Καλλιεργήστε Συνήθειες Ασφαλούς Οδήγησης

ΕΜΠΝΕΕΙ ασφάλεια, είναι προσεκτικός, μετρημένος, επιφυλακτικός, υπερεπιφυλακτικός, ανεύθυνος, απρόσεκτος, επικίνδυνος—όλοι αυτοί οι χαρακτηρισμοί αναφέρονται σε οδηγούς. Εσάς ποιος χαρακτηρισμός σας ταιριάζει; Οι περισσότεροι οδηγοί πιστεύουν ότι εμπνέουν ασφάλεια, ότι είναι προσεκτικοί, αλλά οι επιβάτες του αυτοκινήτου τους καθώς και άτομα που κυκλοφορούν στο δρόμο ίσως να μην εκφράζονται το ίδιο κολακευτικά γι’ αυτούς.

Το πρώτο πράγμα που μετράει για την ασφαλή οδήγηση είναι ένα αμάξι κατάλληλο για κυκλοφορία.

Είναι το Αμάξι σας Κατάλληλο για Κυκλοφορία;

Μερικές χώρες πραγματοποιούν ελέγχους της μηχανής των οχημάτων σε τακτά χρονικά διαστήματα. Τα αποτελέσματα συχνά είναι πρωτοφανή. Για παράδειγμα στη Γαλλία, μια πρόσφατη επιθεώρηση στα πενταετή οχήματα αποκάλυψε ότι το 73 τοις εκατό βρισκόταν είτε σε μέτρια κατάσταση είτε σε πολύ κακή είτε ακόμα και σε επικίνδυνη.

Για να μπορείτε εσείς ο ίδιος να κάνετε έλεγχο στο αμάξι σας, θα βρείτε πρακτικό να ακολουθείτε μια συνηθισμένη διαδικασία, που μοιάζει πολύ με τη διαδικασία που ακολουθούν οι πιλότοι των αεροπορικών εταιριών για να βεβαιωθούν ότι όλα είναι έτοιμα για την απογείωση. Ο έλεγχος που συστήνεται βρίσκεται στη σελίδα 8.

Παράλληλα μ’ ένα αμάξι κατάλληλο για κυκλοφορία, που θα του έχετε κάνει την ανάλογη ασφάλεια και θα πληρεί όλους τους κανονισμούς του κράτους, χρειάζεστε και ένα νόμιμο δίπλωμα οδηγού. Για να το πάρετε, θα πρέπει να υποβληθείτε σε εξετάσεις. Θα περάσετε ή όχι;

Οι Εξετάσεις για το Δίπλωμα

Οι περισσότεροι μαθητευόμενοι οδηγοί βλέπουν τις εξετάσεις για το δίπλωμα σαν τείχος που ορθώνεται μπροστά τους. Κυριολεκτικά τις κάνουν το κύριο θέμα των μεταξύ τους συζητήσεων. Οι εξετάσεις διαφέρουν από χώρα σε χώρα.

Στη Γαλλία, όπως και σε πολλές άλλες χώρες, οι μαθητευόμενοι οδηγοί υποβάλλονται σε εξετάσεις οι οποίες αποτελούνται από δύο μέρη, την πράξη και τη θεωρία. Στη Γερμανία, η εκπαίδευση περιλαμβάνει και μαθήματα για το πώς μπορούν να προσφέρουν τις πρώτες βοήθειες, σε περίπτωση που θα βρεθούν μπροστά σε κάποιο ατύχημα. Επιπλέον, οι αρχές εκεί υποχρεώνουν τους οδηγούς να έχουν κάνει πρακτική εξάσκηση για μιάμιση τουλάχιστον ώρα στη νυχτερινή οδήγηση, και για δύο και πλέον ώρες στην οδήγηση σε μεγάλο εθνικό δρόμο. Αν ο μαθητευόμενος περάσει τις εξετάσεις, του δίνουν μια δοκιμαστική άδεια που ισχύει για δυο χρόνια. Αν σ’ αυτή την περίοδο δεν λάβει χώρα κάποιο επεισόδιο, του παρέχεται μόνιμο δίπλωμα.

Η Ιαπωνία εμμένει σε μια πρακτική εκπαίδευση 30 έως 60 ωρών, από επαγγελματίες εκπαιδευτές, η οποία ακολουθείται από μια σειρά εξετάσεων που περιλαμβάνει τρία μέρη: την ιατρική εξέταση (για την όραση, την αχρωματοψία και την ακοή), την οδήγηση (για να διαπιστωθεί η ικανότητα) και το γραπτό τεστ (για τους οδικούς κανόνες).

Σύμφωνα με την The Times του Λονδίνου, «οι δύσκολες εξετάσεις οδήγησης στη Βρετανία καταβάλλουν εκατοντάδες εξοργισμένων Αμερικανών [που κατοικούν εκεί]». Με αναλογία αποτυχίας 51 τοις εκατό (σε σύγκριση με το 15 τοις εκατό των Η.Π.Α.), θεωρούνται ότι είναι «από τις αυστηρότερες του κόσμου».

Οι διαφορές προχωρούν πέρα από τις τεχνικές λεπτομέρειες. Ο Μπεν Γιοσίντα, ο οποίος διευθύνει μια σχολή οδηγών στη Νέα Υόρκη, υποστηρίζει: «Στο Τόκυο, ο εξεταστής εξετάζει [τους οδηγούς] για να δει πόσο καλή τεχνική έχουν στην οδήγηση, αλλά στις Ηνωμένες Πολιτείες ο εξεταστής κοιτάζει να δει κατά πόσο ο τρόπος που οδηγούν εμπνέει ασφάλεια».

Όποιες κι αν είναι οι διαφορές, είναι ανάγκη όλοι οι οδηγοί να επιδοθούν στην ασφαλή οδήγηση. Πώς μπορούν να το κάνουν αυτό;

Μια Αγγλίδα, που υποβλήθηκε στις εξετάσεις για το δίπλωμα οδηγού όταν ήταν 50 ετών και πέρασε, διαπίστωσε πως το γεγονός ότι μελέτησε ολόκληρο τον Highway Codea (Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας) της Βρετανίας τη βοήθησε πραγματικά. Διαπίστωσε όμως, ότι δεν αρκεί απλώς να μελετήσεις ένα εγχειρίδιο· αυτό άλλωστε, ισχύει για όλες τις ικανότητες που χρειάζεται να αναπτύξει κάποιος.

Η πρακτική εξάσκηση είναι κάτι πολύ βασικό. Αν είστε καινούριος οδηγός, μάθετε να οδηγείτε με τρόπο που να εμπνέει ασφάλεια κάτω από διάφορες συνθήκες. Για παράδειγμα όταν αλλάζει ο καιρός, αλλάζει και η κατάσταση του οδοστρώματος. Ίσως απλώς να σιγοψιχαλίζει, κι όμως το κράτημα των ελαστικών του αμαξιού σας δεν θα είναι τόσο αποτελεσματικό όσο είναι στο στεγνό δρόμο. Κατά συνέπεια, επιβάλλεται να ελαττώσετε την ταχύτητα και να εντείνετε την προσοχή σας για να μη σας διαφύγουν οι κίνδυνοι που υπάρχουν στο δρόμο. Η δυνατή βροχή φέρνει ακόμα περισσότερα προβλήματα, όπως είναι το νερό που εκσφενδονίζεται από τα οχήματα που τρέχουν μπροστά σας, και το οποίο σας δυσχεραίνει την ορατότητα. Ναι, συνηθίστε στις διαφορετικές κλιματολογικές συνθήκες και μάθετε να προσαρμόζετε την οδήγησή σας ανάλογα μ’ αυτές.

Πιθανώς δεν είστε έμπειρος μηχανικός. Στην πραγματικότητα, «ούτε ο ένας στους πέντε οδηγούς αυτοκινήτων δεν ξέρει ποια είναι η κανονική πίεση για τα λάστιχα του αυτοκινήτου του ή κάθε πότε πρέπει να κάνει κάποιο γενικό έλεγχο», υποστηρίζει η Daily Mail του Λονδίνου, και προσθέτει: «Ούτε ο ένας στους τρεις δεν διαβάζει ποτέ ενημερωτικά βιβλιάρια και όλοι σχεδόν τα χάνουν μπροστά στις σύγχρονες μηχανές». Τι γίνεται μ’ εσάς;

Αν και δεν χρειάζεται να γνωρίζετε όλες τις περίπλοκες μηχανικές λεπτομέρειες των σημερινών αμαξιών, είναι πρακτικό να γνωρίζετε τα βασικά. Αυτό θα σας δώσει τη δυνατότητα να καταφέρετε να ‘νιώθετε το αυτοκίνητο’.

Βελτιώστε την Τεχνική σας

Όταν περάσετε τις εξετάσεις για την οδήγηση, θα νιώσετε ένα ευχάριστο συναίσθημα, την αίσθηση ότι πετύχατε κάτι. Αλλά τι γίνεται μετά; Θα επιτρέψετε να μειωθεί η ποιότητα της οδήγησής σας; «Συχνά πολλοί οδηγοί γίνονται λίγο απρόσεκτοι, αφότου περάσουν τις εξετάσεις», σχολιάζει ένας εκπαιδευτής. Και δίνει την εξής συμβουλή: «Εξοικειωθείτε με τους περιορισμούς σας και τους περιορισμούς του αμαξιού σας κάτω από διάφορες συνθήκες. Ώσπου να τους ανακαλύψετε, οι πιθανότητες να πάθετε κάποιο ατύχημα είναι πολλές». Ένας οδηγός παραδέχτηκε: «Αν οδηγούσα όπως εκείνες τις πρώτες βδομάδες αμέσως μετά τις εξετάσεις μου, θα ενέπνεα περισσότερη ασφάλεια». Γιατί; Παραδέχεται: «Τώρα ριψοκινδυνεύω πιο συχνά».

Περνώντας τις εξετάσεις, δείχνετε ότι σε βασικές γραμμές εμπνέετε ασφάλεια ως οδηγός. Όμως, τώρα για να γίνετε καλός οδηγός, πρέπει να συνεχίσετε να ασχολείστε με την οδήγηση. Με την πείρα και με προσοχή στην τεχνική της οδήγησής σας είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα μπορέσετε να βελτιώσετε την ικανότητά σας.

Υπερεντείνετε την προσοχή σας στους πιθανούς κινδύνους. «Η έλλειψη προφύλαξης και αντίληψης σχετικά με το τι γίνεται μπροστά, πίσω και γύρω από το αυτοκίνητό σας είναι το κυριότερο σφάλμα των σημερινών οδηγών», υποστηρίζει ο εξεταστής Άλεξ Μίλερ της βρετανικής αστυνομίας. Προσπαθήστε να είστε έτοιμος να δεχτείτε ακόμα και το πιο απίθανο πράγμα. Σ’ αυτό θα σας βοηθήσει το να μάθετε να ‘προβλέπετε τι μπορεί να σας συμβεί στο δρόμο’.—Βλέπε πλαίσιο σ’ αυτή τη σελίδα.

Η Ασφάλεια Προϋποθέτει Τρόπους

«Το σημαντικότερο πράγμα», σύμφωνα με τον εξεταστή Μίλερ, «είναι η ιδιοσυγκρασία». Ένας οδηγός με 30ετή πείρα στην Αφρική και στην Ευρώπη εκφράζει τη γνώμη του ως εξής: «Η οδήγηση είναι ζήτημα χαρακτήρα. Οι τρόποι που έχει κάποιος όταν βρίσκεται στο τιμόνι καθρεφτίζουν τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρεται στους άλλους στην καθημερινή του ζωή».

Ένας Καναδός οδηγός εφιστά την προσοχή στην αξία των σωστών τρόπων συμπεριφοράς, γράφοντας: «Όταν οι οδηγοί δουν το δίπλωμά τους ως ‘προνόμιο’ και όχι ως ‘δικαίωμα’, τότε οι κανόνες της οδικής συμπεριφοράς θα βελτιώσουν σημαντικά την ασφάλεια στους δρόμους μας».

«Αν η ασφάλεια είναι τρόπος σκέψης», δηλώνει ένα ειδικό για την οδήγηση εγχειρίδιο του βρετανικού Υπουργείου Μεταφορών, «τότε η ταπεινότητα είναι ένα από τα κύρια στοιχεία που την αποτελούν». Για πολλούς, αυτό θα σημαίνει αλλαγή ιδιοσυγκρασίας. Είναι δυνατό αυτό; Ναι. Περιλαμβάνει το να νοιάζεσαι για τους άλλους, να μην είσαι εγωιστής. Πόσο ωραία το εκφράζει αυτό ο Βιβλικός χρυσός κανόνας: «Όλα όσα θέλετε να σας κάνουν οι άλλοι άνθρωποι, αυτά να τους κάνετε κι εσείς».—Ματθαίος 7:12, ΝΔΜ.

Αλλά πώς μπορεί να εφαρμοστεί αυτό στην πράξη; «Όταν τα πνεύματα οξύνονται στο δρόμο, είναι πραγματικά δύσκολο να καλλιεργήσεις καλές ιδιότητες», παρατηρεί ένας οδηγός στην Αγγλία. Σίγουρα θα συμφωνείτε κι εσείς. Η επιθυμία να ανταποδώσεις είναι ισχυρή. «Όμως για να βοηθηθώ, χρησιμοποιώ κασέτες με μουσική. Είναι καταπληκτικό το πόσο με ηρεμούν».—Βλέπε πλαίσιο στη σελίδα 9.

«Κάντε το καλύτερο που μπορείτε για να ελέγχετε κάθε αίσθημα εκνευρισμού», συνιστά ένας έμπειρος Ιάπωνας οδηγός. «Αν για κάποιο λόγο είστε αναστατωμένος, σιγοψιθυρίστε κάποιο σκοπό ή τραγουδήστε».

Μην είστε πολύ απαιτητικός με τους άλλους. Οι στατιστικές για τα ατυχήματα δίνουν σαφή προειδοποίηση για τον κίνδυνο που προέρχεται από τους επικίνδυνους οδηγούς. Να είστε αποφασισμένος να οδηγείτε αμυντικά ή όπως είπε κάποιος οδηγός: «Να οδηγείτε σαν να ήταν όλοι οι άλλοι, στο δρόμο, ένας πιθανός κίνδυνος».

Αναγνωρίστε επίσης, ότι μπορείτε να μάθετε από τους άλλους. Αναλύστε την ποιότητα της οδήγησής τους.—Βλέπε πλαίσιο σ’ αυτήν τη σελίδα.

«Δεν κρύβεται καμιά μυστηριώδης δύναμη πίσω από το να γίνει κάποιος Άσσος στην Οδήγηση», υποστηρίζει ο Τζιμ Κένζι, σύμφωνα με όσα έγραψε στην The Toronto Star. «Αυτά που χρειάζεται είναι, κάποια γνώση, λίγη κοινή λογική, [και] λίγος σεβασμός για το άλλο άτομο». Είτε είστε έμπειρος οδηγός είτε καινούριος, θυμηθείτε ότι ο δρόμος δεν είναι το κατάλληλο μέρος για επιδείξεις, για ανυπομονησία και για εκδήλωση εγωισμού.

Με το να καταφέρετε να ‘νιώσετε το αυτοκίνητο’, με το να ‘προβλέπετε τι μπορεί να σας συμβεί στο δρόμο’, με το να εντείνετε την προσοχή σας και να προφυλάσσεστε κατάλληλα, όπως και με το να καλλιεργείτε μια ταπεινή διάθεση, θα πετύχετε να οδηγείτε έτσι που να εμπνέετε ασφάλεια!

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνα στη σελίδα 8]

Είναι το Όχημά σας Κατάλληλο για Κυκλοφορία;

Πράγματα που πρέπει κάποιος να ελέγχει πριν από κάθε ταξίδι:

Παρμπρίζ και τζάμια: Είναι καθαρά; Είναι το δοχείο νερού για τον καθαρισμό του παρμπρίζ γεμάτο; Τα λάστιχα των υαλοκαθαριστήρων σε καλή κατάσταση;

Μπροστινά φώτα, φώτα των φρένων και φλας: Δουλεύουν σωστά;

Λάστιχα: Υπάρχουν καθόλου κοψίματα ή ρωγμές, σχισίματα, εξογκώματα ή καμιά άλλη ζημιά;

Φρένα: Σχεδόν αμέσως μόλις ξεκινήσετε, ελέγξτε αν δουλεύουν σωστά.

Περιοδικός έλεγχος σύμφωνα με το προσπέκτους του κατασκευαστή:

Μηχανή: Μήπως ο δείκτης δείχνει ότι πρέπει να προσθέσετε λάδια; Μη βάζετε περισσότερα από το κανονικό.

Ψυγείο (αν υπάρχει): Υπάρχει αρκετό ψυκτικό και αρκετό αντιψυκτικό υγρό;

Λάστιχα: Είναι κανονική η πίεση του αέρα, το βάθος του πέλματός τους και υπάρχει ομοιομορφία στη φθορά;

Μπαταρία: Είναι κανονική η ποσότητα του υγρού σε όλα τα στοιχεία; Μη βάζετε περισσότερο από όσο πρέπει.

[Πλαίσιο στη σελίδα 9]

Απόσπαση της Προσοχής

Τα ραδιοκασετόφωνα που υπάρχουν στα αυτοκίνητα δίνουν την ευκαιρία στον οδηγό να ακούει ειδήσεις και μουσική. Μήπως αυτό αποσπά την προσοχή του οδηγού; Οι απόψεις διαφέρουν. Μερικοί οδηγοί ισχυρίζονται ότι έχουν την προσοχή τους τεταμένη, άσχετα με το τι μεταδίδεται. Άλλοι προτιμούν να περιορίζουν τη χρήση αυτών των μέσων στο να ακούνε απαλή μουσική, όταν ο δρόμος έχει μεγάλη κίνηση. Αυτό συμφωνεί με την προειδοποίηση του εγχειριδίου Driving (Οδήγηση): «Το να ακούτε κάτι με ενδιαφέρον θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις στην προσοχή σας». Τότε, τι μπορούμε να πούμε για τα τηλέφωνα στα αυτοκίνητα; Το εγχειρίδιο συμβουλεύει: «Σταματήστε πριν κάνετε ή πριν απαντήσετε σε κάποιο τηλεφώνημα».b

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο στη σελίδα 10]

Να Προβλέπετε τι Μπορεί να σας Συμβεί στο Δρόμο

Η βρετανική RoSPA (Βασιλική Εταιρία για την Πρόληψη Ατυχημάτων), σε μια σειρά βιβλιαρίων που έχουν σκοπό να βοηθήσουν και τους μαθητευόμενους αλλά και τους έμπειρους οδηγούς, πρωτίστως αναγνωρίζει ότι οι βιομηχανίες επενδύουν ολόκληρα κεφάλαια στο να παράγουν οχήματα που πληρούν τους κανόνες ασφάλειας. Υπενθυμίζει, όμως, στους οδηγούς ότι «το κατά πόσο ένα αυτοκίνητο είναι ασφαλές, εξαρτάται από τον οδηγό που κρατάει το τιμόνι». Συστήνει σε όλους τους οδηγούς να ‘προβλέπουν τι μπορεί να τους συμβεί στο δρόμο’. Πώς μπορεί να γίνει αυτό; Τι περιλαμβάνει;

1. Αναζητήστε έγκαιρες ενδείξεις για καταστάσεις που ενδεχομένως να δημιουργηθούν στο δρόμο και στην κυκλοφορία. Τις περισσότερες φορές, ο οδηγός πρέπει να κοιτάζει μπροστά του, αναζητώντας πληροφορίες που θα του εφιστήσουν την προσοχή σε πιθανούς κινδύνους. Ωστόσο δεν θα πρέπει να έχει άγνοια για το τι συμβαίνει πλάι του στο δρόμο.

2. Να παρατηρείτε τον τόπο, τον καιρό, την ώρα και τους άλλους που κυκλοφορούν στο δρόμο. Το πού βρίσκεστε, είτε είστε στην πόλη είτε στην ύπαιθρο, θα πρέπει να επηρεάζει την οδήγησή σας. Οι υγροί, οι παγωμένοι και οι γεμάτοι χιόνια δρόμοι είναι πιο επικίνδυνοι. Η ανομοιόμορφη ομίχλη είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη. Οι δυνατοί άνεμοι μπορεί να σας πετάξουν έξω από τη λωρίδα σας. Το εκτυφλωτικό φως του ήλιου ή των προβολέων ενός αυτοκινήτου που βρίσκεται στο αντίθετο ρεύμα, μπορεί προσωρινά να σας τυφλώσει ή τουλάχιστο να εξασθενίσει την όρασή σας αισθητά. Ο καιρός των διακοπών φέρνει πολλούς άπειρους οδηγούς στους δρόμους. Προσέξτε ιδιαίτερα τους πεζούς και τα ζώα. Παρατηρήστε τις σκιές που σας προειδοποιούν για τους πεζούς που διασχίζουν το δρόμο μπροστά από το λεωφορείο που προσπερνάτε.

3. Προβλέψτε πώς θα επηρεάσει την οδήγησή σας το καθετί που παρατηρείτε. Με προσοχή, αποφασίστε πώς θα ενεργήσετε και οδηγήστε με ασφαλή τρόπο σε κάθε περίπτωση που συναντάτε.

«Αυτή η τεχνική», υποστηρίζει η RoSPA, «εφαρμόζεται διαρκώς από έμπειρους οδηγούς. . . . Θα πρέπει να βελτιώσει την ποιότητα της οδήγησής σας». Και κάτι ακόμα, «είναι γνωστό ότι βοηθάει να ελαττώνονται οι πιθανότητες των ατυχημάτων».

[Πλαίσιο στη σελίδα 11]

Συμβουλές από τους Ειδικούς

Να θεωρείτε καμάρι σας το ότι δίνετε στους επιβάτες σας την αίσθηση μιας άνετης και ευχάριστης διαδρομής.

Να βλέπετε την οδήγηση ως μια ικανότητα που πρέπει να τελειοποιηθεί.

Βεβαιωθείτε ότι το αμάξι σας είναι σε άριστη κατάσταση.

Να κοιτάζετε μπροστά σας σε μακρινή απόσταση, σε σχετικά κοντινή απόσταση όπως και σε πολύ κοντινή απόσταση.

Να κοιτάζετε από τους καθρέφτες για να ξέρετε τι συμβαίνει πίσω από το αμάξι σας και δίπλα από αυτό.

Προσέξτε τα σημεία του δρόμου που δεν καλύπτουν οι καθρέφτες σας.

Προτού στρίψετε ή αλλάξετε λωρίδα να κοιτάζετε από τον καθρέφτη και να κάνετε σήμα εγκαίρως.

Όταν είναι απαραίτητο μην αρκείστε σ’ αυτά που δείχνουν οι καθρέφτες· στρίψτε το κεφάλι σας για να ελέγξετε την κατάσταση, πριν αλλάξετε κατεύθυνση.

Να είστε υπομονετικός. Να είστε ήρεμος.

Η ασφαλής οδήγηση απαιτεί να υπακούτε στους οδικούς κανόνες.

[Εικόνα στη σελίδα 7]

Οι εξετάσεις οδήγησης έχουν σκοπό να παρέχουν τη διαβεβαίωση ότι θα οδηγείτε έτσι που να εμπνέετε ασφάλεια