Η Νότια Αφρική έχει γίνει το επίκεντρο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος, εξαιτίας των φυλετικών και πολιτικών της αναταραχών. Εντούτοις, λίγοι άνθρωποι γνωρίζουν τον αποφασιστικό ρόλο που έχει παίξει ο νοτιοαφρικανικός Προτεσταντισμός. Το Ξύπνα! λοιπόν, εξετάζει τώρα εμπεριστατωμένα τα περίπλοκα θρησκευτικά ζητήματα που κρύβονται στα παρασκήνια.

Το Θρησκευτικό Δίλημμα της Νότιας Αφρικής

Από τον ανταποκριτή του Ξύπνα! στη Νότια Αφρική

Η ΝΟΤΙΑ ΑΦΡΙΚΗ είναι κατ’ εξοχήν θρησκευόμενη χώρα. Πολλοί άνθρωποι πηγαίνουν στην εκκλησία. Η Αγία Γραφή είναι διαθέσιμη σ’ όλες τις κύριες γλώσσες της Νότιας Αφρικής και διαβάζεται σε πολλά σπίτια. Μολαταύτα, η χώρα έχει γίνει θέατρο φυλετικής διαμάχης και βίας. Μπορεί να αναρωτηθείτε λοιπόν: ‘Γιατί δεν έχουν κατορθώσει οι εκκλησίες να καλλιεργήσουν Χριστιανική αγάπη και ενότητα;’

Το δίλημμα γίνεται πιο έντονο αν εξετάσετε την πρόσφατη ιστορία. Κι αυτό συμβαίνει επειδή γίνεται ολοφάνερο το γεγονός ότι η θρησκεία φέρει πραγματικά μεγάλη ευθύνη για τις διαμάχες που διαδραματίζονται σ’ αυτή τη χώρα. Για να κατανοήσετε το γιατί, εξετάστε πώς εξελίχθηκε η θρησκευτική κατάσταση στη Νότια Αφρική.

Το 1652, ορισμένοι Ολλανδοί Προτεστάντες ίδρυσαν για πρώτη φορά μια μόνιμη αποικία στο νότιο άκρο της Αφρικής. Οι απόγονοί τους σήμερα μιλάνε την αφρικάανς, μια γλώσσα που αναπτύχθηκε από την ολλανδική. Με τον καιρό, οι ολλανδικές εκκλησίες χωρίστηκαν σε αρκετές μεταρρυθμισμένες εκκλησίες, η μεγαλύτερη από τις οποίες είναι η Ολλανδική Μεταρρυθμισμένη Εκκλησία (Nederduitse Gereformeerde Kerk). Το ένα τρίτο και πλέον του λευκού πληθυσμού του έθνους είναι μέλη της Ολλανδικής Μεταρρυθμισμένης Εκκλησίας.

Στη Νότια Αφρική κατέφτασαν και Άγγλοι άποικοι επίσης. Πολλοί ήταν Αγγλικανοί, οι οποίοι αργότερα χωρίστηκαν στις αποκαλούμενες Υψηλή Εκκλησία και Χαμηλή Εκκλησία. Άλλοι ήταν Μεθοδιστές, Πρεσβυτεριανοί και Κογκρεγκασιοναλιστές. Με όμοιο τρόπο, οι Γερμανοί άποικοι εισήγαγαν τη Λουθηρανική Εκκλησία. Έτσι η Νότια Αφρική έγινε προπύργιο του Προτεσταντισμού, πράγμα που είχε σαν αποτέλεσμα τον προσηλυτισμό εκατομμυρίων μαύρων. Σήμερα, το 77 τοις εκατό των Νοτιοαφρικανών υποστηρίζουν ότι είναι Χριστιανοί—απ’ αυτούς, λιγότεροι από το 10 τοις εκατό είναι Καθολικοί.

Παρ’ όλα αυτά, ο νοτιοαφρικανικός Προτεσταντισμός εξακολουθεί να διχάζεται. Πολλοί λευκοί έχουν εγκαταλείψει τις μεγάλες εκκλησίες και έχουν ενταχθεί στα κινήματα αναγεννημένων. Παρόμοια, πολλοί μαύροι έχουν ιδρύσει ένα αφρικανικό είδος καθ’ ομολογία Χριστιανοσύνης. Το περιοδικό Leadership αναφέρει ότι «μπορεί να υπάρχουν ως και 4.000 τέτοιες ανεξάρτητες εκκλησίες, στη Νότια Αφρική και μόνο».

Οι παραδοσιακές Προτεσταντικές εκκλησίες αντιμετωπίζουν ένα άλλο δίλημμα. Καθώς μειώνονται τα ποίμνιά τους, μειώνεται και η οικονομική υποστήριξη που λαβαίνουν. Και σαν να μην έφτανε αυτό, εκείνοι που μένουν έχουν εντελώς διιστάμενες απόψεις σχετικά με την ανάμειξη της εκκλησίας τους στα φυλετικά ζητήματα. Μερικά μέλη απαιτούν να υποστηρίξει η εκκλησία τους ριζοσπαστικά μέτρα για τον τερματισμό του απαρτχάιντ· ταυτόχρονα, άλλα μέλη απαιτούν να επιδοκιμάσει η εκκλησία τους το απαρτχάιντ. Ανάμεσα σ’ αυτές τις δύο ακραίες ομάδες, υπάρχουν μέλη που διαφωνούν σχετικά με το πόσο θα πρέπει να προχωρήσει η εκκλησία τους στην προώθηση της φυλετικής ισότητας και της κατάργησης των φυλετικών διακρίσεων.

«Αγανακτώ όταν μου λένε ότι πρέπει να πάω να πιαστώ χέρι-χέρι με άγνωστους ανθρώπους και να προσποιηθώ ότι δείχνω αδελφική αγάπη για ανθρώπους που δεν είναι της φυλής μου», είπε ένας Αγγλικανός σχετικά με τις διευθετήσεις για μια λειτουργία που θα την παρακολουθούσαν διάφορες φυλές μαζί. Πολλοί λευκοί Αγγλικανοί αγανακτούν επίσης για την ανάμειξη του μαύρου αρχιεπισκόπου τους Ντέσμοντ Τούτου στην πολιτική.

Μια έκθεση του Νοτιοαφρικανικού Ερευνητικού Συμβουλίου Επιστημών του Ανθρώπου προειδοποίησε λοιπόν ότι η θρησκεία «παίζει συχνά διαιρετικό και καταστροφικό ρόλο», με «την εξωφρενική προοπτική να κάνει τους ακολούθους της, που έχουν την ίδια θρησκευτική παράδοση, να αντιμετωπίζουν ο ένας τον άλλον από αντίπαλα στρατόπεδα». Όπως θα δούμε, ο νοτιοαφρικανικός Προτεσταντισμός έχει παίξει πραγματικά μεγάλο ρόλο στην προώθηση των φυλετικών εχθροτήτων.

Προτεσταντισμός και Απαρτχάιντ

ΕΝΑ ΑΡΘΡΟ στη South African Digest ανέφερε ότι «τα κτίρια, οι εκκλησιαστικές λειτουργίες και η δυνατότητα να γίνει κάποιος μέλος [της Ολλανδικής Μεταρρυθμισμένης εκκλησίας] διακηρύττεται ότι είναι προσιτά σε όλους, άσχετα με τη φυλή και το χρώμα».

Για δεκαετίες, η Ολλανδική Μεταρρυθμισμένη Εκκλησία υποστήριζε τον απόλυτο φυλετικό διαχωρισμό. Τι ήταν λοιπόν εκείνο που έφερε αυτή την ιστορική αλλαγή, η οποία υιοθετήθηκε σε μια συνάντηση εκκλησιαστικών ηγετών, τον Οκτώβριο του 1986;

Πολλοί άνθρωποι ίσως να έμεναν έκπληκτοι αν μάθαιναν ότι, τον περασμένο αιώνα, οι λευκοί, οι μαύροι δούλοι και οι μιγάδες, οι οποίοι είχαν και ευρωπαϊκή και αφρικανική καταγωγή, ανήκαν σε μια Ολλανδική Μεταρρυθμισμένη Εκκλησία. Εντούτοις, το 1857, μια εκκλησιαστική σύνοδος υπέκυψε στις αυξανόμενες φυλετικές εχθρότητες και δήλωσε ότι οι λειτουργίες για τους μιγάδες θα μπορούσαν να γίνονται σε ξεχωριστά κτίρια. Η σύνοδος παραδέχτηκε ότι μια τέτοια απόφαση δεν ενθαρρύνεται από την Αγία Γραφή, αλλά πάρθηκε «σαν αποτέλεσμα της αδυναμίας μερικών». Αυτό οδήγησε, το 1881, στην ίδρυση ενός ξεχωριστού δόγματος για μιγάδες, το οποίο ονομάστηκε Nederduitse Gereformeerde Sendingkerk, δηλαδή Ολλανδική Μεταρρυθμισμένη Ιεραποστολική Εκκλησία.

Εκείνοι οι εκκλησιαστικοί ηγέτες ελάχιστα κατάλαβαν τι ήταν αυτό που ξεκίνησαν. Σύντομα, ιδρύθηκαν και άλλα ξεχωριστά δόγματα για τους μαύρους και για τους Ινδούς. Σε πολλούς ναούς της Ολλανδικής Μεταρρυθμισμένης Εκκλησίας, το δικαίωμα παρακολούθησης ήταν αποκλειστικότητα των λευκών. Αυτό που κάποτε θεωρούνταν «αδυναμία» έγινε άκαμπτη εκκλησιαστική πολιτική. Οι μαύροι διώχνονταν μερικές φορές από τις κηδείες των ίδιων τους των εργοδοτών. Αυτή η ταπείνωση φούντωσε την αγανάκτηση των μαύρων που ήταν μέλη της εκκλησίας.

«Απαρτχάιντ . . . Εκκλησιαστική Πολιτική»

Το 1937, το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο των Ολλανδικών Μεταρρυθμισμένων Εκκλησιών (FC) ζήτησε από την κυβέρνηση να θεσπίσει ένα νόμο που θα απαγόρευε στους λευκούς να παντρεύονται μιγάδες. Η κυβέρνηση αρνήθηκε. Το 1939, το ίδιο συμβούλιο (FC) επανέλαβε το αίτημα αυτό, ζητώντας ταυτόχρονα να δοθούν στους λευκούς ξεχωριστές οικιστικές περιοχές, καθώς και ξεχωριστά σχολεία και πανεπιστήμια. Για το σκοπό αυτό, ήρθαν σε επαφή με την κυβέρνηση πολλές αντιπροσωπείες κληρικών. Το 1942, το Ομοσπονδιακό Ιεραποστολικό Συμβούλιο των Ολλανδικών Μεταρρυθμισμένων Εκκλησιών έγραψε στην κυβέρνηση: «Η Εκκλησία επιθυμεί να δει στο μέλλον την αυστηρή εφαρμογή αυτής της αρχής του φυλετικού απαρτχάιντ».

Έπειτα, το 1948, εκλέχτηκε και ανέβηκε στην εξουσία το Εθνικό Κόμμα των λευκών, το οποίο υποσχέθηκε να ενεργήσει με σκοπό τη νομιμοποίηση της πολιτικής του απαρτχάιντ. Σύντομα, θεσπίστηκαν νέοι νόμοι για το απαρτχάιντ. Μετά τις εκλογές, το επίσημο περιοδικό της Ολλανδικής Μεταρρυθμισμένης Εκκλησίας, Die Kerkbode, δήλωσε περήφανα: «Ως εκκλησία . . . πάντοτε στοχεύαμε σκόπιμα στο διαχωρισμό αυτών των δύο πληθυσμιακών ομάδων. Μπορούμε λοιπόν να αποκαλέσουμε σωστά το απαρτχάιντ, εκκλησιαστική πολιτική».

Βιβλική Διδασκαλία;

Μέχρι τότε, οι εκκλήσεις της εκκλησίας για το απαρτχάιντ βασίζονταν κυρίως στην παράδοση. Το 1948, η Σύνοδος του Τράνσβααλ έφτασε στο σημείο να παραδεχτεί πως δεν είχαν κάνει κάποιο «σκόπιμο ισχυρισμό ότι τους ανάγκαζαν οι Βιβλικές αρχές». Τώρα όμως, άρχισε να επισπεύδεται μια νέα τακτική—η παρουσίαση του απαρτχάιντ ως Βιβλικής διδασκαλίας.

Το 1974, η Γενική Σύνοδος της Ολλανδικής Μεταρρυθμισμένης Εκκλησίας εξέδωσε μια έκθεση με τίτλο Ras, Volk en Nasie en Volkereverhoudinge in die lig van die Skrif (Οι Ανθρώπινες Σχέσεις και η Νοτιοαφρικανική Σκηνή υπό το Φως της Γραφής). Σ’ αυτήν, «η θεολογία του απαρτχάιντ βρήκε την κλασική της έκφραση», δηλώνει ο Γιόχαν Κίνγκχορν, εκδότης του βιβλίου Die NG Kerk en Apartheid (Η Ολλανδική Μεταρρυθμισμένη Εκκλησία και το Απαρτχάιντ). Η έκθεση είχε ασχοληθεί εκτενώς με την αφήγηση για το διαχωρισμό του ανθρώπινου γένους στη Βαβέλ και δήλωνε: «Ένα πολιτικό σύστημα που θα βασίζεται στην . . . ξεχωριστή ανάπτυξη διαφόρων πληθυσμιακών ομάδων μπορεί να θεωρηθεί σωστό με βάση την Αγία Γραφή». Επίσης η έκθεση σχολίαζε το αίτημα που έκανε ο Ιησούς να είναι οι ακόλουθοί του «τετελειωμένοι εις εν». (Ιωάννης 17:23) Η έκθεση ισχυριζόταν ότι μια τέτοια ενότητα «δεν θα ήταν απαραίτητο να γίνεται φανερή σε μια μόνο θρησκευτική οργάνωση».

‘Η Αξιοπιστία Περνάει Κρίση’

Ο νοτιοαφρικανικός Προτεσταντισμός έχει γίνει στόχος πολλών επικρίσεων. Το 1982, η Παγκόσμια Ένωση Μεταρρυθμισμένων Εκκλησιών είχε μια συνάντηση στην Οτάβα του Καναδά και ανακήρυξε τη θεολογία του απαρτχάιντ, «αίρεση». Η νοτιοαφρικανική Ολλανδική Μεταρρυθμισμένη Εκκλησία έπαψε να θεωρείται μέλος προσωρινά. Επιπρόσθετα, η ίδια η νοτιοαφρικανική κυβέρνηση άσκησε πίεση στις εκκλησίες, ακυρώνοντας μερικούς από τους νόμους του απαρτχάιντ, περιλαμβανομένου και εκείνου που απαγόρευε τη λεγόμενη επιγαμία.

Πώς αντέδρασαν οι εκκλησίες; Μερικοί διάκονοι της Ολλανδικής Μεταρρυθμισμένης Εκκλησίας άρχισαν να επικρίνουν κι αυτοί ανοιχτά το απαρτχάιντ. Στο βιβλίο Apartheid Is a Heresy (Το Απαρτχάιντ Είναι Αίρεση), ο θεολόγος καθηγητής της Ολλανδικής Μεταρρυθμισμένης Εκκλησίας Ντέιβιντ Μπος δηλώνει: «Αρκεί οι Αφρικάανς Μεταρρυθμισμένες Εκκλησίες να γυρίσουν πίσω στις ρίζες τους, και θα ανακαλύψουν ότι αυτό που τώρα επιδιώκουν δεν είναι τίποτα άλλο παρά αίρεση».

Αλλά τι επίδραση είχε στα μέλη της εκκλησίας μια τέτοια αναδρομή στο παρελθόν; Ο θεολόγος καθηγητής της Ολλανδικής Μεταρρυθμισμένης Εκκλησίας, Μπέρναρντ Κόμπρινκ, παρατηρεί: «Μερικά μέλη δεν διστάζουν να μιλήσουν για την κρίση που περνάει η αξιοπιστία της εκκλησίας, με βάση το γεγονός ότι ενώ μια συγκεκριμένη άποψη ή πολιτική έχει προωθηθεί ως Γραφική για πολλά χρόνια, τώρα ‘ξαφνικά’ προωθούνται άλλες απόψεις ως σύμφωνες με τη Γραφή».

Είναι αλήθεια ότι αυτή η «κρίση που περνάει η αξιοπιστία» της Ολλανδικής Μεταρρυθμισμένης Εκκλησίας κορυφώθηκε τον Οκτώβριο του 1986, όταν η γενική της σύνοδος υιοθέτησε ένα ψήφισμα για το απαρτχάιντ, το οποίο εν μέρει έλεγε: «Αυξάνει η πεποίθηση ότι ο επιβεβλημένος φυλετικός διαχωρισμός και η διαίρεση των λαών δεν μπορεί να εκληφθεί ως εντολή της Αγίας Γραφής. Πρέπει να αναγνωριστεί ότι η προσπάθεια να θεωρηθεί σωστή μια τέτοια εντολή, με βάση την Αγία Γραφή είναι εσφαλμένη και απορριπτέα».

Αυτή η απόρριψη της θεολογίας του απαρτχάιντ έχει προκαλέσει ανάμεικτες αντιδράσεις στους λευκούς. Πολλοί πιστεύουν ότι η σύνοδος της Ολλανδικής Μεταρρυθμισμένης Εκκλησίας δεν έχει προχωρήσει αρκετά, τη στιγμή που δεν επιθυμεί να ενωθεί και να γίνει ένα σώμα με τις μεταρρυθμισμένες εκκλησίες της που αποτελούνται από μαύρους. Υπάρχουν όμως άλλοι που πιστεύουν ότι η εκκλησία έχει προχωρήσει πάρα πολύ κι έτσι δεν την υποστηρίζουν πια οικονομικά. Το Σάββατο, 27 Ιουνίου 1987, συγκεντρώθηκαν στην Πρετόρια 2.000 μέλη της Ολλανδικής Μεταρρυθμισμένης Εκκλησίας που διαφωνούσαν. Αυτοί σχημάτισαν, με ψήφο πλειοψηφίας, μια νέα εκκλησία μόνο για λευκούς που ονομάστηκε Afrikaanse Protestante Kerk (Αφρικάανς Προτεσταντική Εκκλησία).

Ενώ ο ολλανδικός Προτεσταντισμός έχει ηγηθεί στην εδραίωση του απαρτχάιντ, οι αγγλόφωνες νοτιοαφρικανικές εκκλησίες έχουν καταδικάσει δημόσια την αντιφατική πολιτική. Μολαταύτα, δύο λευκοί διάκονοι, ένας Μεθοδιστής κι ένας Κογκρεγκασιοναλιστής, παραδέχονται ότι και στις αγγλόφωνες εκκλησίες η ζωή «αντανακλά τη φυλετική διαίρεση και διάκριση, που μερικές φορές είναι τόσο σταθερή και έντονη όσο κι εκείνη που συναντάει κανείς στις Αφρικάανς Μεταρρυθμισμένες Εκκλησίες».—Apartheid Is a Heresy (Το Απαρτχάιντ Είναι Αίρεση).

Πώς αντιδρούν οι μαύροι που είναι μέλη της εκκλησίας; Ενώ οι λευκοί θεολόγοι έχουν εμπλακεί σε σοβαρές αντιλογίες σχετικά με το απαρτχάιντ, διακεκριμένοι μαύροι θεολόγοι έχουν διαμορφώσει δικές τους απόψεις.

[Πλαίσιο στη σελίδα 6]

Και οι Καθολικοί Είναι Διαιρεμένοι

Το Σεπτέμβριο του 1986, σε μια συνάντηση Καθολικών κληρικών στη Νότια Αφρική, υιοθετήθηκε ένα ψήφισμα σχετικά με τον τερματισμό του απαρτχάιντ. Η The Cape Times αναφέρει: «Ρωμαιοκαθολικοί ιερείς απ’ όλη τη χώρα έδωσαν επίσημα την υποστήριξή τους στη Διάσκεψη Νοτιοαφρικανών Καθολικών Επισκόπων, η οποία υποστήριξε την επιβολή οικονομικής πίεσης στη Νότια Αφρική».

Ωστόσο, όταν νωρίτερα εκείνη τη χρονιά, στη διάρκεια των Λειτουργιών που έγιναν στο Γιοχάνεσμπουργκ, ειπώθηκαν στο κοινό αυτές οι απόψεις, πολλοί Καθολικοί έφυγαν αμέσως από την εκκλησία. Ένας άντρας, καθώς έφευγε μαζί με την οικογένειά του, εξέφρασε τις αντιθέσεις που είχε με τον ιερέα, φωνάζοντας, και οι περισσότεροι από το εκκλησίασμα τον επευφήμησαν. Είναι χαρακτηριστικό ότι αρκετοί Νοτιοαφρικανοί Καθολικοί έχουν σχηματίσει μια οργάνωση που αντιτίθεται στην ανάμειξη του Καθολικού κλήρου στην πολιτική.

Η Άνοδος της Θεολογίας των Μαύρων

«Πολλοί μαύροι ταυτίζουν τη Χριστιανοσύνη με το απαρτχάιντ».—Από το The Church Struggle in South Africa, του Κογκρεγκασιοναλιστή διακόνου J. de Gruchy

ΠΟΛΛΟΙ μαύροι, απογοητευμένοι καθώς είναι από τη νοτιοαφρικανική μορφή του Προτεσταντισμού, στρέφονται σε κάτι καινούριο—στη θεολογία των μαύρων, η οποία επιχειρεί να συνδέσει την Αγία Γραφή με την κατάσταση στην οποία βρίσκονται.

«Ο όρος ‘μαύρος’», εξηγεί η Λουίζ Κρέτσμαρ στο The Voice of Black Theology in South Africa (Η Φωνή της Θεολογίας των Μαύρων στη Νότια Αφρική), «μπορεί να κατανοηθεί με δύο τρόπους. Πρώτον, αναφέρεται σε όλους εκείνους που ονομάζονταν παλιότερα ‘μη λευκοί’ ή ‘μη Ευρωπαίοι’, δηλαδή στους Αφρικανούς (Africans)a, στους Έγχρωμους και στους Ινδιάνους. . . . Δεύτερον, η λέξη ‘μαύροι’ θεωρείται συνώνυμη με τη φράση ‘οι καταπιεσμένοι της Νότιας Αφρικής’».

Η θεολογία των μαύρων λοιπόν τονίζει ότι οι μαύροι πρέπει να αντιμετωπίζονται με την ίδια αξιοπρέπεια με την οποία αντιμετωπίζονται και οι λευκοί, εφόσον και οι μαύροι πλάστηκαν κατ’ εικόνα Θεού. Μερικά από τα πιο σημαντικά θέματά της είναι η απελευθέρωση του Ισραήλ από την Αίγυπτο και τα παθήματα του Ιησού. Το βασικό της σύνθημα είναι: ‘Ο Θεός είναι με το μέρος των καταπιεσμένων’.

Ένα Ενωμένο Κίνημα;

Οι υποστηρικτές της θεολογίας των μαύρων βρίσκονται διασκορπισμένοι σε πολλές νοτιοαφρικανικές εκκλησίες, και ανάμεσά τους μαίνονται οι διενέξεις. Για παράδειγμα, μερικοί θαυμάζουν την κομμουνιστική ιδεολογία και την αναλύουν στα συγγράμματά τους. Άλλοι απορρίπτουν το Μαρξισμό. Και δεν συμφωνούν όλοι σ’ ό,τι αφορά το πόσο πρέπει να συμμετέχει η κοινότητα των λευκών σ’ αυτή τη νέα μορφή «Χριστιανοσύνης».

Σε περιπτώσεις που οι επικριτές της θεολογίας των μαύρων προβάλλουν το επιχείρημα ότι αυτή προάγει τον εθνικισμό στους μαύρους, ακριβώς όπως η θεολογία του απαρτχάιντ προάγει τον εθνικισμό στους λευκούς, ο Δρ Άλαν Μπούσακ, από τους εξέχοντες υποστηρικτές της θεολογίας των μαύρων, απαντάει: «Η Χριστιανική πίστη είναι υπεράνω όλων των ιδεολογιών και όλων των εθνικιστικών ιδανικών».

Εντούτοις, ένας διάκονος της Κογκρεγκασιοναλιστικής Εκκλησίας, ο Μπογκαντζιάλο Γκόμπα, αναφέρει: «Εγώ διαφωνώ με τον Άλαν Μπούσακ». Ο Γκόμπα διατείνεται πως αναπόφευκτα η θεολογία των μαύρων «θα αντανακλά τα ιδεολογικά συμφέροντα της κοινότητας των μαύρων. Αν δεν συμβαίνει αυτό, τότε παύει να είναι Θεολογία των Μαύρων». Ο Λουθηρανός επίσκοπος Δρ Μπουτελέζι προσθέτει: «Είναι το ίδιο άγγελμα της Αγίας Γραφής που ενέπνευσε τους Αφρικάνερb . . . εκείνο που υποκινεί κι εμάς να ψέλνουμε το άσμα της Θεολογίας των Μαύρων».

Χρησιμοποιείται ως Όπλο

«Η θεολογία των μαύρων», δηλώνει ο Ιτουμελένγκ Μοζάλα που είναι Μεθοδιστής διάκονος και λέκτορας της θεολογίας των μαύρων, «έχει εκπληρώσει καλά το σκοπό της ως όπλο επίκρισης κατά της θεολογίας των λευκών και της κοινωνίας τους». Οι μαύροι θεολόγοι ελπίζουν ότι, εκτοξεύοντας τέτοιες επικρίσεις, θα κάνουν τους νεαρούς μαύρους να μείνουν στις εκκλησίες τους. Πολλοί έχουν φύγει σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τον τρόπο με τον οποίο βλέπουν ότι ασκείται η «Χριστιανοσύνη» στις εκκλησίες.

Άλλοι προχωρούν ακόμη περισσότερο και χρησιμοποιούν τη θεολογία των μαύρων ως όπλο για την επίτευξη πολιτικής αλλαγής. Ο Τακάτσο Μοφοκένγκ, διάκονος της Ολλανδικής Μεταρρυθμισμένης Εκκλησίας των μαύρων της Αφρικής και λέκτορας της θεολογίας των μαύρων, παραδέχεται: «Η Θεολογία των Μαύρων εξακολουθεί να είναι χρήσιμο όργανο για τον απελευθερωτικό αγώνα, ο οποίος επεκτείνεται διαρκώς».

Παράδειγμα αυτού του γεγονότος αποτελεί το The Kairos Document, που υπογράφτηκε από 156 Νοτιοαφρικανούς θεολόγους. Αυτό καλεί τα μέλη της εκκλησίας «να εξαλείψουν την καταπίεση, να απομακρύνουν τους τυράννους από την εξουσία και να εγκαταστήσουν μια δίκαιη κυβέρνηση». Οι θεολόγοι δηλώνουν: «Πιστεύουμε ότι ο Θεός εργάζεται για τον κόσμο μας, μετατρέποντας τις απελπιστικές και άσχημες καταστάσεις σε καλές, έτσι ώστε να ‘έλθει η Βασιλεία του’ και ‘να γίνει το θέλημά του όπως στον ουρανό έτσι και στη γη’. . . . Η διαμάχη και ο αγώνας θα πρέπει να ενταθούν τους ερχόμενους μήνες και χρόνους, επειδή δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να σταματήσει η αδικία και η καταπίεση».

Αλλά, αυτό διδάσκει η Αγία Γραφή; Θα έρθει η Βασιλεία του Θεού μέσω πολιτικής επανάστασης; Μήπως το γεγονός ότι ο Προτεσταντισμός έχει αποδειχτεί πως είναι αιτία διαχωρισμού στη Νότια Αφρική σημαίνει ότι αυτή καθαυτή η Χριστιανοσύνη έχει αποτύχει;

Η Αληθινή Χριστιανοσύνη Ενώνει Όλες τις Φυλές!

ΤΟ 1982, ένας μαύρος Νοτιοαφρικανός φυλακισμένος, ονόματι Νγκούνι, βρισκόταν στη φυλακή για τέταρτη φορά, λόγω ανάμειξης σε τρομοκρατικές ενέργειες. Οι αρχές τού έδωσαν άδεια να γράψει στο σπίτι του και να ζητήσει μερικά βιβλία. Όταν παρέλαβε τα βιβλία, βρήκε κι ένα που δεν το είχε ζητήσει. Είχε τίτλο Η Αλήθεια που Οδηγεί στην Αιώνιο Ζωή και ήταν έκδοση των Μαρτύρων του Ιεχωβά.

Αυτά που διάβασε ο Νγκούνι είχαν ισχυρή επιρροή πάνω του. «Πίστευα ότι οι τρομοκρατικές μου ενέργειες υποστηρίζονταν από τον Θεό. Ένα από τα σλόγκαν μας ήταν ‘Ο Θεός είναι με το μέρος των καταπιεσμένων’. Ήμουν Λουθηρανός και η εκκλησία μου ποτέ δεν καταδίκασε ούτε αποθάρρυνε τις πράξεις μου. Αντίθετα, κατηγορούσε την κυβέρνηση για όσα έκανε εναντίον μου. Μια οργάνωση εκκλησιών έφτασε στο σημείο να βοηθήσει εμένα και τους ‘συντρόφους’ μου να εξασφαλίσουμε νομική υπεράσπιση.

»Το βιβλίο Αλήθεια με έκανε να συνειδητοποιήσω ότι οι πράξεις μου έρχονταν σε αντίθεση με το Λόγο του Θεού. Χρησιμοποιούσε την Αγία Γραφή για να δείξει ότι δεν υπάρχει καμιά κυβέρνηση χωρίς να το επιτρέπει ο Θεός και ότι όλοι οι αληθινοί Χριστιανοί πρέπει να υποτάσσονται στις εξουσίες». (Ματθαίος 5:44· 1 Ιωάννου 3:10-12· Ρωμαίους 13:1-7) Ο Νγκούνι εγκατέλειψε τις τρομοκρατικές του ενέργειες και αφότου απελευθερώθηκε από τη φυλακή άρχισε να υπηρετεί ως διάκονος των Μαρτύρων του Ιεχωβά.

Παρόμοια, δεκάδες χιλιάδες Νοτιοαφρικανοί—μαύροι και λευκοί—έχουν δεχτεί τη γνήσια Χριστιανοσύνη που διδάσκει η Αγία Γραφή. Σε αντίθεση με τον Προτεσταντισμό, που έχει αποδειχτεί διαιρετική δύναμη, η αληθινή Χριστιανοσύνη ενώνει ανθρώπους απ’ όλες τις φυλές. Πώς;

Το Άγγελμα της Βασιλείας

«Η βασιλεία η εμή», εξήγησε ο Ιησούς Χριστός, «δεν είναι εκ του κόσμου τούτου». (Ιωάννης 18:36) Η γνήσια Χριστιανοσύνη έχει ως επίκεντρό της τη Βασιλεία που δίδαξε ο Χριστός. Δεν έχει σχέσεις με καμιά από τις πολιτικές δυνάμεις αυτού του κόσμου, επειδή είναι υπερανθρώπινη κυβέρνηση και κυβερνάει από τον ουρανό. Σύμφωνα με την Αγία Γραφή, σύντομα «θέλει κατασυντρίψει και συντελέσει πάσας ταύτας τας βασιλείας» οι οποίες ασκούν πολιτική εξουσία στη γη.—Δανιήλ 2:44· Λουκάς 21:7-33.

Όχι, αυτή η Βασιλεία δεν είναι ένα απραγματοποίητο, άπιαστο όνειρο, όπως ισχυρίστηκε πρόσφατα κάποιος υποστηρικτής της θεολογίας των μαύρων. Το γεγονός ότι 3.400.000 και πλέον Μάρτυρες του Ιεχωβά παγκόσμια—πάνω από 40.000 στη Νότια Αφρική μόνο—έχουν γίνει όσιοι υπήκοοι αυτής της Βασιλείας, καταδεικνύει ότι είναι πραγματική. Αυτοί αποδεικνύουν ότι είναι όσιοι υπήκοοι της Βασιλείας με το ότι εκπληρώνουν την εντολή του Ιησού: «Και θέλει κηρυχθή τούτο το ευαγγέλιον της βασιλείας εν όλη τη οικουμένη προς μαρτυρίαν εις πάντα τα έθνη, και τότε θέλει ελθεί το τέλος».—Ματθαίος 24:14.

Το βασισμένο στην Αγία Γραφή άγγελμα της Βασιλείας που διακηρύττουν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά έχει προσελκύσει πολλούς Νοτιοαφρικανούς. Έτσι έχουν καταφέρει να ανταπεξέλθουν τη φυλετική και πολιτική αναταραχή και να απολαύσουν κάτι μοναδικό στη Νότια Αφρική, τη φυλετική ομόνοια. Ο Χερτ, πρώην μέλος της Ολλανδικής Μεταρρυθμισμένης Εκκλησίας το διαπίστωσε αυτό. Ο ίδιος εξηγεί: «Στους Μάρτυρες του Ιεχωβά δεν υπάρχουν διακρίσεις λόγω φυλής ή γλώσσας—γι’ αυτό άλλωστε απολαμβάνουν παγκόσμια ενότητα. Είναι αληθινά θαυμάσιο να ξέρεις ‘ότι δεν είναι προσωπολήπτης ο Θεός, αλλ’ εν παντί έθνει, όστις φοβείται αυτόν και εργάζεται δικαιοσύνην, είναι δεκτός εις αυτόν’».—Πράξεις 10:34, 35.

Πρόσφατα, η νοτιοαφρικανική κυβέρνηση συμφώνησε να τροποποιήσει έναν άλλο νόμο του απαρτχάιντ, με το να κάνει διαθέσιμες μερικές οικιστικές περιοχές σε ανθρώπους απ’ όλες τις φυλές. Στο μεταξύ, οι υπάρχουσες διατάξεις απαιτούν από τους ανθρώπους διαφορετικών φυλών να ζουν χωριστά και οι Μάρτυρες του Ιεχωβά συμμορφώνονται μ’ αυτούς τους νόμους. Παρ’ όλα αυτά, ο νόμος δεν τους εμποδίζει να εργάζονται μαζί και να κάνουν το καλό ο ένας στον άλλον. Έτσι λοιπόν, Μάρτυρες από διαφορετικές φυλές προσφέρουν γενναιόδωρα το χρόνο τους και τους πόρους τους για το χτίσιμο τόπων λατρείας, που ονομάζονται Αίθουσες Βασιλείας.

Τα περασμένα έξι χρόνια, χιλιάδες Μάρτυρες, μαύροι και λευκοί, έχουν προσφέρει εθελοντικά τις εργασίες τους για την κατασκευή των νέων μεγάλων εγκαταστάσεων στα περίχωρα του Κρούγκερσντορπ της Νότιας Αφρικής. Ο διευθυντής μιας εταιρίας που έκανε την εγκατάσταση ειδικού εξοπλισμού, αφού γευμάτισε μαζί μ’ αυτή την πολυφυλετική ομάδα εργαζομένων, είπε: «Θα έπρεπε να έρθουν εδώ τα Ηνωμένα Έθνη να δουν πώς γίνεται αυτό». Εκατοντάδες Μάρτυρες χρησιμοποιούν τώρα αυτές τις εγκαταστάσεις για να μεταφράζουν και να παράγουν Βιβλικά έντυπα.

Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά στη Νότια Αφρική προσφέρουν επίσης λατρεία όλοι μαζί σε μεγάλες συνελεύσεις. Είναι μοναδικό να βλέπεις χιλιάδες Ζουλού, Κόζα, Σούτου, Αφρικάνερ, Άγγλους και άλλους Νοτιοαφρικανούς να συρρέουν σε μια ενωμένη οργάνωση—ατράνταχτη απόδειξη ότι η Χριστιανοσύνη είναι ολοζώντανη στη Νότια Αφρική σήμερα! (Ιωάννης 13:35· 17:23) Αυτό αποτελεί ένα επιπρόσθετο στοιχείο που δείχνει ότι ζούμε στον καιρό που η Αγία Γραφή αποκαλεί ‘τελικό μέρος των ημερών’.—Ησαΐας 2:2-4, ΜΝΚ.

Η δική μας γενιά είναι στ’ αλήθεια αξιοσημείωτη· θα έχει σύντομα την εμπειρία να δει τον τερματισμό κάθε προστριβής και διαμάχης. Και τι θα επακολουθήσει; Ένας επίγειος παράδεισος, στον οποίο θα έχουν επιζήσει δίκαιοι άνθρωποι απ’ όλα τα έθνη ως υπήκοοι μιας και μόνο κυβέρνησης.—Ψαλμός 37:10, 11· Αποκάλυψις 7:9, 14.

[Εικόνα στη σελίδα 9]

Στη Νότια Αφρική, Μάρτυρες του Ιεχωβά απ’ όλες τις φυλές συγκεντρώνονται συχνά σε μεγάλες συνελεύσεις

[Εικόνα στη σελίδα 10]

Η φυλετική ομόνοια που επικρατεί στους Μάρτυρες του Ιεχωβά στη Νότια Αφρική προσελκύει πολλούς στο άγγελμα της Βασιλείας