Επιστροφή στο Σχολείο—Γιατί;

Η ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ του Ρόμπερτ για εργασία ήταν μια απογοητευτική εμπειρία που διήρκεσε τρία ολόκληρα χρόνια. Τελικά, σε ηλικία 21 χρονών, τον προσέλαβαν ως σύμβουλο σε κάποια καλοκαιρινή κατασκήνωση. Αν και τώρα νιώθει κάποια ανακούφιση, ο Ρόμπερτ είχε εξαντληθεί από το κουραστικό κυνήγι της εργασίας. «Οι γονείς μας απλώς δεν καταλαβαίνουν», λέει ο ίδιος. «Είναι πολύ πιο δύσκολο να βρεις δουλειά στον καιρό μας».

Σαν τον Ρόμπερτ, αναρίθμητοι νέοι που μόλις έχουν αποφοιτήσει από το σχολείο προστίθενται στο εργατικό δυναμικό κάθε χρόνο. Έχουν ελπίδες. Έχουν σχέδια. Αλλά ένας αυξανόμενος αριθμός νέων διαπιστώνει ότι δεν μπορεί να βρει το είδος της εργασίας που περίμενε.

Έτσι, πολλοί επεκτείνουν τη σχολική τους εκπαίδευση. «Αν η δεκαετία του 1970 εξέπεμπε ένα αρνητικό σήμα σχετικά με τα οφέλη της εκπαίδευσης», λέει το περιοδικό Φόρτσουν (Fortune), «η δεκαετία του 1980 σφυροκοπούσε το μυαλό των ανθρώπων με ένα διαφορετικό σύνθημα: Πάρε ένα πτυχίο γιατί αλλιώς . . .».

Γιατί Υπάρχει Πρόβλημα;

Γιατί είναι συχνά απαραίτητη η συμπληρωματική εκπαίδευση; Πρώτον, μεγάλος αριθμός εργασιών σήμερα απαιτεί υψηλότερο επίπεδο επιδεξιότητας. «Ο ταμίας της τράπεζας που απλώς έπαιρνε τις καταθέσεις έχει εκτοπιστεί από τον αυτόματο μηχανικό ταμειολογιστή», λέει ένας εκπρόσωπος του Υπουργείου Εργασίας των Η.Π.Α. «Τώρα [ο ταμίας] πρέπει να με συμβουλέψει για τρία είδη καταθέσεων στη χρηματαγορά και να μου εξηγήσει γιατί μου χρειάζεται το ένα και όχι το άλλο». Ο Ουίλιαμ Ν. Φορντ, πρόεδρος της Επιτροπής του Κογκρέσου για την Εκπαίδευση και την Εργασία, λέει: «Δεν υπάρχουν πια απλές δουλειές».

Δεύτερον, μερικοί πιστεύουν ότι τα σχολεία δεν παρέχουν στους μαθητές επαρκή εκπαίδευση. Λένε ότι η έμφαση που δίνεται σε θέματα όπως η χρήση ναρκωτικών, το AIDS και ο έλεγχος των γεννήσεων επισκιάζει τη διδασκαλία της ανάγνωσης, της γραφής και της αριθμητικής. Ο Δρ Ρόμπερτ Άπλετον, δάσκαλος επί 27 χρόνια, λέει με θλίψη ότι το σχολικό σύστημα φαίνεται πως έχει γίνει «ίδρυμα κοινωνικών υπηρεσιών» που είναι υποχρεωμένο «να ασχολείται με προβλήματα που κάποτε δεν θεωρούνταν μέρος του σχολείου».

Ως αποτέλεσμα της αποτυχίας μερικών σχολείων να διδάξουν στους μαθητές πώς να είναι επιδέξιοι σε απαραίτητα πράγματα, πολλοί απόφοιτοι λυκείου δεν είναι σε θέση να συντηρούν τον εαυτό τους. «Δεν έχουν διδαχτεί να εργάζονται», λέει ο Τζόζεφ Γ. Σρόντερ, διευθυντής ενός κρατικού γραφείου εύρεσης εργασίας στη Φλόριντα. «Καθώς οι εργοδότες έρχονται σε επαφή με νεαρά άτομα, το πρόβλημα που μου αναφέρουν συνεχώς είναι ότι αυτά δεν μπορούν να διαβάσουν ή να γράψουν πολύ καλά. Δεν μπορούν να συμπληρώσουν μια αίτηση εργασίας».

Ένας τρίτος λόγος για τον οποίο ίσως χρειάζεται η συμπληρωματική εκπαίδευση είναι ότι σε πολλές χώρες πάρα πολλοί απόφοιτοι πανεπιστημίου κατακλύζουν την αγορά εργασίας. «Οι απόφοιτοι πανεπιστημίου ξεπερνούν τη ζήτηση για τις ειδικότητές τους», λέει η εφημερίδα Δε Νιου Γιορκ Τάιμς (The New York Times). «Δεδομένης αυτής της υπερπροσφοράς», προσθέτει το δημοσίευμα, «οι εργοδότες διστάζουν να διακινδυνέψουν την πρόσληψη αποφοίτων λυκείου».

Για να αποκτήσουν τα προσόντα για το είδος της εργασίας που απαιτείται προκειμένου να συντηρούν τον εαυτό τους ικανοποιητικά, πολλοί επιστρέφουν στο σχολείο. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το 59 τοις εκατό συνεχίζει την εκπαίδευσή του και μετά το λύκειο. Αυτό αντιπροσωπεύει μια σημαντική αύξηση σε σχέση με το 50 τοις εκατό που υπήρχε σταθερά επί δεκαετίες.

Παρόμοιες τάσεις παρατηρούνται και σε άλλες χώρες. Για παράδειγμα, από τη δεκαετία του 1960, η Βρετανία έχει δει σημαντική αύξηση στην αναλογία των μαθητών που λαβαίνουν σχολική εκπαίδευση πέρα από το υποχρεωτικό όριο. Σε κάποιο πρόσφατο έτος, το 85 τοις εκατό εκείνων που τελείωναν το λύκειο στην Αυστραλία υπέβαλαν αίτηση για διάφορα πανεπιστήμια και κολέγια. Περίπου το 95 τοις εκατό των μαθητών της Ιαπωνίας δίνουν εξετάσεις για να λάβουν τρία επιπρόσθετα χρόνια εκπαίδευσης, στα οποία προετοιμάζονται είτε για κάποια δουλειά είτε για το πανεπιστήμιο.

Ωστόσο, η συμπληρωματική εκπαίδευση δεν φέρνει πάντοτε τα επιθυμητά οφέλη. Ποια είναι τα υπέρ και τα κατά;

Επιπρόσθετη Σχολική Εκπαίδευση ή Όχι;

ΠΟΣΗ εκπαίδευση είναι απαραίτητη για να κερδίζει κάποιος τα προς το ζην; Η απάντηση διαφέρει από τη μια χώρα στην άλλη. Σε πολλές χώρες φαίνεται ότι το επίπεδο της σχολικής εκπαίδευσης που απαιτείται για να συντηρεί κάποιος τον εαυτό του είναι υψηλότερο από ό,τι ήταν πριν από λίγα χρόνια. Σε μερικές περιπτώσεις, η στοιχειώδης σχολική εκπαίδευση που απαιτεί ο νόμος δεν είναι αρκετή.

Χωρίς αμφιβολία αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ολοένα και περισσότεροι απόφοιτοι κατευθύνονται πάλι στο σχολείο και όχι στο χώρο εργασίας. Μάλιστα, οι ανταμοιβές φαίνονται ελκυστικές. Η εφημερίδα Δε Νιου Γιορκ Τάιμς (The New York Times) παραθέτει μια έκθεση του Ινστιτούτου Οικονομικής Πολιτικής η οποία διαπίστωσε ότι «οι εργαζόμενοι άντρες που είχαν μόνο απολυτήριο λυκείου υπέστησαν μείωση 7,4 τοις εκατό της αξίας των αποδοχών τους από το 1979 έως το 1987, ενώ οι αποδοχές των αντρών που ήταν απόφοιτοι πανεπιστημίου αυξήθηκαν κατά 7 τοις εκατό».

Οι απόφοιτοι πανεπιστημίου παίρνουν πτυχία που μπορεί να τους ανοίξουν το δρόμο όσον αφορά τις ευκαιρίες για εργασία. Ο Ουίλιαμ Μπ. Τζόνστον, ανώτερος ερευνητής στο Ινστιτούτο Χάντσον, λέει τα εξής: «Το πανεπιστημιακό πτυχίο, ή ακόμα και κάποια απόδειξη ότι έχετε πάει στο πανεπιστήμιο, έστω και αν δεν το έχετε τελειώσει, έχει γίνει το πιο σημαντικό πιστοποιητικό για εργασία στη χώρα».

Από την άλλη πλευρά, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι πολλοί απόφοιτοι πανεπιστημίου αγωνίζονται να βρουν κάποια εργασία, και δεν είναι απρόσβλητοι από τις απολύσεις. «Η πλειονότητα των φίλων μου που αποφοίτησαν μαζί μου δεν έχουν δουλειά», λέει ο 22χρονος Καρλ. Ο Τζιμ, που είναι 55 χρονών, τελείωσε αριστούχος από κάποιο φημισμένο πανεπιστήμιο, αλλά απολύθηκε από την εργασία του το Φεβρουάριο του 1992. Το δίπλωμά του δεν τον έσωσε ούτε τον βοήθησε να βρει σταθερή εργασία. «Το θεμέλιό σου αποδεικνύεται ότι είναι άμμος», λέει ο ίδιος.

Σαν τον Τζιμ, πολλοί απόφοιτοι πανεπιστημίου βρίσκονται σε αυτό που το έντυπο Νέα των Η.Π.Α. & Παγκόσμιες Ειδήσεις (U.S.News & World Report) αποκαλεί «καθαρτήριο των υπαλλήλων γραφείου»—είναι πολύ νέοι για να βγουν στη σύνταξη και πολύ ηλικιωμένοι για να τους προσλάβει άλλη εταιρία.

Συνεπώς, ενώ το πανεπιστήμιο μπορεί να φέρνει οφέλη, σαφώς δεν αποτελεί πανάκεια. Ούτε είναι η μόνη επιλογή. Ο Χέρμπερτ Κολ γράφει στο βιβλίο Το Ζήτημα Είναι το Κολέγιο (The Question Is College): «Υπάρχουν πολλοί επιτυχημένοι άνθρωποι που δεν πήγαν στο πανεπιστήμιο και πολλές ικανοποιητικές δουλειές που δεν απαιτούν πανεπιστημιακό πτυχίο». Μια εταιρία, για παράδειγμα, προσλαμβάνει άτομα που δεν έχουν πάει στο πανεπιστήμιο για θέσεις που συνήθως τις καταλαμβάνουν απόφοιτοι πανεπιστημίου. Αντί να ζητάει πτυχίο, η εταιρία ζητάει υποψηφίους που δείχνουν ότι έχουν την ικανότητα να πετύχουν. «Μόλις βρούμε αυτό το άτομο», λέει κάποιος εκπρόσωπος, «αναλαμβάνουμε να [το] διδάξουμε πώς να είναι επιδέξιο σε κάποια συγκεκριμένη εργασία».

Ναι, πολλοί προμηθεύουν με επιτυχία τα αναγκαία για τον εαυτό τους και την οικογένειά τους χωρίς το πλεονέκτημα του πανεπιστημιακού πτυχίου. Μερικοί από αυτούς έχουν παρακολουθήσει κάποια σειρά μαθημάτων σε επαγγελματικές σχολές, τεχνικές σχολές ή κοινοτικά κολέγια, με την ελάχιστη δυνατή επένδυση χρόνου και χρημάτων.a Άλλοι έχουν μάθει κάποια τέχνη ή κάποιο επάγγελμα χωρίς να λάβουν καμιά απολύτως ειδικευμένη εκπαίδευση. Με τη φήμη τους ως αξιόπιστα άτομα, έχουν κατορθώσει να διατηρήσουν σταθερή εργασία.

Μια Ισορροπημένη Άποψη

Φυσικά, κανένα είδος σχολικής εκπαίδευσης—περιλαμβανομένου του πανεπιστημίου ή οποιασδήποτε άλλης συμπληρωματικής εκπαίδευσης—δεν παρέχει εγγύηση για επιτυχία. Περαιτέρω, η Αγία Γραφή με ακρίβεια παρατηρεί ότι «το σκηνικό αυτού του κόσμου αλλάζει». (1 Κορινθίους 7:31) Αυτό που έχει ζήτηση σήμερα ίσως είναι άχρηστο αύριο.

Συνεπώς, το άτομο που σκέφτεται τη συμπληρωματική εκπαίδευση θα κάνει καλά να ζυγίσει προσεκτικά τα υπέρ και τα κατά. ‘Μπορώ να ανταποκριθώ στη δαπάνη; Σε τι είδους περιβάλλον και συναναστροφές θα εκτεθώ; Θα μου δώσουν τα μαθήματα πρακτική εκπαίδευση που θα με βοηθήσει να συντηρήσω τον εαυτό μου; Θα με βοηθούσε αυτή να προμηθεύω τα αναγκαία για μια οικογένεια αν τελικά παντρευτώ;’ Οι γονείς που παρέχουν υποστήριξη στα παιδιά τους ίσως μπορούν να δώσουν πολύτιμες συμβουλές σε αρμονία με την ευθύνη που τους αναθέτει η Αγία Γραφή. (Δευτερονόμιον 4:10· 6:4-9· 11:18-21· Παροιμίαι 4:1, 2) Αν σκέφτεστε τα οικονομικά οφέλη ή οποιαδήποτε άλλη πλευρά της συμπληρωματικής εκπαίδευσης, τα λόγια του Ιησού είναι κατάλληλα: «Ποιος από εσάς που θέλει να χτίσει πύργο δεν κάθεται πρώτα και υπολογίζει τη δαπάνη, προκειμένου να δει αν έχει αρκετά για να τον αποπερατώσει;»—Λουκάς 14:28.

Ασφαλώς, το αν θα επιδιώξετε συμπληρωματική εκπαίδευση είναι μια απόφαση που πρέπει να τη ζυγίσετε προσεκτικά. Ο Χριστιανός θυμάται πάντοτε τα λόγια του Ιησού που βρίσκονται στο εδάφιο Ματθαίος 6:33: «Εξακολουθήστε, λοιπόν, να επιζητείτε πρώτα τη βασιλεία και τη δικαιοσύνη του [ουράνιου Πατέρα σας], και όλα αυτά τα άλλα πράγματα θα σας προστεθούν». Οι γνήσιοι Χριστιανοί δεν περιφρονούν και δεν αντιμετωπίζουν ως κατώτερους εκείνους από ανάμεσά τους που δεν έχουν λάβει επιπρόσθετη εκπαίδευση ούτε απομονώνουν και απορρίπτουν ως περήφανους εκείνους που έχουν επεκτείνει την εκπαίδευσή τους. Ο απόστολος Παύλος έγραψε: «Ποιος είσαι εσύ που κρίνεις τον οικιακό υπηρέτη κάποιου άλλου; Για το δικό του κύριο αυτός στέκεται ή πέφτει. Πράγματι, αυτός θα σταθεί, γιατί ο Ιεχωβά μπορεί να τον κάνει να σταθεί».—Ρωμαίους 14:4.

Ο Ιησούς αντανακλούσε αυτή την ισορροπημένη άποψη. Δεν καταφρονούσε εκείνους που ήταν «αγράμματοι και συνηθισμένοι» ούτε δίστασε να εκλέξει τον πολύ μορφωμένο Παύλο για να φέρει σε πέρας ένα δυναμικό ευαγγελιστικό έργο. (Πράξεις 4:13· 9:10-16) Και στις δύο περιπτώσεις πρέπει να κρατάμε την εκπαίδευση στη σωστή θέση, όπως θα δείξει το επόμενο άρθρο.

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο στη σελίδα 5]

Συμπληρωματική Εκπαίδευση

Η Σκοπιά 1 Νοεμβρίου 1992 έκανε την εξής παρατήρηση σχετικά με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά και την ολοχρόνια διακονία: «[Η] γενική τάση που υπάρχει σε πολλές χώρες [δείχνει ότι] το επίπεδο της σχολικής εκπαίδευσης που απαιτείται τώρα προκειμένου να κερδίζει κανείς έναν ικανοποιητικό μισθό είναι υψηλότερο από αυτό το οποίο απαιτούνταν πριν από μερικά χρόνια. . . . Είναι δύσκολο να βρει κανείς εργασία με ικανοποιητικό μισθό αφού ολοκληρώσει απλώς τη στοιχειώδη σχολική εκπαίδευση που απαιτεί ο νόμος . . .

»Τι εννοείται από τη φράση ‘ικανοποιητικός μισθός’; . . . Ο μισθός τους θα μπορούσε να ονομαστεί ‘επαρκής’ ή ‘ικανοποιητικός’ αν τους επιτρέπει να έχουν ένα ικανοποιητικό επίπεδο ζωής ενώ παράλληλα τους αφήνει επαρκή χρόνο και δύναμη για να επιτελούν τη Χριστιανική διακονία τους».

Έτσι Η Σκοπιά έλεγε: «Δεν πρέπει να τίθενται άκαμπτοι κανόνες είτε υπέρ είτε κατά της επιπρόσθετης εκπαίδευσης».