Τι προκαλεί τέτοιες καταστροφές;

Οι επιστήμονες προσπαθούν να δώσουν κάποια εξήγηση με τη βοήθεια της θεωρίας της τεκτονικής των πλακών. Λένε ότι ο φλοιός της γης βρίσκεται πάνω σε περίπου 20 άκαμπτες πλάκες πετρωμάτων οι οποίες κινούνται αργά, ολισθαίνοντας η μια κατά μήκος της άλλης, και σε ορισμένα σημεία η μια κάτω από την άλλη. Η Ειρηνική πλάκα ολισθαίνει αργά προς το βορρά, κατά μήκος της Βορειοαμερικανικής πλάκας. Η ζώνη ολίσθησης μεταξύ αυτών των δύο πλακών αποκαλείται το Ρήγμα του Αγίου Ανδρέα. Εκτείνεται προς το βορρά επί 1.050 χιλιόμετρα περίπου, από την άκρη του κόλπου της Καλιφόρνιας ώσπου χάνεται στον Ειρηνικό Ωκεανό κοντά στο Σαν Φρανσίσκο.

Αυτές οι πλάκες κινούνται πολύ αργά, περίπου με το ρυθμό που μεγαλώνουν τα νύχια σας—λίγα εκατοστά το χρόνο. Με το πέρασμα πολλών ετών συσσωρεύεται πίεση όταν οι πλάκες κολλούν καθώς προσπαθούν να ολισθήσουν η μια κατά μήκος της άλλης. Στη συνέχεια μπορεί να απελευθερωθούν με εκρηκτική δύναμη.

Το Ρήγμα του Αγίου Ανδρέα περνάει 53 χιλιόμετρα βορειοανατολικά του Λος Άντζελες και εισέρχεται στον Ειρηνικό Ωκεανό κοντά στο Σαν Φρανσίσκο. Είναι άραγε άξιο απορίας που οι κάτοικοι της Καλιφόρνιας ανησυχούν για το λεγόμενο «Μεγάλο» σεισμό;

Το περιοδικό Νέος Επιστήμονας (New Scientist) στις 22 Ιανουαρίου 1994 έγραψε: «Επικίνδυνες γραμμές ρηγμάτων που εκτείνονται κάτω από το Λος Άντζελες θα μπορούσαν να προκαλέσουν ένα ‘Μεγάλο’ σεισμό το ίδιο καταστροφικό με εκείνον που αναμένεται στο ρήγμα του Αγίου Ανδρέα, προειδοποιούν οι ειδικοί. . . . Η λεκάνη του Λος Άντζελες είναι ιδιαίτερα πλούσια σε σχεδόν οριζόντια ρήγματα, επειδή το ρήγμα του Αγίου Ανδρέα—το οποίο στα περισσότερα σημεία διατρέχει την πολιτεία από βορρά προς νότο—στρίβει προς τα δυτικά στο Λος Άντζελες, προκαλώντας επιπρόσθετες πιέσεις σε εκείνο το σημείο. Με κάποιον τρόπο η μετακινούμενη γη που βρίσκεται πάνω στην Ειρηνική πλάκα πρέπει να περάσει πάνω από αυτή την καμπή και να συνεχίσει την πορεία της προς το βορρά».

Καθώς κινούνταν η Ειρηνική πλάκα, πιστεύουν οι γεωλόγοι, δημιουργήθηκε το δίκτυο των σχεδόν οριζόντιων ρηγμάτων στη λεκάνη του Λος Άντζελες, ένα από τα οποία ευθυνόταν για το σεισμό που έγινε αισθητός εκεί νωρίτερα φέτος. Αναφορικά με αυτόν το σεισμό το περιοδικό Νέος Επιστήμονας συμπλήρωσε την πρώτη του έκθεση με την ακόλουθη, έπειτα από μια εβδομάδα: «Οι επιστήμονες εξακολουθούν να πιστεύουν ότι το υπεύθυνο ρήγμα είναι ένα σχεδόν οριζόντιο ρήγμα—στο οποίο μια πλάκα βράχου ολισθαίνει πάνω από μια άλλη. Στη διάρκεια του σεισμού της περασμένης εβδομάδας, τα όρη Σάντα Σουζάνα στα βόρεια του επίκεντρου ανυψώθηκαν τουλάχιστον 40 εκατοστά και ταυτόχρονα μετακινήθηκαν 15 εκατοστά προς το βορρά».

Ο Κέρι Σέι, γεωλόγος του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας, πιστεύει ότι τα μικρότερα σχεδόν οριζόντια ρήγματα που διασχίζουν τη λεκάνη του Λος Άντζελες θα μπορούσαν να είναι το ίδιο επικίνδυνα με τον ακόμη αναμενόμενο σεισμό μεγέθους 8 στο ρήγμα του Αγίου Ανδρέα.