Φροντίστε να Είναι η Διατροφή σας Ασφαλής

ΓΙΑ να ζήσουν τα βακτηρίδια τα οποία προκαλούν τις αρρώστιες που σχετίζονται με τις τροφές υπάρχουν ορισμένες προϋποθέσεις—η τροφή, το νερό, ο αέρας, η ζέστη και ο χρόνος. Αν απομακρυνθεί ένας απ’ αυτούς τους βασικούς παράγοντες, η ανάπτυξη σταματάει ή αναχαιτίζεται. Έτσι, ασφαλής διατροφή σημαίνει να ετοιμάζεται το φαγητό κάτω από συνθήκες που να μην επιτρέπουν την αύξηση των βακτηριδίων στις τροφές ή την εξάπλωση της μόλυνσης στην κουζίνα. Σκεφτείτε σοβαρά τις ακόλουθες υποδείξεις για ασφαλή διατροφή, και ενεργήστε σοφά εφαρμόζοντάς τες στο σπίτι σας, στις περιπτώσεις που χρειάζεται.

Να πλένετε τα χέρια σας, κατά προτίμηση με σαπούνι, πριν πιάσετε την τροφή. Να φροντίζετε να επιδένετε οποιουσδήποτε τραυματισμούς των χεριών. Να αποφεύγετε να φταρνίζεστε και να βήχετε πάνω από το φαγητό, και να μην αγγίζετε τα μαλλιά σας ή σκουπίζετε τη μύτη σας ενώ πιάνετε την τροφή. Αν διακόψετε την ετοιμασία του φαγητού και ασχοληθείτε με άλλα πράγματα, λόγου χάρη πάτε στην τουαλέτα ή πιάσετε κάποιο ζώο, φροντίστε να πλύνετε τα χέρια σας προτού αγγίξετε ξανά την τροφή.

Να πλένετε την τροφή που πρόκειται να ετοιμάσετε. Ποτέ μη χρησιμοποιείτε τα φρούτα και τα λαχανοκηπευτικά όπως τα παίρνετε από την αγορά ή από τον κήπο σας χωρίς να τα πλύνετε, ακόμα κι αν πρόκειται να τα μαγειρέψετε. Το νερό που χρησιμοποιείτε για το πλύσιμο πρέπει να είναι καθαρό. Αν πρόκειται να τα φάτε ωμά και αξεφλούδιστα, να τα τρίβετε (κατά προτίμηση με μια βούρτσα ειδική για λαχανικά) για να απομακρύνετε τις βρωμιές και τα υπολείμματα των παρασιτοκτόνων. Τα λαχανικά που έχουν φύλλα, όπως το σπανάκι και το μαρούλι, θα πρέπει επίσης να πλένονται πολύ καλά, ώστε να φεύγει η σκόνη και το χώμα.

Αν μένετε σε κάποια τροπική περιοχή, όπου είναι κοινά τα παράσιτα, όπως λόγου χάρη τα διάφορα είδη σκωλήκων που παρασιτούν στο έντερο, τότε όλα τα φρούτα και όλα τα χορταρικά που σερβίρονται ωμά ή ελαφρά μαγειρεμένα θα πρέπει να πλένονται σε καθαρό νερό στο οποίο θα έχει προστεθεί μια μικρή ποσότητα απολυμαντικού για να σκοτωθούν αυτοί οι οργανισμοί. Το υποχλωριώδες άλας είναι ένα κοινό και αποτελεσματικό απολυμαντικό που κυκλοφορεί στην αγορά σε ποικίλες μάρκες. Συνήθως, διαλύουμε μια μικρή ποσότητα σε καθαρό νερό και βυθίζουμε μέσα τα φρούτα και τα χορταρικά. Έπειτα μπορούμε να πλύνουμε την τροφή με σκέτο καθαρό νερό προτού τη φάμε.

Να μαγειρεύετε πολύ καλά όλα τα κρέατα, τα ψάρια και τα πουλερικά για να καταστρέφονται οι βλαβεροί οργανισμοί. Πρέπει να ξεπαγώνετε τελείως τα κατεψυγμένα κρέατα και πουλερικά, πριν τα μαγειρέψετε, ώστε η θερμότητα να τα διαπερνά σε βάθος. Τα γουρούνια είναι δυνατό να μολυνθούν από το σκώληκα τριχίνη, και οι άνθρωποι που τρώνε χοιρινό το οποίο δεν είναι μαγειρεμένο κατάλληλα μπορεί να πάθουν τριχινίαση. Λέγεται ότι σε μερικές χώρες, το 10 τοις εκατό από τα λουκάνικα που πουλιούνται σε αγορές μεγάλων πόλεων έχουν τριχινίαση. Οι σκώληκες τύπου τριχίνη σκοτώνονται με το πολύ καλό μαγείρεμα σε υψηλή θερμοκρασία, ενώ άλλες μέθοδοι επεξεργασίας, όπως το κάπνισμα και η διατήρηση σε ξίδι και άλμη δεν τους σκοτώνουν.

Στο συκώτι και στους πνεύμονες των ψαριών και των οστρακόδερμων είναι δυνατό να παρασιτούν τρηματώδεις σκώληκες, οι οποίοι θα περάσουν στον ανθρώπινο οργανισμό αν τα ψάρια δεν μαγειρευτούν πολύ καλά. Δεν είναι αρκετό να τα παστώνετε, να τα βάζετε σε ξίδι και άλμη, ή να τα μουσκεύετε σε κρασί από ρύζι, προκειμένου να σκοτωθούν αυτά τα παράσιτα. Μολονότι σε ορισμένα μέρη τα ψάρια και τα οστρακόδερμα τρώγονται κατά παράδοση ωμά, θα πρέπει να προσέχετε σε περίπτωση που η μόλυνση του νερού είναι μεγάλη.

Όταν το νερό προέρχεται από αμφισβητήσιμη πηγή και σε μέρη όπου η μόλυνση είναι μεγάλη θα πρέπει να το βράζετε πριν το καταναλώσετε για 15 τουλάχιστο λεπτά. Σε μερικές περιοχές, το πόσιμο νερό μπορεί να καθαρίζεται μέσω χλωρίωσης, αλλά δεν θα πρέπει να βασιζόμαστε σ’ αυτό, σε μέρη όπου είναι κοινά τα βακτηρίδια και τα παράσιτα. Ο βρασμός είναι καλύτερος.

Σε πολλές χώρες, το μολυσμένο νερό γίνεται το μέσο για την εξάπλωση της χολέρας, του τυφοειδούς πυρετού, του παρατυφοειδούς πυρετού, της βακτηριακής και της αμοιβαδικής δυσεντερίας και άλλων ασθενειών. Σε ορισμένα μέρη, ακόμα και το νερό που παρέχεται στις πόλεις δεν μπορεί να θεωρηθεί ασφαλές. Από τη στιγμή που βράζετε το νερό, να το φυλάτε σε καθαρά και σκεπασμένα δοχεία.

Σε μερικές περιοχές, συνιστάται επίσης το φιλτράρισμα του νερού. Υπάρχουν φίλτρα που μπαίνουν σαν προσαρτήματα στις βρύσες, και άλλα που είναι ξεχωριστές συσκευές, στις οποίες χύνεται το νερό και περνάει λίγο-λίγο μέσα από αγυάλιστη πορσελάνη ή μέσα από άλλες ουσίες που είναι ειδικές για φιλτράρισμα. Με το φιλτράρισμα αφαιρούνται διάφορα αιωρούμενα σωματίδια και μολυσματικές ουσίες, αλλά συνήθως δεν αποβάλλονται τα βλαβερά βακτηρίδια. Απ’ ό,τι φαίνεται όμως, ορισμένα νέα φίλτρα και προσαρτήματα καταφέρνουν να αφαιρούν τα βλαβερά βακτηρίδια, αλλά είναι σχετικά ακριβά και, αν δεν αλλάζονται τακτικά, μπορούν να προκαλέσουν μόλυνση αυτά τα ίδια. Τα σύγχρονα μέσα φιλτραρίσματος έφτασαν στο σημείο να δώσουν στους αστροναύτες τη δυνατότητα να πίνουν τα ίδια τους τα ούρα.

Αν το γάλα σας δεν είναι παστεριωμένο, είναι σοφό να το αποστειρώνετε με το ζέσταμα. Η Ινδή διαιτολόγος Δρ Σούσι Ίπεν προειδοποιεί: «Υπάρχει κίνδυνος να μολυνθεί το γάλα από το ίδιο το ζώο, από το γαλατά και από τον τρόπο με τον οποίο αυτός το μεταχειρίζεται, καθώς και από τα δοχεία που χρησιμοποιούνται για το γάλα».

Πρέπει να ζεσταίνετε το γάλα σε θερμοκρασία 72 βαθμών Κελσίου ή υψηλότερη, και να το αφήνετε σ’ αυτή τη θερμοκρασία για 15 τουλάχιστο δευτερόλεπτα. Κατόπιν πρέπει να το βάζετε στο ψυγείο γρήγορα σε θερμοκρασία 10 βαθμών Κελσίου ή χαμηλότερη. Μια άλλη μέθοδος περιλαμβάνει το ζέσταμα του γάλατος για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα σε χαμηλότερες θερμοκρασίες: 63 με 66 βαθμούς Κελσίου για 30 λεπτά.

Να μην αφήνετε τις μύγες να πλησιάζουν στις τροφές. Οι μύγες είναι δυνατό να μεταφέρουν μικρόβια που προκαλούν τυφοειδή πυρετό, χολέρα, δυσεντερία, οστρακιά και διφθερίτιδα. Επίσης, είναι δυνατό να μεταφέρουν τον ιό της πολιομυελίτιδας και τα αβγά διαφόρων σκωλήκων και παρασίτων του εντέρου. Ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπίσετε τις μύγες μέσα στο σπίτι είναι να τις εμποδίσετε να πολλαπλασιαστούν. Μπορείτε να εξετάσετε την κατάσταση στην οποία βρίσκεστε και να δείτε αν τα σκουπίδια θέλουν πέταμα. Οι τενεκέδες των σκουπιδιών θα πρέπει να είναι σκεπασμένοι καλά και να απολυμαίνονται. Μην επιτρέπετε σε κανέναν να πετάει βρωμιές κοντά στο σπίτι σας. Οι κοπριές των ζώων θα πρέπει να σκεπάζονται ή να απομακρύνονται ώστε να μην μπορούν οι μύγες να πολλαπλασιάζονται εκεί.—Παράβαλε Δευτερονόμιον 23:13.

Να τρώτε το φαγητό σε σύντομο χρονικό διάστημα αφού μαγειρευτεί, ιδιαίτερα όταν ο καιρός είναι ζεστός. Τα βλαβερά βακτηρίδια πολλαπλασιάζονται γρήγορα. Αν θέλετε να ετοιμάσετε το φαγητό από νωρίς και να φάτε αργότερα, τότε να το βάλετε στο ψυγείο μετά το μαγείρεμα και να το ξαναζεστάνετε πολύ καλά προτού το σερβίρετε.

Θα πρέπει να διατηρείτε το μαγειρεμένο φαγητό αρκετά ζεστό (άνω των 60° C) ή κρύο (κάτω των 10° C). Η επικίνδυνη ζώνη—όπου τα βακτηρίδια αναπτύσσονται και πολλαπλασιάζονται—είναι οι ενδιάμεσες θερμοκρασίες. Αυτό σημαίνει ότι δεν πρέπει να κρατάτε τα υπολείμματα, αν δεν μπορείτε να τα βάλετε στο ψυγείο. Αν δεν έχετε ψυκτικό σύστημα, τότε να μαγειρεύετε αρκετό φαγητό για ένα μόνο γεύμα. Σε μερικές χώρες, τα βότανα και τα καρυκεύματα συχνά είναι μολυσμένα από βακτηρίδια. Γι’ αυτό, θα πρέπει να μπαίνουν στο φαγητό από την αρχή του μαγειρέματος για να δεχτούν πλήρως την επίδραση της θερμότητας.

Να διατηρείτε την κουζίνα σας καθαρή. Αυτό περιλαμβάνει τα μαγειρικά σας σκεύη, τα ρούχα σας κι εσάς. Αν συνήθως μαγειρεύετε και ετοιμάζετε το φαγητό στο πάτωμα, κάντε το συνήθεια στην οικογένειά σας να βγάζετε τα παπούτσια με τα οποία κυκλοφορείτε στο δρόμο, προτού μπείτε στο χώρο που γίνεται το μαγείρεμα. Τα παπούτσια είναι δυνατό να μεταφέρουν ασθένειες λόγω της επαφής τους με περιττώματα ανθρώπων και ζώων, και να μολύνουν το φαγητό που κοπιάσατε τόσο πολύ να ετοιμάσετε. Δεν πρέπει να αφήνετε τα κατοικίδια και άλλα ζώα να πλησιάζουν στους χώρους όπου ετοιμάζετε το φαγητό.

Να πλένετε τα πιατικά με ζεστό νερό και σαπούνι. Αν πλένετε αρκετά μαγειρικά σκεύη, να πετάτε το νερό όταν βρωμίζει και να το αντικαθιστάτε με καθαρό ζεστό νερό και σαπούνι. Να σκουπίζετε τα πιατικά με καθαρές πετσέτες ή να τα αφήνετε να στεγνώνουν μόνα τους μακριά από τη σκόνη και τα έντομα.

Σε πολλές χώρες, τρίβουν τα σκεύη με στάχτη, τα ξεβγάζουν με νερό και τα στεγνώνουν στον ήλιο. Αυτό δίνει ικανοποιητικά αποτελέσματα εκεί όπου η χρήση του σαπουνιού δεν συμφέρει οικονομικά, επειδή η αλκαλική στάχτη σκοτώνει τους μικροοργανισμούς, και η θερμότητα καθώς και οι υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου απολυμαίνουν τα σκεύη.

Έξω από το Σπίτι Σας

Σε εστιατόρια ή σε μεγάλες συγκεντρώσεις, όπου το φαγητό σερβίρεται σε στιλ μπουφέ ή σε στιλ καφετέριας, προσπαθήστε να διαλέγετε τροφές που φαίνονται είτε πολύ ζεστές είτε πολύ κρύες. Αν παρατηρήσετε ότι οι τροφές έχουν μείνει έξω σε θερμοκρασία δωματίου για μεγάλο χρονικό διάστημα, ενώ ο καιρός είναι ζεστός, ίσως είναι καλύτερα να τις αποφύγετε.

Το βράσιμο του νερού είναι δαπανηρό, γι’ αυτό και πολλά εστιατόρια στις αναπτυσσόμενες χώρες δεν βράζουν το πόσιμο νερό που σερβίρουν στους πελάτες τους· είναι λοιπόν ασφαλέστερο να μην το πίνετε. Επίσης, να αποφεύγετε χυμούς ή ποτά στα οποία χρειάζεται να προσθέσετε νερό ή πάγο. Συνήθως τα εμφιαλωμένα ή τα ζεστά ποτά είναι πιο ασφαλή.

Αν οι σκώληκες και τα άλλα παράσιτα του εντέρου είναι πρόβλημα στην περιοχή σας, να αποφεύγετε όλες τις ωμές σαλάτες. Και, άσχετα με το πόσο δελεαστικά είναι, να αποφεύγετε τα λαχανοκηπευτικά και τα φρούτα που δεν ξεφλουδίζονται. Είναι πιθανό αυτές οι τροφές να μην είναι κατάλληλα πλυμένες ή απολυμασμένες. Σε ορισμένα μέρη, τα φρούτα και τα διάφορα λαχανοκηπευτικά κόβονται και πουλιούνται στο δρόμο για να μπορεί να τα φάει κανείς εύκολα. Μπορεί να μην είναι καθόλου ασφαλές να τα τρώτε.

Σε πολλές χώρες της Ανατολής, είναι γραφικό θέαμα οι πλανόδιοι πωλητές που σερβίρουν διάφορες λιχουδιές. Προτού πάρετε για να φάτε κάτι από έναν τέτοιο πάγκο, προσέξτε τις συνθήκες υγιεινής. Μήπως φαίνεται βρώμικο; Μήπως είναι το φαγητό ήδη μαγειρεμένο και εκτεθειμένο χωρίς σκέπασμα; Έχουν κάποιο μέρος για να πετάνε τα σκουπίδια ή μήπως είναι τα σκουπίδια σκορπισμένα εδώ κι εκεί; Μήπως το άτομο που ετοιμάζει την τροφή φαίνεται βρώμικο και απεριποίητο; Μήπως υπάρχουν εκεί κοντά ζώα και πολλές μύγες; Αν η απάντηση σε κάποιο απ’ αυτά τα ερωτήματα είναι ναι, τότε, αν φάτε εκεί, πάτε γυρεύοντας για προβλήματα.

Σχεδόν όλοι ευχαριστιούνται με το να τρώνε καλομαγειρεμένες, νόστιμες τροφές. Αλλά να ασκείτε καλή κρίση όποτε ετοιμάζετε ή επιλέγετε τροφές. Κατόπιν απολαύστε το ασφαλές φαγητό σας!

[Εικόνα στη σελίδα 18]

Να πλένετε τα χέρια σας, κατά προτίμηση με σαπούνι, προτού πιάσετε την τροφή

[Εικόνα στη σελίδα 19]

Να μαγειρεύετε πολύ καλά όλα τα κρέατα, τα ψάρια και τα πουλερικά για να καταστρέφονται οι βλαβεροί οργανισμοί

[Εικόνα στη σελίδα 19]

Όταν το νερό προέρχεται από αμφισβητήσιμη πηγή θα πρέπει να το βράζετε

[Εικόνα στη σελίδα 20]

Αν το γάλα δεν είναι παστεριωμένο, να το αποστειρώνετε με το ζέσταμα

[Εικόνα στη σελίδα 20]

Να μην αφήνετε τις μύγες να πλησιάζουν στις τροφές

[Εικόνα στη σελίδα 20]

Προστατέψτε την τροφή σας από τη μόλυνση

[Εικόνα στη σελίδα 21]

Να διατηρείτε τα πιατικά και τα σκεύη καθαρά

[Εικόνα στη σελίδα 21]

Συχνά υπάρχουν σοβαροί λόγοι για να αμφισβητούμε την ασφάλεια των τροφών που πουλιούνται από πλανόδιους πωλητές