• Το Θαυμαστό μας Σύμπαν
    Ζωή—Πώς Βρέθηκε Εδώ; Από Εξέλιξη ή από Δημιουργία;

    • Θαυμαστό Μέγεθος

      4. Τι ανακαλύφτηκε στη δεκαετία του 1920;

      4 Στους πρόσφατους αιώνες οι αστρονόμοι που ανίχνευσαν τους ουρανούς με τα πρώτα τηλεσκόπια παρατήρησαν μερικούς θαμπούς, νεφελώδεις σχηματισμούς. Υπόθεσαν ότι αυτά ήταν γειτονικά νέφη αερίων. Αλλά στη δεκαετία του 1920, καθώς μπήκαν σε χρήση μεγαλύτερα και πιο ισχυρά τηλεσκόπια, διαπιστώθηκε ότι αυτά τα «αέρια» ήταν κάτι πολύ πιο απέραντο και σημαντικό: γαλαξίες.

      5. (α) Τι είναι γαλαξίας; (β) Τι περιλαμβάνει ο δικός μας Γαλαξίας;

      5 Ο γαλαξίας είναι ένα τεράστιο συναπάρτισμα άστρων, αερίων και άλλων υλικών που περιστρέφονται γύρω από έναν κεντρικό πυρήνα. Οι γαλαξίες έχουν ονομαστεί νησιωτικά σύμπαντα γιατί καθένας από αυτούς είναι ο ίδιος σαν ένα σύμπαν. Για παράδειγμα, ας εξετάσουμε τον Γαλαξία στον οποίο ζούμε εμείς. Το ηλιακό μας σύστημα, δηλαδή ο ήλιος, η γη και οι άλλοι πλανήτες μαζί με τους δορυφόρους τους, είναι μέρος αυτού του γαλαξία. Αλλά είναι μόνο ένα πολύ μικροσκοπικό μέρος, γιατί ο Γαλαξίας μας περιέχει πάνω από 100 δισεκατομμύρια άστρα! Μερικοί επιστήμονες υπολογίζουν ότι φτάνουν τουλάχιστον τα 200 ως 400 δισεκατομμύρια. Και μάλιστα ένας επιστημονικός συντάκτης είπε: «Στο Γαλαξία μας μπορεί να υπάρχουν πέντε ως δέκα τρισεκατομμύρια άστρα».2

      6. Πόσο μεγάλη είναι η διάμετρος του γαλαξία μας;

      6 Η διάμετρος του γαλαξία μας καλύπτει μια τόσο τεράστια απόσταση που αν μπορούσαμε να ταξιδέψουμε με την ταχύτητα του φωτός (299.793 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο) θα χρειαζόμαστε 100.000 χρόνια για να τον διασχίσουμε! Δηλαδή πόσα χιλιόμετρα είναι; Αφού το φως ταξιδεύει με περίπου 10.000.000.000.000 χιλιόμετρα το χρόνο, πολλαπλασιάστε το αυτό με 100.000 και η απάντηση είναι: ο Γαλαξίας μας έχει διάμετρο περίπου ένα πεντάκις εκατομμύριο (1.000.000.000.000.000.000) χιλιόμετρα! Η μέση απόσταση μεταξύ των άστρων μέσα στο γαλαξία λέγεται ότι είναι περίπου έξι έτη φωτός, δηλαδή περίπου 60 τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα.

      7. Ποιος υπολογίζεται ότι είναι ο αριθμός των γαλαξιών στο σύμπαν;

      7 Είναι σχεδόν αδύνατο για την ανθρώπινη διάνοια να κατανοήσει τέτοιο μέγεθος και τέτοια απόσταση. Κι όμως, ο γαλαξίας μας είναι μόνο η αρχή αυτών που βρίσκονται στο έξω διάστημα! Υπάρχει κάτι ακόμη πιο συγκλονιστικό. Το εξής: Τώρα έχουν ανακαλυφτεί τόσοι πολλοί γαλαξίες που λέγεται ότι «είναι τόσο κοινοί όσο τα φύλλα του γρασιδιού σε ένα λιβάδι».3 Περίπου δέκα δισεκατομμύρια γαλαξίες υπάρχουν στο μέρος του σύμπαντος που είναι δυνατόν να παρατηρηθεί! Αλλά υπάρχουν πολύ περισσότεροι τους οποίους δεν μπορούμε να δούμε με τα σημερινά τηλεσκόπια. Μερικοί αστρονόμοι υπολογίζουν ότι υπάρχουν 100 δισεκατομμύρια γαλαξίες στο σύμπαν! Και ο κάθε γαλαξίας μπορεί να περιλαμβάνει εκατοντάδες δισεκατομμύρια άστρα!

      Σμήνη Γαλαξιών

      8. Πώς είναι διευθετημένοι οι γαλαξίες;

      8 Ωστόσο, δεν τελειώσαμε εδώ. Οι θαυμαστοί αυτοί γαλαξίες δεν έχουν διασπαρθεί έτσι πρόχειρα στο διάστημα. Αντίθετα, είναι συνήθως διευθετημένοι σε καθορισμένες ομάδες που ονομάζονται σμήνη, όπως οι ρόγες σε ένα τσαμπί σταφύλι. Χιλιάδες από αυτά τα γαλαξιακά σμήνη έχουν ήδη παρατηρηθεί και φωτογραφηθεί.

      9. Τι περιλαμβάνεται στο δικό μας γαλαξιακό σμήνος;

      9 Μερικά σμήνη περιέχουν σχετικά λίγους γαλαξίες. Ο δικός μας Γαλαξίας, για παράδειγμα, είναι μέρος ενός σμήνους που αποτελείται από είκοσι περίπου γαλαξίες. Μέσα σε αυτή την τοπική ομάδα, υπάρχει ένας «γειτονικός» γαλαξίας που μπορεί κανείς να τον δει χωρίς τηλεσκόπιο όταν η νύχτα είναι καθαρή. Αυτός είναι ο γαλαξίας Ανδρομέδα, ο οποίος έχει σπειροειδές σχήμα παρόμοιο με το δικό μας.

      10. (α) Πόσοι γαλαξίες μπορεί να περιέχονται σε ένα σμήνος; (β) Ποιες είναι οι αποστάσεις μεταξύ των γαλαξιών και μεταξύ των σμηνών γαλαξιών;

      10 Άλλα γαλαξιακά σμήνη αποτελούνται από πολλές δεκάδες, ίσως εκατοντάδες ή ακόμη και χιλιάδες, γαλαξίες. Πιστεύεται ότι ένα τέτοιο σμήνος περιέχει περίπου 10.000 γαλαξίες! Η απόσταση μεταξύ των γαλαξιών μέσα σε ένα σμήνος μπορεί να κυμαίνεται κατά μέσο όρο γύρω στο ένα εκατομμύριο έτη φωτός. Ωστόσο, η απόσταση από το ένα γαλαξιακό σμήνος ως το άλλο μπορεί να είναι εκατό φορές μεγαλύτερη. Και υπάρχει μάλιστα απόδειξη ότι τα ίδια τα σμήνη είναι τοποθετημένα σε «υπερσμήνη», σαν τα τσαμπιά των σταφυλιών σε ένα κλήμα. Τι κολοσσιαίο μέγεθος και έξοχη οργάνωση!

  • Το Θαυμαστό μας Σύμπαν
    Ζωή—Πώς Βρέθηκε Εδώ; Από Εξέλιξη ή από Δημιουργία;

    • [Εικόνα στη σελίδα 116]

      Ένας χαρακτηριστικός σπειροειδής γαλαξίας

      [Εικόνα στις σελίδες 116, 117]

      Το ηλιακό μας σύστημα, στο παραπάνω πλαίσιο, είναι νάνος όταν συγκριθεί με τον Γαλαξία μας

      [Εικόνα στη σελίδα 119]

      Ο γαλαξίας Ανδρομέδα, που μοιάζει με το δικό μας Γαλαξία, είναι μόνο ένα μικρό μέρος του θαυμαστού σύμπαντος που μερικοί λένε πως περιέχει περίπου 100 δισεκατομμύρια γαλαξίες