Εικόνες​—Οι Αρχαίες Ρίζες Τους

«Οι εικόνες είναι ένας τρόπος για να ενωνόμαστε με την αγαθότητα και την αγιότητα του Θεού και των Αγίων Του».​—ΕΛΛΗΝΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΗ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ

ΜΙΑ αποπνικτική αυγουστιάτικη ημέρα, οι ακτίνες του ήλιου πυρακτώνουν τα τσιμεντένια σκαλοπάτια που οδηγούν στην εκκλησία της «Ευαγγελίστριας», στην Τήνο. Ο καύσωνας δεν φαίνεται να μειώνει την αποφασιστικότητα των 25.000 και πλέον αφοσιωμένων Ορθόδοξων προσκυνητών οι οποίοι προχωρούν αργά προσπαθώντας να φτάσουν στην καταστόλιστη εικόνα της μητέρας του Ιησού.

Κάποια κουτσή κοπέλα, με φανερό τον πόνο και με έκφραση απελπισίας στο πρόσωπό της, σέρνεται στα καταματωμένα γόνατά της. Όχι πολύ μακριά, μια εξαντλημένη γριούλα, η οποία έχει ταξιδέψει από την άλλη άκρη της χώρας, κάνει μεγάλο αγώνα για να συνεχίσει να περπατάει παρά την κούρασή της. Ένας καταϊδρωμένος μεσήλικος προσπαθεί με αγωνία να περάσει μέσα από το συνωστισμένο πλήθος. Σκοπός τους είναι να φιλήσουν και να προσκυνήσουν την εικόνα της Μαρίας.

Αυτοί οι βαθιά θρησκευόμενοι άνθρωποι αναμφίβολα έχουν την ειλικρινή επιθυμία να λατρέψουν τον Θεό. Πόσοι, όμως, συνειδητοποιούν ότι αυτή η αφοσίωση σε εικόνες έχει τις ρίζες της σε συνήθειες που υπήρχαν αιώνες πριν από τη Χριστιανοσύνη;

Η Επικράτηση των Εικόνων

Στον Ορθόδοξο κόσμο, οι εικόνες υπάρχουν παντού. Στους ναούς, οι εικόνες του Ιησού, της Μαρίας και πολλών «αγίων» καταλαμβάνουν περίοπτη θέση. Οι πιστοί συχνά τιμούν αυτές τις εικόνες φιλώντας τες, καίγοντας θυμίαμα και ανάβοντας κεριά. Επιπλέον, σχεδόν όλα τα Ορθόδοξα σπιτικά έχουν το δικό τους εικονοστάσι, όπου αναπέμπονται προσευχές. Δεν είναι ασυνήθιστο για τους Ορθόδοξους Χριστιανούς να λένε πως όταν λατρεύουν μια εικόνα ενώνονται με το θείον. Πολλοί πιστεύουν ότι οι εικόνες φέρουν τη θεία χάρη και έχουν θαυματουργικές δυνάμεις.

Αυτοί οι πιστοί πιθανώς θα εκπλήσσονταν αν μάθαιναν ότι οι Χριστιανοί του πρώτου αιώνα δεν επιδοκίμαζαν τη χρήση εικόνων στη λατρεία. Το βιβλίο Βυζάντιο (Byzantium) δηλώνει: «Οι πρώτοι Χριστιανοί, οι οποίοι κληρονόμησαν από τον Ιουδαϊσμό την αποστροφή για την ειδωλολατρία, έβλεπαν με μισό μάτι οποιοδήποτε είδος ευλάβειας για εικόνες αγίων». Το ίδιο βιβλίο παρατηρεί: «Από τον Πέμπτο Αιώνα και έπειτα, οι εικόνες, ή αλλιώς οι αναπαραστάσεις, . . . επικρατούσαν ολοένα και πιο πολύ στη δημόσια και στην ιδιωτική λατρεία». Αν δεν προήλθε από τη Χριστιανοσύνη του πρώτου αιώνα, τότε από πού προήλθε η χρήση εικόνων;

Εντοπίζονται οι Ρίζες Τους

Ο ερευνητής Βιτάλι Ιβάνοβιτς Πετρένκο έγραψε: «Η χρήση εικόνων και η παράδοσή τους ανάγεται αρκετά πριν από τη Χριστιανική εποχή και έχει “ειδωλολατρική προέλευση”». Πολλοί ιστορικοί συμφωνούν, λέγοντας ότι οι ρίζες της εικονολατρίας βρίσκονται στις θρησκείες της αρχαίας Βαβυλώνας, της Αιγύπτου και της Ελλάδας. Στην αρχαία Ελλάδα, λόγου χάρη, οι θρησκευτικές αναπαραστάσεις είχαν τη μορφή αγαλμάτων. Επικρατούσε η άποψη ότι αυτά διέθεταν θεϊκές δυνάμεις. Οι άνθρωποι νόμιζαν ότι μερικές από εκείνες τις αναπαραστάσεις δεν είχαν κατασκευαστεί από ανθρώπινα χέρια αλλά είχαν πέσει από τον ουρανό. Στη διάρκεια ειδικών γιορτών, γινόταν περιφορά τέτοιων λατρευτικών αναπαραστάσεων γύρω από την πόλη και προσφέρονταν θυσίες σε αυτές. «Οι πιστοί θεωρούσαν ότι η λατρευτική αναπαράσταση ήταν η ίδια μια θεότητα, παρ’ όλο που γίνονταν προσπάθειες . . . να διαφοροποιηθεί η θεότητα από την αναπαράστασή της», είπε ο Πετρένκο.

Πώς διείσδυσαν τέτοιες ιδέες και συνήθειες στη Χριστιανοσύνη; Ο ίδιος ερευνητής παρατήρησε ότι, στους αιώνες που ακολούθησαν το θάνατο των αποστόλων του Χριστού, ιδιαίτερα στην Αίγυπτο, «οι Χριστιανικές ιδέες ήρθαν αντιμέτωπες με το “ειδωλολατρικό κράμα”​—αποτελούμενο από αιγυπτιακές, ελληνικές, ιουδαϊκές, ανατολίτικες και ρωμαϊκές συνήθειες και πεποιθήσεις οι οποίες ασκούνταν μαζί με το Χριστιανικό δόγμα». Ως αποτέλεσμα, «Χριστιανοί τεχνίτες υιοθέτησαν [μια συγκρητιστική] μέθοδο και χρησιμοποίησαν ειδωλολατρικά σύμβολα, εντάσσοντάς τα σε ένα νέο πλαίσιο, χωρίς όμως να τα εξαγνίσουν πλήρως από την ειδωλολατρική επιρροή».

Δεν πέρασε πολύς καιρός και οι εικόνες έγιναν το επίκεντρο τόσο της ιδιωτικής όσο και της δημόσιας θρησκευτικής ζωής. Στο βιβλίο Ο Αιώνας της Πίστης (The Age of Faith), ο ιστορικός Γουίλ Ντουράν περιγράφει πώς συνέβη αυτό, λέγοντας: «Καθώς πολλαπλασιαζόταν ο αριθμός των λατρευόμενων αγίων, ανέκυψε η ανάγκη να τους προσδιορίζουν και να τους θυμούνται. Παράγονταν εικόνες, τόσο αυτών όσο και της Μαρίας, σε μεγάλες ποσότητες. Στην περίπτωση δε του Χριστού, αντικείμενο ευλάβειας έγινε, όχι μόνο η υποτιθέμενη μορφή Του, αλλά και ο σταυρός Του​—πράγματα που οι απλοϊκές διάνοιες τα θεωρούσαν ακόμη και μαγικά φυλαχτά. Η φυσιολογική ελευθερία που έχουν οι άνθρωποι να χρησιμοποιούν τη φαντασία τους μετέτρεψε τα άγια λείψανα, τις εικόνες και τα αγάλματα σε αντικείμενα λατρείας. Οι άνθρωποι τα προσκυνούσαν, τα φιλούσαν, άναβαν κεριά και έκαιγαν θυμίαμα σε αυτά, τα στόλιζαν με λουλούδια και επιζητούσαν θαύματα από την υπερφυσική τους επιρροή. . . . Οι Πατέρες και οι σύνοδοι της Εκκλησίας εξήγησαν επανειλημμένα ότι οι εικόνες δεν αποτελούσαν θεότητες, αλλά απλώς θύμιζαν θεότητες. Οι άνθρωποι δεν νοιάζονταν για τέτοιες διαφοροποιήσεις».

Σήμερα, πολλοί από εκείνους που χρησιμοποιούν εικόνες προβάλλουν παρόμοια το επιχείρημα ότι αυτές είναι απλώς αντικείμενα σεβασμού​—όχι λατρείας. Ίσως ισχυρίζονται ότι οι θρησκευτικές ζωγραφιές είναι θεμιτά​—ακόμη και απαραίτητα—​βοηθήματα για τη λατρεία του Θεού. Πιθανώς να έχετε και εσείς την ίδια άποψη. Αλλά το ερώτημα είναι: Ποια άποψη έχει ο Θεός για αυτό; Μπορεί, άραγε, η ευλάβεια για μια εικόνα να ισοδυναμεί στην πραγματικότητα με απόδοση λατρείας σε αυτήν; Μπορούν πράγματι τέτοιες συνήθειες να αποτελούν κρυμμένους κινδύνους;

[Πλαίσιο/Εικόνα στη σελίδα 4]

Τι Είναι Εικόνα;

Ανόμοια με τα αγάλματα που χρησιμοποιούνται ευρέως στη Ρωμαιοκαθολική λατρεία, οι εικόνες είναι δισδιάστατες αναπαραστάσεις του Χριστού, της Μαρίας, των «αγίων», των αγγέλων, καθώς και χαρακτήρων και γεγονότων της Γραφής, ή γεγονότων της ιστορίας της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Συνήθως, είναι ζωγραφισμένες σε ξύλινους πίνακες.

Σύμφωνα με την Ορθόδοξη Εκκλησία, «στις Εικόνες των Αγίων, οι ζωγραφιές δεν μοιάζουν με απεικονίσεις συνηθισμένων ανθρώπων με σάρκα και αίμα». Ακόμη, στις εικόνες «η προοπτική είναι αντίστροφη»​—η ζωγραφιά δεν μικραίνει καθώς μεγαλώνει η απόσταση. Συνήθως «δεν υπάρχουν σκιές ή κάποιος τρόπος για να φαίνεται αν είναι ημέρα ή νύχτα». Επίσης, πιστεύεται ότι το ξύλο και τα χρώματα μιας εικόνας μπορούν να «γεμίσουν με την παρουσία του Θεού».

[Εικόνα στη σελίδα 4]

Η χρήση εικόνων έχει τις ρίζες της σε ειδωλολατρικές συνήθειες

[Ευχαριστίες για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 3]

© AFP/CORBIS

Να Λατρεύετε τον Θεό «με Πνεύμα»

«Με ποιον θέλετε να παρομοιάστε το Θεό; Και ποιο ομοίωμα να πείτε πως του μοιάζει;»​—ΗΣΑΪΑΣ 40:18, «Η ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΑ ΠΡΩΤΟΤΥΠΑ ΚΕΙΜΕΝΑ»

ΜΠΟΡΕΙ να είστε ειλικρινά πεπεισμένοι ότι η χρήση εικόνων είναι αποδεκτή στη λατρεία του Θεού. Πιθανόν να πιστεύετε ότι αυτό σας φέρνει πιο κοντά σε Εκείνον που ακούει προσευχή, ο οποίος είναι αόρατος και ίσως φαίνεται απρόσωπος και ακατάληπτος.

Είμαστε, όμως, εμείς πλήρως ελεύθεροι να επιλέξουμε το δικό μας τρόπο για να πλησιάσουμε τον Θεό; Δεν πρέπει, άραγε, να αποτελεί ο ίδιος ο Θεός την τελική αυθεντία ως προς το τι είναι αποδεκτό και τι όχι; Ο Ιησούς εξήγησε την άποψη του Θεού αναφορικά με αυτό το ζήτημα όταν είπε: «Εγώ είμαι η οδός και η αλήθεια και η ζωή. Κανείς δεν έρχεται προς τον Πατέρα παρά μόνο διαμέσου εμένα». (Ιωάννης 14:6, Η Καινή Διαθήκη​—Μεταγλώττιση)a Αυτά τα λόγια και μόνο αποκλείουν τη χρήση εικόνων ή οποιωνδήποτε άλλων ιερών αντικειμένων.

Ναι, υπάρχει ένα συγκεκριμένο είδος λατρείας που δέχεται ο Ιεχωβά Θεός. Και ποιο είναι αυτό; Σε μια άλλη περίπτωση, ο Ιησούς εξήγησε: «Έρχεται ώρα, και μάλιστα τώρα είναι, που οι αληθινοί προσκυνητές θα προσκυνήσουν τον Πατέρα με Πνεύμα και με αλήθεια. Και πράγματι, ο Πατέρας τέτοιοι ζητά να είναι εκείνοι που τον προσκυνούν. Πνεύμα είναι ο Θεός, και εκείνοι που τον προσκυνούν με Πνεύμα και με αλήθεια πρέπει να τον προσκυνούν».​—Ιωάννης 4:23, 24.

Μπορεί, άραγε, ο Θεός, που είναι «Πνεύμα», να αντιπροσωπεύεται από μια υλική αναπαράσταση; Όχι. Ανεξάρτητα από το πόσο επιβλητική είναι μια εικόνα, ποτέ δεν μπορεί να συναγωνιστεί τη δόξα του Θεού. Συνεπώς, μια αναπαράσταση του Θεού δεν μπορεί ποτέ να αποτελεί αληθινή απεικόνισή του. (Ρωμαίους 1:22, 23) Θα λάτρευε, ή αλλιώς θα “προσκυνούσε με αλήθεια”, ένα άτομο αν πλησίαζε τον Θεό μέσω κάποιας ανθρωποποίητης εικόνας;

Μια Ξεκάθαρη Γραφική Διδασκαλία

Ο Νόμος του Θεού απαγόρευε να κατασκευάζονται αναπαραστάσεις ως αντικείμενα λατρείας. Η δεύτερη από τις Δέκα Εντολές πρόσταζε: «Δεν θα κατασκευάσεις για σένα είδωλα και κανενός είδους ομοίωμα που να αντιπροσωπεύει ο,τιδήποτε βρίσκεται ψηλά στον ουρανό ή εδώ κάτω στη γη ή μέσα στα νερά, κάτω απ’ τη γη. Δεν θα τα προσκυνάς ούτε θα τα λατρεύεις». (Έξοδος 20:4, 5) Οι θεόπνευστες Χριστιανικές Γραφές επίσης προστάζουν: «Αποφεύγετε την ειδωλολατρία».​—1 Κορινθίους 10:14.

Είναι αλήθεια ότι πολλοί επιμένουν πως η χρήση αναπαραστάσεων στη λατρεία δεν είναι ειδωλολατρία. Οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, λόγου χάρη, συχνά αρνούνται ότι στην πραγματικότητα λατρεύουν τις εικόνες ενώπιον των οποίων προσκυνούν, γονατίζουν και προσεύχονται. Κάποιος Ορθόδοξος ιερέας έγραψε: «Τις τιμούμε επειδή είναι άγια αντικείμενα και επειδή νιώθουμε ευλάβεια για αυτό που αναπαριστάνουν οι Εικόνες».

Εντούτοις, παραμένει το ερώτημα: Επιδοκιμάζει ο Θεός τη χρήση εικόνων με σκοπό ακόμη και την αποκαλούμενη έμμεση απόδοση ευλαβικού σεβασμού; Πουθενά δεν εγκρίνει η Γραφή κάτι τέτοιο. Όταν οι Ισραηλίτες έστησαν ένα ομοίωμα μοσχαριού, για να αποδώσουν δήθεν λατρευτικό σεβασμό στον Ιεχωβά, εκείνος εξέφρασε την έντονη αποδοκιμασία του λέγοντας ότι είχαν αποστατήσει.​—Έξοδος 32:4-7.

Κρυφός Κίνδυνος

Η χρήση απτών αντικειμένων στη λατρεία είναι επικίνδυνη συνήθεια. Μπορεί εύκολα να παρασύρει τους ανθρώπους στο να λατρεύουν το αντικείμενο μάλλον παρά τον Θεό, ο οποίος υποτίθεται ότι αντιπροσωπεύεται από το αντικείμενο. Με άλλα λόγια, η εικόνα γίνεται επίκεντρο ειδωλολατρίας.

Αυτό συνέβη με μερικά αντικείμενα στις ημέρες των Ισραηλιτών. Για παράδειγμα, ο Μωυσής έφτιαξε ένα χάλκινο φίδι στη διάρκεια της πορείας τους στην έρημο. Αρχικά, το ομοίωμα του φιδιού πάνω σε ένα κοντάρι αποτέλεσε μέσο θεραπείας. Όσοι είχαν τιμωρηθεί με δάγκωμα φιδιού μπορούσαν να κοιτάξουν το χάλκινο φίδι και να λάβουν τη βοήθεια του Θεού. Όταν, όμως, ο λαός εγκαταστάθηκε στην Υποσχεμένη Γη, φαίνεται ότι μετέτρεψαν εκείνο το έμβλημα σε είδωλο, λες και το χάλκινο φίδι είχε από μόνο του τη δύναμη να θεραπεύει. Έκαιγαν θυμίαμα σε αυτό και μάλιστα του έδωσαν όνομα, Νεχουσθάν.​—Αριθμοί 21:8, 9· 2 Βασιλέων 18:4.

Οι Ισραηλίτες προσπάθησαν επίσης να χρησιμοποιήσουν την κιβωτό της διαθήκης ως φυλαχτό κατά των εχθρών τους, με καταστροφικές συνέπειες. (1 Σαμουήλ 4:3, 4· 5:11) Στις ημέρες δε του Ιερεμία, οι κάτοικοι της Ιερουσαλήμ νοιάζονταν περισσότερο για το ναό παρά για τον Θεό που λατρευόταν εκεί.​—Ιερεμίας 7:12-15.

Η τάση τού να λατρεύονται πράγματα αντί του Θεού εξακολουθεί να είναι πολύ έντονη. Ο ερευνητής Βιτάλι Ιβάνοβιτς Πετρένκο είπε: «Η εικόνα . . . καθίσταται αντικείμενο λατρείας με τον κίνδυνο να γίνει ειδωλολατρία . . . Πρέπει να παραδεχτεί κανείς ότι αυτή είναι ουσιαστικά μια ειδωλολατρική ιδέα η οποία εισήλθε στην εικονολατρία μέσω των δημοφιλών πεποιθήσεων». Παρόμοια, ο Ορθόδοξος ιερέας Δημήτριος Κωνσταντέλος, στο βιβλίο του Κατανοώντας την Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία (Understanding the Greek Orthodox Church), λέει: «Είναι δυνατόν να κάνει κάποιος Χριστιανός αντικείμενο λατρείας μια εικόνα».

Ο ισχυρισμός ότι οι εικόνες αποτελούν απλώς βοηθήματα στη σχετική λατρεία είναι εξαιρετικά αμφισβητήσιμος. Γιατί; Δεν αληθεύει, άραγε, ότι ορισμένες εικόνες της Μαρίας ή «αγίων» ίσως θεωρούνται πως αξίζουν μεγαλύτερη ευλάβεια και ότι είναι πιο αποτελεσματικές από άλλες εικόνες οι οποίες αναπαριστάνουν το ίδιο πρόσωπο που έχει πεθάνει εδώ και αιώνες; Λόγου χάρη, στην Τήνο, μια συγκεκριμένη εικόνα που αναπαριστάνει τη Μαρία έχει τους δικούς της αφοσιωμένους Ορθόδοξους οπαδούς, σε αντιδιαστολή με τους αντίστοιχα ζηλωτές πιστούς μιας εικόνας της Μαρίας της Σουμελά, στη βόρεια Ελλάδα. Η κάθε ομάδα πιστεύει ότι η δική της εικόνα είναι ανώτερη, ότι κάνει πιο εντυπωσιακά θαύματα από την άλλη, μολονότι και οι δυο εικόνες αναπαριστάνουν το ίδιο πρόσωπο που έχει πεθάνει εδώ και αιώνες. Άρα λοιπόν, στην πράξη, οι άνθρωποι αποδίδουν πραγματικές δυνάμεις σε συγκεκριμένες εικόνες και τις λατρεύουν.

Δεήσεις στους «Αγίους» ή στη Μαρία;

Τι θα μπορούσε να λεχθεί, όμως, για την απόδοση λατρευτικού σεβασμού σε πρόσωπα, όπως είναι η Μαρία ή οι «άγιοι»; Ο Ιησούς, απαντώντας σε έναν πειρασμό του Σατανά, αναφέρθηκε στο εδάφιο Δευτερονόμιο 6:13 και είπε: «Κύριο το Θεό σου να προσκυνήσεις και αυτόν μόνο να λατρέψεις». (Ματθαίος 4:10) Αργότερα είπε ότι οι αληθινοί προσκυνητές θα προσκυνούσαν «τον Πατέρα», κανέναν άλλον. (Ιωάννης 4:23) Κατανοώντας το αυτό, κάποιος άγγελος επιτίμησε τον απόστολο Ιωάννη επειδή αποπειράθηκε να τον προσκυνήσει, λέγοντας: «Μην το κάνεις . . . το Θεό προσκύνησε».​—Αποκάλυψη 22:9.

Είναι, άραγε, σωστό να προσεύχεται κάποιος στην επίγεια μητέρα του Ιησού, τη Μαρία, ή σε ορισμένους «αγίους», ζητώντας τους να μεσολαβήσουν για χάρη του στον Θεό; Η Γραφή απαντάει ευθέως λέγοντας: «Ένας . . . μεσίτης [υπάρχει] μεταξύ Θεού και ανθρώπων, ο άνθρωπος Χριστός Ιησούς».​—1 Τιμόθεο 2:5.

Διαφυλάξτε τη Σχέση σας με τον Θεό

Η χρήση εικόνων στη λατρεία, η οποία είναι αντίθετη με την ξεκάθαρη διδασκαλία της Γραφής, δεν μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να κερδίσουν την επιδοκιμασία του Θεού και να αποκτήσουν σωτηρία. Απεναντίας, ο Ιησούς είπε ότι η αιώνια ζωή εξαρτάται από την απόκτηση γνώσης για τον μόνο αληθινό Θεό, από την εξοικείωση με την απαράμιλλη προσωπικότητά του καθώς και με τους σκοπούς του και την πολιτεία του με τους ανθρώπους. (Ιωάννης 17:3) Οι εικόνες, οι οποίες δεν βλέπουν ούτε αισθάνονται ούτε μιλούν, δεν βοηθούν κάποιον να γνωρίσει τον Θεό και να τον λατρεύει με αποδεκτό τρόπο. (Ψαλμός 115:4-8) Αυτή η σημαντικότατη εκπαίδευση είναι διαθέσιμη μόνο μέσω μελέτης του Λόγου του Θεού, της Αγίας Γραφής.

Εκτός από το ότι είναι ανώφελη, η λατρεία εικόνων θα μπορούσε να αποδειχτεί πνευματικά επικίνδυνη. Με ποιον τρόπο; Πρώτον και κύριον, μπορεί να διαρρήξει τη σχέση που έχει κάποιος με τον Ιεχωβά. Σχετικά με το λαό του Ισραήλ, οι οποίοι τον «κατεπίκραναν με τα αηδιαστικά είδωλα», ο Θεός προείπε: «Θα αποστρέψω το πρόσωπόν μου από αυτούς». (Δευτερονόμιο 32:16, 20, Απόδοση Ι. Θ. Κολιτσάρα) Η ανάκτηση της σχέσης τους με τον Θεό συνεπαγόταν να “πετάξουν τα είδωλά τους”.​—Ησαΐας 31:6, 7.

Πόσο κατάλληλη είναι, λοιπόν, η Γραφική συμβουλή: «Παιδάκια, φυλάξτε τους εαυτούς σας από τα είδωλα»!—1 Ιωάννη 5:21.

[Υποσημείωση]

[Πλαίσιο στη σελίδα 6]

Βοηθήθηκαν να Λατρεύουν «με Πνεύμα»

Η Ολιβέρα ήταν αφοσιωμένο μέλος της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Αλβανία. Όταν το κράτος κήρυξε παράνομη τη θρησκεία το 1967, η Ολιβέρα εξακολούθησε να τηρεί τις θρησκευτικές της συνήθειες κρυφά. Χρησιμοποιούσε το μεγαλύτερο μέρος της πενιχρής της σύνταξης για να αγοράζει χρυσές και ασημένιες εικόνες, θυμίαμα και κεριά. Τις έκρυβε στο κρεβάτι της και πολλές φορές κοιμόταν σε μια καρέκλα εκεί δίπλα από φόβο μήπως τις δει ή τις κλέψει κάποιος. Όταν την επισκέφτηκαν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά στις αρχές της δεκαετίας του 1990, η Ολιβέρα αναγνώρισε ότι το άγγελμά τους είχε τη σφραγίδα της Βιβλικής αλήθειας. Είδε τι λέει η Αγία Γραφή σχετικά με την αληθινή λατρεία, ότι πρέπει να αποδίδεται «με Πνεύμα», και έμαθε ποια είναι η άποψη του Θεού αναφορικά με τη χρήση εικόνων. (Ιωάννης 4:24, Η Καινή Διαθήκη​—Μεταγλώττιση [1991], Εκδόσεις «Βίβλος») Η Μάρτυρας του Ιεχωβά που μελετούσε τη Γραφή με την Ολιβέρα παρατήρησε ότι, κάθε φορά που επισκεπτόταν το σπίτι της, υπήρχαν όλο και λιγότερες εικόνες. Τελικά, δεν υπήρχε καμιά. Μετά το βάφτισμά της, η Ολιβέρα σχολίασε: «Σήμερα, αντί για ανώφελες εικόνες, έχω το άγιο πνεύμα του Ιεχωβά. Είμαι πολύ ευγνώμων που το πνεύμα του δεν χρειάζεται εικόνες για να φτάνει σε εμένα».

Η Αθηνά, από τη Λέσβο, ήταν εξαιρετικά δραστήριο μέλος της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Συμμετείχε στην εκκλησιαστική χορωδία και τηρούσε σχολαστικά τις θρησκευτικές παραδόσεις, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης εικόνων. Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά βοήθησαν την Αθηνά να συνειδητοποιήσει ότι δεν συμφωνούσαν με τη Γραφή όλα όσα είχε διδαχτεί. Μεταξύ αυτών ήταν η χρήση εικόνων και σταυρών στη λατρεία. Η Αθηνά επέμενε να κάνει τη δική της έρευνα σχετικά με την προέλευση αυτών των θρησκευτικών αντικειμένων. Αφού μελέτησε σε βάθος διάφορα συγγράμματα, πείστηκε ότι αυτά τα αντικείμενα δεν είχαν Χριστιανική προέλευση. Η επιθυμία της να λατρεύει τον Θεό «με Πνεύμα» την υποκίνησε να απαλλαχτεί από τις εικόνες της, παρά τη χρηματική τους αξία. Ωστόσο, η Αθηνά ήταν διατεθειμένη να υποστεί με χαρά οποιαδήποτε απώλεια προκειμένου να λατρεύει τον Θεό με πνευματικά καθαρό και αποδεκτό τρόπο.​—Πράξεις 19:19.

[Πλαίσιο/Εικόνα στη σελίδα 7]

Εικόνες ως Έργα Τέχνης;

Τα πρόσφατα χρόνια, οι Ορθόδοξες εικόνες έχουν γίνει αντικείμενο συλλογής σε όλο τον κόσμο. Οι συλλέκτες συνήθως θεωρούν την εικόνα, όχι ως ιερό θρησκευτικό αντικείμενο, αλλά ως έργο τέχνης το οποίο αντανακλά το Βυζαντινό πολιτισμό. Δεν είναι ασυνήθιστο να βλέπει κανείς πολλές τέτοιες εικόνες να διακοσμούν το σπίτι ή το γραφείο κάποιου που ισχυρίζεται ότι είναι άθεος.

Οι ειλικρινείς Χριστιανοί, όμως, δεν ξεχνούν τον κύριο σκοπό των εικόνων. Πρόκειται για αντικείμενα λατρείας. Μολονότι οι Χριστιανοί δεν αμφισβητούν το δικαίωμα των άλλων να κατέχουν εικόνες, οι ίδιοι δεν έχουν στην κατοχή τους εικόνες, ούτε και ως συλλεκτικά αντικείμενα. Αυτό εναρμονίζεται με την αρχή που βρίσκεται στο εδάφιο Δευτερονόμιο 7:26: «Δεν θα φέρεις βδέλυγμα [απεικονίσεις που χρησιμοποιούνται στη λατρεία] στο σπίτι σου, για να μη γίνεις ανάθεμα, όπως αυτό· θα το αποστραφείς ολοκληρωτικά, και θα το βδελυχθείς ολοκληρωτικά».​—Η Αγία Γραφή σε Νεοελληνική Μεταφορά, Σπύρου Φίλου.

[Εικόνα στη σελίδα 7]

Ο Θεός δεν ανέχτηκε τη χρήση αναπαραστάσεων στη λατρεία

[Εικόνα στη σελίδα 8]

Η γνώση της Αγίας Γραφής μάς βοηθάει να λατρεύουμε τον Θεό με πνεύμα