Ματιές στον Κόσμο
«Έγκλημα Κατά του Μέλλοντος»
«Καθετί που χρειάζεται για τη ζωή μας είναι δανεικό: δανεικός ο αέρας, δανεικό το νερό, δανεικά τα πάντα», λέει ο καθηγητής Κιθ Κόουλ, γραμματέας επί των εξωτερικών υποθέσεων της Αυστραλιανής Ακαδημίας Επιστήμης. «Στην ουσία, δεν υπάρχει καμμιά βιομηχανία που να μη δημιουργεί σημαντική ποσότητα απόβλητων και θα πρέπει, αργά ή γρήγορα, να πληρώσουμε το κόστος επιδιόρθωσης του περιβάλλοντος». Όπως παρατήρησε η The Sydney Morning Herald, ο Κόουλ τόνισε ότι η ανθρωπότητα σύντομα δεν θα έχει πια χρόνο να αντιληφθεί τις παγκόσμιες συνέπειες της αχαλίνωτης μόλυνσης που η ίδια προκαλεί στο περιβάλλον. Και αυτό δεν το λέει μόνο ο καθηγητής Κόουλ. Τον περασμένο Ιανουάριο, σε μια συνάντηση που έγινε στο Παρίσι, 75 άτομα που έχουν πάρει βραβείο Νόμπελ εξέδωσαν μια συνδυασμένη διακήρυξη, με την οποία κατάγγειλαν την «καταστροφή και λεηλασία του περιβάλλοντος», ως «έγκλημα κατά του μέλλοντος». Σύμφωνα με την ελβετική εφημερίδα Basler Zeitung, έγινε έκκληση στους επιστήμονες, οπουδήποτε κι αν βρίσκονται, να αναλάβουν ηθική ευθύνη αναφορικά με την εφαρμογή των ανακαλύψεών τους.
Μπορεί να αντιστραφεί η φθίνουσα πορεία της περιβαλλοντολογικής υγείας της γης; Ναι, λέει το Ινστιτούτο Γουόρλντγουοτς, ένας ερευνητικός οργανισμός που έχει την έδρα του στην Ουάσινγκτον, αλλά μόνο με συνεργασία και διάθεση ουσιαστικών κεφαλαίων από τη μεριά των εθνών. Εντούτοις, ο πρόεδρος του ινστιτούτου, Λέστερ Ρ. Μπράουν, παρατήρησε: «Δεν θα είναι εύκολο να δώσουμε ένα γερό θεμέλιο στον κόσμο, δεδομένου ότι τώρα επικρατεί περιβαλλοντολογική υποβάθμιση και οικονομική σύγχυση».
Χήνες που Πετάνε Ψηλά
Με συσκευές ραντάρ, οι ορνιθολόγοι μπόρεσαν να καθορίσουν το ύψος στο οποίο πετάνε τα πουλιά, ακόμη κι όταν αυτά βρίσκονται 100 χιλιόμετρα μακριά. Σύμφωνα με το γερμανικό περιοδικό Das Tier, οι μπεκάτσες «καταφέρνουν να πετάνε σε ύψος 6.000 μέτρων». Στην Ευρώπη, έχουν καταγραφεί πελαργοί που φτάνουν ακόμη και σε ύψος 4.800 μέτρων, καθώς πετάνε πάνω από την κορυφή του Λευκού Όρους. Και οι άγριες χήνες, που όπως είναι γνωστό ταξιδεύουν πάνω από τις πανύψηλες κορυφές των Ιμαλαΐων, πετάνε στο ύψος ρεκόρ των 10.000 μέτρων!
Μυρωδιές για την Υγεία
Υπάρχουν μυρωδιές που επηρεάζουν την υγεία μας; Ναι, λένε οι ερευνητές, που έχουν ανακαλύψει ότι ορισμένες μυρωδιές «μπορούν να μειώσουν κοινά προβλήματα όπως το άγχος, η κατάθλιψη, ο κάματος και η αϋπνία», αναφέρει η The Toronto Star. Η Σούζαν Σίφμαν, καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Ντιουκ, εξηγεί το γιατί· παρατηρεί ότι «το μέρος του εγκεφάλου που καταγράφει τις μυρωδιές συμπίπτει μ’ εκείνο που είναι υπεύθυνο για τη μνήμη και για τα συναισθήματα». Γι’ αυτό, «φυσιολογικά οι μυρωδιές και τα συναισθήματα συνδέονται στενά μεταξύ τους». Ο Γκάρι Σουόρτζ, καθηγητής του Πανεπιστημίου του Γέιλ, έχει ανακαλύψει ότι το άρωμα του καρυκευμένου μήλου βοηθάει να κατέβει η πίεση του αίματος. Άλλες έρευνες δείχνουν ότι η μυρωδιά που αναδίδει το «κυπαρίσσι συχνά ανακουφίζει από το άγχος, ενώ ο βασιλικός, η λεβάντα και το τριαντάφυλλο είναι δυνατόν να μειώνουν την κατάθλιψη». Η μυρωδιά άλλων φυτών μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την καταπολέμηση του κάματου και της αϋπνίας. Ωστόσο, εξακολουθεί να προβληματίζει τους ψυχολόγους το γιατί συμβαίνει να έχουν θετικά αποτελέσματα μονάχα οι οσμές που συνδέονται με ευχάριστες αναμνήσεις.
Γηρατειά και Χρέη
Οι Ρωμαιοκαθολικοί αξιωματούχοι ανησυχούν για τους ιερείς τους που γερνάνε. Τα νούμερα που δόθηκαν στη δημοσιότητα από το Γραφείο Στατιστικών του Βατικανού δείχνουν ότι τώρα 400.000 περίπου ιερείς παγκόσμια είναι κατά μέσον όρο ηλικίας 54,2 χρονών—αύξηση κατά 2,6 χρόνια μέσα στην τελευταία δεκαετία. Αν χωριστούν οι ιερείς κατά ήπειρο, παρατηρεί η ολλανδική Ρωμαιοκαθολική εφημερίδα De Bazuin, στην Ευρώπη έχουν τη μεγαλύτερη μέση ηλικία—είναι 56,1 χρονών—ενώ στην Αφρική τη μικρότερη—43,1 χρονών. Τη μεγαλύτερη ανησυχία προκάλεσε η αύξηση στη Γαλλία, στο Λουξεμβούργο, στην Ελβετία και στην Ολλανδία, όπου οι ιερείς ήταν κατά μέσο όρο 60 χρονών.
Ενώ οι στατιστικολόγοι του Βατικανού μετρούσαν τους «ασπρομάλληδες» ιερείς, οι λογιστές του Βατικανού υπολόγιζαν τα χρέη. Σύμφωνα με την De Bazuin, το έλλειμμα του Βατικανού για τις χρονιές 1986 και 1987 ξεπερνούσε στο σύνολό του τα 50 εκατομμύρια δολάρια (περ. 6,75 δισ. δρχ.). Ο Τζιουζέπε Κάπριο, γραμματέας-ταμίας του Βατικανού, απέδωσε την ευθύνη γι’ αυτό στην υποτίμηση της λιρέτας και στο κόστος των επισκοπικών συνόδων, του αυξανόμενου προσωπικού στα γραφεία και των ταξιδιών του πάπα.
«AIDS Κατά Φαντασία»
Η The Star του Γιοχάνεσμπουργκ, στη Νότια Αφρική, αναφέρει ότι αυξάνονται οι περιπτώσεις «AIDS κατά φαντασία, στις οποίες οι πάσχοντες είναι πεπεισμένοι ότι έχουν AIDS και παρουσιάζουν τα κλασικά συμπτώματα της ασθένειας». Προβάλλεται ο ισχυρισμός ότι οι εκστρατείες για την καταπολέμηση της ασθένειας, καθώς και οι τρόποι ζωής που τη μεταδίδουν, επιδρούν μ’ αυτόν τον τρόπο σε μερικά άτομα που έχουν σχέσεις εκτός γάμου ή σεξουαλικούς συντρόφους που ανήκουν στις «κατηγορίες υψηλού κινδύνου» και τα οποία είναι ευάλωτα στη φοβία. Η ενοχή, η ντροπή και το στίγμα της ασθένειας τους έχουν τρομάξει τόσο πολύ, ώστε αμφιβάλλουν ακόμη και για την ορθότητα των τεστ που βγαίνουν αρνητικά. «Και ο φόβος του καρκίνου μπορεί να προκαλέσει φοβία και συμπτώματα κατά φαντασία», λέει ένας ψυχίατρος από το Γιοχάνεσμπουργκ, αλλά «ο άντρας που φοβάται ότι έχει AIDS δεν τολμάει να το πει στη γυναίκα του ή σε κάποιον άλλο». Έτσι μένει χωρίς υποστήριξη, ντρέπεται, και τα συμπτώματα που έχει «ενισχύουν την πεποίθησή του ότι έχει την ασθένεια».
Πυρκαγιά σε Σοβιετική Βιβλιοθήκη
Το Φεβρουάριο ξέσπασε πυρκαγιά στη βιβλιοθήκη της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών του Λένινγκραντ—μια βιβλιοθήκη από τις μεγαλύτερες του κόσμου, με 17,5 εκατομμύρια τόμους. Η The New York Times αναφέρει ότι «σύμφωνα με τους υπεύθυνους της βιβλιοθήκης», από τα 12 εκατομμύρια βιβλία που βρίσκονταν αποθηκευμένα στο κτίριο που ερημώθηκε από την πυρκαγιά, «400.000 βιβλία καταστράφηκαν, 3,6 εκατομμύρια υπέστησαν ζημιές από το νερό, 10.000 υπέστησαν ζημιές από τη μούχλα και 7,5 εκατομμύρια χρειάζονται προληπτική φροντίδα για να σταματήσει η εξάπλωση του μύκητα». Χιλιάδες εθελοντές βοήθησαν να ξεχωριστούν μέσα από τα συντρίμμια και να «στεγνωθούν εκατομμύρια τόμοι που είχαν υποστεί ζημιές από το νερό που έριχναν επί 19 ώρες οι 40 πυροσβεστικές αντλίες». Ανάμεσα στα βιβλία που καταστράφηκαν περιλαμβάνονταν και μερικές από τις αρχαιότερες συλλογές—αναντικατάστατα ιατρικά και επιστημονικά έργα του 17ου, 18ου και 19ου αιώνα. Ωστόσο, τα 1.500 βιβλία που είχε δωρίσει ο Πέτρος ο Μέγας, όταν ίδρυσε τη βιβλιοθήκη το 1714, δεν υπέστησαν ζημιές.
Έλεγχος Μωρού
Ένα κοριτσάκι δύο μηνών, που ήταν ιθαγενής Ινδιάνα από τον Καναδά, πέρασε από τη συσκευή ακτίνων Χ για τις αποσκευές χειρός, του αεροδρομίου της Ουίνιπεγκ. Σύμφωνα με την The Toronto Star, ένας άντρας της υπηρεσίας ασφαλείας που επέμεινε ότι το τικινάγκαν—παραδοσιακό καλαθάκι των ιθαγενών—έπρεπε να περάσει από το μηχάνημα των ακτίνων Χ, ισχυρίστηκε αργότερα πως δεν είχε αντιληφθεί ότι μέσα βρισκόταν τυλιγμένο ένα μωρό. Το μηχάνημα αυτό είναι σχεδιασμένο να εντοπίζει όπλα και εκπέμπει 3 μονάδες ακτινοβολίας, σε σύγκριση με τις 15 μονάδες που εκπέμπονται στην ακτινογραφία θώρακα. Οι γονείς του παιδιού ανακουφίστηκαν όταν έμαθαν ότι η μικρή δόση δεν έθεσε σε μεγάλο κίνδυνο το μωρό. Ο έλεγχος ασφαλείας πιστοποίησε ότι το μωρό ήταν άοπλο.
Η Βοήθεια προς τους Άλλους Φέρνει Οφέλη στην Υγεία
«Να ασκείστε τακτικά, να ακολουθείτε ισορροπημένη δίαιτα και να κάνετε καλό σε κάποιον. Μάλλον αυτή θα είναι η συμβουλή που θα πέρνετε σε λίγο καιρό από το γιατρό σας», δηλώνει το περιοδικό American Health. Γιατί; Επειδή αυξάνουν οι αποδείξεις ότι οι αλτρουιστές—εκείνοι που βοηθάνε τους άλλους—είναι σίγουρο πως κάνοντάς το αυτό αποκομίζουν οφέλη για την υγεία τους. «Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το να κάνει κάποιος τακτική εθελοντική εργασία, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα, αύξανε φοβερά τη διάρκεια ζωής (προφανώς και τη ζωτικότητα)», αναφέρει το άρθρο. «Διάφορες μελέτες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι χρειάζονται τους άλλους ανθρώπους για χάρη της υγείας τους». Η καρδιά, το νευρικό σύστημα και το ανοσοποιητικό σύστημα, όλα ωφελούνται όταν κάνει κάποιος καλό στους άλλους. Από την άλλη μεριά, η εχθρότητα—που αποξενώνει τον έναν άνθρωπο από τον άλλο—αυξάνει τον κίνδυνο να προσβληθεί κάποιος από καρδιακή πάθηση. «Η ιδέα ότι ο αλτρουισμός είναι καλός για τους ανθρώπους θα μπορούσε να έχει έντονη επίδραση στην κοινωνία», παρατηρούσε το περιοδικό. «Ίσως οι καλοί Σαμαρείτες πάψουν να είναι σπάνιο είδος».
Ατομική Ανάλυση
Ο Ανιχνευτής Εντόπισης της Θέσης των Ατόμων, που φτιάχτηκε στο τμήμα Μεταλλουργίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, στην Αγγλία, χρησιμοποιεί λέιζερ για να αφαιρέσει διαδοχικές στοιβάδες ατόμων από το υλικό-πηγή. Αυτά τα άτομα προωθούνται σε μια συσκευή ανίχνευσης, όπου κάθε άτομο αναγνωρίζεται ανάλογα με το βάρος του και μπορεί να αναπαρασταθεί τρισδιάστατα με κομπιούτερ. Μ’ αυτόν τον τρόπο, μπορούν να κατανοηθούν καλύτερα οι συνέπειες ακόμη και των ελάχιστων προσμίξεων στα μέταλλα. Η δημιουργία «‘απομίμησης’ χάλυβα από παλιοσίδερα» για την κάλυψη συγκεκριμένων αναγκών είναι τώρα ξεκάθαρη πιθανότητα, αναφέρει η The Daily Telegraph του Λονδίνου.
Ποντίκι με Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας
Αποκτήθηκε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για «ένα ποντίκι που παρήγαγαν ειδικά ορισμένοι ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ με τεχνικές γενετικής προσαρμογής». Όπως ανέφερε η The New York Times, είναι η πρώτη φορά που το Γραφείο Ευρεσιτεχνιών και Σημάτων Κατατεθέντων των Η.Π.Α. δίνει δίπλωμα ευρεσιτεχνίας «για κάποια ανώτερη μορφή ζωής». Ποια ήταν τα χαρακτηριστικά του ποντικιού; Τα μισά από τα γενετικά αλλαγμένα θηλυκά αναπτύσσουν καρκίνο του μαστού, πράγμα που, όπως λένε οι επιστήμονες, κάνει ιδεώδη τη χρησιμοποίησή τους για τη μελέτη του καρκίνου και για τη δοκιμή νέων φαρμάκων και θεραπειών.