Ο Λόγος του Ιεχωβά Ευδοκιμεί στη «Χώρα του Αετού»

«Η ΧΩΡΑ του Αετού». Έτσι αποκαλούν οι Αλβανοί τη χώρα τους στη δική τους γλώσσα. Αυτή η χώρα η οποία βρέχεται από την Αδριατική Θάλασσα βρίσκεται στη Βαλκανική Χερσόνησο, μεταξύ της Ελλάδας και της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Παρότι υπάρχουν πολλές θεωρίες για την προέλευση των Αλβανών, οι περισσότεροι ιστορικοί συμφωνούν ότι οι Αλβανοί και η γλώσσα τους προέρχονται από τους αρχαίους Ιλλυριούς, των οποίων ο πολιτισμός, σύμφωνα με την Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα (The Encyclopædia Britannica), ανάγεται στο 2000 Π.Κ.Χ.

Η φυσική ομορφιά της Αλβανίας ποικίλλει από τα απόκρημνα βουνά στο βόρειο άκρο της χώρας ως τις μακριές, λευκές αμμώδεις παραλίες της Αδριατικής στο νότο. Η μεγαλύτερη ομορφιά, όμως, έγκειται στους ανθρώπους. Είναι θερμοί και φιλόξενοι, ζωντανοί και εκφραστικοί, μαθαίνουν εύκολα και εκφράζουν τη γνώμη τους με ενθουσιασμό και ζωηρές χειρονομίες.

Επίσκεψη από έναν Φημισμένο Ιεραπόστολο

Η ελκυστική προσωπικότητα του λαού και το ωραίο τοπίο τράβηξαν αναμφίβολα την προσοχή ενός ιδιαίτερου ταξιδιώτη πριν από αιώνες. Περίπου το 56 Κ.Χ. ο πολυταξιδεμένος απόστολος Παύλος έγραψε: «Μέχρι το Ιλλυρικό, έχω κηρύξει πλήρως τα καλά νέα σχετικά με τον Χριστό». (Ρωμαίους 15:19) Το νότιο τμήμα του Ιλλυρικού αντιστοιχεί με τη σύγχρονη κεντρική και τη βόρεια Αλβανία. Ο Παύλος έγραφε από την Κόρινθο, νότια του Ιλλυρικού. Τα λόγια του, σύμφωνα με τα οποία κήρυξε πλήρως «μέχρι το Ιλλυρικό», δείχνουν είτε ότι έφτασε μέχρι τα όρια εκείνης της περιοχής είτε ότι μπήκε μέσα σε αυτήν. Όπως και αν έχουν τα πράγματα, πρέπει να κήρυξε στη σημερινή νότια Αλβανία. Συνεπώς, η πρώτη επαφή της Αλβανίας με το έργο κηρύγματος της Βασιλείας, σύμφωνα με όσα γνωρίζουμε, μπορεί να αποδοθεί στον Παύλο.

Πέρασαν αιώνες. Αυτοκρατορίες “ήλθαν και παρήλθαν”. Ξένες δυνάμεις πέρασαν και έφυγαν από αυτή τη μικρή γωνιά της Ευρώπης μέχρις ότου η Αλβανία έγινε ανεξάρτητο κράτος το 1912. Περίπου μια δεκαετία αργότερα, ο λόγος για τη Βασιλεία του Ιεχωβά ακούστηκε ξανά στην Αλβανία.

Συναρπαστικό Σύγχρονο Ξεκίνημα

Τη δεκαετία του 1920, μερικοί Αλβανοί μετανάστες στις Ηνωμένες Πολιτείες οι οποίοι συνταυτίστηκαν με τους Διεθνείς Σπουδαστές της Γραφής, όπως ήταν τότε γνωστοί οι Μάρτυρες του Ιεχωβά, επέστρεψαν στην Αλβανία για να μεταδώσουν όσα είχαν μάθει. Μεταξύ αυτών ήταν και ο Νάσο Ιντρίζι. Ορισμένα άτομα ανταποκρίθηκαν ευνοϊκά. Προκειμένου να τύχει φροντίδας το αυξανόμενο ενδιαφέρον, το 1924 ανατέθηκε στο γραφείο της Ρουμανίας η επίβλεψη του έργου κηρύγματος στην Αλβανία.

Ο Θανάσης Δούλης ήταν μεταξύ αυτών που έμαθαν για τον Ιεχωβά στην Αλβανία εκείνα τα χρόνια. Ο ίδιος αφηγήθηκε: “Το 1925 υπήρχαν τρεις οργανωμένες εκκλησίες στην Αλβανία, καθώς και μεμονωμένοι Σπουδαστές της Γραφής και ενδιαφερόμενοι διεσπαρμένοι εδώ και εκεί σε όλη τη χώρα. Η μεταξύ τους αγάπη ήταν σε μεγάλη αντίθεση με . . . αυτό που εκδήλωναν οι άνθρωποι του περιβάλλοντός τους!”a

Η έλλειψη οδικού δικτύου καθιστούσε τα ταξίδια εξαιρετικά δύσκολα. Ωστόσο, ζηλωτές ευαγγελιζόμενοι ήταν αποφασισμένοι να καταβάλουν προσπάθειες. Παραδείγματος χάρη, στη νότια ακτή, στην Αυλώνα, η Αρετή Πίνα βαφτίστηκε το 1928, όταν ήταν 18 ετών. Ανεβοκατέβαινε απόκρημνα βουνά κηρύττοντας με τη Γραφή στο χέρι. Ανήκε σε μια ισχυρή εκκλησία που υπήρχε στην Αυλώνα στις αρχές της δεκαετίας του 1930.

Το 1930 το έργο κηρύγματος στην Αλβανία γινόταν πλέον υπό την κατεύθυνση του γραφείου τμήματος στην Αθήνα. Το 1932 κάποιος περιοδεύων επίσκοπος από την Ελλάδα επισκέφτηκε την Αλβανία για να ενθαρρύνει και να ενισχύσει τους αδελφούς. Οι περισσότεροι από αυτούς που μάθαιναν τη Γραφική αλήθεια τότε είχαν την ουράνια ελπίδα. Λόγω της φήμης που απολάμβαναν ως καθαροί και δίκαιοι άνθρωποι κέρδιζαν παντού το βαθύ σεβασμό των άλλων. Το έργο εκείνων των πιστών αδελφών παρήγαγε πολύ καρπό. Τόσο το 1935 όσο και το 1936 διανεμήθηκαν περίπου 6.500 Γραφικά έντυπα στην Αλβανία.

Κάποια μέρα, στο κέντρο της Αυλώνας, ο Νάσο Ιντρίζι έβαλε στο γραμμόφωνο μια ομιλία του αδελφού Ι. Φ. Ρόδερφορντ. Οι άνθρωποι έκλεισαν τα καταστήματά τους και ήρθαν να ακούσουν καθώς ο αδελφός Ιντρίζι μετέφραζε στην αλβανική. Ο ζήλος εκείνων των πρώτων, ακούραστων Βιβλικών εκπαιδευτών ευλογήθηκε. Το 1940 υπήρχαν 50 Μάρτυρες στην Αλβανία.

Αθεϊστικό Κράτος

Το 1939, Ιταλοί φασίστες κατέλαβαν τη χώρα. Η νομική αναγνώριση των Μαρτύρων του Ιεχωβά άρθηκε και το έργο τους κηρύγματος απαγορεύτηκε. Λίγο καιρό αργότερα, γερμανικά στρατεύματα εισέβαλαν στη χώρα. Καθώς τελείωνε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, αναδείχτηκε ένας χαρισματικός στρατιωτικός ηγέτης, ο Εμβέρ Χότζα. Το Κομμουνιστικό του Κόμμα κέρδισε τις εκλογές του 1946 και ο ίδιος έγινε πρωθυπουργός. Τα χρόνια που ακολούθησαν αποκλήθηκαν καιρός απελευθέρωσης, αλλά για το λαό του Ιεχωβά σήμαιναν ακριβώς το αντίθετο.

Σταδιακά, η κυβέρνηση γινόταν ολοένα και λιγότερο ανεκτική απέναντι στη θρησκεία. Σε αρμονία με τη Χριστιανική τους ουδετερότητα, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά στην Αλβανία αρνούνταν να πάρουν όπλα και να αναμειχθούν στην πολιτική. (Ησαΐας 2:2-4· Ιωάννης 15:17-19) Πολλοί ρίχτηκαν στη φυλακή χωρίς τροφή ή τα απολύτως αναγκαία. Σε πολλές περιπτώσεις, πνευματικές αδελφές τους οι οποίες δεν είχαν φυλακιστεί έπλεναν τα ρούχα τους και τους μαγείρευαν.

Άφοβοι Παρά το Διωγμό

Στις αρχές της δεκαετίας του 1940 η Φροσίνα Τζέκα, η οποία τότε ήταν έφηβη και ζούσε σε κάποιο χωριό κοντά στην Πρεμετή, άκουσε όσα μάθαιναν τα μεγαλύτερα αδέλφια της από κάποιον Μάρτυρα υποδηματοποιό ονόματι Νάσο Ντόρι.b Οι αρχές έπαιρναν δραστικά μέτρα κατά των Μαρτύρων του Ιεχωβά αλλά η πίστη της Φροσίνα ισχυροποιούνταν, πράγμα που επέσυρε τη δυσαρέσκεια των γονέων της. «Όταν πήγαινα στις Χριστιανικές συναθροίσεις έκρυβαν τα παπούτσια μου και με έδερναν. Προσπάθησαν να μου κάνουν προξενιό με κάποιον μη ομόπιστο. Όταν αρνήθηκα, με πέταξαν με τις κλωτσιές έξω από το σπίτι. Εκείνη τη μέρα χιόνιζε. Ο Νάσο Ντόρι ζήτησε από τον αδελφό Γκόλε Φλόκο, στο Αργυρόκαστρο, να με βοηθήσει. Διευθέτησαν να μείνω με την οικογένειά του. Τα αδέλφια μου πέρασαν δύο χρόνια στη φυλακή εξαιτίας της ουδέτερης στάσης τους. Όταν αποφυλακίστηκαν, μετακόμισα στην Αυλώνα για να μείνω μαζί τους.

»Η αστυνομία προσπάθησε να με αναγκάσει να συμμετάσχω σε πολιτικές δραστηριότητες. Εγώ αρνήθηκα. Με συνέλαβαν, με πήγαν σε ένα δωμάτιο και μαζεύτηκαν γύρω μου. Κάποιος από αυτούς με απείλησε: “Ξέρεις τι μπορούμε να σου κάνουμε;” Εγώ απάντησα: “Μπορείτε να μου κάνετε μόνο ό,τι σας αφήσει ο Ιεχωβά να κάνετε”. Εκείνος είπε: “Πρέπει να είσαι τρελή! Φύγε από εδώ!”»

Το ίδιο πνεύμα οσιότητας χαρακτήριζε τους Αλβανούς αδελφούς καθ’ όλη τη διάρκεια εκείνων των ετών. Το 1957 σημειώθηκε ένας ανώτατος αριθμός 75 ευαγγελιζομένων της Βασιλείας. Στις αρχές της δεκαετίας του 1960, τα κεντρικά γραφεία των Μαρτύρων του Ιεχωβά διευθέτησαν ώστε ο Γιάννης Μαρκόπουλος, ο οποίος είχε μεταναστεύσει στις Ηνωμένες Πολιτείες από την Αλβανία, να επισκεφτεί τα Τίρανα για να συμβάλει στην οργάνωση του Χριστιανικού έργου.c Σύντομα, όμως, ο Λουτσί Τζέκα, ο Μιχάλ Σβέτσι, ο Λεωνίδας Πόπε και άλλοι υπεύθυνοι αδελφοί στάλθηκαν σε στρατόπεδα εργασίας.

Φως στην Άκρη του Τούνελ

Μέχρι το 1967 όλες οι θρησκείες αποδοκιμάζονταν στην Αλβανία. Κατόπιν έπαψαν να γίνονται ανεκτές. Ούτε Καθολικοί ούτε Ορθόδοξοι ούτε Μουσουλμάνοι ιερείς μπορούσαν να χοροστατούν σε τελετουργίες. Οι ναοί και τα τζαμιά είτε έκλεισαν είτε μετατράπηκαν σε γυμναστήρια, μουσεία ή αγορές. Κανένας δεν επιτρεπόταν να έχει Αγία Γραφή. Αυτή καθαυτή η σκέψη της πίστης στον Θεό απαγορευόταν να εκφράζεται.

Το κήρυγμα και οι συναθροίσεις ήταν σχεδόν αδύνατον να γίνουν. Οι Μάρτυρες ως άτομα έκαναν το καλύτερο που μπορούσαν για να υπηρετούν τον Ιεχωβά, παρότι ήταν χωρισμένοι ο ένας από τον άλλον. Από τη δεκαετία του 1960 ως τη δεκαετία του 1980, ο αριθμός των Μαρτύρων μειώθηκε αισθητά ώσπου απέμειναν ελάχιστοι. Ωστόσο, ήταν πνευματικά ισχυροί.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1980, προωθήθηκαν σταδιακά πολιτικές αλλαγές στην Αλβανία. Υπήρχε έλλειψη τροφίμων και ρούχων. Οι άνθρωποι δεν ήταν χαρούμενοι. Οι μεταρρυθμίσεις που σάρωναν την Ανατολική Ευρώπη έφτασαν στην Αλβανία στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Ύστερα από τα 45 χρόνια του ολοκληρωτικού καθεστώτος, η νέα κυβέρνηση παραχώρησε και πάλι θρησκευτική ελευθερία.

Υπό την κατεύθυνση του Κυβερνώντος Σώματος των Μαρτύρων του Ιεχωβά, τα γραφεία τμήματος της Αυστρίας και της Ελλάδας προσπάθησαν αμέσως να έρθουν σε επαφή με τους τοπικούς Αλβανούς αδελφούς. Έλληνες αδελφοί οι οποίοι γνώριζαν την αλβανική μετέφεραν μερικά πρόσφατα μεταφρασμένα Γραφικά έντυπα στα Τίρανα και στο Μπεράτι. Χαρά γέμισε τις καρδιές των άλλοτε διασκορπισμένων τοπικών αδελφών καθώς συνάντησαν Μάρτυρες από το εξωτερικό για πρώτη φορά ύστερα από χρόνια.

Ζηλωτές Ξένοι Σκαπανείς Πρωτοστατούν στο Έργο

Στις αρχές του 1992, το Κυβερνών Σώμα διευθέτησε ώστε ο Μάικλ και η Λίντα Ντιγκριγκόριο, ένα αντρόγυνο ιεραποστόλων αλβανικής καταγωγής, να μεταφερθούν στην Αλβανία. Αυτοί ήρθαν σε επαφή με τα πιστά ηλικιωμένα άτομα, βοηθώντας τα να συγκεντρωθούν και πάλι ως μέρος μιας διεθνούς πνευματικής οικογένειας. Μια ομάδα από 16 φιλόπονους Ιταλούς ειδικούς σκαπανείς, δηλαδή ολοχρόνιους ευαγγελιστές, ήρθαν το Νοέμβριο, μαζί με τέσσερις Έλληνες σκαπανείς. Για να βοηθηθούν να μάθουν την τοπική γλώσσα, διευθετήθηκε μια σειρά μαθημάτων.

Η καθημερινή ζωή ήταν σκληρή για εκείνους τους ξένους σκαπανείς. Δεν υπήρχε πάντοτε ηλεκτρικό ρεύμα. Το χειμώνα είχε κρύο και υγρασία. Οι άνθρωποι στέκονταν στην ουρά με τις ώρες για να πάρουν τρόφιμα και άλλα αναγκαία. Εντούτοις, το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετώπιζαν οι αδελφοί ήταν το πώς να βρουν κτίρια αρκετά μεγάλα ώστε να χωρέσουν τα πλήθη των ενδιαφερομένων που ανταποκρίνονταν στην αλήθεια!

Οι σκαπανείς οι οποίοι αγωνίζονταν να μιλήσουν την αλβανική έμαθαν ότι η γλώσσα είναι απλώς ένα μέσο για την επίτευξη κάποιου σκοπού. Ένας πεπειραμένος δάσκαλος της Γραφής τούς είπε: «Δεν χρειάζεται να κλίνουμε τα ρήματα τέλεια για να χαμογελάσουμε με θέρμη ή για να αγκαλιάσουμε τους αδελφούς μας. Οι Αλβανοί θα ανταποκριθούν στην εγκάρδια αγάπη σας, όχι στην τέλεια γραμματική. Μην ανησυχείτε, θα καταλάβουν».

Μετά την πρώτη σειρά μαθημάτων για την εκμάθηση της γλώσσας, οι σκαπανείς καταπιάστηκαν με το έργο στο Μπεράτι, στο Δυρράχιο, στο Αργυρόκαστρο, στη Σκόδρα, στα Τίρανα και στην Αυλώνα. Σύντομα οι εκκλησίες ξεφύτρωναν σαν μανιτάρια σε εκείνες τις πόλεις. Η Αρετή Πίνα, η οποία είχε πια περάσει τα 80 και αντιμετώπιζε προβλήματα υγείας, βρισκόταν ακόμη στην Αυλώνα. Δύο ειδικοί σκαπανείς στάλθηκαν εκεί για να κηρύξουν με την Αρετή. Οι άνθρωποι έμεναν έκπληκτοι που οι ξένοι μιλούσαν την αλβανική: «Αν θέλουμε να μας διδάξουν οτιδήποτε, οι ιεραπόστολοι άλλων θρησκευτικών ομάδων μάς αναγκάζουν να μάθουμε αγγλικά ή ιταλικά. Εσείς πρέπει να μας αγαπάτε αληθινά και μάλλον έχετε κάτι σημαντικό να πείτε εφόσον μάθατε αλβανικά!» Η Αρετή τελείωσε πιστά την επίγεια πορεία της τον Ιανουάριο του 1994, και ήταν δραστήρια στο κήρυγμα μέχρι και τον τελευταίο μήνα. Ο ζήλος που έδειξαν τόσο αυτή όσο και οι σκαπανείς ευλογήθηκε. Ιδρύθηκε ξανά εκκλησία στην Αυλώνα το 1995. Σήμερα, τρεις ακμάζουσες εκκλησίες είναι πολυάσχολες στο κήρυγμα σε αυτό το λιμάνι.

Σε όλη τη χώρα, οι άνθρωποι λιμοκτονούσαν πνευματικά και είχαν ελάχιστη θρησκευτική προκατάληψη. Διάβαζαν με ενθουσιασμό όλα τα Γραφικά έντυπα που λάβαιναν από τους Μάρτυρες. Πολλά νεαρά άτομα άρχισαν μελέτη και σημείωσαν γοργή πρόοδο.

Πάνω από 90 εκκλησίες και όμιλοι συνεχίζουν «να σταθεροποιούνται στην πίστη και να αυξάνουν σε αριθμό κάθε ημέρα» σε όλη τη χώρα. (Πράξεις 16:5) Οι 3.513 Μάρτυρες στην Αλβανία έχουν ακόμη πολύ έργο να κάνουν. Το Μάρτιο του 2005, 10.144 άτομα παρευρέθηκαν στην Ανάμνηση του θανάτου του Χριστού. Οι συζητήσεις που διεξάγονται με τους φιλόξενους ανθρώπους στο έργο κηρύγματος έχουν οδηγήσει σε 6.000 και πλέον Γραφικές μελέτες. Ασφαλώς, χιλιάδες άτομα θα ωφεληθούν από τη Μετάφραση Νέου Κόσμου η οποία κυκλοφόρησε πρόσφατα στην αλβανική. Πράγματι, ο λόγος του Ιεχωβά ευδοκιμεί στη «Χώρα του Αετού» προς αίνο του Ιεχωβά.

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο στη σελίδα 20]

ΕΞΑΛΕΙΦΟΝΤΑΙ ΟΙ ΕΘΝΟΤΙΚΕΣ ΔΙΑΜΑΧΕΣ ΣΤΟ ΚΟΣΣΥΦΟΠΕΔΙΟ!

Το Κοσσυφοπέδιο έγινε ευρέως γνωστό στα τέλη της δεκαετίας του 1990 όταν οι εδαφικές διεκδικήσεις και το βαθιά εδραιωμένο εθνοτικό μίσος οδήγησαν σε πόλεμο και σε διεθνή παρέμβαση.

Στη διάρκεια του πολέμου στα Βαλκάνια, πολλοί Μάρτυρες αναγκάστηκαν να καταφύγουν σε γειτονικές χώρες. Αφού καταλάγιασε ο πόλεμος, μια μικρή ομάδα από αυτούς επέστρεψαν στο Κοσσυφοπέδιο, έτοιμοι για το έργο. Αλβανοί και Ιταλοί ειδικοί σκαπανείς προσφέρθηκαν να μετακομίσουν στο Κοσσυφοπέδιο για να βοηθήσουν τους 2.350.000 κατοίκους του. Τέσσερις εκκλησίες και έξι δραστήριοι όμιλοι, δηλαδή ένα σύνολο 130 περίπου ευαγγελιζομένων, υπηρετούν τον Ιεχωβά σε αυτή την περιοχή.

Μια ημέρα ειδικής συνέλευσης διεξάχθηκε στην Πρίστινα την άνοιξη του 2003, με 252 παρόντες. Μεταξύ αυτών ήταν άτομα αλβανικής, γερμανικής, ιταλικής, σερβικής και τσιγγάνικης καταγωγής. Στο τέλος της ομιλίας βαφτίσματος, ο ομιλητής απηύθυνε δύο ερωτήσεις. Τρία άτομα σηκώθηκαν για να απαντήσουν καταφατικά: ένας Αλβανός, μια Σέρβα και μια Τσιγγάνα.

Το ακροατήριο ξέσπασε σε βροντερά χειροκροτήματα μόλις άκουσε τους τρεις υποψηφίους για βάφτισμα να λένε μαζί δυνατά: «Βα!», «Ντα!» και «Πο!» Κατόπιν αυτοί αγκαλιάστηκαν μεταξύ τους. Έχουν βρει την απάντηση στα βαθιά ριζωμένα εθνοτικά προβλήματα που έχουν πλήξει τη χώρα τους.

[Χάρτης στη σελίδα 17]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

Μεσόγειος Θάλασσα

ΙΤΑΛΙΑ

ΑΛΒΑΝΙΑ

ΕΛΛΑΔΑ

[Εικόνα στη σελίδα 18]

Νεαροί Μάρτυρες μιμούνται το ζήλο των μεγαλυτέρων

[Εικόνα στη σελίδα 18]

Η Αρετή Πίνα υπηρέτησε πιστά από το 1928 μέχρι το θάνατό της το 1994

[Εικόνα στη σελίδα 19]

Ο πρώτος όμιλος ξένων σκαπανέων που παρακολούθησαν σειρά μαθημάτων για την εκμάθηση της γλώσσας

[Ευχαριστίες για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 16]

Eagle: © Brian K. Wheeler/VIREO