1, 2. (α) Πώς έδειξε ενδιαφέρον το κυβερνών σώμα του πρώτου αιώνα για τις ανάγκες των ηλικιωμένων; (β) Ποια απόδειξη υπάρχει ότι το έργο κηρύγματος δεν παραμελήθηκε;

ΛΙΓΟ μετά την Πεντηκοστή του έτους 33 μ.Χ., «έγεινε γογγυσμός [στη χριστιανική εκκλησία], των Ελληνιστών κατά των Εβραίων, ότι αι χήραι αυτών παρεβλέποντο εν τη καθημερινή διακονία [διανομή τροφής σ’ αυτούς που είχαν ανάγκη]». Χωρίς αμφιβολία, πολλές απ’ αυτές τις χήρες ήταν ηλικιωμένες και δεν μπορούσαν να τα βγάλουν πέρα μόνες τους. Τελικά, παρενέβησαν οι ίδιοι οι απόστολοι, λέγοντας: «Να εκλέξητε εξ υμών επτά άνδρας μαρτυρουμένους, πλήρεις Πνεύματος Αγίου και σοφίας, τους οποίους ας καταστήσωμεν επί της χρείας ταύτης [σ’ αυτή την αναγκαία εργασία (ΜΝΚ)]».—Πράξεις 6:1-3.

² Έτσι λοιπόν, οι πρώτοι χριστιανοί έβλεπαν τη φροντίδα για αυτούς που είχαν ανάγκη ως ‘αναγκαία εργασία’. Χρόνια αργότερα, ο μαθητής Ιάκωβος έγραψε: «Θρησκεία καθαρά και αμίαντος ενώπιον του Θεού και Πατρός είναι αύτη, να επισκέπτηται τους ορφανούς και τας χήρας εν τη θλίψει αυτών». (Ιακώβου 1:27) Μήπως, όμως, αυτό σήμαινε ότι παραμελήθηκε το σπουδαιότατο έργο κηρύγματος; Όχι, επειδή το υπόμνημα στο βιβλίο των Πράξεων αναφέρει ότι αφού οργανώθηκε κατάλληλα το έργο περίθαλψης για τις χήρες, «ο λόγος του Θεού ηύξανε, και επληθύνετο ο αριθμός των μαθητών εν Ιερουσαλήμ σφόδρα».—Πράξεις 6:7.

Αποδίδοντας Τιμή στις Χήρες

4. (α) Γιατί και πώς ‘τιμούσε’ τις χήρες η εκκλησία του πρώτου αιώνα; (β) Ήταν πάντοτε αναγκαίες τέτοιες παροχές;

⁴ Στην επιστολή 1 Τιμόθεον κεφάλαιο 5, ο Παύλος δείχνει τον τρόπο με τον οποίο οι πρώτοι χριστιανοί φρόντιζαν για τις ηλικιωμένες χήρες στην εκκλησία. Παρότρυνε τον Τιμόθεο: «Τας χήρας τίμα τας αληθώς χήρας». (Εδάφιο 3) Ορισμένες ηλικιωμένες χήρες ξεχωρίζονταν σαν περιπτώσεις που άξιζαν ιδιαίτερα να τιμηθούν με τη μορφή τακτικής οικονομικής βοήθειας. Αυτές δεν είχαν κανένα ορατό μέσο βοήθειας και μπορούσαν μόνο να ‘ελπίζουν στον Θεό και να εμμένουν στις δεήσεις και στις προσευχές νύχτα και μέρα’. (Εδάφιο 5) Πώς λάβαιναν απάντηση οι προσευχές τους για τα απαραίτητα μέσα συντήρησης; Μέσω της εκκλησίας. Με έναν οργανωμένο τρόπο, δινόταν κάποια απλή επιχορήγηση στις χήρες που την άξιζαν. Φυσικά, αν μια χήρα είχε οικονομικούς πόρους ή συγγενείς που μπορούσαν να τη βοηθήσουν, τέτοιες παροχές ήταν περιττές.—Εδάφια 4, 16.

5. (α) Με ποιο τρόπο μπορεί μερικές χήρες να ήταν ‘δεδομένες εις τας ηδονάς’; (β) Ήταν υποχρεωμένη η εκκλησία να βοηθάει τέτοιες χήρες;

⁵ «Η δεδομένη όμως [χήρα] εις τας ηδονάς», προειδοποίησε ο Παύλος, «ενώ ζη είναι νεκρά [με μια πνευματική έννοια]». (Εδάφιο 6) Ο Παύλος δεν μας εξηγεί πώς μερικές ήταν ‘δεδομένες στις ηδονές’. Μερικές ίσως έκαναν αγώνα ενάντια στις ‘σεξουαλικές τάσεις’ τους. (Εδάφιο 11, ΜΝΚ) Ωστόσο, το πρωτότυπο κείμενο μεταχειρίζεται τη λέξη «σπαταλώσα» (Kingdom Interlinear) και σύμφωνα με το Liddell & Scott’s Greek-English Lexicon, (Ελληνοαγγλικό Λεξικό των Λίντελ και Σκοτ), η λέξη αυτή θα μπορούσε επίσης να περιλαμβάνει ‘το να ζει κάποιος μαλθακά, με υπερβολικές ανέσεις ή απολαύσεις’. Ίσως λοιπόν, μερικές να ήθελαν να πλουτίσουν από την εκκλησία, να χρηματοδοτεί η εκκλησία μια υπερβολικά σπάταλη και γεμάτη απολαύσεις ζωή. Οποιαδήποτε κι αν ήταν η περίπτωση, ο Παύλος δείχνει ότι τέτοια άτομα δεν εκπλήρωναν τις απαιτήσεις για να λάβουν βοήθεια από την εκκλησία.

6, 7, και υποσημείωση. (α) Τι ήταν ‘ο κατάλογος’; (β) Γιατί δεν εκπλήρωναν τις απαιτήσεις για να λάβουν βοήθεια οι χήρες που ήταν κάτω των 60 ετών; (γ) Πώς βοήθησε ο Παύλος τις νεαρές χήρες να αποφύγουν να λάβουν μια δυσμενή «καταδίκην»;

⁶ Ο Παύλος έπειτα είπε: «Ας καταγράφηται [στον κατάλογο εκείνων που λαβαίνουν οικονομική βοήθεια] χήρα ουχί ολιγώτερον των εξήκοντα ετών». Μια γυναίκα που είχε συμπληρώσει το εξηκοστό έτος της ηλικίας της θεωρούνταν προφανώς ως άτομο που δεν μπορούσε να συντηρηθεί μόνο του και ότι ήταν απίθανο να ξαναπαντρευτεί.a «Τας δε νεωτέρας χήρας», είπε ο Παύλος, «απόβαλλε [μην τις γράφεις στον κατάλογο (Νεοελληνική Δημοτική Μετάφραση)]· διότι αφού εντρυφήσωσι κατά του Χριστού [όταν οι επιθυμίες τους νικήσουν τον πόθο να υπηρετήσουν τον Χριστό (Νεοελληνική Δημοτική Μετάφραση)], θέλουσι να υπανδρεύωνται, έχουσαι την καταδίκην, διότι ηθέτησαν την πρώτην πίστιν».—Εδάφια 9, 11, 12.

⁷ Αν έγραφαν «στον κατάλογο» και τις νεώτερες χήρες, ίσως μερικές δήλωναν βιαστικά την πρόθεση να παραμείνουν ανύπαντρες. Όμως, καθώς περνούσε ο καιρός ίσως αυτές να δυσκολεύονταν να ελέγξουν τις ‘σεξουαλικές επιθυμίες’ τους και να επιθυμούσαν να ξαναπαντρευτούν «έχουσαι την καταδίκην, διότι ηθέτησαν την πρώτην πίστιν» να παραμείνουν ανύπαντρες. (Παράβαλε Εκκλησιαστής 5:2-6.) Ο Παύλος απότρεψε τον κίνδυνο τέτοιων προβλημάτων, δηλώνοντας παρακάτω, «θέλω λοιπόν αι νεώτεραι να υπανδρεύωνται, να τεκνοποιώσι».—Εδάφιο 14.

8. (α) Πώς προστάτευσαν την εκκλησία οι οδηγίες του Παύλου; (β) Λάβαιναν φροντίδα οι νεώτερες χήρες και οι ηλικιωμένοι άντρες που βρίσκονταν σε ανάγκη;

⁸ Ο απόστολος περιόρισε επίσης την εγγραφή σ’ εκείνες τις χήρες που είχαν μακρύ υπόμνημα καλών χριστιανικών έργων. (Εδάφιο 10) Έτσι, η εκκλησία δεν ήταν ‘ίδρυμα κοινωνικής πρόνοιας’ για τους οκνηρούς και τους άπληστους. (2 Θεσσαλονικείς 3:10, 11) Αλλά τι θα πούμε για τους ηλικιωμένους άντρες ή τις νεώτερες χήρες; Αν τέτοια άτομα βρίσκονταν κάποτε σε ανάγκη, η εκκλησία χωρίς αμφιβολία θα φρόντιζε γι’ αυτούς σε ατομική βάση.—Παράβαλε 1 Ιωάννου 3:17, 18.

9. (α) Γιατί θα διέφεραν σήμερα οι διευθετήσεις για τη φροντίδα των ηλικιωμένων από τις διευθετήσεις που έγιναν τον πρώτο αιώνα; (β) Τι μας βοηθάει να αντιληφθούμε σήμερα η εξέταση του θέματος για τις χήρες από τον Παύλο στο κεφάλαιο 1 Τιμόθεον 5;

⁹ Διευθετήσεις τέτοιου είδους πρέπει να ήταν αρκετά κατάλληλες για τις ανάγκες των εκκλησιών του πρώτου αιώνα. Αλλά, όπως The Expositor’s Bible Commentary (Το Σχολιολόγιο του Ερμηνευτή της Αγίας Γραφής) παρατηρεί: «Σήμερα, με το ασφαλιστικό εισόδημα, την κοινωνική ασφάλιση και τις ευκαιρίες για εργασία, η κατάσταση είναι πολύ διαφορετική». Σαν αποτέλεσμα της αλλαγμένης κοινωνικής και οικονομικής κατάστασης, σπάνια υπάρχει ανάγκη να διατηρούν οι εκκλησίες καταλόγους ηλικιωμένων στους οποίους να δίνεται βοήθεια. Εντούτοις, τα λόγια του Παύλου στον Τιμόθεο μας βοηθούν να αντιληφθούμε ότι: (1) Όλοι στην εκκλησία πρέπει να ενδιαφέρονται για τα προβλήματα των ηλικιωμένων—ειδικά οι πρεσβύτεροι. (2) Η φροντίδα για τους ηλικιωμένους πρέπει να οργανώνεται κατάλληλα. (3) Αυτή η φροντίδα περιορίζεται σ’ εκείνους που βρίσκονται πραγματικά σε ανάγκη.