Η Τραγωδία του Πολέμου

ΣΤΟ Αυτοκρατορικό Μουσείο Πολέμου, στο Λονδίνο της Αγγλίας, κάτι που κινεί το ενδιαφέρον των επισκεπτών είναι ένα ασυνήθιστο ρολόι εφοδιασμένο με ψηφιακό μετρητή. Αυτό το ρολόι δεν μετράει το χρόνο. Σκοπός του είναι να βοηθήσει τους ανθρώπους να συλλάβουν την έκταση ενός βασικού χαρακτηριστικού του αιώνα μας—του πολέμου. Καθώς ο δείκτης του ρολογιού περιστρέφεται, ο μετρητής προσθέτει στο σύνολο άλλον έναν αριθμό κάθε 3,31 δευτερόλεπτα. Ο κάθε αριθμός συμβολίζει έναν άντρα, μια γυναίκα ή ένα παιδί που έχει πεθάνει στους πολέμους του 20ού αιώνα.

Ο μετρητής άρχισε να λειτουργεί τον Ιούνιο του 1989. Τα μεσάνυχτα της 31ης Δεκεμβρίου 1999, το μέτρημα θα σταματήσει. Τότε θα φτάσει τα εκατό εκατομμύρια—ένας συντηρητικός υπολογισμός του αριθμού των ανθρώπων που πέθαναν σε πολέμους τα περασμένα 100 χρόνια.

Φανταστείτε—εκατό εκατομμύρια άνθρωποι! Δηλαδή δυο φορές και πλέον ο πληθυσμός της Αγγλίας. Ωστόσο, αυτή η στατιστική δεν αποκαλύπτει τον τρόμο και τον πόνο που έχουν νιώσει τα θύματα. Ούτε περιγράφει πόσο έχουν υποφέρει τα προσφιλή άτομα εκείνων που πέθαναν—τα αμέτρητα εκατομμύρια μητέρες και πατέρες, αδελφές και αδελφοί, χήρες και ορφανά. Αυτό που αποκαλύπτει η στατιστική είναι το εξής: Ο αιώνας μας είναι με μεγάλη διαφορά ο καταστροφικότερος ολόκληρης της ανθρώπινης ιστορίας, και η αγριότητά του δεν έχει όμοιό της.

Η ιστορία του 20ού αιώνα δείχνει, επίσης, πόσο ειδήμονες έχουν γίνει οι άνθρωποι στην τέχνη τού να σκοτώνουν. Σε ολόκληρη την ιστορία, η ανάπτυξη νέων όπλων εξελισσόταν αργά ωσότου έφτασε ο 20ός αιώνας, κατά τον οποίο κατασκευάστηκε πληθώρα από όπλα. Όταν άρχισε ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος, το 1914, τα στρατεύματα της Ευρώπης συμπεριλάμβαναν έφιππους άντρες οπλισμένους με λόγχες. Σήμερα, με τη βοήθεια δορυφορικών συσκευών ανίχνευσης και ηλεκτρονικών συστημάτων κατεύθυνσης, οι πύραυλοι μπορούν να σκορπίσουν το θάνατο σε κάθε μέρος της γης, με εκπληκτική ακρίβεια. Στα χρόνια που πέρασαν από τότε, αναπτύχθηκαν και τελειοποιήθηκαν πυροβόλα όπλα, άρματα μάχης, υποβρύχια, πολεμικά αεροσκάφη, βιολογικά και χημικά όπλα και, φυσικά, «η βόμβα».

Αποτελεί ειρωνεία το γεγονός ότι ο άνθρωπος έχει αποκτήσει τέτοια ικανότητα στη διεξαγωγή του πολέμου ώστε ο πόλεμος έχει γίνει τώρα ένα παιχνίδι που η ανθρωπότητα δεν τολμάει πια να παίξει. Σαν τη φανταστική ιστορία του Φρανκενστάιν, στην οποία ένα τέρας καταστρέφει το δημιουργό του, ο πόλεμος απειλεί να καταστρέψει εκείνους που του έδωσαν αυτή την τεράστια δύναμη. Μπορεί αυτό το τέρας να τεθεί υπό έλεγχο ή να εξαλειφθεί; Τα επόμενα άρθρα θα εξετάσουν αυτό το ερώτημα.

[Ευχαριστίες για την προσφορά των εικόνων στη σελίδα 3]

Φωτογραφία U.S. National Archives

Φωτογραφία U.S. Coast Guard

Ευγενής παραχώρηση από Imperial War Museum