Το Μέλλον Μέσα από Σημάδια και Οιωνούς

24. (α) Τι είναι η μαντεία; (β) Με ποιον τρόπο εξασκούσαν τη μαντεία οι Βαβυλώνιοι;

²⁴ Συχνά οι άνθρωποι καταφεύγουν στη μαγεία για να μάθουν κρυμμένες πληροφορίες ή για να εξιχνιάσουν το μέλλον μέσα από σημάδια και οιωνούς. Αυτό είναι γνωστό ως μαντεία, και οι Βαβυλώνιοι φημίζονταν για την εξάσκησή της. Όπως λέει το βιβλίο Μαγεία, Υπερφυσικισμός και Θρησκεία (Magic, Supernaturalism, and Religion), «αυτοί είχαν ειδικότητα στις τέχνες της πρόγνωσης του μέλλοντος, κάνοντας προβλέψεις από τα συκώτια και τα εντόσθια σφαγμένων ζώων, από τη φωτιά και τον καπνό, καθώς και από τη λαμπερότητα των πολύτιμων λίθων· πρόλεγαν τα γεγονότα ανάλογα με το κελάρυσμα των πηγών και βλέποντας το σχήμα των φυτών. . . . Τα ατμοσφαιρικά σημάδια, τις βροχές, τα σύννεφα, τον αέρα και τους κεραυνούς τα ερμήνευαν ως κακούς οιωνούς· το ράγισμα κάποιου επίπλου και κάποιου ξύλινου πλαίσιου προεικόνιζε μελλοντικά γεγονότα. . . . Οι μύγες και άλλα έντομα, όπως άλλωστε και οι σκύλοι, μετέφεραν αποκρυφιστικά μηνύματα».

25. Με ποιον τρόπο αναφέρθηκε ο Ιεζεκιήλ και ο Δανιήλ στην άσκηση μαντείας που λάβαινε χώρα στην αρχαία Βαβυλώνα;

²⁵ Το βιβλίο του Ιεζεκιήλ, που βρίσκεται στην Αγία Γραφή, αναφέρει ότι, σε μια στρατιωτική εκστρατεία, «ο βασιλεύς της Βαβυλώνος εστάθη εις τον διαχωρισμόν, εν τη αρχή των δύο οδών, δια να ερωτήση τους μάντεις· ανεκάτωσε τα μαντικά βέλη, ηρώτησε τα γλυπτά, παρετήρησε το ήπαρ». (Ιεζεκιήλ 21:21) ‘Επαοιδοί’, ‘γόητες’ και ‘μάγοι’ ιερείς αποτελούσαν επίσης αναπόσπαστο μέρος της βασιλικής αυλής στη Βαβυλώνα.—Δανιήλ 2:1-3, 27, 28.

26. Ποια μορφή μαντείας ήταν δημοφιλής στους Έλληνες;

²⁶ Και σε άλλα επίσης έθνη, τόσο στην Ανατολή όσο και στη Δύση, οι άνθρωποι καταπιάστηκαν με πολλές μορφές μαντείας. Οι Έλληνες συμβουλεύονταν τα μαντεία τους για μεγάλα πολιτικά γεγονότα αλλά και για κοινές ιδιωτικές υποθέσεις, όπως ήταν ο γάμος, τα ταξίδια και τα παιδιά. Το πιο γνωστό από τα μαντεία τους ήταν το μαντείο των Δελφών. Τις απαντήσεις, που προέρχονταν, όπως πιστευόταν, από το θεό Απόλλωνα, τις μεταβίβαζε η ιέρεια Πυθεία με ακατάληπτους ήχους και τις ερμήνευαν οι ιερείς φτιάχνοντας διφορούμενους στίχους. Ένα κλασικό παράδειγμα ήταν η απάντηση που δόθηκε στον Κροίσο, το βασιλιά της Λυδίας, και που έλεγε: «Αν ο Κροίσος περάσει τον Άλυ θα καταστρέψει μια ισχυρή αυτοκρατορία». Απ’ ό,τι αποδείχτηκε, η ισχυρή αυτοκρατορία που καταστράφηκε ήταν η δική του. Ο Κροίσος ηττήθηκε από τον Κύρο τον Πέρση, όταν πέρασε τον Άλυ για να εισβάλει στην Καππαδοκία.

27. Μέχρι ποιου βαθμού ασχολούνταν με τη μαντεία οι Ρωμαίοι;

²⁷ Στη Δύση η μαντική τέχνη έφτασε στο απόγειό της με τους Ρωμαίους, οι οποίοι επιζητούσαν να βρουν οιωνούς σχεδόν σε οτιδήποτε έκαναν. Οι άνθρωποι όλων των κοινωνικών τάξεων πίστευαν στην αστρολογία, στη μαγεία, στα φυλαχτά, στην πρόγνωση του μέλλοντος και σε πολλές άλλες μορφές μαντείας. Και σύμφωνα με τον Έντουαρντ Γκίμπον, αυθεντία στη ρωμαϊκή ιστορία, «οι άνθρωποι θεωρούσαν εξίσου αληθινούς όλους τους ποικίλους νεωτερισμούς στον τομέα της λατρείας που επικρατούσαν στο ρωμαϊκό κόσμο». Ο περίφημος πολιτικός και ρήτορας Κικέρων ήταν ειδικός στην οιωνοσκοπία. Ο Ρωμαίος ιστορικός Πετρώνιος παρατήρησε ότι, αν κρίνουμε από το πλήθος των θρησκειών και των μορφών λατρείας σε μερικές ρωμαϊκές πόλεις, πρέπει να υπήρχαν σ’ αυτές περισσότεροι θεοί παρά άνθρωποι.

28. Με ποιον τρόπο εξασκούσαν τη μαντεία οι Κινέζοι στους αρχαίους καιρούς;

²⁸ Στην Κίνα, ανασκαφές έφεραν στο φως 100.000 και πλέον κομμάτια από κόκαλα και όστρακα της δεύτερης χιλιετίας Π.Κ.Χ. (δυναστεία των Σανγκ), που εξυπηρετούσαν μαντικούς σκοπούς. Τα χρησιμοποιούσαν οι ιερείς των Σανγκ για να ζητούν θεϊκή καθοδήγηση στο καθετί, από την πρόγνωση του καιρού μέχρι τις κινήσεις των στρατευμάτων. Οι ιερείς έγραφαν πάνω σ’ αυτά τα κόκαλα ερωτήσεις σε μια αρχαία γραφή. Έπειτα τα ζέσταιναν, εξέταζαν τις ρωγμές που εμφανίζονταν σ’ αυτά και έγραφαν τις απαντήσεις πάνω στα ίδια κόκαλα. Μερικοί λόγιοι πιστεύουν ότι η κινεζική γραφή εξελίχτηκε απ’ αυτή την αρχαία γραφή.

29. Ποια αρχή που αφορά τη μαντεία εκτίθεται στο Ι Τσινγκ;

²⁹ Το πιο γνωστό σύγγραμμα των αρχαίων Κινέζων που ασχολείται με τη μαντεία είναι το Ι Τσινγκ (Κανόνας των Μεταβολών), το οποίο λέγεται ότι το έγραψαν οι δυο πρώτοι αυτοκράτορες των Τσου, ο Ουέν Ουάνγκ και ο Τσου Κουνγκ, το 12ο αιώνα Π.Κ.Χ. Αυτό περιέχει λεπτομερείς εξηγήσεις για την αλληλεπίδραση των δυο αντικρουόμενων δυνάμεων, της δύναμης γιν και της δύναμης γιανγκ (σκοτάδι-φως, αρνητικό-θετικό, θηλυκό-αρσενικό, σελήνη-ήλιος, γη-ουρανός κτλ.), και μάλιστα πολλοί Κινέζοι εξακολουθούν να πιστεύουν ότι αυτές είναι οι αρχές που ελέγχουν όλες τις υποθέσεις της ζωής. Αυτό το σύγγραμμα προβάλλει την άποψη ότι τα πάντα αλλάζουν διαρκώς και τίποτε δεν είναι μόνιμο. Για να μπορέσει κανείς να έχει επιτυχία σε οποιοδήποτε εγχείρημά του, πρέπει να γνωρίζει και να ενεργεί σε αρμονία με όλες τις αλλαγές της συγκεκριμένης στιγμής. Έτσι, οι άνθρωποι υποβάλλουν ερωτήσεις, ρίχνουν κλήρους κι έπειτα ανοίγουν το Ι Τσινγκ για να βρουν τις απαντήσεις. Σ’ όλους τους αιώνες, το Ι Τσινγκ υπήρξε η βάση κάθε είδους πρόγνωσης του μέλλοντος, γεωμαντείας και άλλων μορφών μαντείας στην Κίνα.

Από την Αστρονομία στην Αστρολογία

30. Περιγράψτε τα πρώτα στάδια της ανάπτυξης της αστρονομίας.

³⁰ Η τάξη που παρατηρείται στον ήλιο, στη σελήνη, στα άστρα και στους πλανήτες συνάρπαζε ανέκαθεν τους ανθρώπους στη γη. Στη Μεσοποταμία ανακαλύφτηκαν κατάλογοι άστρων που χρονολογούνται από το 1800 Π.Κ.Χ. Με βάση τέτοιες πληροφορίες, οι Βαβυλώνιοι μπορούσαν να προλέγουν πολλά αστρονομικά γεγονότα, όπως ήταν οι εκλείψεις της σελήνης, η ανατολή και η δύση των αστερισμών και ορισμένες κινήσεις των πλανητών. Οι Αιγύπτιοι, οι Ασσύριοι, οι Κινέζοι, οι Ινδοί, οι Έλληνες, οι Ρωμαίοι και άλλοι αρχαίοι λαοί παρατηρούσαν και αυτοί τον ουρανό και κρατούσαν λεπτομερή αρχεία των αστρονομικών γεγονότων. Μέσω αυτών των αρχείων έφτιαχναν τα ημερολόγιά τους και ταξινομούσαν τις ετήσιες δραστηριότητές τους.

31. Πώς γέννησε η αστρονομία την αστρολογία;

³¹ Από τις αστρονομικές παρατηρήσεις, οι άνθρωποι πρόσεξαν ότι ορισμένα γεγονότα που συνέβαιναν στη γη φαινόταν ότι συγχρονίζονταν με κάποια άλλα ουράνια γεγονότα. Για παράδειγμα, η εναλλαγή των εποχών ακολουθούσε πιστά την κίνηση του ήλιου, οι φάσεις της παλίρροιας συμβάδιζαν μ’ αυτές της σελήνης, κάθε χρόνο ο Νείλος πλημμύριζε πάντα μετά την εμφάνιση του Σείριου, του λαμπρότερου άστρου. Το λογικό συμπέρασμα ήταν ότι τα ουράνια σώματα έπαιζαν καθοριστικό ρόλο στην πρόκληση αυτών και άλλων γεγονότων στη γη. Μάλιστα, οι Αιγύπτιοι ονόμαζαν τον Σείριο Κομιστή του Νείλου. Η ιδέα ότι τα άστρα επηρέαζαν διάφορα γεγονότα στη γη οδήγησε γρήγορα στην άποψη ότι οι άνθρωποι θα μπορούσαν να βασιστούν στα ουράνια σώματα προκειμένου να προβλέψουν το μέλλον. Έτσι λοιπόν, η αστρονομία γέννησε την αστρολογία. Πριν περάσει πολύς καιρός, οι βασιλιάδες και οι αυτοκράτορες συμπεριέλαβαν επίσημους αστρολόγους ανάμεσα στους αυλικούς τους για να συμβουλεύονται τα άστρα αναφορικά με σπουδαίες εθνικές υποθέσεις. Αλλά και οι άνθρωποι του απλού λαού απέβλεπαν στα άστρα για να μάθουν τη μοίρα τους.

32. Με ποιους τρόπους εξασκούσαν την αστρολογία οι Βαβυλώνιοι;

³² Για μια ακόμη φορά έρχονται στο προσκήνιο οι Βαβυλώνιοι. Αυτοί πίστευαν ότι τα άστρα ήταν οι ουράνιες κατοικίες των θεών, ακριβώς όπως οι ναοί ήταν οι επίγειες κατοικίες τους. Απ’ αυτή την άποψη πήγασε η ιδέα να ομαδοποιήσουν τα άστρα σε αστερισμούς, καθώς και η πεποίθηση ότι διάφορα ανησυχητικά φαινόμενα που συνέβαιναν στον ουρανό, όπως οι εκλείψεις ή η εμφάνιση ορισμένων λαμπρών άστρων ή κομητών, προμήνυαν θλίψη και πόλεμο στη γη. Ανάμεσα στα ευρήματα που έφεραν στο φως οι ανασκαφές οι οποίες έγιναν στη Μεσοποταμία, περιλαμβάνονταν εκατοντάδες εκθέσεις τις οποίες είχαν υποβάλει αστρολόγοι στους βασιλιάδες. Μερικές απ’ αυτές έλεγαν, λόγου χάρη, ότι κάποια έκλειψη σελήνης που επρόκειτο να πραγματοποιηθεί ήταν σημάδι για την ήττα ενός συγκεκριμένου εχθρού ή ότι η εμφάνιση συγκεκριμένου πλανήτη σε συγκεκριμένο αστερισμό θα σήμαινε «μεγάλη οργή» στη γη.

33. Τι είπε ο Ησαΐας για τους Βαβυλώνιους ‘αστρολόγους’;

³³ Το πόσο βασίζονταν οι Βαβυλώνιοι σ’ αυτή τη μορφή μαντείας μπορεί ακόμη να φανεί από τα ειρωνικά λόγια τα οποία απηύθυνε σ’ αυτούς ο προφήτης Ησαΐας, όταν προείπε την καταστροφή της Βαβυλώνας: «Στήθι τώρα με τας γοητείας σου και με το πλήθος των μαγειών σου, εις τας οποίας ηγωνίσθης εκ νεότητός σου· . . . Ας σηκωθώσι τώρα οι ουρανοσκόποι, οι αστρολόγοι, οι μηνολόγοι προγνωστικοί, και ας σε σώσωσιν εκ των επερχομένων επί σε».—Ησαΐας 47:12, 13.

34. Ποιοι ήταν οι «Μάγοι» που πήγαν να δουν τον Ιησού όταν ήταν βρέφος;

³⁴ Η Βαβυλώνα εξήγαγε την αστρολογία στην Αίγυπτο, στην Ασσυρία, στην Περσία, στην Ελλάδα, στη Ρώμη και στην Αραβία. Στην Ανατολή, οι Ινδουιστές και οι Κινέζοι είχαν κι αυτοί δικά τους περίπλοκα αστρολογικά συστήματα. Οι «Μάγοι» που πήγαν να δουν τον Ιησού όταν ήταν βρέφος, όπως αναφέρει ο ευαγγελιστής Ματθαίος, ήταν ‘αστρολόγοι από ανατολικά μέρη’. (Ματθαίος 2:1, 2, ΜΝΚ) Μερικοί μελετητές πιστεύουν ότι αυτοί οι αστρολόγοι μπορεί να ανήκαν στη χαλδαϊκή και μηδοπερσική αστρολογική σχολή και να έρχονταν από την Παρθία, η οποία υπήρξε επαρχία της Περσίας και αργότερα έγινε η ανεξάρτητη Πάρθια Αυτοκρατορία.

35. Ποια ανάπτυξη παρουσίασε η αστρολογία από τον καιρό των Ελλήνων;

³⁵ Εκείνοι όμως που ανέπτυξαν την αστρολογία στη σημερινή της μορφή ήταν οι Έλληνες. Το δεύτερο αιώνα Κ.Χ., ο Κλαύδιος Πτολεμαίος, ένας Έλληνας αστρονόμος από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, συγκέντρωσε όλες τις υπάρχουσες αστρολογικές πληροφορίες και τις καταχώρησε σε τέσσερα βιβλία, με την ονομασία Τετράβιβλος, τα οποία αποτελούν μέχρι σήμερα το βασικό αστρολογικό κείμενο. Απ’ αυτά, αναπτύχθηκε η γενεθλιακή αστρολογία, όπως λέγεται κοινώς, που είναι ένα σύστημα για την πρόβλεψη του μέλλοντος ενός ατόμου μέσω της μελέτης του γενέθλιου χάρτη του, ή αλλιώς του ωροσκόπιού του—χάρτης που δείχνει τις θέσεις του ήλιου, της σελήνης και διάφορων πλανητών ανάμεσα στους αστερισμούς, όπως φαίνονται από τον τόπο της γέννησης ενός ατόμου τη στιγμή της γέννησής του.

36. Ποια απόδειξη υπάρχει για το γεγονός ότι η αστρολογία έγινε ευυπόληπτη;

³⁶ Μέχρι το 14ο και το 15ο αιώνα, η αστρολογία είχε γίνει γενικά αποδεκτή στη Δύση. Στα πανεπιστήμια διδασκόταν ως επιστημονικός κλάδος, που απαιτούσε ικανοποιητικές γνώσεις ξένων γλωσσών και μαθηματικών. Οι αστρολόγοι θεωρούνταν λόγιοι. Τα συγγράμματα του Σέξπιρ είναι γεμάτα υπαινιγμούς για τις αστρολογικές επιδράσεις που ασκούνται στις ανθρώπινες υποθέσεις. Η κάθε βασιλική αυλή και πολλοί ευγενείς είχαν τους προσωπικούς τους αστρολόγους, για να τους συμβουλεύονται εύκολα και άμεσα. Δεν έκαναν σχεδόν τίποτα—είτε αυτό ήταν πόλεμος είτε οικοδομικό έργο είτε επαγγελματική υπόθεση είτε ταξίδι—χωρίς πρώτα να συμβουλευτούν τα άστρα. Η αστρολογία είχε γίνει ευυπόληπτη.

37. Πώς επηρέασε την αστρολογία η πρόοδος της επιστήμης;

³⁷ Παρά το ότι το έργο διάφορων αστρονόμων όπως του Κοπέρνικου και του Γαλιλαίου, καθώς και η πρόοδος της επιστημονικής διερεύνησης, έχουν κηλιδώσει πάρα πολύ την υπόληψη της αστρολογίας δείχνοντας ότι δεν είναι επιβεβαιωμένη επιστήμη, αυτή έχει επιβιώσει μέχρι την εποχή μας. (Βλέπε πλαίσιο, σελίδα 85.) Αυτή η μυστηριώδης τέχνη, την οποία πρωτοπαρουσίασαν οι Βαβυλώνιοι και η οποία αναπτύχθηκε από τους Έλληνες και διευρύνθηκε ακόμη περισσότερο από τους Άραβες, εξακολουθεί να ασκεί σήμερα μεγάλη επιρροή και σε ηγέτες Κρατών αλλά και σε λαϊκούς ανθρώπους, είτε αυτοί προέρχονται από τεχνολογικά προηγμένα έθνη είτε από απομονωμένα χωριά αναπτυσσόμενων χωρών.

Η Μοίρα Γραμμένη στο Πρόσωπο και στην Παλάμη

38. Τι οδήγησε σε επιπρόσθετες μεθόδους μαντείας που σχετίζονται με τα χέρια και το πρόσωπο των ανθρώπων;

³⁸ Αν το να ψάχνει κανείς τον ουρανό για να βρει σημάδια και οιωνούς για το μέλλον δεν φαίνεται να προσφέρει κάτι το χειροπιαστό, τότε υπάρχουν κι άλλοι πιο άμεσοι και προσιτοί τρόποι γι’ αυτούς που καταπιάνονται με την τέχνη της μαντείας. Το Ζόχαρ, ή αλλιώς Σέφερ χα-ζόχαρ (εβραϊκό σύγγραμμα, Βίβλος της Λαμπρότητας), ένα κείμενο ιουδαϊκού μυστικισμού του 13ου αιώνα, διακήρυττε: «Στο στερέωμα που περιβάλλει το σύμπαν, βλέπουμε να σχηματίζονται πολλές μορφές από τα άστρα και τους πλανήτες. Αυτές αποκαλύπτουν κρυμμένα πράγματα και μεγάλα μυστήρια. Παρόμοια, πάνω στο δέρμα μας, που περικλείει το ανθρώπινο ον, υπάρχουν μορφές και χαρακτηριστικά που είναι τα άστρα του σώματός μας». Αυτή η φιλοσοφία οδήγησε σε επιπρόσθετες μεθόδους μαντείας, ή πρόγνωσης του μέλλοντος, που βασίζονταν στην εξέταση του προσώπου και της παλάμης των χεριών με σκοπό την εξεύρεση προφητικών σημαδιών. Αυτές οι συνήθειες εξακολουθούν να είναι πολύ διαδεδομένες και στην Ανατολή και στη Δύση. Είναι όμως ολοφάνερο ότι έχουν τις ρίζες τους στην αστρολογία και στη μαγεία.

39. Τι είναι η φυσιογνωμική και πώς έχει εφαρμοστεί;

³⁹ Η φυσιογνωμική είναι η πρόγνωση του μέλλοντος που βασίζεται στην εξέταση των χαρακτηριστικών του προσώπου, όπως είναι το σχήμα των ματιών, της μύτης, των δοντιών και των αφτιών. Το 1531 στο Στρασβούργο, κάποιος Ιωάννης του Ινταζίν εξέδωσε ένα βιβλίο γύρω απ’ αυτό το θέμα, στο οποίο παρουσίαζε εκφραστικά σχέδια προσώπων με ποικίλα σχήματα ματιών, μύτης, αφτιών κτλ., καθώς και τις ερμηνείες που έδινε αυτός. Είναι ενδιαφέρον ότι παρέθετε τα λόγια του Ιησού Χριστού που καταγράφονται στο εδάφιο Ματθαίος 6:22—«εάν λοιπόν ο οφθαλμός σου ήναι καθαρός, όλον το σώμα σου θέλει είσθαι φωτεινόν»—πάνω στα οποία βάσιζε την άποψή του ότι τα μεγάλα, φωτεινά και στρογγυλά μάτια φανέρωναν ακεραιότητα και καλή υγεία, ενώ τα βαθουλωτά και μικρά μάτια ήταν σημάδια φθόνου, μοχθηρίας και καχυποψίας. Ωστόσο, σ’ ένα παρόμοιο βιβλίο, στην Επιτομή της Φυσιογνωμικής (Compendium of Physiognomy), που εκδόθηκε το 1533, ο συγγραφέας του Μπαρτολομέο Κόκλε ισχυριζόταν ότι τα μεγάλα και στρογγυλά μάτια φανέρωναν άστατο και οκνηρό άτομο.

40. (α) Τι είναι η χειρομαντεία; (β) Πώς χρησιμοποιήθηκε η Αγία Γραφή για να υποστηρίξει τη χειρομαντεία;

⁴⁰ Όπως λένε οι μάντεις, μετά το κεφάλι, τα μέλη του σώματος που αντανακλούν καλύτερα τις ανώτερες δυνάμεις είναι τα χέρια. Έτσι, το διάβασμα των γραμμών που υπάρχουν στα χέρια ενός ανθρώπου, με σκοπό τον καθορισμό του χαρακτήρα και της μοίρας του, αποτελεί μια άλλη δημοφιλή μορφή μαντείας, τη χειρομαντεία, όπως είναι γνωστή. Οι χειρομάντεις του Μεσαίωνα έψαχναν στην Αγία Γραφή για να βρουν κάτι που να υποστηρίζει την τέχνη τους. Αυτοί εντόπισαν εδάφια όπως τα εξής: «Κατασφραγίζει την χείρα παντός ανθρώπου· δια να γνωρίσωσι πάντες οι άνθρωποι το έργον αυτού» και «εις την δεξιάν χείρα της υπάρχει μακρότης ημερών, εις την αριστεράν της υπάρχουν πλούτη και τιμή». (Ιώβ 37:7· Παροιμίαι 3:16, ΛΧ) Επίσης λαβαίνονταν υπόψη και τα όρη του χεριού, επειδή υπήρχε η αντίληψη ότι αυτά εξεικόνιζαν τους πλανήτες και γι’ αυτό αποκάλυπταν ορισμένα πράγματα για το άτομο και το μέλλον του.

41. Πώς εξασκούν τη μαντεία οι άνθρωποι στην Ανατολή;

⁴¹ Η πρόγνωση του μέλλοντος μέσω της μελέτης του προσώπου και των χεριών είναι πάρα πολύ δημοφιλής στην Ανατολή. Εκτός από τους επαγγελματίες, που προσφέρουν τις συμβουλές τους διαβάζοντας το πρόσωπο ή τα χέρια, υπάρχουν και πολλοί ερασιτέχνες που δοκιμάζουν μόνοι τους τέτοιες μεθόδους, επειδή είναι πολύ εύκολο να βρει κανείς βιβλία και άλλα έντυπα οποιουδήποτε επιπέδου. Πολλές φορές οι άνθρωποι καταπιάνονται με το διάβασμα της παλάμης για να διασκεδάσουν, πολλοί όμως παίρνουν αυτά τα ζητήματα στα σοβαρά. Ωστόσο, οι άνθρωποι σε γενικές γραμμές σπάνια αρκούνται στη χρήση μιας μόνο μορφής μαντείας. Όταν αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα ή σημαντικές αποφάσεις, πηγαίνουν στους ναούς τους, είτε είναι Βουδιστές είτε Ταοϊστές είτε Σιντοϊστές είτε οτιδήποτε άλλο, για να ρωτήσουν τους θεούς τους, μετά πηγαίνουν στους αστρολόγους για να συμβουλευτούν τα άστρα, ύστερα σε μάντεις για να τους διαβάσουν την παλάμη και το πρόσωπό τους και τελικά γυρνάνε στο σπίτι τους όπου συμβουλεύονται τους πεθαμένους προγόνους τους. Ελπίζουν ότι κάπου θα βρουν μια απάντηση που να τους ικανοποιεί.

Είναι Απλώς Αθώα Διασκέδαση;

42. Σε τι οδήγησε τους ανθρώπους η φυσιολογική επιθυμία που έχουν να γνωρίζουν το μέλλον;

⁴² Είναι φυσιολογικό να θέλουμε όλοι να γνωρίζουμε τι θα φέρει το μέλλον. Επίσης, η επιθυμία που έχουν οι άνθρωποι να εξασφαλίσουν καλή τύχη και να αποτρέψουν ό,τι μπορεί να αποβεί επιβλαβές αποτελεί παγκόσμιο φαινόμενο. Γι’ αυτό άλλωστε και οι άνθρωποι σ’ όλους τους αιώνες απέβλεπαν σε πνεύματα και σε θεότητες για να λάβουν καθοδήγηση. Ακολουθώντας αυτή την πορεία, ασχολήθηκαν με τον πνευματισμό, τη μαγεία, την αστρολογία και διάφορες δεισιδαιμονίες. Στο παρελθόν οι άνθρωποι φορούσαν φυλαχτά και χαϊμαλιά για προστασία και κατέφευγαν σε μάγους-γιατρούς και σε σαμάν για να θεραπευτούν. Σήμερα οι άνθρωποι εξακολουθούν να έχουν μαζί τους εικονίτσες του «Αγίου» Χριστόφορου ή να φορούν διάφορα πράγματα για να τους φέρνουν «γούρι», κάνουν πνευματιστικές συγκεντρώσεις και έχουν πίνακες Ουίτζα, γυάλινες σφαίρες, ωροσκόπια και χαρτιά ταρό. Όσον αφορά τον πνευματισμό και τις δεισιδαιμονίες, οι άνθρωποι δεν φαίνεται να έχουν αλλάξει και πολύ.

43. (α) Τι νομίζουν πολλοί άνθρωποι σε σχέση με τον πνευματισμό, τη μαγεία και τη μαντεία; (β) Ποιες ερωτήσεις που αφορούν τις δεισιδαιμονίες χρειάζονται απάντηση;

⁴³ Βέβαια, πολλοί άνθρωποι συνειδητοποιούν ότι αυτά τα πράγματα δεν είναι παρά δεισιδαιμονίες και ότι δεν έχουν πραγματική βάση. Ίσως ακόμη να λένε ότι ασχολούνται μ’ αυτά απλώς για να διασκεδάσουν. Κάποιοι άλλοι προβάλλουν μάλιστα το επιχείρημα ότι η μαγεία και η μαντεία είναι ωφέλιμες, επειδή παρέχουν ψυχολογική ενίσχυση σε άτομα που, χωρίς αυτές, θα μπορούσαν να είχαν καταβληθεί πάρα πολύ εξαιτίας των εμποδίων που αντιμετωπίζουν στη ζωή. Είναι όμως όλα αυτά τα πράγματα απλώς αθώα διασκέδαση και ψυχολογική τόνωση; Ποια είναι στην πραγματικότητα η πηγή των πνευματιστικών και των μαγικών συνηθειών που εξετάσαμε σ’ αυτό το κεφάλαιο, καθώς και των τόσων άλλων που δεν αναφέραμε;

44. Στην ουσία, τι μπορεί να λεχθεί για τη βάση όλων αυτών των συνηθειών;

⁴⁴ Καθώς εξετάζαμε τις διάφορες πλευρές του πνευματισμού, της μαγείας και της μαντείας, προσέξαμε ότι συνδέονται στενά με την πίστη σε απελθούσες ψυχές και στην ύπαρξη πνευμάτων, είτε καλών είτε κακών. Στην ουσία, λοιπόν, η πίστη σε πνεύματα, στη μαγεία και στη μαντεία βασίζεται σε μια μορφή πολυθεϊσμού που έχει τις ρίζες του στο δόγμα της αθανασίας της ανθρώπινης ψυχής. Είναι αυτή στερεή βάση πάνω στην οποία να οικοδομήσει κανείς τη θρησκεία του; Θα θεωρούσατε αποδεκτή τη λατρεία που βασίζεται σε τέτοιο θεμέλιο;

45. Ποιο ερώτημα σχετικά με την τροφή που προσφερόταν στα είδωλα αντιμετώπιζαν οι Χριστιανοί του πρώτου αιώνα;

⁴⁵ Οι Χριστιανοί του πρώτου αιώνα αντιμετώπιζαν τα ίδια ερωτήματα. Αυτοί περιστοιχίζονταν από τους Έλληνες και τους Ρωμαίους, με τους τόσους θεούς και τις θεότητές τους καθώς και με τις δεισιδαιμονικές τους τελετουργίες. Σε μια τελετουργία τους, αυτοί πρόσφεραν τροφή στα είδωλα και κατόπιν μετείχαν στη βρώση της τροφής. Έπρεπε να λαβαίνει μέρος σε τέτοιες τελετουργίες όποιος αγαπούσε τον αληθινό Θεό και ενδιαφερόταν να τον ευαρεστεί; Προσέξτε με ποιον τρόπο απάντησε ο απόστολος Παύλος σ’ αυτό το ερώτημα.

46. Τι πίστευε ο Παύλος καθώς και οι πρώτοι Χριστιανοί για τον Θεό;

⁴⁶ «Περί της βρώσεως λοιπόν των ειδωλοθύτων [των τροφών που προσφέρονται στα είδωλα, ΜΝΚ], εξεύρομεν ότι το είδωλον είναι ουδέν εν τω κόσμω, και ότι δεν υπάρχει ουδείς άλλος Θεός ειμή εις. Διότι αν και ήναι λεγόμενοι θεοί είτε εν τω ουρανώ είτε επί της γης, καθώς και είναι θεοί πολλοί και κύριοι πολλοί, αλλ’ εις ημάς είναι εις Θεός ο Πατήρ, εξ ου τα πάντα και ημείς εις αυτόν». (1 Κορινθίους 8:4-6) Για τον Παύλο και τους Χριστιανούς του πρώτου αιώνα, η αληθινή θρησκεία δεν ήταν λατρεία πολλών θεών, δεν ήταν πολυθεϊστική, αλλά ήταν αφοσίωση μόνο σ’ ‘έναν Θεό τον Πατέρα’, του οποίου το όνομα το αποκαλύπτει η Αγία Γραφή λέγοντας: ‘Και εφάνην εις τον Αβραάμ, εις τον Ισαάκ και εις τον Ιακώβ, με το όνομα, Θεός Παντοκράτωρ· δεν εγνωρίσθην όμως εις αυτούς με το όνομά μου Ιεχωβά’.—Έξοδος 6:3.

47. Πώς αποκάλυψε ο Παύλος την πραγματική ταυτότητα των ‘θεών και κυρίων είτε στον ουρανό είτε στη γη’;

⁴⁷ Πρέπει όμως να προσέξουμε ότι, αν και ο απόστολος Παύλος είπε ότι «το είδωλον είναι ουδέν», δεν είπε ότι οι «θεοί» και οι «κύριοι», στους οποίους στρέφονταν οι άνθρωποι με τη μαγεία, τη μαντεία και τις θυσίες τους, ήταν ανύπαρκτοι. Ποιο είναι, λοιπόν, το σημείο; Ο Παύλος το διασαφήνισε αυτό πιο κάτω στην ίδια επιστολή, γράφοντας: «[Αλλά λέγω] ότι εκείνα, τα οποία θυσιάζουσι τα έθνη, εις τα δαιμόνια θυσιάζουσι και ουχί εις τον Θεόν». (1 Κορινθίους 10:20) Ναι, μέσω των θεών και των κυρίων τους, τα έθνη λάτρευαν στην ουσία τους δαίμονες—αγγελικά, δηλαδή πνευματικά, πλάσματα που στασίασαν κατά του αληθινού Θεού και ενώθηκαν με τον ηγέτη τους, τον Σατανά τον Διάβολο.—2 Πέτρου 2:4· Ιούδα 6· Αποκάλυψις 12:7-9.

48. Ποιος κίνδυνος εξακολουθεί να υπάρχει σήμερα εξαιτίας του αποκρυφισμού, και πώς μπορεί να αποφευχθεί;

⁴⁸ Συχνά, οι άνθρωποι λυπούνται τους λεγόμενους πρωτόγονους λαούς που ήταν υπόδουλοι στις δεισιδαιμονίες και στους φόβους τους. Λένε ότι νιώθουν αποστροφή για τις αιματηρές θυσίες και τις άγριες τελετές. Και κάνουν πολύ καλά. Εντούτοις, μέχρι σήμερα εξακολουθούμε να ακούμε για βουντού, για ομάδες Σατανιστών, ακόμη και για ανθρωποθυσίες. Μολονότι αυτές μπορεί να είναι ακραίες περιπτώσεις, παρ’ όλα αυτά αποδεικνύουν ότι το ενδιαφέρον για τον αποκρυφισμό εξακολουθεί να είναι ολοζώντανο. Ίσως στην αρχή να ξεκινάει ως ‘αθώα διασκέδαση’ και να είναι αντικείμενο περιέργειας, αλλά συχνά καταλήγει σε τραγωδία και σε θάνατο. Πόσο σοφό είναι να ακούμε με προσοχή την προειδοποίηση της Αγίας Γραφής: «Εγκρατεύθητε, αγρυπνήσατε· διότι ο αντίδικός σας διάβολος ως λέων ωρυόμενος περιέρχεται ζητών τίνα να καταπίη».—1 Πέτρου 5:8· Ησαΐας 8:19, 20.

[Πλαίσιο στη σελίδα 85]

Είναι η Αστρολογία Επιστημονική;

Η αστρολογία διατείνεται ότι ο ήλιος, η σελήνη, τα άστρα και οι πλανήτες μπορούν να ασκούν επίδραση σε πράγματα που γίνονται στη γη και ότι η σχετική θέση αυτών των ουράνιων σωμάτων τη στιγμή της γέννησης ενός ατόμου παίζει ρόλο στη ζωή του. Ωστόσο, οι επιστημονικές ανακαλύψεις εγείρουν σημαντικές αντιρρήσεις:

▪ Το έργο διάφορων αστρονόμων, όπως του Κοπέρνικου, του Γαλιλαίου και του Κέπλερ, έχει αποδείξει ξεκάθαρα ότι η γη δεν είναι το κέντρο του σύμπαντος. Ακόμη, γνωρίζουμε σήμερα ότι, πολλές φορές, τα άστρα που φαίνονται πως ανήκουν σ’ έναν αστερισμό δεν είναι στην πραγματικότητα περιορισμένα σε μια ομάδα άστρων. Μερικά απ’ αυτά μπορεί να βρίσκονται στο βάθος του διαστήματος, ενώ άλλα να βρίσκονται σχετικά κοντά. Επομένως, οι ζωδιακές ιδιότητες των διάφορων αστερισμών δεν είναι παρά φανταστικές.

▪ Οι πλανήτες Ουρανός, Ποσειδών και Πλούτων δεν ήταν γνωστοί στους αρχαίους αστρολόγους, γιατί ανακαλύφτηκαν μετά την εφεύρεση του τηλεσκόπιου. Πώς, λοιπόν, μπορούσε να εξηγηθεί η «επίδρασή» τους στους αστρολογικούς χάρτες που είχαν σχεδιαστεί αιώνες νωρίτερα; Επιπλέον, γιατί θα πρέπει η «επίδραση» ενός πλανήτη να είναι «καλή» και ενός άλλου «κακή», τη στιγμή που η επιστήμη γνωρίζει τώρα ότι βασικά όλοι οι πλανήτες είναι μάζες άψυχων βράχων ή αερίων που περιφέρονται με ιλιγγιώδη ταχύτητα στο διάστημα;

▪ Η επιστήμη της γενετικής μάς λέει ότι τα κύρια χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς μας διαμορφώνονται, όχι τη στιγμή της γέννησης, αλλά της σύλληψης, οπότε ένα από τα εκατομμύρια σπερματοζωάρια του πατέρα ενώνεται με ένα ωάριο της μητέρας. Όμως η αστρολογία καταστρώνει το ωροσκόπιο ενός ανθρώπου με βάση τη στιγμή της γέννησης. Σύμφωνα με τους αστρολογικούς κανόνες, αυτή η διαφορά περίπου εννιά μηνών θα κατέληγε σε τελείως διαφορετικό διάγραμμα προσωπικότητας.

▪ Σήμερα, ο υπολογισμός της διαδρομής που κάνει ο ήλιος μέσα από τους αστερισμούς, όπως τη βλέπει ένας παρατηρητής στη γη, βρίσκεται χρονικά κάπου ένα μήνα πίσω σε σχέση μ’ αυτόν που ίσχυε πριν από 2.000 χρόνια, όταν οι αστρολόγοι συνέτασσαν τους χάρτες και τους πίνακές τους. Έτσι, η αστρολογία θα καθόριζε ότι ένα άτομο γεννημένο στα τέλη του Ιουνίου ή στις αρχές του Ιουλίου είναι Καρκίνος (εξαιρετικά ευαίσθητο, κυκλοθυμικό, συνεσταλμένο). Στην πραγματικότητα όμως, ο ήλιος βρίσκεται στον αστερισμό των Διδύμων εκείνη την εποχή, πράγμα που θα σήμαινε ότι το άτομο θα ήταν διαχυτικό, πνευματώδες, φλύαρο.

Είναι ολοφάνερο ότι η αστρολογία δεν ευσταθεί ούτε με λογικά ούτε με επιστημονικά κριτήρια.