Αν όχι, πιθανότατα έχετε δει κάποια μορφή μίσους. Οι ειδήσεις είναι γεμάτες με περιστατικά ρατσισμού, ομοφοβίας και ξενοφοβίας​—εκδηλώσεις μίσους που σχετίζονται με τη φυλή, τη σεξουαλικότητα ή την εθνικότητα. Ως αποτέλεσμα, πολλές κυβερνήσεις υιοθετούν νόμους για την καταπολέμηση διαφόρων εγκλημάτων μίσους.

Το μίσος πολύ εύκολα οδηγεί σε περισσότερο μίσος. Τα θύματα του μίσους ανταποδίδουν συχνά με εκδικητικότητα, τροφοδοτώντας έτσι έναν αδιάκοπο κύκλο μίσους.

Ίσως και εσείς να έχετε γίνει στόχος προκατάληψης, στερεότυπων αντιλήψεων, κοροϊδίας, προσβολών και απειλών. Το μίσος όμως συχνά δεν σταματάει εκεί. Πολλές φορές εκρήγνυται και οδηγεί σε άγρια επιθετικότητα, σε εκφοβισμό, σε βανδαλισμό, σε σωματική επίθεση, στον βιασμό, στον φόνο ή ακόμη και στη γενοκτονία.

Αυτό το περιοδικό θα ασχοληθεί με τα παρακάτω ερωτήματα και θα δείξει πώς μπορεί να νικηθεί το μίσος:

• Γιατί υπάρχει τόσο πολύ μίσος;

• Πώς μπορεί να σπάσει ο κύκλος του μίσους;

• Θα έρθει ποτέ ένας καιρός που το μίσος θα χαθεί για πάντα;

Τι Είναι το Μίσος;

Μίσος είναι η μεγάλη απέχθεια ή η έντονη εχθρότητα απέναντι σε ένα άτομο ή σε μια ομάδα ατόμων. Είναι ένα συνεχιζόμενο κακόβουλο συναίσθημα.

ΓΙΑΤΙ ΑΡΧΙΖΟΥΝ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΝΑ ΜΙΣΟΥΝ

Οι άνθρωποι αρχίζουν να μισούν για πολλούς λόγους. Πολλές φορές μισούν τους άλλους, όχι απαραιτήτως για αυτό που κάνουν, αλλά για αυτό που είναι. Μπορεί να τους θεωρούν κακούς, επικίνδυνους ή ανίκανους να αλλάξουν. Ίσως τους βλέπουν ως κατώτερους, ως απειλή ή ως πηγή πολλών προβλημάτων. Τα άτομα που νιώθουν μίσος μπορεί να έχουν πέσει θύματα βίας, αδικίας ή άλλων καταστάσεων οι οποίες έχουν κάνει να φωλιάσουν μέσα τους εχθρικά αισθήματα.

ΠΩΣ ΔΙΑΔΙΔΕΤΑΙ

Ένας άνθρωπος μπορεί να μισεί κάποιους άλλους χωρίς να έχει έρθει καν σε επαφή μαζί τους. Για παράδειγμα, ίσως υιοθετεί υποσυνείδητα τις προκατειλημμένες απόψεις ατόμων που σέβεται και που βρίσκονται στον στενό του κύκλο. Με αυτόν τον τρόπο, το μίσος μπορεί εύκολα να διαδοθεί και να γίνει παγιωμένη άποψη ενός συνόλου.

Αν αντιληφθούμε πόσο εύκολα διασπείρεται το μίσος, θα καταλάβουμε γιατί κρατάει δέσμιους τόσο πολλούς ανθρώπους. Ωστόσο, για να σπάσουμε τον κύκλο του μίσους που κρατάει στη λαβή του τον κόσμο μας, πρέπει να φτάσουμε στις βαθύτερες αιτίες του μίσους. Αυτές οι αιτίες αποκαλύπτονται στην Αγία Γραφή.

Η ΓΡΑΦΗ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΙΣ ΑΙΤΙΕΣ ΤΟΥ ΜΙΣΟΥΣ

ΤΟ ΜΟΧΘΗΡΟ ΜΙΣΟΣ ΔΕΝ ΞΕΚΙΝΗΣΕ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ. Ξεκίνησε όταν ένας άγγελος στον ουρανό, ο οποίος αργότερα αποκλήθηκε Σατανάς ο Διάβολος, στασίασε εναντίον του Θεού. Ο Διάβολος «ήταν δολοφόνος από τότε που άρχισε» τον στασιασμό του. Επειδή «είναι ψεύτης και ο πατέρας του ψέματος», συνεχίζει ως τώρα να υποδαυλίζει το μίσος και την επιθετικότητα. (Ιωάννης 8:44· 1 Ιωάννη 3:11, 12) Η Γραφή τον περιγράφει ως μοχθηρό, οργισμένο και επιθετικό.​—Ιώβ 2:7· Αποκάλυψη 12:9, 12, 17.

ΟΙ ΑΤΕΛΕΙΣ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΕΧΟΥΝ ΤΗΝ ΚΛΗΡΟΝΟΜΗΜΕΝΗ ΤΑΣΗ ΝΑ ΜΙΣΟΥΝ. Ο πρώτος άνθρωπος, ο Αδάμ, ακολούθησε την αμαρτωλή πορεία του Σατανά. Ως αποτέλεσμα, όλοι οι άνθρωποι έχουν κληρονομήσει την αμαρτία και την ατέλεια. (Ρωμαίους 5:12) Ο πρώτος γιος του Αδάμ, ο Κάιν, δολοφόνησε με μίσος τον ίδιο του τον αδελφό, τον Άβελ. (1 Ιωάννη 3:12) Βέβαια, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που εκδηλώνουν αγάπη και συμπόνια. Αλλά εξαιτίας της κληρονομημένης αμαρτίας, μεγάλο μέρος των ανθρώπων έχουν την τάση να εκδηλώνουν ιδιοτέλεια, φθόνο και υπερηφάνεια​—ιδιότητες που τροφοδοτούν το μίσος.​—2 Τιμόθεο 3:1-5.

ΤΟ ΜΙΣΟΣ ΕΥΔΟΚΙΜΕΙ ΟΤΑΝ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΝΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ. Ο κόσμος στον οποίο ζούμε τρέφει το μίσος προωθώντας ανελέητες και βλαβερές νοοτροπίες και συμπεριφορά. Η έλλειψη ανεκτικότητας, οι προκαταλήψεις, η προσβλητική ομιλία, ο εκφοβισμός και ο βανδαλισμός βρίσκουν πρόσφορο έδαφος επειδή «ολόκληρος ο κόσμος βρίσκεται στην εξουσία του πονηρού», του Σατανά του Διαβόλου.​—1 Ιωάννη 5:19.

Ωστόσο, η Γραφή δεν εκθέτει απλώς τις αιτίες του μίσους. Δείχνει επίσης και ποια είναι η λύση.

Τι Σημαίνει Αυτό:

Ο Ιεχωβάa Θεός δεν μας κρίνει με βάση την εθνικότητα, τη φυλή, το χρώμα του δέρματος ή τον πολιτισμό μας. Αντίθετα, εστιάζει σε αυτό που έχει πραγματική σημασία​—στο τι είμαστε μέσα μας. Πράγματι, «ο άνθρωπος βλέπει ό,τι είναι ορατό στα μάτια, αλλά ο Ιεχωβά βλέπει μέσα στην καρδιά».​—1 Σαμουήλ 16:7.

Τι Μπορείτε να Κάνετε:

Αν και δεν μπορούμε να διαβάζουμε καρδιές, μπορούμε να προσπαθούμε να μιμούμαστε τον Θεό και να βλέπουμε τους άλλους με απροσωποληψία. Να αγωνίζεστε να βλέπετε τους ανθρώπους ως άτομα και όχι ως ομάδες. Αν αντιληφθείτε ότι έχετε αρνητικά αισθήματα για κάποιους​—ίσως για ανθρώπους διαφορετικής φυλής ή εθνικότητας—​προσευχηθείτε στον Θεό και ζητήστε του να σας βοηθήσει να ξεριζώσετε αυτά τα αισθήματα. (Ψαλμός 139:23, 24) Αν ζητήσετε με ειλικρίνεια από τον Ιεχωβά να σας δώσει τη δύναμη να είστε απροσωπόληπτοι, μπορείτε να είστε βέβαιοι ότι θα ακούσει την προσευχή σας και θα σας βοηθήσει.​—1 Πέτρου 3:12.

Τι Σημαίνει Αυτό:

Αν και είναι φυσιολογικό να νιώθουμε θυμό όταν μας αδικούν, ο Θεός δεν επιδοκιμάζει το να παίρνουμε εκδίκηση. Αντίθετα, μας παροτρύνει να τον προσμένουμε, επειδή εκείνος θα διορθώσει σύντομα όλες τις αδικίες.​—Ψαλμός 37:7, 10.

Τι Μπορείτε να Κάνετε:

Όταν οι ατελείς άνθρωποι παίρνουν εκδίκηση, ο κύκλος του μίσους διαιωνίζεται. Γι’ αυτό, αν κάποιος σας έχει προσβάλει ή σας έχει βλάψει, μην ανταποδώσετε. Προσπαθήστε να αντιδράσετε ειρηνικά και συγκρατημένα. Σε μερικές περιπτώσεις, ίσως πονάει λιγότερο το να παραβλέψουμε το ζήτημα. (Παροιμίες 19:11) Φυσικά, αν είστε σίγουροι ότι θα βγει κάτι καλό, μπορεί να επιλέξετε να χειριστείτε το πρόβλημα. Για παράδειγμα, στην περίπτωση που είστε θύμα κάποιου εγκλήματος, ίσως επιλέξετε να το αναφέρετε στην αστυνομία ή σε άλλες αρχές.

Τι γίνεται όμως αν φαίνεται ότι δεν υπάρχει ειρηνικός τρόπος για να λύσετε το πρόβλημα; Ή, τι γίνεται αν έχετε κάνει ήδη ό,τι περνούσε από το χέρι σας για να το λύσετε με ειρηνικό τρόπο; Μην πάρετε εκδίκηση. Αυτό μόνο χειρότερα θα κάνει τα πράγματα. Είναι καλύτερο να σπάσετε τον κύκλο του μίσους. Μπορείτε να μάθετε να εμπιστεύεστε στον Θεό για τη λύση του προβλήματός σας. «Βασίσου σε αυτόν, και αυτός θα ενεργήσει για χάρη σου».​—Ψαλμός 37:3-5.

Τι Σημαίνει Αυτό:

Ο τρόπος σκέψης μας έχει σημασία για τον Θεό. (Ιερεμίας 17:10) Παρότι δεν πρέπει να λέμε ή να κάνουμε πράγματα που φανερώνουν μίσος, χρειάζεται και κάτι παραπάνω. Ο κύκλος του μίσους ξεκινάει από το μυαλό και την καρδιά. Γι’ αυτό, χρειάζεται να ξεριζώνουμε κάθε ίχνος μίσους από τις σκέψεις και τα αισθήματά μας. Μόνο τότε μπορούμε “να μεταμορφωθούμε” πραγματικά και να σπάσουμε τον κύκλο του μίσους.

Τι Μπορείτε να Κάνετε:

Αναλύστε με ειλικρίνεια το πώς σκέφτεστε και νιώθετε για τους άλλους​—ειδικά για άτομα διαφορετικής φυλής και εθνικότητας. Αναρωτηθείτε: “Ποια είναι η άποψή μου για αυτούς; Βασίζεται η άποψή μου σε όσα γνωρίζω προσωπικά ή μήπως βασίζεται σε προκαταλήψεις;” Να αποφεύγετε τα κοινωνικά δίκτυα, τις ταινίες και την ψυχαγωγία που χαρακτηρίζονται από μίσος και βία.

Δεν είναι πάντα εύκολο να αξιολογήσουμε αντικειμενικά τις σκέψεις και τα αισθήματά μας. Αλλά ο Λόγος του Θεού μπορεί να μας βοηθήσει να “διακρίνουμε σκέψεις και προθέσεις της καρδιάς”. (Εβραίους 4:12) Γι’ αυτό, να ερευνάτε συνεχώς τη Γραφή. Να συγκρίνετε τις διδασκαλίες της με τον τρόπο σκέψης σας, και να κάνετε το καλύτερο που μπορείτε για να εναρμονίζετε τον τρόπο σκέψης σας με αυτά που διδάσκει η Γραφή. Ο Λόγος του Θεού μπορεί να μας βοηθήσει να υπερνικήσουμε το μίσος που είναι “ισχυρά οχυρωμένο” στο μυαλό και στην καρδιά μας.​—2 Κορινθίους 10:4, 5.

Τι Σημαίνει Αυτό:

Ο κύκλος του μίσους είναι δυνατόν να σπάσει με τη βοήθεια του Θεού. Το άγιο πνεύμα του Θεού μπορεί να παραγάγει μέσα μας ιδιότητες τις οποίες ίσως να μην αποκτούσαμε ποτέ από μόνοι μας. Έτσι λοιπόν, αντί να προσπαθούμε να υπερνικήσουμε το μίσος με τις δικές μας δυνάμεις, είναι καλύτερο να στηριζόμαστε στη βοήθεια που μας δίνει ο Θεός. Αν το κάνουμε αυτό, μπορούμε να νιώσουμε και εμείς ό,τι και ο απόστολος Παύλος, ο οποίος έγραψε: «Για όλα έχω τη δύναμη μέσω αυτού που μου δίνει δύναμη». (Φιλιππησίους 4:13) Και θα είμαστε σε θέση να πούμε: «Η βοήθειά μου έρχεται από τον Ιεχωβά».​—Ψαλμός 121:2.

Τι Μπορείτε να Κάνετε:

Να προσεύχεστε στον Ιεχωβά ζητώντας του ένθερμα το άγιο πνεύμα του. (Λουκάς 11:13) Να του ζητάτε να σας βοηθάει να εκδηλώνετε θεοσεβείς ιδιότητες στη ζωή σας. Να μελετάτε όσα λέει η Αγία Γραφή για ιδιότητες που εξουδετερώνουν το μίσος, όπως είναι η αγάπη, η ειρήνη, η υπομονή και η εγκράτεια. Να αναζητάτε τρόπους για να καλλιεργείτε αυτές τις ιδιότητες στη ζωή σας. Και να συναναστρέφεστε με άτομα που προσπαθούν και αυτά να έχουν τέτοιες ιδιότητες. Τέτοια άτομα μπορούν να σας “παρακινούν σε αγάπη και καλά έργα”.​—Εβραίους 10:24.

Ο ΘΕΟΣ ΘΑ ΕΞΑΛΕΙΨΕΙ ΤΙΣ ΒΑΘΥΤΕΡΕΣ ΑΙΤΙΕΣ ΤΟΥ ΜΙΣΟΥΣ

1. 1. ΤΟΝ ΣΑΤΑΝΑ ΤΟΝ ΔΙΑΒΟΛΟ. Ο στασιαστής άγγελος Σατανάς είναι ουσιαστικά υπεύθυνος για το μίσος που βλέπουμε σήμερα. Ο Θεός θα καταστρέψει τον Σατανά και όλους όσους εκδηλώνουν το ίδιο μίσος με αυτόν.​—Ψαλμός 37:38· Ρωμαίους 16:20.

2. 2. ΤΟΝ ΓΕΜΑΤΟ ΜΙΣΟΣ ΚΟΣΜΟ ΤΟΥ ΣΑΤΑΝΑ. Ο Θεός θα αφανίσει όλα τα κακά στοιχεία αυτού του κόσμου, περιλαμβανομένων των διεφθαρμένων πολιτικών και των θρησκευτικών ηγετών που υποδαυλίζουν το μίσος. Ο Θεός θα εξαλείψει επίσης το άπληστο εμπορικό σύστημα με όλη τη διαφθορά και την εκμετάλλευση που το χαρακτηρίζει.​—2 Πέτρου 3:13.

3. 3. ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΑΤΕΛΕΙΑ. Η Γραφή εξηγεί ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν κληρονομήσει την ατέλεια​—την τάση να σκέφτονται, να αισθάνονται και να κάνουν το κακό. (Ρωμαίους 5:12) Μια από αυτές τις αμαρτωλές τάσεις είναι να νιώθουμε μέσα μας μίσος και να το εκδηλώνουμε. Ο Θεός θα βοηθήσει τους ανθρώπους να υπερνικήσουν όλες αυτές τις ατελείς τάσεις, και έτσι κάθε ίχνος μίσους θα χαθεί για πάντα.​—Ησαΐας 54:13.

Η ΓΡΑΦΗ ΥΠΟΣΧΕΤΑΙ ΕΝΑΝ ΚΟΣΜΟ ΧΩΡΙΣ ΜΙΣΟΣ

1. 1. ΔΕΝ ΘΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΔΙΚΙΕΣ. Ο κόσμος μας θα κυβερνιέται από τη Βασιλεία του Θεού, μια δίκαιη και μόνιμη κυβέρνηση που έχει την έδρα της στον ουρανό. (Δανιήλ 2:44) Η προκατάληψη και η έλλειψη ανεκτικότητας θα πάψουν να υπάρχουν. Ο Θεός θα διορθώσει όλες τις αδικίες που αντιμετωπίζουν σήμερα οι άνθρωποι.​—Λουκάς 18:7.

2. 2. ΘΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ. Κανένας δεν θα υποφέρει εξαιτίας της βίας ή του πολέμου. (Ψαλμός 46:9) Η γη θα είναι ένα ασφαλές μέρος όπου θα κατοικούν μόνο άνθρωποι που αγαπούν την ειρήνη.​—Ψαλμός 72:7.

3. 3. ΟΛΟΙ ΘΑ ΖΟΥΝ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ ΣΕ ΙΔΑΝΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ. Όλοι οι κάτοικοι της γης θα δείχνουν γνήσια αγάπη στους συνανθρώπους τους. (Ματθαίος 22:39) Κανένας δεν θα νιώθει θλίψη, ούτε καν λόγω δυσάρεστων σκέψεων ή αναμνήσεων. (Ησαΐας 65:17) Εκείνον τον καιρό, η απαλλαγμένη από το μίσος ανθρωπότητα “θα βρίσκει εξαιρετική ευχαρίστηση στην αφθονία της ειρήνης”.​—Ψαλμός 37:11.

Λαχταράτε να ζήσετε σε έναν τέτοιον κόσμο; Ακόμη και τώρα, πολλοί άνθρωποι μαθαίνουν να ξεπερνούν το μίσος εφαρμόζοντας Βιβλικές αρχές. (Ψαλμός 37:8) Αυτό κάνουν οι εκατομμύρια Μάρτυρες του Ιεχωβά σε όλο τον κόσμο. Αν και προέρχονται από πολλούς διαφορετικούς πολιτισμούς και κάθε είδους υπόβαθρο, απολαμβάνουν μεταξύ τους οικογενειακούς δεσμούς αγάπης και ενότητας.​—Ησαΐας 2:2-4.

Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά θα χαρούν να μοιραστούν μαζί σας όσα έχουν μάθει για την αντιμετώπιση της αδικίας και των διακρίσεων. Αυτά που θα μάθετε θα σας βοηθήσουν να αντικαταστήσετε σιγά σιγά κάθε ίχνος μίσους με την αγάπη. Μπορείτε να μάθετε πώς να φέρεστε σε όλους τους ανθρώπους με καλοσύνη, ακόμη και σε όσους φαίνονται αγνώμονες ή εκδηλώνουν μίσος. Ως αποτέλεσμα, θα είστε πιο ευτυχισμένοι τώρα, και οι σχέσεις σας με τους άλλους διαρκώς θα βελτιώνονται. Πάνω από όλα, θα μάθετε τι μπορείτε να κάνετε για να ζήσετε υπό τη Βασιλεία του Θεού, τότε που το μίσος θα χαθεί για πάντα.​—Ψαλμός 37:29.

Οι ειδήσεις και τα κοινωνικά δίκτυα αναφέρονται όλο και πιο συχνά στη ρητορική του μίσους, στα μηνύματα μίσους, στο διαδικτυακό μίσος και στα εγκλήματα μίσους. Σκεφτείτε επίσης τα αμέτρητα άτομα που πέφτουν θύματα προκατάληψης, στερεότυπων αντιλήψεων, κοροϊδίας, προσβολών και απειλών, καθώς και τις πάμπολλες πράξεις βανδαλισμού. Παντού υπάρχουν θύματα απάνθρωπης μεταχείρισης και μίσους!

Αυτό το περιοδικό δείχνει πώς μπορεί να σπάσει ο κύκλος του μίσους. Δεν πρόκειται για σενάριο φαντασίας, αλλά για μια αληθινή, μόνιμη μεταμόρφωση που ήδη γίνεται παγκόσμια.