Ασφαλής και Υγιεινή Διατροφή—Εφτά Μυστικά
Γιατί έχει σημασία τι τρώτε
Η υγεία σας εξαρτάται, εν μέρει, από το τι τρώτε. Αν έχετε ασφαλείς διατροφικές συνήθειες και ακολουθείτε μια υγιεινή διατροφή, μπορείτε να βελτιώσετε την υγεία σας. Από την άλλη, οι επισφαλείς διατροφικές συνήθειες και οι ανθυγιεινές τροφές προκαλούν σοβαρά προβλήματα υγείας, ακριβώς όπως το καύσιμο χαμηλής ποιότητας μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στο αυτοκίνητο. Ίσως δεν εμφανιστούν αμέσως, αλλά σίγουρα θα έρθουν.—Γαλάτες 6:7.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) αναφέρει ότι «κάθε χώρα στον κόσμο επηρεάζεται από μία ή περισσότερες μορφές κακής διατροφής»—κάτι που περιλαμβάνει όχι μόνο τον υποσιτισμό αλλά και το να είναι κάποιος υπέρβαρος ή παχύσαρκος. Η συχνή κατανάλωση ανθυγιεινών τροφών ή ποτών αυξάνει τον κίνδυνο να πάθετε κάποιο καρδιακό νόσημα, εγκεφαλικό, διαβήτη ή καρκίνο. Σύμφωνα με μια μελέτη, ένα πρόσφατο έτος, η κακή διατροφή προκάλεσε τουλάχιστον 11 εκατομμύρια θανάτους. Ο ΠΟΥ υπολογίζει ότι μολυσμένα τρόφιμα σκοτώνουν πάνω από χίλιους ανθρώπους κάθε μέρα και δημιουργούν προβλήματα υγείας σε εκατοντάδες εκατομμύρια κάθε χρόνο.
Η Αγία Γραφή μάς παροτρύνει να παίρνουμε στα σοβαρά αυτά τα ζητήματα. Διδάσκει ότι ο Θεός είναι «η πηγή της ζωής». (Ψαλμός 36:9) Η ζωή είναι δώρο, και δείχνουμε την εκτίμησή μας για αυτό φροντίζοντας και τη δική μας υγεία και της οικογένειάς μας. Δείτε πώς μπορείτε να το πετύχετε.
Τέσσερα μυστικά για ασφαλή διατροφή
1. Να προετοιμάζετε το φαγητό με ασφάλεια.
Γιατί; Επικίνδυνα μικρόβιαa σε μολυσμένα τρόφιμα και στο νερό μπορούν να εισέλθουν στο σώμα σας με αποτέλεσμα να αρρωστήσετε.
Οι ειδικοί υγείας συστήνουν:
Προτού προετοιμάσετε το φαγητό, πλύντε τα χέρια σας με σαπούνι και νερό.b Σαπουνίστε τα χέρια σας για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα. Τρίψτε καλά το εσωτερικό και το εξωτερικό μέρος των χεριών σας, ανάμεσα στα δάχτυλά σας και κάτω από τα νύχια σας. Ξεπλύντε και στεγνώστε καλά τα χέρια σας.
Χρησιμοποιήστε σαπούνι και νερό για να πλύνετε επιφάνειες κοπής, πιάτα και οτιδήποτε θα έρθει σε επαφή με τρόφιμα. Επίσης, μην ακουμπάτε στις ίδιες επιφάνειες τρόφιμα που θα μαγειρευτούν και τρόφιμα που δεν θα μαγειρευτούν.
Να πλένετε όλα τα φρούτα και τα λαχανικά, και επίσης να τα απολυμαίνετε αν ζείτε σε περιοχή όπου οι σοδειές ίσως ποτίζονται με νερό μολυσμένο από περιττώματα.
2. Να βάζετε χώρια τα ωμά από τα μαγειρεμένα τρόφιμα.
Γιατί; Τα μικρόβια από τα ωμά τρόφιμα όπως το κρέας και τα υγρά του θα μολύνουν άλλα τρόφιμα.
Οι ειδικοί υγείας συστήνουν:
Να βάζετε χώρια όλα τα ωμά τρόφιμα—ειδικά το κρέας—από τα τρόφιμα που είναι έτοιμα για κατανάλωση, τόσο όταν τα μεταφέρετε στο σπίτι όσο και όταν τα αποθηκεύετε.
Αφού κόψετε το ωμό κρέας, πλύντε σχολαστικά τα χέρια σας, το μαχαίρι και την επιφάνεια κοπής προτού κόψετε οποιοδήποτε άλλο τρόφιμο.
3. Βεβαιωθείτε ότι τα τρόφιμα που χρειάζονται μαγείρεμα έχουν μαγειρευτεί επαρκώς.
Γιατί; Τα επιβλαβή μικρόβια σκοτώνονται μόνο όταν το φαγητό φτάσει σε μια αρκετά υψηλή θερμοκρασία.
Οι ειδικοί υγείας συστήνουν:
Μαγειρέψτε το φαγητό έτσι ώστε να φτάσει σε πολύ υψηλή θερμοκρασία. Για παράδειγμα, τα πιο βαθιά σημεία του κρέατος πρέπει να φτάσουν τους 70 βαθμούς Κελσίου για τουλάχιστον 30 δευτερόλεπτα.
Οι σούπες και τα φαγητά κατσαρόλας πρέπει να φτάσουν σε σημείο βρασμού.
Για να φάτε φαγητό που είναι ήδη μαγειρεμένο, ξαναζεστάνετέ το μέχρι να καίει και να αχνίζει.
4. Να διατηρείτε το φαγητό σε κατάλληλες θερμοκρασίες.
Γιατί; Αν τα φαγητά μείνουν σε θερμοκρασία 5-60 βαθμών Κελσίου, μέσα σε μόλις 20 λεπτά ο αριθμός των βακτηρίων τους μπορεί να διπλασιαστεί. Επίσης, αν το ωμό κρέας δεν αποθηκευτεί σε κατάλληλες θερμοκρασίες, κάποια βακτήρια μπορούν να παραγάγουν τοξίνες που δεν καταστρέφονται με το μαγείρεμα.
Οι ειδικοί υγείας συστήνουν:
Να διατηρείτε το φαγητό είτε ζεστό είτε κρύο, όχι χλιαρό, για να επιβραδύνετε ή να σταματάτε την ανάπτυξη μικροβίων.
Ποτέ μην αφήνετε το φαγητό σε θερμοκρασία δωματίου για πάνω από δύο ώρες, ή για πάνω από μία ώρα αν η θερμοκρασία δωματίου ξεπερνάει τους 32 βαθμούς Κελσίου.
Μετά το μαγείρεμα, να κρατάτε το φαγητό ζεστό μέχρι να το σερβίρετε.
Τρία μυστικά για υγιεινή διατροφή
1. Να τρώτε ποικιλία φρούτων και λαχανικών κάθε μέρα.
Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι πλούσια σε βιταμίνες, μέταλλα και άλλα στοιχεία που ωφελούν την υγεία. Ο ΠΟΥ αναφέρει ότι το σώμα σας χρειάζεται τουλάχιστον πέντε μερίδες (400 γραμμάρια) φρούτων και λαχανικών κάθε μέρα. Σε αυτές τις μερίδες δεν περιλαμβάνονται τα αμυλώδη, όπως οι πατάτες και ο αρακάς.
2. Να τρώτε μέτριες ποσότητες λιπαρών και ελαίων.
Ο ΠΟΥ συστήνει να μην τρώτε πολλά τηγανητά φαγητά καθώς και επεξεργασμένα ή τυποποιημένα είδη αρτοζαχαροπλαστικής, τα οποία συνήθως περιέχουν «κακά» λιπαρά. Όποτε είναι δυνατόν, να μαγειρεύετε με ακόρεστα φυτικά έλαια.c Αυτά τα έλαια είναι καλύτερα από όσα είναι πλούσια σε κορεσμένα λιπαρά.
3. Να καταναλώνετε λιγότερο αλάτι και ζάχαρη.
Ο ΠΟΥ συστήνει στους ενήλικες να περιορίσουν την ημερήσια κατανάλωση αλατιού σε λιγότερο από ένα κουταλάκι του γλυκού. Συστήνει επίσης να καταναλώνουμε λιγότερο από 60 χιλιοστόλιτρα ελεύθερων σακχάρων κάθε μέρα (12 κοφτά κουταλάκια του γλυκού).d Η ζάχαρη είναι το βασικό συστατικό πολλών επεξεργασμένων τροφίμων και ποτών. Για παράδειγμα, ένα συνηθισμένο αναψυκτικό 355 χιλιοστόλιτρων περιέχει μέχρι και 50 χιλιοστόλιτρα ζάχαρης (10 κουταλάκια του γλυκού). Ενώ τα αναψυκτικά περιέχουν πολλές θερμίδες, έχουν μικρή έως μηδενική διατροφική αξία.
Η Γραφή λέει: «Ο οξυδερκής βλέπει τον κίνδυνο και κρύβεται, αλλά οι άπειροι συνεχίζουν να προχωρούν και υφίστανται τις συνέπειες». (Παροιμίες 22:3) Αν είστε οξυδερκείς όσον αφορά τις διατροφικές σας συνήθειες και κάνετε οποιεσδήποτε αλλαγές χρειάζονται, δείχνετε στον Θεό ότι εκτιμάτε τη ζωή και την υγεία σας.
Συνηθισμένες παρανοήσεις
Παρανόηση: Ένα τρόφιμο μπορεί να καταναλωθεί με ασφάλεια αν έχει καλή εμφάνιση, μυρωδιά και γεύση.
Γεγονός: Χρειάζονται πάνω από 10 δισεκατομμύρια βακτήρια για να κάνουν ένα λίτρο νερού να φαίνεται θολό, ενώ αρκούν μόλις 15 με 20 επικίνδυνα βακτήρια για να αρρωστήσετε. Για να βεβαιώνεστε ότι αυτά που τρώτε και πίνετε είναι ασφαλή, να τα προετοιμάζετε, να τα σερβίρετε και να τα αποθηκεύετε στις συστηνόμενες θερμοκρασίες και εντός των κατάλληλων χρονικών ορίων.
Παρανόηση: Οι μύγες δεν μολύνουν το φαγητό.
Γεγονός: Οι μύγες τρέφονται και αναπαράγονται σε ακαθαρσίες, όπως είναι τα περιττώματα. Γι’ αυτό, συχνά μεταφέρουν εκατομμύρια νοσογόνα μικρόβια με τα πόδια τους. Για να μη μολυνθεί το μαγειρεμένο φαγητό σας από τις μύγες, να το καλύπτετε εντελώς.
Παρανόηση: «Τρώω ανθυγιεινά φαγητά εδώ και πολύ καιρό. Δεν έχει τώρα πια νόημα να αλλάξω τις διατροφικές μου συνήθειες».
Γεγονός: Ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι αν αρχίσετε από τώρα να τρέφεστε πιο υγιεινά θα μειώσετε τον κίνδυνο του πρόωρου θανάτου και τα οφέλη θα αυξάνονται όσο εσείς διατηρείτε καλές διατροφικές συνήθειες.
a Τα μικρόβια είναι μικροοργανισμοί που δεν φαίνονται με γυμνό μάτι. Περιλαμβάνουν τα βακτήρια, τους ιούς και τα παράσιτα. Κάποιοι μικροοργανισμοί είναι ωφέλιμοι, ενώ υπάρχουν και άλλοι που μπορούν να σας κάνουν κακό ή ακόμα και να σας σκοτώσουν.
b Το νερό και το σαπούνι μαζί απομακρύνουν περισσότερα μικρόβια από ό,τι το νερό μόνο του.
c Τα ακόρεστα λιπαρά είναι υγρά, και όχι στερεά, σε θερμοκρασία δωματίου.
d Τα ελεύθερα σάκχαρα περιλαμβάνουν συμπυκνωμένα ή επεξεργασμένα σάκχαρα, όπως επιτραπέζια ζάχαρη, μέλι, σιρόπια και χυμούς φρούτων. Αυτός ο όρος δεν περιλαμβάνει τα φυσικά σάκχαρα που υπάρχουν στα φρέσκα φρούτα, στα λαχανικά και στο γάλα.