Η Αγία Γραφή του Γουίλιαμ Τύντεηλ για το Λαό

ΗΤΑΝ μια μέρα του Μαΐου στο έτος 1530.a Η αυλή της εκκλησίας του Αγίου Παύλου στο Λονδίνο ήταν γεμάτη από ανθρώπους. Αντί να στριφογυρνούν στους πάγκους των βιβλιοπωλών και να ανταλλάσσουν τελευταία νέα και κουτσομπολιά όπως συνήθως, ο όχλος ήταν φανερά αναστατωμένος. Μια φωτιά στο κέντρο της πλατείας έκαιγε δυνατά. Δεν ήταν, όμως, μια κοινή, γιορταστική φωτιά. Μερικοί άντρες άδειαζαν μέσα σ’ αυτήν καλάθια γεμάτα βιβλία. Ναι, ήταν βιβλία αυτά που έκαιγαν!

Και όχι κοινά βιβλία. Ήταν Άγιες Γραφές—η «Καινή Διαθήκη» και η Πεντάτευχος του Γουίλιαμ Τύντεηλ—οι πρώτες που τυπώθηκαν ποτέ στα αγγλικά. Το παράξενο ήταν ότι τις Γραφές αυτές τις είχαν ρίξει στη φωτιά ύστερα από διαταγή του Επίσκοπου του Λονδίνου, Κάθμπερτ Τάνσταλ. Αυτός, στην πραγματικότητα, είχε ξοδέψει ένα σημαντικό χρηματικό ποσό για να αγοράσει όλα τα αντίτυπα που μπορούσε να βρει.

Αλλά, μεταφράζοντας ο Τύντεηλ την Αγία Γραφή στα αγγλικά, επέσυρε την οργή των αρχών. Γιατί; Επειδή νωρίτερα, το 1408, ένα συμβούλιο κληρικών είχε συναντηθεί στην Οξφόρδη της Αγγλίας για να αποφασίσει αν θα έπρεπε να επιτρέπεται στον κοινό λαό να έχει αντίτυπα της Αγίας Γραφής στη γλώσσα του για προσωπική χρήση. Η απόφαση έλεγε σ’ ένα μέρος της: «Γι’ αυτό το λόγο, αποφασίζουμε και διατάζουμε ότι, από ’δω και στο εξής, δεν επιτρέπεται σε κανένα άτομο να μεταφράσει οποιοδήποτε μέρος της Αγίας Γραφής στα αγγλικά ή σε οποιαδήποτε άλλη γλώσσα χωρίς εξουσιοδότηση . . . με τιμωρία το μεγαλύτερο αφορισμό, μέχρις ότου εγκριθεί η εν λόγω μετάφραση ή από τον επίσκοπο της ιερής επισκοπής ή από ένα περιφερειακό συμβούλιο, ανάλογα με τις απαιτήσεις της περίπτωσης».

Περισσότερο από έναν αιώνα αργότερα, ο επίσκοπος Τάνσταλ εφάρμοσε αυτή τη διαταγή καίγοντας την Αγία Γραφή του Τύντεηλ, παρά το γεγονός ότι ο Τύντεηλ είχε ζητήσει νωρίτερα την έγκριση του Τάνσταλ.b Κατά τη γνώμη του Τάνσταλ, η μετάφραση του Τύντεηλ περιείχε 2.000 λάθη, και συνεπώς ήταν «φθοροποιά, σκανδαλώδης και παροδηγητική για τις απλές διάνοιες».

Για να ξεφύγει από το διωγμό των αρχών, ο Τύντεηλ κατέφυγε στην ηπειρωτική Ευρώπη για να συνεχίσει το έργο του. Αλλά τελικά τον συνέλαβαν. Αφού καταδικάστηκε σαν αιρετικός, στραγγαλίστηκε και κάηκε σ’ έναν πάσσαλο τον Οκτώβριο του 1536. Η τελευταία του προσευχή ήταν: «Κύριε, άνοιξε τα μάτια του Βασιλιά της Αγγλίας».