«Όταν πέθανε η μαμά μου, έχασα τη γη κάτω από τα πόδια μου. Εκείνη ήταν η “ψυχή” της οικογένειας».​—Κάρεν.

ΛΙΓΑ πράγματα στη ζωή θα σε επηρεάσουν περισσότερο από το θάνατο κάποιου από τους γονείς σου. Έπειτα από αυτό, ίσως αναγκαστείς να παλέψεις με ένα φάσμα πρωτόγνωρων συναισθημάτων. Ο Μπράιαν, που ήταν 13 χρονών όταν ο πατέρας του πέθανε από καρδιακή προσβολή, λέει: «Εκείνο το βράδυ, το μόνο που μπορούσαμε να κάνουμε ήταν να κλαίμε και να αγκαλιαζόμαστε». Η Νάταλι, που ήταν δέκα χρονών όταν ο μπαμπάς της πέθανε από καρκίνο, θυμάται: «Δεν ήξερα τι να νιώσω. Δεν ένιωσα, λοιπόν, τίποτα. Μέσα μου υπήρχε ένα απέραντο κενό».

Ο θάνατος επηρεάζει τον καθένα διαφορετικά. Μάλιστα η Γραφή λέει ότι ο καθένας έχει τη δική του πληγή και το δικό του πόνο. (2 Χρονικών 6:29) Με αυτό υπόψη, σκέψου για λίγο πώς έχει επηρεάσει εσένα ο θάνατος του γονέα σου. Παρακάτω, γράψε (1) πώς ένιωσες τη στιγμή που έμαθες για το θάνατο του γονέα σου και (2) πώς νιώθεις τώρα.a

1 ․․․․․

2 ․․․․․

Ίσως οι απαντήσεις σου αποκαλύψουν ότι τα συναισθήματά σου, τουλάχιστον σε έναν βαθμό, έχουν καταλαγιάσει. Αυτό είναι φυσιολογικό. Δεν σημαίνει ότι έχεις ξεχάσει το γονέα σου. Ίσως πάλι διαπιστώσεις ότι τα συναισθήματά σου παραμένουν ίδια ή έχουν γίνει εντονότερα. Ή μπορεί η θλίψη σου να εμφανίζεται κατά κύματα που μοιάζουν να υποχωρούν αλλά μετά φουσκώνουν και «σκάνε στην ακτή» όταν δεν το περιμένεις. Και αυτό είναι φυσιολογικό​—ακόμα και αν συμβαίνει ενώ έχουν περάσει χρόνια από το θάνατο του γονέα σου. Το ερώτημα, λοιπόν, είναι: Πώς μπορείς να αντιμετωπίσεις τη θλίψη σου​—σε οποιαδήποτε μορφή της;

Μη συγκρατείς τα δάκρυά σου! Το κλάμα καταπραΰνει τον πόνο της θλίψης. Ωστόσο, ίσως να νιώθεις όπως η Αλίσια, η οποία στα 19 της έχασε τη μητέρα της. Η ίδια λέει: «Είχα την εντύπωση ότι, αν εκδήλωνα πολύ έντονα συναισθήματα, οι άλλοι θα νόμιζαν πως δεν έχω αρκετή πίστη». Σκέψου όμως: Ο Ιησούς Χριστός ήταν τέλειος άνθρωπος με δυνατή πίστη στον Θεό. Εντούτοις, «δάκρυσε» όταν είδε εκείνους που πενθούσαν για το θάνατο του αγαπημένου του φίλου, του Λαζάρου. (Ιωάννης 11:35) Μη φοβάσαι, λοιπόν, να κλάψεις. Κάτι τέτοιο δεν θα σήμαινε ότι δεν έχεις αρκετή πίστη! Η Αλίσια λέει: «Τελικά, άρχισα να κλαίω. Πολύ. Κάθε μέρα».b

Αντιμετώπισε τις ενοχές σου. «Πάντοτε πήγαινα πάνω στο δωμάτιο της μαμάς μου και την καληνύχτιζα με ένα φιλί», λέει η Κάρεν, η οποία ήταν 13 χρονών όταν πέθανε η μαμά της. «Κάποια φορά όμως δεν το έκανα. Την άλλη μέρα το πρωί, η μαμά πέθανε. Όσο παράξενο και αν φαίνεται, νιώθω ένοχη που δεν πήγα να τη δω εκείνο το τελευταίο βράδυ​—και επίσης για όσα συνέβησαν το επόμενο πρωί. Ο μπαμπάς μου είχε φύγει για επαγγελματικό ταξίδι και είχε πει σε εμένα και στην αδελφή μου να έχουμε το νου μας στη μαμά. Αλλά εμείς αργήσαμε να ξυπνήσουμε. Όταν πήγα στο δωμάτιό της, η μαμά δεν ανέπνεε. Ένιωσα απαίσια, επειδή όταν έφυγε ο μπαμπάς εκείνη ήταν καλά!»

Όπως η Κάρεν, έτσι και εσύ μπορεί να νιώθεις κάποιες ενοχές για πράγματα που αμέλησες να κάνεις. Ίσως και να βασανίζεις τον εαυτό σου με διάφορα «αν». “Αν είχα πιέσει τον μπαμπά να πάει στο γιατρό”. “Αν είχα πάει νωρίτερα να δω τη μαμά”. Αν σε κατατρέχουν τέτοιες σκέψεις, να θυμάσαι το εξής: Είναι φυσιολογικό να μετανιώνεις για πράγματα που θα ευχόσουν να είχες κάνει διαφορετικά. Το γεγονός είναι ότι θα είχες κάνει κάποια πράγματα διαφορετικά, αν ήξερες τι θα συνέβαινε. Αλλά δεν ήξερες. Επομένως, δεν πρέπει να έχεις αισθήματα ενοχής. Δεν ευθύνεσαι εσύ για το θάνατο του γονέα σου!c

[Πλαίσιο/​Εικόνα στη σελίδα 113]

ΣΑΝΤΕΛ

«Ο μπαμπάς μου ήταν άρρωστος περίπου πέντε χρόνια, και η υγεία του χειροτέρευε. Τελικά, όταν ήμουν 16 χρονών, αυτοκτόνησε. Έπειτα από αυτό, η μητέρα μου κρατούσε εμένα και το μεγαλύτερο αδελφό μου ενήμερους για όλα όσα συνέβαιναν. Μάλιστα μας επέτρεψε να συμμετάσχουμε στη λήψη των αποφάσεων σχετικά με την κηδεία. Αυτό έκανε τα πράγματα ευκολότερα για εμάς. Πιστεύω ότι στα παιδιά δεν αρέσει να νιώθουν ότι οι άλλοι τους κρύβουν κάτι​—ιδίως σοβαρά πράγματα όπως αυτό. Καθώς περνούσε ο καιρός, ήμουν σε θέση να μιλάω ανοιχτά για το θάνατο του μπαμπά μου. Όποτε ένιωθα την ανάγκη να κλάψω, πήγαινα σε κάποιο μέρος ή σε μια φίλη μου και έκλαιγα. Η συμβουλή μου είναι: Αν νιώθετε την ανάγκη να μιλήσετε για αυτό, πλησιάστε την οικογένεια και τους φίλους σας. Κάντε οτιδήποτε χρειάζεται για να εκφράσετε τη θλίψη σας».

[Πλαίσιο/​Εικόνα στις σελίδες 113, 114]

ΛΙΑ

«Η μαμά μου έπαθε ένα σοβαρό εγκεφαλικό όταν ήμουν 19 χρονών, και πέθανε τρία χρόνια αργότερα. Μετά το θάνατό της, πίστευα ότι έπρεπε να είμαι δυνατή. Το τελευταίο πράγμα που χρειαζόταν ο μπαμπάς μου ήταν να καταρρεύσω και εγώ. Καθώς μεγάλωνα, η μαμά ήταν πάντα στο πλευρό μου όταν ήμουν άρρωστη ή δεν ένιωθα καλά. Θυμάμαι την αίσθηση του χεριού της όταν έλεγχε αν είχα πυρετό. Πολλές φορές, συνειδητοποιώ την απουσία της με οδυνηρό τρόπο. Έχω την τάση να θάβω τα αισθήματά μου, και αυτό δεν είναι καλό. Γι’ αυτό, μερικές φορές κοιτάζω φωτογραφίες ώστε να αναγκαστώ να κλάψω. Με βοηθούν επίσης οι συζητήσεις με φίλους. Η Γραφή υπόσχεται ότι εκείνοι που έχουν πεθάνει θα αναστηθούν σε μια παραδεισιακή γη. (Ιωάννης 5:28, 29) Όταν εστιάζω την προσοχή μου στην ελπίδα που έχω να ξαναδώ τη μαμά μου​—και σε ό,τι πρέπει να κάνω για να είμαι εκεί—​ο πόνος της απώλειας απαλύνεται».

[Πλαίσιο/​Εικόνα στη σελίδα 114]

ΜΠΕΘΑΝΙ

«Μακάρι να θυμόμουν κάποια φορά που να είπα στον μπαμπά μου “σε αγαπώ”. Είμαι βέβαιη ότι του το έλεγα, αλλά δεν το θυμάμαι, και θα ήθελα να έχω μια τέτοια ανάμνηση. Ήμουν μόλις πέντε χρονών όταν πέθανε. Ο μπαμπάς μου έπαθε εγκεφαλικό στον ύπνο του και μεταφέρθηκε εσπευσμένα στο νοσοκομείο. Όταν ξύπνησα το άλλο πρωί, έμαθα ότι είχε πεθάνει. Έπειτα από αυτό, με στενοχωρούσαν οι συζητήσεις σχετικά με τον μπαμπά μου, αλλά αργότερα άρχισα να ακούω με ευχαρίστηση ιστορίες για αυτόν επειδή έτσι μπορούσα να τον γνωρίσω καλύτερα. Η συμβουλή μου σε όσους έχουν χάσει γονέα είναι: Να αναπολείτε κάθε στιγμή που ζήσατε μαζί του και να γράφετε τις αναμνήσεις σας για να μην τις ξεχάσετε. Επίσης, να κάνετε ό,τι μπορείτε για να ενισχύετε την πίστη σας ώστε να είστε εκεί όταν αναστηθεί ο γονέας σας στο νέο κόσμο του Θεού».