SIDS—Αντιμετωπίζοντας τη Θλίψη

Ο ΑΙΦΝΙΔΙΟΣ βρεφικός θάνατος είναι μια ολέθρια τραγωδία. Στα καλά καθούμενα ένα μωρό που φαίνεται φυσιολογικό και υγιές δεν ξαναξυπνάει. Είναι ολωσδιόλου αναπάντεχο· ποιος άλλωστε θα περίμενε να πεθάνει το μωρό πριν από τους γονείς του; Ένα μωρό, που έχει γίνει το κέντρο της απέραντης αγάπης της μητέρας, γίνεται ξαφνικά η αιτία της απέραντης θλίψης της.a

Ένοχα συναισθήματα αρχίζουν να πλημμυρίζουν την καρδιά. Οι γονείς νιώθουν ένοχοι για το θάνατο, σαν να οφειλόταν σε αμέλεια. Αναρωτιούνται, ‘Τι θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει για να το προλάβουμε;’ Σε μερικές περιπτώσεις ο σύζυγος, έστω και υποσυνείδητα, ίσως πιστεύει ότι φταίει η γυναίκα του, χωρίς να υπάρχει γι’ αυτό κάποια βάση. Όταν έφυγε για τη δουλειά του, το μωρό ήταν ζωντανό και υγιές. Όταν γύρισε σπίτι, το μωρό ήταν πεθαμένο στην κούνια του! Τι έκανε λοιπόν η γυναίκα του; Πού βρισκόταν εκείνη τη στιγμή; Αυτές οι παράλογες αμφιβολίες πρέπει να ξεκαθαριστούν για να μη δημιουργήσουν ένταση ανάμεσα στο ανδρόγυνο.

Η Τότι, που αναφέρθηκε στο πρώτο μας άρθρο, πέρασε μια δύσκολη φάση. Λέει: «Όταν δεν προσέχω, περνάω ακόμα κρίσεις ενοχής και κατάθλιψης. Πρέπει να στρέφω γρήγορα το νου μου σε άλλη κατεύθυνση, και να διώχνω αυτόν τον καθόλου αποδοτικό τρόπο σκέψης. Η προσευχή με βοηθάει πάρα πολύ, καθώς ζητάω βοήθεια για να καταλαβαίνω ποιο δρόμο τραβάνε οι σκέψεις μου και να μπορώ να σκέφτομαι με πιο θετικό τρόπο».

Πώς μπορούν οι άλλοι να τους παρασταθούν στη θλίψη τους; Η Τότι είχε έτοιμη την απάντηση: «Μερικοί φέρονται λες και η Κέιτι δεν υπήρξε ποτέ. Αχ, και να μπορούσαν να καταλάβουν πως στην πραγματικότητα θέλεις να μιλάς για το αγαπημένο σου πρόσωπο! Η κουβέντα αυτή σε κάνει να νιώθεις καλύτερα. Για μας η Κέιτι θα είναι πάντα το γλυκό μας παιδάκι, και θέλουμε να τη θυμόμαστε κι όχι να την ξεχάσουμε. Γιατί λοιπόν να φοβόμαστε να μιλάμε για εκείνη;»

Από την άλλη μεριά, υπάρχουν και οι γονείς που δεν θέλουν να μιλάνε για το νεκρό παιδί τους. Αυτό είναι κάτι που ο επισκέπτης θα πρέπει να φροντίσει να το διακρίνει.

Αφήστε τη Θλίψη Σας να Ξεσπάσει

Η θλίψη φέρνει διαφορετικές αντιδράσεις στον καθένα, πράγμα που είναι και θέμα νοοτροπίας. Το πόρισμα μιας έρευνας που έγινε στις Ηνωμένες Πολιτείες έδειχνε ότι οι γονείς χρειάζονται, κατά μέσο όρο, τρία χρόνια «για να ξανανιώσουν προσωπικά την ευτυχία στο μέτρο που πίστευαν ότι την ένιωθαν πριν από το θάνατο».

Ο Νταγκ, αναλυτής συστημάτων κομπιούτερ, και η Αν έχασαν τη μικρή τους Ραχήλ πριν από 12 χρόνια—τώρα είναι και οι δυο σαραντάρηδες. Αυτό συνέβη όταν το SIDS ήταν ακόμα σχετικά άγνωστο. Παρά το γεγονός ότι το μωρό το είχε εξετάσει γιατρός την προηγούμενη μέρα, ο αστυνομικός που ήρθε επέμενε πως ο ιατροδικαστής έπρεπε να κάνει αυτοψία. Η Αν λέει: «Εκείνη την ώρα δεν μας παραξένεψε αυτή η απόφαση. Αργότερα ανακαλύψαμε ότι ο αστυνομικός είχε προσέξει κάτι μπλε σημάδια στο λαιμό της Ραχήλ και υποπτεύθηκε ότι το παιδί είχε υποστεί κακοποίηση! Όπως αποδείχτηκε, αυτά δεν ήταν παρά σημάδια που εμφανίζονται μετά το θάνατο του ατόμου, και λέγονται πτωματικές κηλίδες—δυο αιματώματα που είναι σαν μελανιές. Από την αυτοψία βγήκε το συμπέρασμα ότι δεν υπήρχε αίτιο θανάτου, και τελικά κατατάχτηκε στην κατηγορία του αιφνίδιου βρεφικού θανάτου».

Ξύπνα!:—Και τι έγινε με την κηδεία; Πώς σας επηρέασε;

Ξύπνα!:—Πώς σας βοήθησαν οι άλλοι να ξεπεράσετε την κρίση; Και ποια πράγματα δεν ωφελούν;

—Μια φίλη ήρθε και μου καθάρισε το σπίτι χωρίς εγώ να της έχω πει τίποτα, απάντησε η Αν. Άλλες μας μαγείρευαν. Μερικές μου παραστάθηκαν μ’ ένα απλό αγκάλιασμα—χωρίς λόγια, μονάχα ένα αγκάλιασμα. Δεν ήθελα να μιλάω γι’ αυτό. Δεν ήθελα να κάθομαι και να εξηγώ ξανά και ξανά τι είχε συμβεί. Δεν χρειαζόμουν ερευνητικές ερωτήσεις, σαν να μην είχα κάνει κάτι. Ήμουνα η μητέρα, και σαν μητέρα θα ’κανα τα πάντα για να σώσω τη Ραχήλ μου.

—Μερικές φορές, συνέχισε ο Νταγκ, γίνονταν αθώα σχόλια, που όμως δεν βοηθούσαν καθόλου, όπως: ‘Σαν Χριστιανοί δεν πρέπει να θρηνούμε όπως κάνουν οι άλλοι’. Τώρα, το ξέρω αυτό. Όμως σας βεβαιώνω πως, όταν έχεις χάσει το παιδί σου, την ώρα εκείνη ούτε και η σταθερή γνώση για την ανάσταση δεν σε σταματάει από το να κλαις και να θρηνείς. Άλλωστε, και ο ίδιος ο Ιησούς έκλαψε όταν πέθανε ο Λάζαρος· και ο Ιησούς ήξερε ότι θα τον ανάσταινε.

—Άλλο ένα σχόλιο που δεν μας βοηθούσε, πρόσθεσε η Αν, ήταν το ‘Ξέρω πώς νιώθεις’. Αναγνωρίζουμε ότι αυτό το έλεγαν με τις καλύτερες προθέσεις, αλλά με κανένα τρόπο δεν θα μπορούσε κάποιος να ξέρει πώς ένιωθα, εφόσον δεν είχε χάσει το παιδί του όπως εγώ. Τα συναισθήματα είναι πολύ προσωπικά. Είναι αλήθεια ότι οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να σε συμπονέσουν, ελάχιστοι όμως μπορούν να μπουν στη θέση σου.

Ξύπνα!:—Προκάλεσε ο θάνατος της Ραχήλ κάποια ένταση ανάμεσά σας;

—Ναι, βιάστηκε να απαντήσει η Αν. Πιστεύω ότι θρηνούσαμε το χαμό του παιδιού μας με διαφορετικό τρόπο ο καθένας. Ο Νταγκ ήθελε να έχει φωτογραφίες της Ραχήλ σε όλο το σπίτι. Εγώ αυτό δεν το ήθελα με τίποτα. Δεν χρειαζόμουν αυτά τα πράγματα για να τη θυμάμαι. Δεν ήθελα να φαίνεται σαν να κάναμε το θάνατό της πανηγύρι. Ο Νταγκ πάντως κατάλαβε πώς αισθανόμουν και έβγαλε τις φωτογραφίες.

Ξύπνα!:—Πώς αντέδρασε η αδελφούλα της Ραχήλ, η Στεφανί;

—Για λίγο διάστημα μετά το θάνατο της Ραχήλ, η Στεφανί τρόμαζε και μόνο με την ιδέα ότι θα αρρώσταινε. Φοβόταν ότι οποιαδήποτε αρρώστια θα σκότωνε κι εκείνη. Επίσης, στις αρχές δεν της άρεσε και πολύ να πηγαίνει για ύπνο. Το ξεπέρασε όμως. Όταν αποχτήσαμε την Έιμυ, το επόμενο μωρό μας, η Στεφανί φοβόταν διαρκώς για εκείνη. Δεν ήθελε να πεθάνει η αδελφούλα της και ο παραμικρός βήχας ή το παραμικρό ρουθούνισμα συναχιού την έκανε να τρέμει για τη μικρή.

Η Ακλόνητη Ελπίδα Στηρίζει

Τι μπορούμε να πούμε για τη χρήση των ηρεμιστικών κατά τη διάρκεια της θλίψης; Ο παθολόγος Νάιτ γράφει: «Έχει καταδειχτεί ότι τα δυνατά ηρεμιστικά μπορεί να αποδειχτούν επιζήμια αν αποτελούν εμπόδιο στη φυσιολογική πορεία του αισθήματος της απώλειας και της θλίψης. Το άτομο πρέπει να αντέξει αυτή την τραγωδία, να υποφέρει και τελικά να συμβιβαστεί με τη λογική· αν αναχαιτίσεις αυτήν την πορεία των πραγμάτων αδικαιολόγητα, ζαλίζοντας τη μητέρα με τα φάρμακα, το μόνο που θα καταφέρεις θα είναι να παρατείνεις ή να διαστρέψεις αυτή την πορεία».

Το Ξύπνα! ρώτησε τον Νταγκ και την Αν τι ήταν αυτό που τους στήριξε στη διάρκεια της θλίψης τους.

—Θυμάμαι ότι η ομιλία της κηδείας μας βοήθησε. Αυτό που μας παρηγόρησε περισσότερο από όλα εκείνη τη μέρα ήταν η Χριστιανική μας ελπίδα στην ανάσταση. Νιώθαμε το χαμό της μέχρι τα τρίσβαθα της καρδιάς μας, αλλά η υπόσχεση που δίνει ο Θεός μέσω του Χριστού ότι θα την ξαναδούμε εδώ στη γη, απάλυνε τον πόνο. Είδαμε από την Αγία Γραφή ότι τα αποτελέσματα του θανάτου δεν είναι μόνιμα. Ο ομιλητής έδειξε από την Αγία Γραφή ότι η Ραχήλ δεν ήταν ‘αγγελάκι’ στον ουρανό ούτε βρισκόταν στις παρυφές της κόλασης περιμένοντας να πάει στον ουρανό. Απλώς κοιμόταν στον κοινό τάφο του ανθρώπινου γένους.—Παράβαλε Ιωάννης 5:28, 29· 11:11-14· Εκκλησιαστής 9:5.

Ξύπνα!:—Πώς θα απαντούσατε σ’ αυτούς που λένε ότι ‘την πήρε ο Θεός’;

—Ο Θεός που θα ’παιρνε τα παιδιά από τους γονείς τους θα ήταν εγωιστής Θεός. Η Αγία Γραφή μάς δίνει μια διαφωτιστική απάντηση στο εδάφιο Εκκλησιαστής 9:11: «Απρόοπτες περιστάσεις και εναντιότητες θα συναντήσουν όλους αυτούς».b Και ο Ψαλμός 51 στο εδάφιο 5 μάς λέει ότι όλοι είμαστε ατελείς και αμαρτωλοί, από τη στιγμή που γίνεται η σύλληψή μας στη μήτρα, και η κατάληξη για όλους τους ανθρώπους προς το παρόν είναι ο θάνατος, ο οποίος μπορεί να προέλθει από αμέτρητα αίτια. Μερικές φορές ο θάνατος χτυπάει πριν από τη γέννηση, με αποτέλεσμα το παιδί να γεννιέται νεκρό. Η Ραχήλ, σαν μωρό που ήταν, προσβλήθηκε από κάτι που καταρράκωσε την υγεία της—μια απρόοπτη περίσταση.

Κάθε μέρα ο θάνατος παίρνει παιδιά από χιλιάδες σπίτια. Πολλά από αυτά είναι μωρά που πεθαίνουν από SIDS. Συμπονετικοί φίλοι, γιατροί, το προσωπικό των νοσοκομείων και σύμβουλοι μπορούν να προσφέρουν τόσα πολλά σ’ αυτές τις τραγικές περιστάσεις. (Βλέπε πλαίσιο στο αριστερό μέρος της σελίδας.) Επίσης, η ακριβής γνώση των σκοπών του Θεού για το ανθρώπινο γένος μπορεί πραγματικά να στηρίξει τους θλιμμένους γονείς.

Αν θέλετε να γνωρίσετε περισσότερα σχετικά με την υπόσχεση του Θεού για ανάσταση σε τέλεια ζωή πάνω στη γη, παρακαλούμε μη διστάσετε να έρθετε σε επαφή με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά στη γειτονιά σας. Θα σας βοηθήσουν με χαρά, παρηγορώντας σας μέσα από το Λόγο του Θεού και μάλιστα χωρίς καμιά υποχρέωση.

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο στη σελίδα 12]

Συμβουλές για Προσφορά Βοήθειας στους Θλιμμένους Γονείς

Τι Μπορείτε να Κάνετε

1. Να είστε στη διάθεσή τους. Φτιάξτε τους φαγητά. Καθαρίστε το σπίτι. Κάντε τους ορισμένα θελήματα. Φροντίστε τα άλλα παιδιά της οικογένειας.

2. Εκφράστε τα γνήσια συναισθήματα συμπάθειας και λύπης που νιώθετε για το χαμό του παιδιού τους.

3. Αφήστε τους να εκφράσουν τα δικά τους συναισθήματα θλίψης με τον τρόπο που θέλουν.

4. Ενθαρρύντε τους να είναι υπομονετικοί και όχι πολύ απαιτητικοί με τον εαυτό τους.

5. Αφήστε τους να μιλήσουν για το παιδί που έχασαν όσο θέλουν· μιλήστε και σεις για τα χαρίσματα του παιδιού.

6. Δώστε ειδική προσοχή στα αδέλφια του παιδιού για όσο καιρό χρειαστεί.

7. Ανακουφίστε τους από τα αισθήματα ενοχής. Διαβεβαιώστε τους πως έκαναν ό,τι μπορούσαν. Τονίστε οποιοδήποτε γεγονός ξέρετε, πραγματικό και θετικό, σχετικά με τη φροντίδα που έδωσαν στο παιδί.

Τι να Αποφύγετε

1. Μην τους αποφεύγετε επειδή δεν νιώθετε άνετα. Ένα απλό συμπονετικό αγκάλιασμα είναι καλύτερο από το να μην πάτε καθόλου.

2. Μη λέτε ότι ξέρετε πώς νιώθουν—εκτός αν κι εσείς έχετε χάσει παιδί.

3. Μην είστε επικριτικοί ούτε να τους λέτε πώς πρέπει να νιώθουν ή τι πρέπει να κάνουν.

4. Μη μένετε σιωπηλοί όταν αναφέρονται στο νεκρό τους παιδί. Και μη φοβάστε να αναφερθείτε στο παιδί—θέλουν να ακούνε καλά πράγματα γι’ αυτό.

5. Μη βγάζετε ψευτοσυμπεράσματα ή ψευτομαθήματα που πρέπει να διδαχτούν από το χαμό του παιδιού. Το ‘ουδέν κακόν αμιγές καλού’ δεν ισχύει για τη θλίψη τους.

6. Μην τους υπενθυμίζετε ότι τουλάχιστο έχουν άλλα παιδιά ή μπορούν να αποχτήσουν κι άλλα. Κανένα άλλο παιδί δεν θα μπορέσει να αναπληρώσει το κενό.

7. Μην τους προσθέτετε αισθήματα ενοχής ψάχνοντας για σφάλματα που έγιναν στο σπίτι ή στο νοσοκομείο.

8. Μη χρησιμοποιείτε θρησκευτικές κοινοτοπίες για να ρίξετε το φταίξιμο στον Θεό.

(Βασισμένο εν μέρει σε έναν κατάλογο που έχει καταρτίσει ο Λι Σμιντ του Συλλόγου για τους Θλιμμένους Γονείς, στη Σάντα Μόνικα της Καλιφόρνια.)