Οι Νεαροί Ρωτούν . . .

Πώς να Υπερνικήσω την Αμηχανία Μου;

Ήταν πολύ άσχημο για την Άντζι να πρέπει να πηγαίνει στο σχολείο μ’ αυτόν το γύψο που της κάλυπτε όλο το πόδι. Αλλά αναμφίβολα η κατάσταση έγινε χειρότερη όταν, στο διάλειμμα, η Άντζι έπεσε σε μια λακκούβα με λάσπες. Θυμάται: «Ένιωσα τέτοια αμηχανία! Δεν μπορούσα να σηκωθώ και ήμουν και γεμάτη λάσπη».

ΤΟ ξέρεις καλά αυτό το ταπεινωτικό αίσθημα της αμηχανίας. Πρέπει να παραδεχτούμε ότι συχνά εμείς οι ίδιοι είμαστε η αιτία για τις ταλαιπωρίες μας. Όπως έγραψε το περιοδικό Seventeen, εύκολα «τα χάνουμε, και στη στιγμή αρχίζουμε και κάνουμε απίστευτες και ανεξήγητες ανοησίες. Μετά, το ίδιο ξαφνικά, το καταλαβαίνουμε . . . ‘Μα, στ’ αλήθεια εγώ τα έκανα όλα αυτά;’»

Ωστόσο είναι πιο πιθανό να νιώθεις αμηχανία στη διάρκεια της εφηβείας, παρά σε οποιαδήποτε άλλη περίοδο της ζωής σου. Γιατί συμβαίνει αυτό;

Οι Στιγμές Αμηχανίας στη Ζωή

Ο ερευνητής Ντέιβιντ Έλκιντ εξηγεί ότι οι έφηβοι, καθώς η διανοητική τους ικανότητα αυξάνεται συνεχώς, είναι πιο πιθανό να ανησυχούν για το τι σκέφτονται οι άλλοι γι’ αυτούς. Όταν τους απασχολεί σε τέτοιο υπερβολικό βαθμό το ότι τους παρατηρούν οι άλλοι, νιώθουν σαν να έχουν ένα «φανταστικό ακροατήριο» που «εξετάζει εξονυχιστικά και κριτικάρει τις πράξεις τους». (Adolescent Development [Εφηβική Ανάπτυξη]) Γι’ αυτό ένα κορίτσι ονομάζει τη νεανική ηλικία «περίοδο της ζωής, στην οποία σε ενδιαφέρει πολύ το πώς σε βλέπουν οι άλλοι».

Δυστυχώς, μπορεί οι προσπάθειες που κάνεις να εντυπωσιάσεις τους άλλους συχνά να αποτυχαίνουν. Εξακολουθείς να βρίσκεσαι στο στάδιο που προσπαθείς να τα φέρεις βόλτα με τα συναισθήματά σου—και τους κανόνες καλής συμπεριφοράς—γι’ αυτό και μπορεί να μην καταφέρνεις πάντα να χρησιμοποιείς τη σωστή ‘κουβέντα στο σωστό χρόνο’. (Παροιμίαι 15:23, ΜΝΚ) Έχεις την τάση να λες εκείνο που αισθάνεσαι, όσο κι αν αυτό που λες δεν δείχνει διακριτικότητα ή δεν θεωρείται πρέπον, κι έτσι μπορεί να κάνεις γκάφες που να σε φέρνουν σε αμηχανία. Επιπλέον, εφόσον βρίσκεσαι κάτω από την καθοδηγία των γονέων σου, ίσως χρειάζεται να κάνεις πράγματα που θα προτιμούσες να μην έκανες. «Ανέκαθεν η μαμά μου ήθελε να φοράω στο σχολείο φορεματάκια σαν εκείνα της Αλίκης στη Χώρα των Θαυμάτων», λέει με δυσαρέσκεια μια νεαρή. «Όλες φοράνε τζιν κι εγώ πρέπει να φοράω φορεματάκια».

Μερικοί έφηβοι, που λαχταράνε να έχουν την επιδοκιμασία των άλλων, είναι επίσης πολύ ευαίσθητοι στην επίκριση, στην απόρριψη ή στην αποτυχία. Για παράδειγμα, οι νεαροί Χριστιανοί ίσως διστάζουν να μιλήσουν για τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις με τους συμμαθητές και τους δασκάλους τους. Άλλοι μπορεί να νιώθουν ταπεινωμένοι από οποιαδήποτε επίπληξη του δασκάλου ή του γονέα. «Κάποτε [η μητέρα μου μού έβαλε τις φωνές] μπροστά σε κάποια φίλη μου κι εγώ ένιωσα μεγάλη αμηχανία», λέει η νεαρή Άντζελα.

Έπειτα είναι και η έγνοια που έχουν μερικοί νεαροί για το σώμα τους. Οι νεαροί που έχουν αργή ανάπτυξη συχνά στενοχωριούνται για την εμφάνισή τους, που είναι ακόμα παιδική, και οι νεαροί που έχουν γρήγορη ανάπτυξη στενοχωριούνται για τα σώματά τους που είναι σώματα ενηλίκων και για την αδεξιότητα που συνοδεύει μια τέτοια ανάπτυξη. «Όταν πήγαινα έκτη τάξη», θυμάται η Άνι, «ήμουν πιο ψηλή απ’ όλους. Αυτό μ’ έκανε να νιώθω αμηχανία. Είχα μια φίλη που ήταν πραγματικά μικροσκοπική και τη ζήλευα».

Σήκω Ξανά Όρθιος στον Πάγο!

Έτσι λοιπόν, αναπόφευκτα η αμηχανία αποτελεί μέρος της ζωής. Βέβαια είναι αλήθεια πως θα πρέπει να προσπαθήσεις όσο μπορείς να αποφύγεις να κάνεις πράγματα, για τα οποία αργότερα θα μετανιώσεις. Για παράδειγμα, ‘ο ανόητος λέει πολλά λόγια’. (Εκκλησιαστής 10:14, ΜΝΚ) Απλούστατα, αν σκέφτεσαι πριν μιλήσεις μπορείς να αποφύγεις πολλές καταστάσεις που θα σου προκαλέσουν αμηχανία. (Παροιμίαι 15:28) Αλλά, παρά τις πολύ επίπονες προσπάθειές σου, πού και πού δημιουργούνται καταστάσεις που σε φέρνουν σε αμηχανία. Πώς αντιδράς; Ας δώσουμε ένα παράδειγμα: Έχεις προσπαθήσει ποτέ να κάνεις πατινάζ; Αν ναι, είναι πιθανό να γλίστρησες και να έπεσες πάνω στον πάγο με την πρώτη κιόλας προσπάθεια—και πιθανώς όχι μόνο μια φορά. Όμως σε εμπόδισε αυτό από το να ξανασηκωθείς όρθιος πάνω στον πάγο; Όχι αν ήθελες να γίνεις καλός πατινέρ!

Αλλά τι γίνεται στις σχέσεις σου με τους ανθρώπους; Αν με κάποιον τρόπο έχεις έρθει σε αμηχανία, μήπως ‘μένεις πεσμένος ή πεσμένη στον πάγο’ με το να εγκαταλείπεις τις προσπάθειες και να αποφεύγεις τους ανθρώπους και διάφορες καταστάσεις, από φόβο μήπως ξαναρθείς σε αμηχανία; Αν ναι, τότε σε ελέγχει η αμηχανία. Κι ενώ εσύ αφήνεσαι να σε παρασύρει η απαισιοδοξία, περνάνε και φεύγουν πολύτιμες ευκαιρίες και ευχάριστες σχέσεις. Το εδάφιο Εκκλησιαστής 11:4 λέει: «Όστις παρατηρεί τον άνεμον [συλλογίζεται με φόβο τις αβεβαιότητες της ζωής], δεν θέλει σπείρει· και όστις θεωρεί τα νέφη, δεν θέλει θερίσει».

Αν κάποιος θέλει να χαίρεται τη ζωή και τις καλές σχέσεις με τους άλλους, τότε όλο και κάτι θα χρειαστεί να διακινδυνέψει. Όπως έγραψε ο Δρ Γουέιν Γ. Ντάιερ στο Pulling Your Own Strings [Να Κινείς Εσύ ο Ίδιος τα Νήματά σου]: «Δεν θα μάθεις ποτέ πώς είναι να απαλλάσσεσαι από κάποιο φόβο, αν δεν διακινδυνέψεις να συμπεριφερθείς με τρόπο που θα σε φέρει αντιμέτωπο μ’ αυτόν το φόβο». Ύστερα από ένα πέσιμο λοιπόν, σήκω ξανά όρθιος στον πάγο!

Πώς να τα Φέρνεις Βόλτα με Καταστάσεις που Προκαλούν Αμηχανία

Ωστόσο, πώς θα πρέπει να αντιμετωπίζεις εκείνες τις στιγμές, στις οποίες εύχεσαι να μπορούσες να κρυφτείς κάπου; Ακολουθούν μερικές υποδείξεις:

Μην παίρνεις τον εαυτό σου πολύ στα σοβαρά. Το περιοδικό Seventeen λέει: «Όλοι κρίνουμε τον εαυτό μας πάρα πολύ αυστηρά». Εκτός αυτού, το να δίνουμε υπερβολική σημασία σ’ ένα ασήμαντο λάθος δεν είναι παρά ένας τρόπος που δείχνει ότι κάποιος ‘έχει για τον εαυτό του μεγαλύτερη ιδέα από εκείνη που πρέπει να έχει’. (Ρωμαίους 12:3, ΚΔΤΚ) Φαντάσου πως έχεις κάνει κάποια ανοησία μπροστά σε φίλους. Μια νεαρή ονόματι Μπέβερλι λέει: «Μπορεί να νομίζεις ότι κάθε φορά που σε βλέπουν, θα σκέφτονται αυτό που έγινε». Αλλά κατέχει στ’ αλήθεια αυτή η μικρή γκάφα που έκανες τέτοια σπουδαία θέση στο μυαλό των άλλων; Μάλλον όχι. Άρα λοιπόν, δεν είναι καλύτερο απλούστατα να ξεχνάς αυτές τις ασήμαντες αναποδιές;

Να δέχεσαι διαπαιδαγώγηση: Σαν έφηβο άτομο που είσαι, θα κάνεις λάθη εξαιτίας της έλλειψης πείρας. Όμως, το να δεχόμαστε διαπαιδαγώγηση για τα λάθη μας μπορεί να μας ‘δώσει ενόραση’. (Παροιμίαι 1:3, ΜΝΚ) Γι’ αυτό είναι πιθανό πού και πού να χρειάζεται να σου γίνει επίπληξη από το δάσκαλο ή το γονέα. Αντί να εκνευρίζεσαι για την προσωρινή αμηχανία που προκύπτει, κάνε προσπάθειες να ωφεληθείς από τη διαπαιδαγώγηση κάνοντας τις απαραίτητες αλλαγές.—Παροιμίαι 1:7-9, ΜΝΚ.

Να μη χάνεις την αίσθηση του χιούμορ: Μερικές φορές είναι καλύτερα να κάνεις αυτό που συμβουλεύει ένας 15χρονος νεαρός που λέγεται Φρανκ: «Γέλα μ’ αυτό». Έτσι λοιπόν, αν κάποια αδεξιότητα από μέρους σου προκαλέσει γέλιο, μη βιαστείς να προσβληθείς. (Εκκλησιαστής 7:9) Όπως συστήνει η 18χρονη Τέρι: «Μη σε απασχολεί τόσο πολύ το τι σκέφτονται οι άλλοι για σένα». Προσπάθησε να δεις τη δυσάρεστη θέση που βρίσκεσαι από τη σκοπιά των άλλων. Σκέψου πώς θα σου φαίνεται αυτή η «συμφορά» αύριο—ή την επόμενη βδομάδα. Συχνά, αν γελάσουμε με τον εαυτό μας, με μια καλή διάθεση, η αμηχανία μετριάζεται.

Κάνε το Πρώτο Βήμα: Αυτό συστήνει μια νεαρή ονόματι Φέιθ. Αν έχεις έρθει σε αμηχανία μπροστά σε κάποιον, είναι φυσικό να μην μπορείς να αισθανθείς και πάλι άνετα, όταν αυτό το άτομο είναι παρόν. Κάνε όμως το πρώτο βήμα εσύ και πλησίασε αυτό το άτομο όσο το δυνατό συντομότερα. (Παράβαλε Ματθαίος 5:23, 24.) Η Φέιθ έχει διαπιστώσει ότι αν το άτομο αυτό «δει πως είσαι ανοιχτός άνθρωπος και σηκώνεις αστεία, θα αισθάνεται άνετα μαζί σου».

Μη συγκρίνεις τον εαυτό σου με τους άλλους: Μπορεί να νιώθεις άσχημα επειδή είσαι κοντός ή κοντή, ενώ όλοι οι συνομήλικοί σου είναι ψηλοί—ή το αντίστροφο. Θυμήσου όμως, ότι ‘για κάθε πράγμα υπάρχει καθορισμένος καιρός’. (Εκκλησιαστής 3:1, ΛΧ) Απλούστατα μπορεί ο καιρός που χρειάζεται το δικό σου σώμα για να αναπτυχθεί να είναι διαφορετικός από τον καιρό στον οποίο αναπτύσσεται το σώμα του άλλου. Είναι ανώφελο να παρατηρείς τη δική σου σωματική ανάπτυξη και παράλληλα να συγκρίνεις τον εαυτό σου με κάποιον άλλο, γιατί τίποτα δεν μπορεί να επιταχύνει ή να επιβραδύνει τη διαδικασία αυτή. (Παράβαλε Γαλάτας 6:4, ΚΔΤΚ.) Άλλωστε δεν υπάρχει καμιά εγγύηση ότι θα φτάσεις στο επιθυμητό για σένα ύψος ή ότι θα έχεις το ιδανικό σώμα ή τις ιδανικές αναλογίες· γιατί λοιπόν να στενοχωριέσαι για κάτι που δεν μπορείς να διορθώσεις; Ή όπως ρώτησε ο Ιησούς: ‘Ποιος από σας μπορεί με την ανησυχία να προσθέσει έναν πήχη στο μήκος της ζωής του;’ (Ματθαίος 6:27, ΜΝΚ) Πετυχαίνεις πολύ περισσότερα, όταν δέχεσαι την εμφάνισή σου και κάνεις προσπάθειες να αναπτύξεις ελκυστική προσωπικότητα.

Να φέρεσαι στους άλλους όπως θέλεις να σου φέρονται: Πώς αντιδράς όταν βρίσκονται σε αμηχανία οι άλλοι; Αν σου αρέσει να τους κοροϊδεύεις ή να συζητάς αυτή την αναποδιά εδώ κι εκεί, τότε μην παραπονιέσαι όταν οι όροι αντιστρέφονται. «Ο δε την ψυχήν [το πνεύμα (ΜΝΚ)] πιστός κρύπτει το πράγμα», λέει το εδάφιο Παροιμίαι 11:13. Αν το κάνεις εσύ αυτό για άλλους, ίσως υποκινηθούν κι εκείνοι να κάνουν το ίδιο για σένα.—Ματθαίος 7:12.

Να υπερασπίζεσαι τις πεποιθήσεις σου: Να μη νιώθεις ποτέ αμηχανία, όταν πρόκειται να μιλήσεις στους άλλους για τις πεποιθήσεις σου. Τα λόγια του Ιησού στο εδάφιο Μάρκος 8:38, (ΝΔΜ) μας αφυπνίζουν: «Όποιος . . . ντραπεί για μένα . . . , θα ντραπεί γι’ αυτόν κι ο Υιός του Ανθρώπου». Να το θεωρείς προνόμιό σου να είσαι ‘μωρός για χάρη του Χριστού’. (1 Κορινθίους 4:10, ΝΔΜ) Μια νεαρή παρατήρησε: «Όσο περισσότερο κάνεις κτήμα σου τις αλήθειες της Αγίας Γραφής, τόσο περισσότερο θέλεις να τις πεις και στους άλλους».

Όπως κι αν είναι, κατά καιρούς δημιουργούνται καταστάσεις που προξενούν ταπείνωση. Αλλά όποτε συμβαίνει αυτό, να το παίρνεις ρεαλιστικά, ισορροπημένα· μην περιμένεις να πάνε όλα κατ’ ευχή. Να διατηρείς την αίσθηση του χιούμορ. Να αποφεύγεις να παίρνεις τον εαυτό σου πολύ στα σοβαρά. Αν εφαρμόζεις αυτές τις συμβουλές, θα διαπιστώσεις ότι είναι πιο εύκολο να συνέρχεσαι, όταν κάποιο πέσιμό σου θα σε έχει φέρει σε αμηχανία.

[Εικόνα στη σελίδα 15]

Αναπόφευκτα, η αμηχανία αποτελεί μέρος της ζωής

[Εικόνα στη σελίδα 16]

Ο ρυθμός της σωματικής ανάπτυξης διαφέρει από νεαρό σε νεαρό