις δίαιτες να κυριεύουν τη ζωή μας.

Εφόσον υπάρχουν διάφοροι τύποι και διαφορετικοί βαθμοί διαταραχών της διατροφής, η σοβαρότητα που έχει στα μάτια του Θεού μια τέτοια διαγωγή μπορεί να διαφέρει από άτομο σε άτομο. Όμως, η επιθυμία κάποιου να είναι φίλος του Θεού θα τον υποκινήσει να καταπολεμήσει τις διαταραχές της διατροφής. «Ο σπουδαιότερος παράγοντας στην ανάρρωσή μου», είπε η Άνι, «ήταν ότι συνειδητοποίησα πως δεν μπορούσα να έχω αυτή τη συνήθεια και να ευαρεστώ τον Θεό». Αλλά τι γίνεται αν υπάρξουν υποτροπές καθώς κάποιος διεξάγει αυτή τη μάχη;

«Η ενοχή που φέρνει η βουλιμία είναι απερίγραπτη», παραδέχτηκε η Μελίσα. «Νύχτες ολόκληρες και μέρες, όταν δεν ήταν κανένας κοντά μου, έκλαιγα συνεχώς, ικετεύοντας τον Θεό να με βοηθήσει και να με συγχωρέσει». Πόσο παρηγορητικό είναι να γνωρίζει κανείς ότι ο Θεός «θέλει συγχωρήσει αφθόνως» και θα δείξει ‘έλεος σ’ αυτούς που τον φοβούνται’. (Ησαΐας 55:7· Ψαλμός 103:13, ΜΝΚ) Ακόμα κι αν η καρδιά μας μάς καταδικάζει, «ο Θεός είναι μεγαλήτερος της καρδίας ημών και γνωρίζει τα πάντα». (1 Ιωάννου 3:20) Βλέπει πέρα από τις αδυναμίες μας. Γνωρίζει το βάθος της προσπάθειας που καταβάλλουμε για να ελευθερωθούμε και την πρόοδο που κάνουμε.

Ποτέ μην κουραστείτε να στρέφεστε με ειλικρίνεια στον Θεό, ζητώντας τη συγχώρεσή του, άσχετα με το πόσο συχνά χρειάζεται να τον πλησιάζετε για την ίδια αδυναμία. Αν είστε ειλικρινείς, θα σας δώσει μια καθαρισμένη συνείδηση λόγω της παρ’ αξία καλοσύνης του. (Ρωμαίους 7:21-25) «Σ’ όλη τη διάρκεια αυτής της μάχης», βεβαίωσε η Μελίσα, «ο Θεός ήταν ένας αληθινός και αξιόπιστος Φίλος που άκουγε τις προσευχές μου». Ένα κλειδί για να κερδίσετε τη μάχη είναι να μην τα παρατήσετε!

Αντιμετώπιση Οδυνηρών Συναισθημάτων

Για να κερδίσει κάποιος τη μάχη, πρέπει να μάθει να αντιμετωπίζει τα αρνητικά συναισθήματα αντί να καταφεύγει στο φαγητό για να ηρεμήσει. Συχνά για να ανακουφιστούμε χρειάζεται να μιλήσουμε σε κάποιον γι’ αυτά τα συναισθήματα. Για παράδειγμα, η Μαίρη οδηγήθηκε στη βουλιμία, επειδή ο πατέρας της την πείραζε για το βάρος της. «Ήταν δικό μου το λάθος, στην πραγματικότητα, γιατί δεν είχα πει σε κανέναν πόσο άσχημα μ’ έκαναν να νιώθω τα πειράγματά του», εξήγησε η Μαίρη. «Απλώς κλεινόμουν στο δωμάτιό μου κι έκλαιγα».

Ένα άτομο, όμως, που του έχει γίνει έμμονη ιδέα το πώς θα ικανοποιεί τους άλλους, δεν μπορεί να εκφράσει εύκολα τέτοια συναισθήματα. Εντούτοις, το βιβλίο Βουλιμία: Μια Συστηματική Προσέγγιση στη Θεραπεία της (Bulimia: A Systems Approach to Treatment) δηλώνει: «Το να αναγνωρίζουμε τα αισθήματα θυμού και το να μάθουμε να τα εκφράζουμε μ’ έναν ασφαλή και κατάλληλο τρόπο έχει μεγάλη σημασία όσον αφορά την υπερνίκηση της βουλιμίας». Πόσο κατάλληλη είναι η συμβουλή της Αγίας Γραφής: «Οργίζεσθε και μη αμαρτάνετε· ο ήλιος ας μη δύη επί τον παροργισμόν σας»! (Εφεσίους 4:26) Όταν αισθάνεστε θυμό ή πίεση να πείτε ναι, ενώ στην πραγματικότητα θέλετε να πείτε όχι, σκεφτείτε: ‘Πώς μπορώ να είμαι έντιμη και ειλικρινής χωρίς να γίνω καυστική;’

Να θυμάστε, επίσης, ότι η Αγία Γραφή δεν δίνει στη γυναίκα το ρόλο του ατόμου που πρέπει να ικανοποιεί πάντα τους άλλους. Οι γυναίκες που ήταν πιστές στον Θεό, ενώ υποτάσσονταν στους συζύγους τους, υπήρχαν φορές που με κατάλληλο τρόπο εκδήλωναν τα αισθήματά τους. Έπαιρναν πρωτοβουλίες και αναλάμβαναν να κάνουν πράγματα που δεν ήταν πάντοτε εύκολα. (Παροιμίαι 31:16-18, 29) Βέβαια, υπάρχει ο κίνδυνος να αποτύχει κανείς όταν προσπαθεί να κάνει κάτι στο οποίο δεν είναι συνηθισμένος. Αυτοί που πάσχουν από διαταραχές της διατροφής φοβούνται συχνά μήπως κάνουν λάθη και φανούν ανόητοι. Αλλά όλοι κάνουν λάθη! «Ο δίκαιος πίπτει επτάκις και σηκόνεται», λέει το εδάφιο Παροιμίαι 24:16. Κάτι πολύ σημαντικό για την ανάρρωση και για την πρόληψη είναι το να μάθει κανείς να επωφελείται από τα λάθη του.

Μερικές φορές, ορισμένα οδυνηρά συναισθήματα σχετίζονται με πράγματα που συνέβησαν στο παρελθόν. Ενώ οι αναμνήσεις αυτών των εμπειριών μπορεί να σας πονάνε ακόμα, αγωνιστείτε να ‘δείξετε ότι δίνετε προσοχή στις πράξεις της παρ’ αξία καλοσύνης του Ιεχωβά’. (Ψαλμός 107:43, ΜΝΚ) Υπήρχαν σίγουρα κάποιες καλές περίοδοι, που μπορούσατε να δείτε σημάδια της καλοσύνης και της αγάπης του Θεού. Προσπαθήστε να συγκεντρώνετε την προσοχή σας σ’ αυτές. Ακόμα κι αν ήσασταν θύμα μιας τρομερής κατάστασης, αυτό δεν σημαίνει πως ήταν κάτι που το αξίζατε, ούτε και καθορίζει την αξία σας ως ατόμου.

Ζητήστε Βοήθεια!

Το άτομο που προσπαθεί να καταπολεμήσει μια διαταραχή της διατροφής χρειάζεται να ανοίξει την καρδιά του σε κάποιον που μπορεί να εμπιστευτεί. Μην προσπαθείτε να τα περάσετε αυτά μόνοι. Η Λιν εξηγεί τι ήταν εκείνο που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ανάρρωσή της: «Ένα βράδυ έφερα τη μητέρα μου στο δωμάτιό μου. Αφού έκλαψα επί δέκα λεπτά, τελικά αποκάλυψα ότι έπασχα από βουλιμία». Και προσθέτει: «Οι γονείς μου έδειξαν μεγάλη κατανόηση. Η μαμά με βοήθησε να έχω υπομονή και να μην περιμένω να γίνω καλά από τη μια στιγμή στην άλλη. Ο μπαμπάς μού έδωσε πρακτικές υποδείξεις και προσευχήθηκε μαζί μου. Αν δεν είχα ανοίξει την καρδιά μου, θα έχανα όλη αυτή τη βοήθεια».a

Το να έχει κανείς υποστήριξη από άλλους είναι συχνά βασικό για να αναρρώσει τελείως. Αποφεύγετε να απομονώνεστε, ιδιαίτερα όταν νιώθετε ευάλωτοι. (Παροιμίαι 18:1, ΜΝΚ) Όταν αναστατώνεται, η Λιν δεν κλείνεται πια στον εαυτό της. Η ίδια λέει για την ανάρρωσή της: «Η μαμά κι εγώ πηγαίναμε μια βόλτα και μιλούσαμε για το πρόβλημα που με αναστάτωνε. Αντί να ενεργήσω όπως όταν είχα βουλιμία, έκανα κάτι άλλο· για παράδειγμα, τηλεφωνούσα σε κάποια φίλη και δεν απομονωνόμουν».

Μέσα στις εκκλησίες των Μαρτύρων του Ιεχωβά υπάρχουν άνθρωποι που έχουν βοηθήσει μερικούς οι οποίοι προσπαθούσαν να απελευθερωθούν από κάποια διαταραχή της διατροφής. «Δεν μπορούσα πλέον να βοηθήσω τον εαυτό μου», παραδέχτηκε η Άνι, που είχε φτάσει πια στα όρια της αντοχής της πολεμώντας τη βουλιμία. «Άνοιξα, λοιπόν, την καρδιά μου και αποκάλυψα το πρόβλημα που κρατούσα μυστικό δέκα χρόνια». Οι Χριστιανοί φίλοι της την υποστήριξαν πολύ. «Η υπερηφάνεια δεν με άφηνε να ζητήσω βοήθεια, και αυτό παραλίγο να μου κοστίσει τη ζωή. Η ανακούφιση που ένιωσα δεν περιγράφεται με λόγια. Με τη βοήθεια των φίλων μου ανέρρωσα πλήρως».

Σε μερικές περιπτώσεις χρειάζεται βοήθεια από επαγγελματίες ειδικευμένους στη θεραπεία διαταραχών της διατροφής. Συνήθως, το πρώτο βήμα είναι η εκτίμηση της κατάστασης από ένα γιατρό. Η βοήθεια που μπορεί να δοθεί ίσως περιλαμβάνει διάφορες μορφές λογοθεραπείας, συμβουλών περί διατροφής και πιθανόν κάποια φαρμακευτική αγωγή. Σε ακραίες περιπτώσεις, ίσως χρειαστεί εισαγωγή σε νοσοκομείο. Πιθανότατα κάποιος γιατρός ή κάποιο νοσοκομείο θα ξέρουν αν υπάρχουν τέτοιοι ειδικοί στην περιοχή σας.

Λογικότητα και Ελπίδα

«Ο γιατρός με διαβεβαίωσε ότι αν έτρωγα ισορροπημένα γεύματα, ο μεταβολισμός μου θα επανερχόταν στα φυσιολογικά του επίπεδα, και δεν θα πάχαινα», εξήγησε η Λιν. «Και αυτό ακριβώς συνέβη». Πόσο σοφή είναι, λοιπόν, η συμβουλή της Αγίας Γραφής: «Η επιείκειά [λογικότητά, ΜΝΚ] σας ας γείνη γνωστή εις πάντας τους ανθρώπους».—Φιλιππησίους 4:5.

Μπορεί κανείς να πετύχει να χάσει το περιττό βάρος, ελαττώνοντας σταθερά την ποσότητα που καταναλώνει από λίπη και επεξεργασμένες τροφές, όπως η ζάχαρη και το λευκό αλεύρι, και αυξάνοντας τα φρούτα, τα λαχανικά και τα δημητριακά ολικής άλεσης. Σπουδαία είναι επίσης η μετρημένη άσκηση.b Πάντως, λόγω της γενετικής, της ηλικίας και άλλων παραγόντων, μερικά άτομα είναι βαρύτερα απ’ όσο μπορεί να θέλει η μόδα.

Η Λίζα, που έδωσε μια μεγάλη μάχη με τις δίαιτες και τη βουλιμία, κατέληξε σ’ ένα σωστό συμπέρασμα: «Δεν πιστεύω ότι η νίκη είναι το να χάσεις βάρος. Νομίζω πως η νίκη είναι το να βρεις ένα μέτρο σ’ όλα τα πράγματα, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει να ζυγίζεις περισσότερο απ’ ό,τι ο κόσμος αυτός θεωρεί ότι είναι της μόδας». Βέβαια, καθώς κάποιος αναπτύσσει μια λογική άποψη για την εξωτερική εμφάνιση, ίσως επιθυμεί να χάσει βάρος, όχι μόνο και μόνο για λόγους αισθητικής, αλλά για να αποφύγει τους κινδύνους για την υγεία που συνδέονται με την παχυσαρκία.

Αντί να προσπαθεί συνεχώς να αδυνατίζει για να φορέσει μικρότερα νούμερα, ένα άτομο μπορεί να φοράει ρούχα που είναι ευπρεπή και άνετα. Προσπαθήστε να είστε απασχολημένοι σε ωφέλιμες δραστηριότητες, αντί να μετράτε τις διαστάσεις σας και να ζυγίζεστε κάθε μέρα. Αν προσπαθείτε να καταπολεμήσετε τη βουλιμία, φροντίστε να απαλλαγείτε απ’ όλες τις περιττές τροφές που ίσως έχετε συσσωρεύσει και, όταν αγοράζετε τρόφιμα, να παίρνετε και κάποιον άλλο μαζί σας. Προσπαθήστε να τρώτε μαζί με άλλους. Να ακολουθείτε ένα λογικό πρόγραμμα και να αφήνετε τον απαραίτητο χρόνο που χρειάζεται για άλλες δραστηριότητες.

Πάνω απ’ όλα, να έχετε σκοπό στη ζωή σας. Προσηλώστε την προσοχή σας στην ελπίδα της Αγίας Γραφής για ένα νέο κόσμο δικαιοσύνης που πρόκειται να έρθει. Σύντομα ο Θεός θα απαλλάξει τη γη από τις πολλές απογοητεύσεις που οδηγούν σε διαταραχές της διατροφής και θα σταματήσει για πάντα αυτή την πληγή του 20ού αιώνα.—2 Πέτρου 3:13.

Όμως, τι μπορεί να κάνει ένας γονέας ή ένας σύζυγος για να βοηθήσει ένα μέλος της οικογένειας, το οποίο παρουσιάζει κάποια διαταραχή της διατροφής; Κάποιο μελλοντικό τεύχος του Ξύπνα! θα εξετάσει αυτό το θέμα.

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνες στη σελίδα 10]

Μάθετε να απορρίπτετε την προπαγάνδα του κόσμου που λέει ότι η αξία σας εξαρτάται από την εμφάνισή σας