ΣΠΕΡΜΑ

Ο εβραϊκός όρος ζέρα‛, που αποδίδεται «σπόρος» και «σπέρμα», και η λέξη σπέρμα του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου εμφανίζονται πολλές φορές στις Γραφές, με τις ακόλουθες χρήσεις ή εφαρμογές: (α) στη γεωργία και στη βοτανική, (β) στη φυσιολογία και (γ) μεταφορικά με την έννοια του «απογόνου».

Γεωργία, Βοτανική. Η οικονομία του Ισραήλ ήταν κυρίως γεωργική, γι’ αυτό και υπάρχουν πολλές αναφορές στη σπορά, στο φύτεμα και στη συγκομιδή, ενώ συχνά χρησιμοποιείται η λέξη «σπόρος», η οποία εμφανίζεται πρώτη φορά στα πλαίσια της αφήγησης για την τρίτη ημέρα της δημιουργίας της γης. Ο Ιεχωβά πρόσταξε: «Ας κάνει η γη να φυτρώσει χορτάρι, βλάστηση που κάνει σπόρο, καρποφόρα δέντρα που αποδίδουν καρπό κατά τα είδη τους, ο σπόρος του οποίου είναι μέσα του, πάνω στη γη». (Γε 1:11, 12, 29) Εδώ ο Δημιουργός φανέρωσε το σκοπό που είχε να καλύψει τη γη με βλάστηση η οποία θα αναπαραγόταν μέσω σπόρων, ενώ τα διάφορα δημιουργημένα είδη θα παρέμεναν χωριστά το ένα από το άλλο, έτσι ώστε το καθένα να παράγει “κατά το είδος του” μέσω του δικού του διακριτού σπόρου.

Φυσιολογία. Η εβραϊκή λέξη ζέρα‛ χρησιμοποιείται ως όρος της φυσιολογίας στα εδάφια Λευιτικό 15:16-18· 18:20 σε σχέση με την έκκριση σπέρματος. Στο εδάφιο Λευιτικό 12:2 η έμμεση, ενεργητική διάθεση του ρήματος ζαρά‛ (σπέρνω) αποδίδεται σε πολλές μεταφράσεις με τις εκφράσεις «συλλαμβάνω» ή «συλλαμβάνω σπέρμα». Στο εδάφιο Αριθμοί 5:28 εμφανίζεται το ρήμα ζαρά‛ στη βασική παθητική διάθεση μαζί με τη λέξη ζέρα‛ και αποδίδεται “καθίσταμαι έγκυος με σπέρμα” (ΜΝΚ), «σπέρνομαι με σπέρμα» (Yg), «συλλαμβάνω σπέρμα» (KJ· ΒΑΜ).

Μεταφορική Χρήση. Ως επί το πλείστον, η λέξη ζέρα‛ χρησιμοποιείται στην Αγία Γραφή με την έννοια των απογόνων. Στο εδάφιο Γένεση 7:3 προσδιορίζονται με αυτή τη λέξη οι απόγονοι των ζώων. Στο εδάφιο Γένεση 9:9 εννοούνται με αυτήν οι άνθρωποι που θα γεννιούνταν ως απόγονοι του Νώε, ενώ στο εδάφιο Γένεση 16:10 εννοούνται οι απόγονοι μιας γυναίκας, της Άγαρ. Ο Θεός πρόσταξε τον Άβραμ και το φυσικό του «σπέρμα» να περιτέμνονται ως σημείο της διαθήκης που είχε συνάψει μαζί τους.—Γε 17:7-11.

Η λέξη σπέρμα του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου έχει τις ίδιες εφαρμογές με την εβραϊκή λέξη ζέρα‛. (Παράβαλε Ματ 13:24· 1Κο 15:38· Εβρ 11:11· Ιωα 7:42.) Ο Ιησούς Χριστός χρησιμοποίησε τη συγγενική λέξη σπόρος ως σύμβολο του λόγου του Θεού.—Λου 8:11.

Προλέχθηκε ένα και μόνο άτομο. Όταν γίνεται λόγος για τους απογόνους του Αβραάμ και άλλων, οι παραπάνω λέξεις του ελληνικού και του εβραϊκού κειμένου είναι στον ενικό αριθμό και αναφέρονται συνήθως σε αυτούς τους απογόνους περιληπτικά. Φαίνεται πως υπάρχει σοβαρός λόγος για τον οποίο χρησιμοποιούνταν τόσο συχνά σε σχέση με τους απογόνους του Αβραάμ το περιληπτικό ουσιαστικό ζέρα‛, «σπέρμα», και όχι η λέξη μπανίμ, «γιοι» (ενικός, μπεν), που είναι καθαρά πληθυντικού αριθμού. Ο απόστολος Παύλος τονίζει αυτό το γεγονός εξηγώντας πως, όταν ο Θεός μίλησε για τις ευλογίες που θα έρχονταν μέσω του σπέρματος του Αβραάμ, αναφερόταν πρωτίστως σε ένα και μόνο άτομο, δηλαδή τον Χριστό. Ο Παύλος λέει: «Οι υποσχέσεις ειπώθηκαν στον Αβραάμ και στο σπέρμα του. Δεν λέει: “Και στα σπέρματα [σπέρμασιν, Κείμενο]”, όπως στην περίπτωση πολλών, αλλά όπως στην περίπτωση ενός: “Και στο σπέρμα σου [σπέρματί σου, Κείμενο]” που είναι ο Χριστός».—Γα 3:16.

Μερικοί λόγιοι διαφωνούν με τη δήλωση του Παύλου όσον αφορά τη χρήση της λέξης «σπέρμα» στον ενικό και στον πληθυντικό αριθμό. Τονίζουν πως, όταν η εβραϊκή λέξη που αποδίδεται «σπέρμα» (ζέρα‛) χρησιμοποιείται αναφορικά με τους απογόνους κάποιου, δεν αλλάζει ποτέ αριθμό. Επίσης τα συνοδευτικά ρήματα και επίθετα δεν υποδηλώνουν από μόνα τους αν με τη λέξη που αποδίδεται «σπέρμα» εννοείται ένας μόνο απόγονος ή πολλοί. Αν και αυτό είναι αλήθεια, υπάρχει ένας άλλος παράγοντας που αποδεικνύει ότι η εξήγηση του Παύλου ήταν ακριβής τόσο γραμματικά όσο και δογματικά. Αναλύοντας αυτόν τον παράγοντα, η Εγκυκλοπαίδεια (Cyclopædia) των Μακ Κλίντοκ και Στρονγκ (1894, Τόμ. 9, σ. 506) δηλώνει: «Σε σχέση με τις αντωνυμίες, η σύνταξη είναι εντελώς διαφορετική από ό,τι στα δύο προηγούμενα [δηλαδή στα ρήματα και στα επίθετα που χρησιμοποιούνται μαζί με τη λέξη «σπέρμα»]. Η αντωνυμία ενικού αριθμού [που χρησιμοποιείται με τη λέξη ζέρα‛] δηλώνει ένα άτομο, ένα και μόνο, ή ένα ανάμεσα σε πολλά, ενώ η αντωνυμία πληθυντικού αριθμού αντιπροσωπεύει όλους τους απογόνους. Αυτός ο κανόνας τηρείται απαρέγκλιτα από τη Μετάφραση των Εβδομήκοντα . . . Ο Πέτρος κατανοούσε αυτή τη σύνταξη, διότι βλέπουμε ότι μιλώντας σε αυτόχθονες Ιουδαίους στην πόλη της Ιερουσαλήμ πριν από τη μεταστροφή του Παύλου (Πράξ. 3:26), συμπέρανε από τα εδάφια Γέν. 22:17, 18 πως το σπέρμα αφορούσε ένα και μόνο πρόσωπο, σύμφωνα και με το υπόδειγμα που είχε θέσει ο Δαβίδ χίλια χρόνια νωρίτερα (Ψαλμ. 72:17)».

Επιπρόσθετα αυτό το σύγγραμμα λέει: «Ο Παύλος δεν διαχωρίζει ένα σπέρμα από κάποιο άλλο, αλλά το ένα σπέρμα από τα πολλά. Αν σκεφτούμε δε ότι παρέθεσε την ίδια περικοπή με τον Πέτρο [αυτήν που αναφέρεται προηγουμένως], το επιχείρημά του υποστηρίζεται πολύ καλά από την αντωνυμία «του» στη φράση “των εχθρών του [όχι τους]”. Η λέξη σπέρμα συνοδευόμενη από μια αντωνυμία στον ενικό αριθμό είναι ακριβές αντίστοιχο της λέξης γιος».