Πολλές Ερωτήσεις​—Λίγες Ικανοποιητικές Απαντήσεις

ΤΟ ΠΡΩΙ της Ημέρας των Αγίων Πάντων, την 1η Νοεμβρίου 1755, ένας ισχυρός σεισμός έπληξε τη Λισαβώνα τη στιγμή που οι περισσότεροι κάτοικοί της βρίσκονταν στις εκκλησίες. Χιλιάδες κτίρια κατέρρευσαν και δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν.

Λίγο καιρό μετά την τραγωδία, ο Γάλλος συγγραφέας Βολτέρος δημοσίευσε το Ποίημα για την Καταστροφή της Λισαβώνας (Poème sur le désastre de Lisbonne), στο οποίο απέρριπτε τον ισχυρισμό ότι η καταστροφή ήταν θεϊκή ανταπόδοση για τις αμαρτίες των ανθρώπων. Ισχυριζόμενος ότι τέτοιες συμφορές ήταν ακατανόητες και ανεξήγητες για τους ανθρώπους, ο Βολτέρος έγραψε:

Η φύση είναι βουβή, μάταια τη ρωτούμε·

Χρειαζόμαστε έναν Θεό που να μιλάει στην ανθρώπινη φυλή.

Βέβαια, ο Βολτέρος δεν ήταν ο πρώτος που ήγειρε ερωτήματα σχετικά με τον Θεό. Σε όλο το διάβα της ανθρώπινης ιστορίας, οι τραγωδίες και οι καταστροφές δημιουργούν ερωτήματα στις διάνοιες των ανθρώπων. Πριν από χιλιάδες χρόνια, ο πατριάρχης Ιώβ, ο οποίος τότε είχε μόλις χάσει όλα του τα παιδιά και ταλανιζόταν από μια τρομερή αρρώστια, αναρωτήθηκε: «Γιατί δίνει [ο Θεός] φως σε εκείνον που έχει προβλήματα, και ζωή στους πικραμένους στην ψυχή;» (Ιώβ 3:20) Σήμερα, πολλοί αναρωτιούνται πώς ένας καλός και στοργικός Θεός μπορεί να παραμένει φαινομενικά απαθής μπροστά σε τόσα παθήματα και αδικίες.

Αντιμέτωποι με την πραγματικότητα της πείνας, του πολέμου, των ασθενειών και του θανάτου, πολλοί απορρίπτουν εντελώς την ιδέα περί ενός Δημιουργού που ενδιαφέρεται για την ανθρωπότητα. Κάποιος αθεϊστής φιλόσοφος παρατήρησε: «Τίποτα δεν μπορεί να δικαιολογήσει τον Θεό για το ότι επιτρέπει να υποφέρει ένα παιδί, . . . εκτός, βέβαια, αν δεν υπάρχει». Φοβερές τραγωδίες, όπως το Ολοκαύτωμα στη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, δίνουν έναυσμα για παρόμοια συμπεράσματα. Προσέξτε το ακόλουθο σχόλιο κάποιου Εβραίου συγγραφέα σε ένα ενημερωτικό δελτίο: «Η απλούστερη εξήγηση αναφορικά με το Άουσβιτς είναι ότι δεν υπάρχει Θεός για να παρέμβει στις ανθρώπινες υποθέσεις». Σύμφωνα με κάποια έρευνα που διεξάχθηκε το 1997 στη Γαλλία, μια ως επί το πλείστον Καθολική χώρα, περίπου το 40 τοις εκατό των ανθρώπων αμφισβητούσαν την ύπαρξη του Θεού λόγω των γενοκτονιών, όπως αυτή που έλαβε χώρα στη Ρουάντα το 1994.

Εμπόδιο στην Πίστη;

Γιατί δεν παρεμβαίνει ο Θεός για να αποτρέψει τα κακά πράγματα; Κάποιος Καθολικός χρονικογράφος ισχυρίζεται ότι αυτό το ερώτημα αποτελεί «σοβαρό εμπόδιο στην πίστη» για πολλούς, και ρωτάει: «Πράγματι, είναι δυνατόν να πιστεύουμε σε έναν Θεό ο οποίος παρακολουθεί ανήμπορος ενώ εκατομμύρια αθώοι άνθρωποι πεθαίνουν και πληθυσμοί ολόκληροι στον κόσμο σφαγιάζονται και ο οποίος δεν κάνει τίποτε για να το αποτρέψει αυτό;»

Κάποιο άρθρο του εκδότη στην Καθολική εφημερίδα Λα Κρουά (La Croix) σχολιάζει παρόμοια: «Είτε πρόκειται για τραγωδίες του παρελθόντος είτε για τεχνολογικά δυστυχήματα είτε για φυσικές καταστροφές είτε για οργανωμένα εγκλήματα είτε για το θάνατο κάποιου προσφιλούς, σε κάθε περίπτωση τρομαγμένα μάτια στρέφονται προς τον ουρανό. Πού είναι ο Θεός; Απαιτούν μια απάντηση. Δεν είναι ο Μέγας Αδιάφορος, ο Μέγας Απών;»

Ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄ εξέτασε αυτό το ζήτημα το 1984 στην αποστολική του επιστολή Σαλβίφικι Ντολόρις (Salvifici Doloris), όπου έγραψε: «Αν και η ύπαρξη του κόσμου ανοίγει τα μάτια, σαν να λέγαμε, της ανθρώπινης ψυχής για να μπορέσει αυτή να δει την ύπαρξη του Θεού, τη σοφία, τη δύναμη και τη μεγαλοσύνη του, το κακό και τα παθήματα φαίνεται να αμαυρώνουν αυτή την εικόνα, μερικές φορές ριζικά, ιδιαίτερα όταν καθημερινά συμβαίνουν τόσα άδικα παθήματα και τόσες παραβάσεις χωρίς την κατάλληλη τιμωρία».

Συμβιβάζεται η ύπαρξη ενός φιλόστοργου και παντοδύναμου Θεού, όπως αυτός παρουσιάζεται στην Αγία Γραφή, με την πληθώρα των ανθρώπινων παθημάτων; Επεμβαίνει εκείνος για να αποτρέπει προσωπικές ή ομαδικές τραγωδίες; Κάνει κάτι για εμάς σήμερα; Υπάρχει, όπως είπε ο Βολτέρος, “ένας Θεός που να μιλάει στην ανθρώπινη φυλή” για να απαντήσει σε αυτά τα ερωτήματα; Παρακαλούμε διαβάστε το επόμενο άρθρο για να βρείτε την απάντηση.

[Εικόνες στη σελίδα 3]

Η καταστροφή της Λισαβώνας το 1755 υποκίνησε τον Βολτέρο να ισχυριστεί ότι τέτοιες συμφορές ήταν ακατανόητες για τους ανθρώπους

[Ευχαριστίες]

Βολτέρος: Από το βιβλίο Great Men and Famous Women· Λισαβώνα: J.P. Le Bas, Praça da Patriarcal depois do terramoto de 1755. Φωτογραφία: Museu da Cidade/Lisboa

[Εικόνα στη σελίδα 4]

Πολλοί αμφισβητούν την ύπαρξη του Θεού λόγω των τραγικών συνεπειών των γενοκτονιών, όπως αυτή που έλαβε χώρα στη Ρουάντα

[Ευχαριστίες]

AFP PHOTO

Θεϊκή Παρέμβαση—Τι Μπορούμε να Αναμένουμε;

ΤΟΝ όγδοο αιώνα Π.Κ.Χ., ο 39χρονος Βασιλιάς Εζεκίας του Ιούδα έμαθε ότι έπασχε από κάποια θανατηφόρα ασθένεια. Καταρρακωμένος από τα νέα, ο Εζεκίας ικέτευσε στην προσευχή του τον Θεό να τον θεραπεύσει. Ο Θεός απάντησε μέσω του προφήτη του: «Άκουσα την προσευχή σου. Είδα τα δάκρυά σου. Ορίστε! Προσθέτω στις ημέρες σου δεκαπέντε χρόνια».​—Ησαΐας 38:1-5.

Γιατί παρενέβη ο Θεός σε αυτή τη συγκεκριμένη περίπτωση; Αιώνες νωρίτερα, ο Θεός είχε υποσχεθεί στον δίκαιο Βασιλιά Δαβίδ: «Ο οίκος σου και η βασιλεία σου θα είναι σταθερά στον αιώνα ενώπιόν σου· ο θρόνος σου θα εδραιωθεί στον αιώνα». Ο Θεός αποκάλυψε επίσης ότι ο Μεσσίας θα γεννιόταν στη γενεαλογική γραμμή του Δαβίδ. (2 Σαμουήλ 7:16· Ψαλμός 89:20, 26-29· Ησαΐας 11:1) Όταν ο Εζεκίας αρρώστησε, δεν είχε αποκτήσει ακόμη γιο. Γι’ αυτό, η βασιλική Δαβιδική γραμμή κινδύνευε να διακοπεί. Η θεϊκή παρέμβαση στην περίπτωση του Εζεκία εξυπηρέτησε το συγκεκριμένο σκοπό της διατήρησης της γενεαλογικής γραμμής που οδήγησε στον Μεσσία.

Προκειμένου να εκπληρώσει τις υποσχέσεις του, ο Ιεχωβά υποκινήθηκε να παρέμβει για χάρη του λαού του πολλές φορές στη διάρκεια της προχριστιανικής εποχής. Ο Μωυσής διακήρυξε σε σχέση με την απελευθέρωση του Ισραήλ από τη δουλεία στην Αίγυπτο: «Επειδή ο Ιεχωβά σάς αγάπησε και επειδή τηρεί την ένορκη δήλωση που είχε ορκιστεί στους προπάτορές σας, γι’ αυτό σας έβγαλε ο Ιεχωβά με ισχυρό χέρι».​—Δευτερονόμιο 7:8.

Τον πρώτο αιώνα, η θεϊκή παρέμβαση εξυπηρέτησε παρόμοια την προώθηση των σκοπών του Θεού. Λόγου χάρη, ενώ βρισκόταν καθ’ οδόν προς τη Δαμασκό, κάποιος Ιουδαίος ονόματι Σαύλος είδε θαυματουργικά ένα όραμα που αποσκοπούσε στο να τον κάνει να σταματήσει να διώκει τους μαθητές του Χριστού. Η μεταστροφή αυτού του ανθρώπου, ο οποίος έγινε ο απόστολος Παύλος, έπαιξε ζωτικό ρόλο στην εξάπλωση των καλών νέων ανάμεσα στα έθνη.​—Πράξεις 9:1-16· Ρωμαίους 11:13.

Παρεμβάσεις—Ήταν ο Κανόνας;

Ήταν οι θεϊκές παρεμβάσεις ο κανόνας ή η εξαίρεση; Οι Γραφές δείχνουν ξεκάθαρα ότι δεν ήταν καθόλου ο κανόνας. Αν και ο Θεός έσωσε τους τρεις νεαρούς Εβραίους από το θάνατο σε ένα πύρινο καμίνι και τον προφήτη Δανιήλ από το λάκκο των λιονταριών, δεν ενήργησε για να σώσει άλλους προφήτες από το θάνατο. (2 Χρονικών 24:20, 21· Δανιήλ 3:21-27· 6:16-22· Εβραίους 11:37) Ο Πέτρος απελευθερώθηκε θαυματουργικά από τη φυλακή στην οποία τον είχε κλείσει ο Ηρώδης Αγρίππας Α΄. Εντούτοις, ο ίδιος αυτός βασιλιάς είχε θανατώσει τον απόστολο Ιάκωβο και ο Θεός δεν παρενέβη για να αποτρέψει αυτό το έγκλημα. (Πράξεις 12:1-11) Παρότι ο Θεός έδωσε στους αποστόλους τη δύναμη να θεραπεύουν αρρώστους, ακόμη και να ανασταίνουν νεκρούς, δεν συμφώνησε να αφαιρέσει το «αγκάθι στη σάρκα» που ταλαιπωρούσε τον απόστολο Παύλο, το οποίο ίσως ήταν κάποια σωματική πάθηση.​—2 Κορινθίους 12:7-9· Πράξεις 9:32-41· 1 Κορινθίους 12:28.

Ο Θεός δεν παρενέβη για να αποτρέψει ένα κύμα διωγμού που προκάλεσε ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Νέρων εναντίον των μαθητών του Χριστού. Οι Χριστιανοί βασανίστηκαν, κάηκαν ζωντανοί και ρίχτηκαν στα θηρία. Ωστόσο, αυτή η εναντίωση δεν εξέπληξε τους πρώτους Χριστιανούς και ασφαλώς δεν εξασθένισε την πίστη τους στην ύπαρξη του Θεού. Εξάλλου, ο Ιησούς είχε προειδοποιήσει τους μαθητές του ότι θα τους πήγαιναν ενώπιον δικαστηρίων και ότι θα έπρεπε να ήταν έτοιμοι να υποφέρουν, ακόμη και να πεθάνουν, για την πίστη τους.​—Ματθαίος 10:17-22.

Όπως έκανε και στο παρελθόν, ο Θεός σήμερα μπορεί ασφαλώς να σώσει τους υπηρέτες του από επικίνδυνες καταστάσεις, και όσοι αισθάνονται ότι έχουν ωφεληθεί από την προστασία του δεν πρέπει να επικρίνονται. Ωστόσο, είναι δύσκολο να πούμε κατηγορηματικά αν ο Θεός παρενέβη ή όχι σε τέτοιες περιπτώσεις. Αρκετοί πιστοί υπηρέτες του Ιεχωβά τραυματίστηκαν σε μια έκρηξη στην Τουλούζη και χιλιάδες πιστοί Χριστιανοί πέθαναν σε ναζιστικά και κομμουνιστικά στρατόπεδα ή υπό άλλες τραγικές συνθήκες χωρίς να παρέμβει ο Θεός για να το αποτρέψει. Γιατί δεν παρεμβαίνει ο Θεός συστηματικά για χάρη όλων όσων έχουν την επιδοκιμασία του;​—Δανιήλ 3:17, 18.

«Καιρός και Απρόβλεπτη Περίσταση»

Όταν πλήττει μια καταστροφή, μπορεί να επηρεαστεί ο καθένας, και η πιστότητα στον Θεό δεν παίζει κατ’ ανάγκην κάποιον ρόλο. Στην έκρηξη στην Τουλούζη, από την οποία γλίτωσαν ο Αλέν και η Λιλιάν, 30 άτομα σκοτώθηκαν και εκατοντάδες τραυματίστηκαν, παρότι δεν έφταιγαν. Σε μεγαλύτερη κλίμακα, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι γίνονται θύματα του εγκλήματος, της επικίνδυνης οδήγησης ή των πολέμων, και ο Θεός δεν μπορεί να θεωρείται υπεύθυνος για το κακό που τους βρίσκει. Η Γραφή μάς υπενθυμίζει ότι “καιρός και απρόβλεπτη περίσταση μας βρίσκουν όλους”.​—Εκκλησιαστής 9:11.

Εκτός αυτού, οι άνθρωποι υπόκεινται στις αρρώστιες, στα γηρατειά και στο θάνατο. Ακόμη και ορισμένοι που πίστεψαν ότι ο Θεός έσωσε τη ζωή τους θαυματουργικά ή απέδωσαν στον Θεό μια αναπάντεχη ανάρρωση από την ασθένειά τους τελικά ήρθαν αντιμέτωποι με το θάνατο. Η απομάκρυνση της αρρώστιας και του θανάτου και η “εξάλειψη των δακρύων” από τα μάτια των ανθρώπων θα συμβούν στο μέλλον.​—Αποκάλυψη 21:1-4.

Για να γίνει αυτό, χρειάζεται κάτι πολύ πιο εκτεταμένο και δραστικό από μια περιστασιακή παρέμβαση. Η Γραφή μιλάει για ένα γεγονός που αποκαλείται «η μεγάλη ημέρα του Ιεχωβά». (Σοφονίας 1:14) Στη διάρκεια αυτής της ολοκληρωτικής παρέμβασης, ο Θεός θα εξαλείψει κάθε πονηρία. Θα δοθεί στην ανθρωπότητα η ευκαιρία να ζήσει για πάντα υπό τέλειες συνθήκες, στις οποίες «τα παλιά δεν θα έρχονται στη μνήμη ούτε θα ανεβαίνουν στην καρδιά». (Ησαΐας 65:17) Ακόμη και οι νεκροί θα επανέλθουν στη ζωή, γεγονός που θα αντιστρέψει την αναμφισβήτητα μεγαλύτερη ανθρώπινη τραγωδία. (Ιωάννης 5:28, 29) Ο Θεός, με την απεριόριστη αγάπη και την αγαθότητά του, θα έχει λύσει τότε τα προβλήματα της ανθρωπότητας μια για πάντα.

Πώς Παρεμβαίνει ο Θεός Σήμερα

Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι, στο μεταξύ, ο Θεός απλώς παρακολουθεί αδιάφορα ενόσω η δημιουργία βασανίζεται. Σήμερα, ο Θεός προσφέρει σε όλους τους ανθρώπους, ασχέτως εθνικής ή κοινωνικής προέλευσης, την ευκαιρία να τον γνωρίσουν και να αναπτύξουν προσωπική σχέση μαζί του. (1 Τιμόθεο 2:3, 4) Ο Ιησούς περιέγραψε αυτή τη διαδικασία με τα εξής λόγια: «Κανείς δεν μπορεί να έρθει σε εμένα αν ο Πατέρας, που με έστειλε, δεν τον ελκύσει». (Ιωάννης 6:44) Ο Θεός ελκύει κοντά του τα άτομα που έχουν ειλικρινή καρδιά μέσω του αγγέλματος της Βασιλείας που διακηρύττουν παγκόσμια οι υπηρέτες του.

Επιπρόσθετα, ο Θεός αναλαμβάνει άμεση δράση στη ζωή όσων είναι πρόθυμοι να καθοδηγούνται από αυτόν. Μέσω του αγίου του πνεύματος, ο Θεός “ανοίγει την καρδιά τους” για να κατανοήσουν το θέλημά του και να εφαρμόσουν ό,τι εκείνος απαιτεί. (Πράξεις 16:14) Ναι, παρέχοντάς μας την ευκαιρία να γνωρίσουμε τον ίδιο, το Λόγο του και τους σκοπούς του, ο Θεός αποδεικνύει το στοργικό του ενδιαφέρον για τον καθένα μας προσωπικά.​—Ιωάννης 17:3.

Τέλος, ο Θεός βοηθάει τους υπηρέτες του σήμερα, όχι με το να τους διασώζει θαυματουργικά, αλλά με το να τους δίνει το άγιο πνεύμα του και “τη δύναμη που ξεπερνάει το φυσιολογικό” για να αντεπεξέρχονται σε οποιαδήποτε κατάσταση μπορεί να αντιμετωπίσουν. (2 Κορινθίους 4:7) Ο απόστολος Παύλος έγραψε: «Για όλα τα πράγματα έχω τη δύναμη χάρη σε αυτόν [τον Ιεχωβά Θεό] που μου δίνει δύναμη».​—Φιλιππησίους 4:13.

Συνεπώς, έχουμε κάθε λόγο να είμαστε ευγνώμονες στον Θεό καθημερινά για τη ζωή και την ελπίδα που μας παρέχει να ζήσουμε για πάντα σε έναν κόσμο απαλλαγμένο από όλα τα παθήματα. «Τι θα ανταποδώσω στον Ιεχωβά για όλες τις ευεργεσίες του προς εμένα;» ρώτησε ο ψαλμωδός. «Το ποτήρι της μεγαλειώδους σωτηρίας θα πάρω και το όνομα του Ιεχωβά θα επικαλεστώ». (Ψαλμός 116:12, 13) Η τακτική ανάγνωση αυτού του περιοδικού θα σας βοηθήσει να κατανοήσετε τι έκανε, τι κάνει και τι θα κάνει ο Θεός το οποίο μπορεί να σας δώσει ευτυχία τώρα και βάσιμη ελπίδα για το μέλλον.​—1 Τιμόθεο 4:8.

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 6]

«Τα παλιά δεν θα έρχονται στη μνήμη ούτε θα ανεβαίνουν στην καρδιά».—Ησαΐας 65:17

[Εικόνες στη σελίδα 5]

Στους Βιβλικούς χρόνους, ο Ιεχωβά δεν απέτρεψε το λιθοβολισμό του Ζαχαρία . . .

ούτε τη σφαγή αθώων από τον Ηρώδη

[Εικόνα στη σελίδα 7]

Πλησιάζει ο καιρός κατά τον οποίο δεν θα υπάρχουν πια παθήματα. Ακόμη και οι νεκροί θα ξαναζήσουν