ΣΑΣ φοβίζει το μέλλον; Αν ναι, δεν είστε ο μόνος. Από αρχαιοτάτων χρόνων, οι άνθρωποι κάνουν εικασίες για αυτά που πρόκειται να έρθουν, και δεν είναι λίγοι αυτοί που συμπεραίνουν ότι το αύριο μάλλον δεν είναι στρωμένο με ροδοπέταλα. Μια ενδεχόμενη συντέλεια του κόσμου εξάπτει τη φαντασία και συναρπάζει τους ανθρώπους εδώ και χιλιετίες.

Σκεφτείτε, για παράδειγμα, τι συμβαίνει τα τελευταία χρόνια. Κόμικς, τηλεοπτικά προγράμματα, εκατοντάδες ταινίες και χιλιάδες βιβλία εξυφαίνουν ιστορίες για έναν επικείμενο αφανισμό. Φαίνεται να μην έχουν τελειωμό οι δυνάμεις που καραδοκούν να χιμήξουν στην ανθρωπότητα και να τη σβήσουν από προσώπου γης​—ρομπότ δολοφόνοι, κάθε λογής τέρατα, εξωγήινοι, ζόμπι, φαντάσματα, δράκοι, πίθηκοι, πουλιά, μεταλλαγμένοι αρουραίοι και γιγάντιες σφήκες. Εξυπακούεται ότι κανένας δεν θα έπαιρνε στα σοβαρά αυτές τις ιστορίες!

Υπάρχουν όμως και κάποιες άλλες ιστορίες και θεωρίες που τρομάζουν πραγματικά τους ανθρώπους. Μερικές μάλιστα διατείνονται ότι έχουν και επιστημονική βάση. Μια από αυτές προλέγει ότι ολόκληρος ο φλοιός της γης θα υποστεί μια δραματική μετατόπιση η οποία θα προκαλέσει γιγαντιαία τσουνάμι, σεισμούς και ηφαιστειακές εκρήξεις. Σύμφωνα με κάποια άλλη, οι πλανήτες θα ευθυγραμμιστούν και αυτό θα κάνει τους ηλιακούς ανέμους να ενισχυθούν και να σπείρουν τον όλεθρο στη γη. Υπάρχει και μία που λέει ότι οι μαγνητικοί πόλοι της γης θα αντιστραφούν ξαφνικά, κάνοντας την ηλιακή ακτινοβολία να μας σκοτώσει όλους. Μη φοβάστε. Τίποτα από αυτά δεν πρόκειται να συμβεί. Ωστόσο, τέτοια σενάρια εξακολουθούν να στοιχειώνουν τη φαντασία πολλών.

Υπάρχουν όμως και αμέτρητα βιβλία και διαδικτυακές πηγές που προβλέπουν ότι το τέλος του κόσμου θα έρθει φέτος, στις 21 Δεκεμβρίου. Πιο συγκεκριμένα, γίνεται λόγος για έναν υποτιθέμενο πλανήτη, τον Νιμπίρου (ή πλανήτη Χ), ο οποίος βρίσκεται σε πορεία σύγκρουσης με τη γη και θα φτάσει εδώ το Δεκέμβριο του 2012. Αυτή καθώς και άλλες ανυπόστατες θεωρίες συνδέθηκαν με κάποιες ερμηνείες ενός αρχαίου ημερολογίου των Μάγια το οποίο, σύμφωνα με μερικούς, τελειώνει στο χειμερινό ηλιοστάσιο του 2012.

Έχοντας πειστεί από παρόμοιες κινδυνολογικές προβλέψεις, ορισμένοι έχουν φτιάξει καταφύγια στην αυλή τους ή, ξοδεύοντας διόλου ευκαταφρόνητα ποσά, έχουν κάνει κράτηση σε ιδιωτικά υπόγεια καταφύγια. Κάποιοι άλλοι έχουν πάει στα βουνά και έχουν γίνει εντελώς αυτόνομοι, χωρίς να εξαρτώνται από υπηρεσίες κοινής ωφέλειας για παροχές όπως το νερό, η θέρμανση ή ο ηλεκτρισμός.

Φυσικά υπάρχουν και εκείνοι που δεν πιστεύουν λέξη από όλα αυτά. Περιφρονούν την ιδέα περί επικείμενου τέλους του κόσμου. Οι επιστήμονες στη NASA, για παράδειγμα, δηλώνουν: «Τίποτα κακό δεν θα συμβεί στη γη το 2012. Ο πλανήτης μας τα καταφέρνει μια χαρά πάνω από 4 δισεκατομμύρια χρόνια, και κανένας αξιόπιστος επιστήμονας ανά την υφήλιο δεν έχει υπόψη του κάποια απειλή σχετική με το 2012».

Θα ήταν όμως λάθος να συμπεράνουμε ότι η ανθρωπότητα δεν διατρέχει κανέναν κίνδυνο ή ότι τα περί συντέλειας είναι απλώς σενάρια για τους αφελείς. Θα έρθει όντως η συντέλεια του κόσμου; Και αν ναι, πώς και πότε;

ΕΚΤΟΣ από τις ευφάνταστες απειλές περί συντέλειας που αναφέρθηκαν στο προηγούμενο άρθρο, υπάρχουν και προβληματισμοί που δικαίως απαιτούν την προσοχή του κόσμου. Πολλοί ανησυχούν για τον υπερπληθυσμό και για την έλλειψη νερού και τροφίμων που ενδέχεται να προκαλέσει. Άλλοι αγωνιούν για τις συνέπειες μιας παγκόσμιας οικονομικής κατάρρευσης. Και τι θα πούμε για τις φυσικές καταστροφές, τις επιδημίες ή τον πυρηνικό πόλεμο; Θα μπορούσε κάτι από αυτά να πυροδοτήσει μια παγκόσμια καταστροφή;

Ας εξετάσουμε εν συντομία μερικά πολυσυζητημένα σενάρια περί συντέλειας του κόσμου. Δεν απειλούν όλα τους να σκοτώσουν τον κάθε άνθρωπο στον πλανήτη, αλλά φαίνεται πως θα μπορούσαν να φέρουν ένα τέλος στον πολιτισμό όπως τον ξέρουμε σήμερα. Δείτε κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα:

Υπερηφαίστεια

Το 1991, στις Φιλιππίνες εξερράγη το Όρος Πινατούμπο, σκοτώνοντας πάνω από 700 ανθρώπους και αφήνοντας άστεγους γύρω στους 100.000. Ένα πελώριο σύννεφο τέφρας εκτοξεύτηκε γύρω στα 30 χιλιόμετρα στον ουρανό και κατόπιν έπεσε στο έδαφος, θάβοντας καλλιέργειες και γκρεμίζοντας οροφές. Το Πινατούμπο και άλλα παρόμοια ηφαίστεια προκαλούν κλιματικές αλλαγές για αρκετά χρόνια μετά την έκρηξή τους.

Μια έκρηξη υπερηφαιστείου, όπως αυτές που έχουν συμβεί στο μακρινό παρελθόν, θα ήταν εκατοντάδες φορές ισχυρότερη και πιο ερημωτική από οποιαδήποτε άλλη στην καταγραμμένη ιστορία και θα έκανε ασύλληπτα μεγαλύτερη ζημιά. Πέρα από τις άμεσες συνέπειες της ολέθριας δύναμής της, θα σημειώνονταν και κλιματικές αλλαγές σε ολόκληρο τον πλανήτη οι οποίες θα κατέστρεφαν τις καλλιέργειες, οδηγώντας σε ελλείψεις τροφίμων και μαζικό υποσιτισμό.

«Τα απλά ηφαίστεια σκοτώνουν κάθε φυτό ή ζωντανό οργανισμό σε απόσταση πολλών χιλιομέτρων. Τα υπερηφαίστεια μπορούν να απειλήσουν κάποια είδη με εξαφάνιση​—κυρίως λόγω των κλιματικών αλλαγών που προκαλούν σε όλο τον πλανήτη».​—National Geographic.

Αστεροειδείς

Νωρίς κάποιο πρωί του 1908, ένας άντρας καθόταν στο υπόστεγο ενός παντοπωλείου στο χωριό Βαναβάρα της Σιβηρίας όταν μια έκρηξη τον εκσφενδόνισε από την καρέκλα του. Το κύμα θερμότητας ήταν τόσο έντονο ώστε ένιωσε σαν να είχε πάρει φωτιά το πουκάμισό του. Η έκρηξη σημειώθηκε περίπου 60 χιλιόμετρα μακριά. Την προκάλεσε ένας αστεροειδής με διάμετρο περίπου 35 μέτρα και βάρος γύρω στα 100 εκατομμύρια κιλά, ο οποίος, όταν μπήκε στην ατμόσφαιρα της γης, εξερράγη λόγω της πίεσης και της θερμότητας που δημιουργήθηκε κατά την κάθοδό του. Η έκρηξη απελευθέρωσε ενέργεια που ισοδυναμούσε με 1.000 βόμβες σαν της Χιροσίμα και θέρισε 2.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα σιβηρικού δάσους. Φυσικά, ένας μεγαλύτερος αστεροειδής θα ήταν πολύ πιο καταστροφικός, προκαλώντας σαρωτικές πυρκαγιές με επακόλουθο την κατακόρυφη πτώση της θερμοκρασίας σε ολόκληρο τον πλανήτη καθώς και τον αφανισμό πάρα πολλών ειδών.

«Σε ολόκληρη την ιστορία της γης, μας βομβαρδίζουν κομήτες και αστεροειδείς από το διάστημα. Οι προσκρούσεις συνέβαιναν συχνότερα στο παρελθόν, αλλά θα ξανασυμβούν. Είναι απλώς θέμα χρόνου».​—Κρις Πάλμα, λέκτορας αστρονομίας και αστροφυσικής στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβανίας.

Κλιματική Αλλαγή

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας της γης, τα ακραία καιρικά φαινόμενα, το λιώσιμο των πάγων και των παγετώνων, καθώς και ο θάνατος των κοραλλιογενών υφάλων και διαφόρων σημαντικών ειδών, είναι όλα τους σημάδια παγγήινης κλιματικής αλλαγής. Αν και οι απόψεις διίστανται, πολλοί καταλογίζουν την ευθύνη στην καύση άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου από τα αυτοκίνητα και τη βιομηχανία. Αυτά τα ορυκτά καύσιμα εκλύουν στην ατμόσφαιρα μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα.

Μερικοί ειδικοί πιστεύουν ότι αυτές οι εκπομπές λειτουργούν σαν θερμοκήπιο, επιβραδύνοντας τη διαφυγή της θερμότητας από τη γη στο διάστημα και προκαλώντας αύξηση της θερμοκρασίας. Εφόσον τα δέντρα απορροφούν διοξείδιο του άνθρακα, η εκτεταμένη αποψίλωση των δασών μπορεί επίσης να φέρει μερίδιο ευθύνης για την κλιματική αλλαγή.

«Αν η υπερθέρμανση του πλανήτη συνεχιστεί με το σημερινό ρυθμό και η παραγωγή διοξειδίου του άνθρακα δεν περιοριστεί, πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι η μέση θερμοκρασία της Γης θα συνεχίσει να ανεβαίνει, προκαλώντας σφοδρότερες και πιο απρόβλεπτες κλιματικές μεταπτώσεις, καθώς και άνοδο της στάθμης των ωκεανών η οποία θα απειλούσε τις παράκτιες περιοχές με χαμηλό υψόμετρο, όπου κατοικεί μεγάλο μέρος της ανθρωπότητας».​—«Νους για το Αύριο: Αλήθειες, Αξίες και το Μέλλον» (“A Mind for Tomorrow: Facts, Values, and the Future”).

Πανδημίες

Το 14ο αιώνα, η επιδημία πανώλης που έγινε γνωστή ως ο Μαύρος Θάνατος ξεκλήρισε το ένα τρίτο του πληθυσμού της Ευρώπης μέσα σε δύο μόλις χρόνια. Από το 1918 ως το 1920, η ισπανική γρίπη αφαίρεσε τουλάχιστον 50 εκατομμύρια ζωές. Τα αργά μεταφορικά μέσα της εποχής εμπόδιζαν τη γοργή εξάπλωση εκείνων των ασθενειών. Σήμερα, όμως, με την αύξηση του πληθυσμού των πόλεων και την ευκολία με την οποία γίνονται τα διεθνή ταξίδια, μια παρόμοια ασθένεια θα μπορούσε να εξαπλωθεί αστραπιαία σε όλες τις ηπείρους.

Μια τέτοια πανδημία θα μπορούσε να προκύψει από φυσικά αίτια. Εντείνονται, όμως, οι φόβοι για τα βιολογικά όπλα, δηλαδή τις ανθρωποποίητες ασθένειες. Οι ειδικοί λένε ότι μια χούφτα άνθρωποι με τις απαιτούμενες γνώσεις θα μπορούσαν να αγοράσουν εξοπλισμό από το Ίντερνετ και να δημιουργήσουν θανατηφόρα βιολογικά όπλα.

«Οι ασθένειες που εμφανίζονται από φυσικά αίτια εξακολουθούν να αποτελούν σοβαρή βιολογική απειλή. Εντούτοις, ένας νοήμων εχθρός οπλισμένος με αυτούς τους ίδιους παθογόνους μικροοργανισμούς​—ή με [πολυανθεκτικούς] ή συνθετικά κατασκευασμένους​—θα μπορούσε να σπείρει τον όλεθρο».​—Δικομματικό Ερευνητικό Κέντρο για την Τρομοκρατία και τα Όπλα Μαζικής Καταστροφής, ΗΠΑ.

Εξαφάνιση Απαραίτητων Ειδών

Την τελευταία πενταετία, οι μελισσοκόμοι στις ΗΠΑ χάνουν γύρω στο 30% των μελισσών τους κάθε χρόνο εξαιτίας ενός παγκόσμιου φαινομένου που λέγεται «διαταραχή κατάρρευσης αποικίας», κατά το οποίο ολόκληρες αποικίες εξαφανίζονται αναπάντεχα και μυστηριωδώς από τις κυψέλες τους. Ο ρόλος των μελισσών δεν περιορίζεται στο να μας προσφέρουν μέλι. Επικονιάζουν καλλιέργειες βασικών προϊόντων, όπως σταφύλια, μήλα, σόγια και βαμβάκι. Χρειαζόμαστε τις μέλισσες.

Κάτι άλλο που χρειαζόμαστε είναι το φυτοπλαγκτόν, γιατί χωρίς αυτό δεν θα είχαμε ψάρια. Επίσης, χωρίς τα σκουλήκια που βοηθούν το χώμα να αναπνέει, η γεωργική παραγωγή θα μειωνόταν σημαντικά. Η εξαφάνιση τέτοιων βασικών ειδών θα οδηγούσε σε ελλείψεις τροφίμων και πείνα, κατάσταση που θα πυροδοτούσε βία και ταραχές. Η μόλυνση, ο υπερπληθυσμός, η υπερεκμετάλλευση χλωρίδας και πανίδας, η καταστροφή των βιότοπων και η κλιματική αλλαγή συντελούν στην εξαφάνιση ζωικών ειδών με ρυθμό ως και 1.000 φορές μεγαλύτερο από ό,τι αν δεν υπήρχαν αυτοί οι παράγοντες.

«Κάθε χρόνο, εξαφανίζονται από 18.000 ως 55.000 είδη. Αιτία: η ανθρώπινη παρέμβαση».​—Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για την Ανάπτυξη.

Πυρηνικός Πόλεμος

Μια πυρηνική έκρηξη μπορεί να σβήσει ακαριαία από το χάρτη μια ολόκληρη πόλη​—πικρή αλήθεια που επιβεβαιώθηκε εις διπλούν τον Αύγουστο του 1945. Η πυρηνική έκρηξη είναι φρικιαστικά ισχυρή, καθώς καταστρέφει και σκορπάει το θάνατο με «πολεμοφόδιά» της το ωστικό κύμα, τον άνεμο, τη θερμότητα, τη φωτιά και τη ραδιενέργεια. Η ραδιενέργεια μολύνει επίσης τα τρόφιμα και το νερό. Ένας πυρηνικός πόλεμος θα εκσφενδόνιζε στον αέρα τόνους χώματος, πράγμα που θα έκρυβε το ηλιακό φως και θα έριχνε κατακόρυφα τη θερμοκρασία στον πλανήτη. Οι καλλιέργειες και τα υπόλοιπα φυτά θα πέθαιναν και, ελλείψει τροφής, θα ερχόταν η σειρά των ανθρώπων και των ζώων. Λέγεται ότι εννιά χώρες έχουν τη δυνατότητα να εξαπολύσουν πυρηνική επίθεση. Κάποια άλλα κράτη φαίνεται πως βρίσκονται στη διαδικασία ανάπτυξης του δικού τους πυρηνικού οπλοστασίου. Οι δε τρομοκρατικές οργανώσεις πολύ θα ήθελαν να βάλουν στο χέρι αυτά τα όπλα.

«Τα πυρηνικά όπλα στοιχειοθετούν ακόμα την πλέον δυσοίωνη και άμεση απειλή για τον ανθρώπινο πολιτισμό. . . . Εξακολουθούν να υπάρχουν περίπου 25.000 πυρηνικά όπλα παγκοσμίως . . . Αργά ή γρήγορα, η βόμβα θα βρεθεί στα χέρια των τρομοκρατών».​—Ένωση Ανήσυχων Επιστημόνων.

ΕΚΤΟΣ του ότι είναι το άκρον άωτον της απαισιοδοξίας, τα προηγούμενα σενάρια περί συντέλειας του κόσμου έχουν τρία κοινά χαρακτηριστικά. Πρώτον, βασίζονται σε εικασίες ανθρώπων, και οι άνθρωποι έχουν αποδείξει ότι είναι κάθε άλλο παρά τέλειοι όσον αφορά τις προβλέψεις τους για το μέλλον. Δεύτερον, η ανθρώπινη επιβίωση, αν παρουσιάζεται καν ως εφικτή, θα ήταν καθαρά θέμα τύχης. Και τρίτον, οι επιζώντες της επόμενης ημέρας θα έπρεπε να παλέψουν με νύχια και με δόντια για να κρατηθούν στη ζωή.

Στον αντίποδα, η εκδοχή της Αγίας Γραφής για αυτά που επιφυλάσσει το μέλλον σκιαγραφεί μια πιο λογική εικόνα. Σύμφωνα με τη Γραφή, είναι σίγουρο ότι επίκειται μια ριζική αλλαγή. Αλλά η επιβίωση είναι εγγυημένη για όλους όσους κάνουν το θέλημα του Θεού. Επιπρόσθετα, η Γραφή δεν προλέγει ότι η γη θα εκραγεί και θα γίνει ένα τεράστιο κάρβουνο ούτε ότι θα καταψυχθεί ώσπου να μετατραπεί σε γιγαντιαίο παγάκι. Θα μεταμορφωθεί ολόκληρη σε παράδεισο.

Πολλοί, όμως, δυσκολεύονται να αποδεχτούν αυτές τις προβλέψεις. Οι σκεπτικιστές θεωρούν αποκύημα της φαντασίας τις Γραφικές διδασκαλίες για μια μεγάλη θλίψη, τον Αρμαγεδδώνα, μια χιλιετία και τον Παράδεισο. Αυτές οι έννοιες έχουν αποτελέσει αντικείμενο ατέρμονων συζητήσεων, αντιλογιών και ερμηνειών από τους θεολόγους. Οι θεωρίες τους είναι αντιφατικές και αλληλοσυγκρουόμενες. Αναφορικά με τον καιρό του τέλους, ο συγγραφέας Μπρους Α. Ρόμπινσον δηλώνει: «Πιθανότατα δεν έχουν γραφτεί πιο συγκεχυμένα θεολογικά κείμενα για οποιαδήποτε άλλη δοξασία του Χριστιανισμού». Το αποτέλεσμα; Σύγχυση.

Η Αγία Γραφή, όμως, δεν είναι συγκεχυμένη. Είναι το άγγελμα του Θεού, ο οποίος δεν θέλει να βρισκόμαστε σε αμηχανία όσον αφορά το μέλλον. Προσέξτε μερικές συνηθισμένες ερωτήσεις μαζί με τις απαντήσεις που δίνει η ίδια η Γραφή. Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα, ζητήστε το βιβλίο Τι Διδάσκει Πράγματι η Αγία Γραφή;, που είναι έκδοση των Μαρτύρων του Ιεχωβά.

Θα καταστραφεί η γη και το ανθρώπινο γένος;

«Οι δίκαιοι θα γίνουν κάτοχοι της γης και θα κατοικούν για πάντα σε αυτήν».​—Ψαλμός 37:29.

Θα χάσουν τη ζωή τους κάποιοι άνθρωποι;

«Οι ευθείς θα κατοικήσουν στη γη και οι άμεμπτοι θα απομείνουν σε αυτήν. Όσο για τους πονηρούς, αυτοί θα εκκοπούν από τη γη· και οι δόλιοι θα ξεριζωθούν από αυτήν».​—Παροιμίες 2:21, 22.

Έχει δράσει ο Θεός εναντίον των ασεβών στο παρελθόν;

Ο Θεός «δεν δίστασε να τιμωρήσει έναν αρχαίο κόσμο, αλλά διατήρησε τον Νώε, έναν κήρυκα δικαιοσύνης, ασφαλή μαζί με εφτά άλλους όταν επέφερε κατακλυσμό σε έναν κόσμο ασεβών ανθρώπων· και αποτεφρώνοντας τις πόλεις Σόδομα και Γόμορρα τις καταδίκασε, θέτοντας για ασεβή άτομα ένα παράδειγμα μελλοντικών πραγμάτων».​—2 Πέτρου 2:5, 6.

Μπορούμε να ξέρουμε την ημερομηνία κατά την οποία θα έρθει η κρίση του Θεού;

«Σχετικά με εκείνη την ημέρα και την ώρα κανείς δεν γνωρίζει, ούτε οι άγγελοι των ουρανών ούτε ο Γιος, παρά μόνο ο Πατέρας. Διότι όπως ήταν οι ημέρες του Νώε, έτσι θα είναι η παρουσία του Γιου του ανθρώπου. Διότι όπως ήταν οι άνθρωποι εκείνες τις ημέρες πριν από τον κατακλυσμό, που έτρωγαν και έπιναν, και οι άντρες παντρεύονταν και οι γυναίκες δίνονταν σε γάμο, μέχρι την ημέρα που ο Νώε μπήκε στην κιβωτό, και δεν έδωσαν προσοχή μέχρι που ήρθε ο κατακλυσμός και τους σάρωσε όλους, έτσι θα είναι η παρουσία του Γιου του ανθρώπου».​—Ματθαίος 24:36-39.

Υπάρχει καμία ένδειξη ότι το τέλος θα έρθει σύντομα;

«Στις τελευταίες ημέρες οι καιροί θα είναι κρίσιμοι, δύσκολοι στην αντιμετώπισή τους. Διότι οι άνθρωποι θα είναι φίλαυτοι, φιλάργυροι, αλαζόνες, υπερήφανοι, βλάσφημοι, ανυπάκουοι στους γονείς, αχάριστοι, χωρίς οσιότητα, άστοργοι, αδιάλλακτοι, συκοφάντες, χωρίς εγκράτεια, άγριοι, χωρίς αγάπη για την αγαθότητα, προδότες, πεισματάρηδες, φουσκωμένοι από υπερηφάνεια, άτομα που αγαπούν τις απολαύσεις μάλλον παρά τον Θεό, που έχουν μορφή θεοσεβούς αφοσίωσης, αλλά αποδεικνύονται ψευδείς ως προς τη δύναμή της».​—2 Τιμόθεο 3:1-5.

Τι επιφυλάσσει το μέλλον για την ανθρωπότητα στη γη;

Ο Θεός «θα εξαλείψει κάθε δάκρυ από τα μάτια τους, και ο θάνατος δεν θα υπάρχει πια, ούτε πένθος ούτε κραυγή ούτε πόνος δεν θα υπάρχουν πια. Τα παλιά έχουν παρέλθει».​—Αποκάλυψη 21:4.

Αν και οι Γραφές μάς δίνουν μόνο μια μικρή γεύση για όσα βρίσκονται μπροστά μας, μας διαβεβαιώνουν ότι η ανθρωπότητα δεν είναι καταδικασμένη. Το μέλλον διαγράφεται τόσο λαμπρό που ξεπερνάει την ικανότητά μας να το συλλάβουμε. Πιστέψτε ανεπιφύλακτα αυτή την αλήθεια, και να είστε βέβαιοι πως ό,τι έχει υποσχεθεί ο Ιεχωβά Θεός είναι και σε θέση να το πραγματοποιήσει.