6. Τι είναι ενδιαφέρον στο ύφος και στη δομή του βιβλίου Θρήνοι;

⁶ Η δομή του βιβλίου Θρήνοι παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον για τους Βιβλικούς λόγιους. Το βιβλίο αποτελείται από 5 κεφάλαια, δηλαδή 5 λυρικά ποιήματα. Τα πρώτα 4 είναι ακροστιχίδα, δηλαδή τα εδάφια αρχίζουν μ’ ένα από τα 22 γράμματα του εβραϊκού αλφαβήτου, παίρνοντάς τα κατά σειρά. Ωστόσο, το 3ο κεφάλαιο έχει 66 εδάφια, κι έτσι 3 διαδοχικά εδάφια αρχίζουν με το ίδιο γράμμα και στη συνέχεια τα επόμενα εδάφια αρχίζουν με το επόμενο γράμμα. Το 5ο ποίημα δεν είναι ακροστιχίδα, μολονότι έχει 22 εδάφια.

ΤΙ ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΘΡΗΝΟΙ

8. Ποια ερήμωση περιγράφεται στο 1ο ποίημα, αλλά πώς εκφράζεται η προσωποποιημένη Ιερουσαλήμ;

⁸ «Πώς εκάθησε μόνη η πόλις η πεπληθυμμένη λαών»! Έτσι αρχίζει το θρήνο του το πρώτο ποίημα. Η κόρη της Σιών ήταν αρχόντισσα, αλλά οι εραστές της την εγκατέλειψαν, και ο λαός της πήγε εξορία. Οι πύλες της κείτονται ερημωμένες. Ο Ιεχωβά την τιμώρησε για τις πάμπολλες ανομίες της. Έχασε τη δόξα της. Οι ενάντιοί της γέλασαν με την κατάρρευσή της. Ταπεινώθηκε με τρόπο καταπληκτικό, και δεν έχει κανέναν να την παρηγορήσει, και ο λαός της που απέμεινε πεινάει. Αυτή (η Ιερουσαλήμ προσωποποιημένη) ρωτάει: «Ήναι πόνος κατά τον πόνον μου;» Απλώνει τα χέρια και λέει: ‘Δίκαιος είναι ο Ιεχωβά διότι απεστάτησα από του λόγου αυτού’. (1:1, 12, 18) Επικαλείται τον Ιεχωβά για να φέρει συμφορά στους περιχαρείς εχθρούς της, όπως έφερε και σ’ αυτήν.

9. (α) Από ποιον προέρχεται η συμφορά που έπληξε την Ιερουσαλήμ; (β) Πώς μιλάει ο Ιερεμίας για την περιφρόνηση που της δείχνεται και για τις τρομερές συνθήκες που επικρατούν στην πόλη;

⁹ ‘Πώς περιεκάλυψεν ο Ιεχωβά με νέφος την κόρη της Σιών εν τη οργή αυτού’! (2:1) Το δεύτερο ποίημα δείχνει ότι ο Ιεχωβά ο ίδιος είναι εκείνος που πέταξε στη γη «την δόξαν [ομορφιά, ΜΝΚ] του Ισραήλ». Αυτός έκανε να λησμονηθούν οι γιορτές και τα Σάββατα, και απέρριψε το θυσιαστήριό του και το αγιαστήριό του. Τι λυπηρό θέαμα παρουσιάζει η Ιερουσαλήμ! Ο Ιερεμίας αναφωνεί: «Οι οφθαλμοί μου εμαράνθησαν υπό των δακρύων, τα εντόσθιά μου ταράττονται, η χολή μου εξεχύθη εις την γην, δια τον συντριμμόν της θυγατρός του λαού μου». (2:11) Με τι να παρομοιάσει την κόρη της Ιερουσαλήμ; Πώς να παρηγορήσει την κόρη της Σιών; Οι ίδιοι οι προφήτες της αποδείχθηκαν άχρηστοι και ανεπαρκείς. Τώρα οι περαστικοί γελούν περιφρονητικά γι’ αυτήν: «Αύτη είναι η πόλις, περί της οποίας ελέγετο, Η εντέλεια της ωραιότητος, η χαρά πάσης της γης;» (2:15) Οι εχθροί της άνοιξαν το στόμα τους και σφύριξαν και έτριξαν τα δόντια τους και είπαν: ‘Να η μέρα που ελπίζαμε να έρθει για να την καταπιούμε’. Τα παιδιά της λιποθυμούν από την πείνα και οι γυναίκες τρώγουν τα ίδια τους τα παιδιά. Οι δρόμοι έχουν βρομίσει από τα πτώματα. ‘Ουδείς εσώθη ουδέ υπελείφθη εν τη ημέρα της οργής του Ιεχωβά’.—2:16, 22.

10. Ως βάση για ελπίδα, ποιες ιδιότητες του Θεού αναφέρει ο Ιερεμίας;

¹⁰ Το τρίτο ποίημα, που αποτελείται από 66 εδάφια, τονίζει την ελπίδα που έχει η Σιών στο έλεος του Θεού. Χρησιμοποιώντας πολλές μεταφορές, ο προφήτης δείχνει ότι ο Ιεχωβά είναι εκείνος που επέφερε την αιχμαλωσία και την ερήμωση. Στην πικρή αυτή κατάσταση, ο συγγραφέας ζητάει από τον Θεό να θυμηθεί «την θλίψιν» του, και λέει ότι έχει πίστη στη στοργική καλοσύνη και στο έλεος του Ιεχωβά. Τρία διαδοχικά εδάφια αρχίζουν με τις λέξεις «Αγαθός» και «Καλόν», και δείχνουν πόσο κατάλληλο είναι να περιμένει κανείς να έρθει η σωτηρία από τον Ιεχωβά. (3:25-27) Ο Ιεχωβά προξένησε θλίψη, αλλά θα δείξει και έλεος. Αλλά για την ώρα, παρά το ότι έχει γίνει ομολογία για ‘αποστασία [στασιασμό, ΜΝΚ]’, ο Ιεχωβά δεν έχει συγχωρήσει· παρεμποδίζει τις προσευχές του λαού του, τον οποίον έχει κάνει «σκύβαλον και βδέλυγμα». (3:45) Με πικρά δάκρυα ο προφήτης θυμάται ότι οι εχθροί του τον κυνήγησαν όπως θα κυνηγούσαν ένα πουλί. Ο Ιεχωβά, όμως, τον πλησίασε στο λάκκο και του είπε: «Μη φοβού». Αυτός επικαλείται τον Ιεχωβά για να απαντήσει στον ονειδισμό του εχθρού: ‘Καταδίωξον εν οργή και αφάνισον αυτούς υποκάτωθεν των ουρανών του Ιεχωβά’.—3:57, 66.

11. Με ποιους τρόπους εκχύθηκε στη Σιών η φλογερή οργή του Ιεχωβά, και γιατί;

¹¹ «Πώς ημαυρώθη το χρυσίον, ηλλοιώθη το χρυσίον το καθαρώτατον»! (4:1) Το τέταρτο ποίημα θρηνολογεί για το ότι έσβησε η δόξα του ναού του Ιεχωβά, του οποίου οι πέτρες πετάχτηκαν στους δρόμους. Οι πολύτιμοι γιοι της Σιών κατέληξαν να έχουν μικρή αξία, σαν πήλινα αγγεία. Δεν υπάρχει ούτε νερό ούτε ψωμί, και εκείνοι που μεγάλωσαν με πολυτέλεια «ενηγκαλίσθησαν την κοπρίαν». (4:5) Η τιμωρία είναι ακόμη μεγαλύτερη από την τιμωρία για την αμαρτία των Σοδόμων. Οι Ναζηραίοι, που κάποτε ήταν «καθαρώτεροι χιόνος, λευκότεροι γάλακτος», έγιναν ‘πιο μαύροι κι από την ασβόλη’, και είναι καταζαρωμένοι. (4:7, 8) Καλύτερα να πεθάνεις από ρομφαία παρά να πεθάνεις από πείνα, σ’ έναν καιρό που οι γυναίκες βράζουν τα ίδια τους τα παιδιά! Ο Ιεχωβά εξέχυσε τη φλογερή του οργή. Συνέβη το απίστευτο—ο πολέμιος πέρασε τις πύλες της Ιερουσαλήμ! Και γιατί; «Δια τας αμαρτίας των προφητών αυτής και τας ανομίας των ιερέων αυτής», οι οποίοι έχυσαν δίκαιο αίμα. (4:13) Το πρόσωπο του Ιεχωβά δεν είναι προς αυτούς. Εντούτοις, η ανομία της κόρης της Σιών έφτασε στο τέλος της, και αυτή δεν θα ξαναπάει εξορία. Τώρα είναι η σειρά σου, κόρη του Εδώμ, να πιεις το πικρό ποτήρι του Ιεχωβά!

12. Ποια ταπεινή έκκληση γίνεται στο 5ο ποίημα;

¹² Το πέμπτο ποίημα αρχίζει με μια έκκληση προς τον Ιεχωβά να θυμηθεί τον ορφανεμένο του λαό. Τώρα είναι σαν να μιλούν οι κάτοικοι της Ιερουσαλήμ. Οι προπάτορές τους είναι εκείνοι που αμάρτησαν, και την ανομία εκείνων πρέπει τώρα να υποφέρει ο λαός. Απλοί δούλοι τούς εξουσιάζουν, και αυτοί βασανίζονται από την πείνα. Έπαψε η χαρά της καρδιάς τους, και ο χορός έχει μεταβληθεί σε πένθος. Η καρδιά τους «εξέλιπεν [αρρώστησε, ΜΝΚ]». Ταπεινά αναγνωρίζουν τον Ιεχωβά με τα εξής λόγια: ‘Συ, Ιεχωβά, κατοικείς εις τον αιώνα· ο θρόνος σου διαμένει εις γενεάν και γενεάν’. Κραυγάζουν: ‘Επίστρεψον ημάς, Ιεχωβά, προς σε και θέλομεν επιστραφή· ανανέωσον τας ημέρας ημών ως το πρότερον. Διατί απέρριψας ημάς ολοτελώς, ωργίσθης εναντίον ημών έως σφόδρα;’—5:19-22.