Η Σφραγίδα Σας—Η Υπογραφή Σας

ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΗ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΗΝ ΤΑΪΒΑΝ

«ΒΑΛΤΕ τη βούλα σας εδώ», λέει ο υπάλληλος πίσω από τον πάγκο του ταχυδρομικού γραφείου στην πολυάσχολη Ταϊπέι της Ταϊβάν.

«Να βάλω τη βούλα μου;» μουρμουρίζω εντελώς σαστισμένος. «Με συγχωρείτε, είμαι καινούριος εδώ. Δεν έχω βούλα—ό,τι και αν είναι αυτό», προσπαθώ να εξηγήσω. «Δεν μπορώ απλώς να βάλω την υπογραφή μου;»

«Ναι, μπορείτε, αλλά γιατί να μη φτιάξετε μια βούλα;» απαντάει ο υπάλληλος του ταχυδρομείου. «Τότε δεν θα έχετε άλλα προβλήματα».

Καθώς αναρωτιέμαι τι είναι βούλα αποφασίζω να ψάξω λίγο. Από το λεξικό μου μαθαίνω ότι βούλα είναι μια επίσημη σφραγίδα ή το αποτύπωμά της.

Πώς να Αποκτήσετε τη Σφραγίδα

Πρώτα, θα χρειαστώ ένα κινέζικο όνομα.a Για τον ξένο το όνομα είναι συνήθως μεταγραφή του ήχου του ονόματος. Για παράδειγμα, το «Τζον Σμιθ» μπορεί να γίνει «Σου Μι Σου» ή «Σου Γιούε Χαν». Ή μπορώ να βάλω έναν Κινέζο φίλο μου να με βοηθήσει να διαλέξω ένα όνομα. Αυτός πιθανότατα θα διαλέξει ένα που νομίζει ότι μου ταιριάζει, αλλά μπορεί να μη μοιάζει καθόλου ηχητικά με το πραγματικό μου όνομα.

Το επόμενο βήμα είναι να επισκεφτώ το κατάστημα ενός χαράκτη σφραγίδων. Εκεί διαλέγω ένα κατάλληλο υλικό από τη μεγάλη ποικιλία που είναι διαθέσιμη. Κατόπιν ο καλλιτέχνης χαράζει τους παραδοσιακούς χαρακτήρες του κινέζικου ονόματός μου στη σφραγίδα μου.

Τώρα είμαι εξοπλισμένος για να κλείνω εμπορικές συμφωνίες ή να κάνω κάποια συναλλαγή σε ταχυδρομικό γραφείο, σε τράπεζα ή σε άλλο μέρος όπου γίνονται επίσημες συμφωνίες. Για συγκεκριμένες νομικές συναλλαγές, το αποτύπωμα ή απεικόνισμα της σφραγίδας μου πρέπει να καταχωρηθεί στο Βασιλικό Γραφείο Εγγραφής. Αν προορίζεται για νομικό πρόσωπο, τότε καταχωρείται στο δικαστικό μέγαρο.

Αλλά αναρωτιέμαι πώς κάποιος υπάλληλος ξέρει αν η σφραγίδα είναι γνήσια. Για να βρω την απάντηση και να δω πώς φτιάχνονται πραγματικά οι σφραγίδες, επισκέπτομαι τον Λιν Ρόνγκντε, ένα σφραγιδοποιό στην πόλη Κάο-σιουνγκ, στη νότια Ταϊβάν. Σύμφωνα με τον κ. Λιν, πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι ακόμη και σφραγίδες με το ίδιο όνομα τις οποίες έχει χαράξει ο ίδιος σφραγιδοποιός δεν είναι ποτέ ακριβώς ίδιες. Για να ελέγξει αν μια σφραγίδα είναι γνήσια, ο υπάλληλος σε κάποιο γραφείο θα διπλώσει το αποτύπωμα της σφραγίδας στη μέση, συνήθως διαγώνια, και θα το ακουμπήσει πάνω στο αποτύπωμα που ήδη βρίσκεται στο αρχείο. Τα δυο μισά θα πρέπει να ταιριάζουν απόλυτα.

«Στις μέρες μας, όμως», λέει ο κ. Λιν, δείχνοντας μια μηχανή στο εργαστήρι του, «υπάρχουν μηχανές που μπορούν να χαράξουν μια σφραγίδα με τη βοήθεια κομπιούτερ. Οι σφραγίδες που χαράζονται με αυτόν τον τρόπο θα μπορούσαν να είναι πανομοιότυπες».

«Αυτό είναι καταπληκτικό!» απαντώ. «Αλλά πώς φτιάχνετε μια σφραγίδα με κομπιούτερ;»

«Πρώτα, στοιχειοθετώ ή ζωγραφίζω σε ένα μικρό κομμάτι ημιδιαφανές χαρτί ή πλαστικό τούς χαρακτήρες του ονόματος σε σχήμα κατάλληλο για σφραγίδα», εξηγεί ο κ. Λιν. «Κατόπιν το βάζω σε μια περιστρεφόμενη κεφαλή του μηχανήματος, η οποία διαβάζει το όνομα με τη βοήθεια μιας ακτίνας λέιζερ. Ταυτόχρονα, στερεώνω τη σφραγίδα που θέλω να χαράξω σε μια δεύτερη περιστρεφόμενη κεφαλή, και ένας μικροσκοπικός τόρνος, τον οποίο ελέγχει η ακτίνα λέιζερ, χαράζει τη σφραγίδα για να σχηματίσει τους χαρακτήρες που σχεδίασα εγώ».

Εφόσον αυτή η μέθοδος είναι σχετικά φτηνή, συνήθως κάθε μέλος μιας οικογένειας φτιάχνει μια σφραγίδα. Αυτές τις έχουν πρόχειρες στο σπίτι για να τις χρησιμοποιεί όποιος παραλαμβάνει συστημένες επιστολές ή άλλα αντικείμενα για τα οποία κάποιος θα χρειαζόταν να υπογράψει στις δυτικές χώρες.

Προέλευση της Σφραγίδας

Η πρώτη φορά που είναι γνωστό πως χρησιμοποιήθηκε σφραγίδα στην Κίνα ήταν το έτος 1324 Π.Κ.Χ. Αλλά μόνο κατά τη δυναστεία των Τσόου (1122-256 Π.Κ.Χ.) έγιναν δημοφιλείς οι σφραγίδες. Σε εκείνους τους αρχαίους καιρούς, αντί να τη χρησιμοποιούν ως υπογραφή, την είχαν μαζί τους, συνήθως στη ζώνη, για να δείχνουν την κοινωνική τάξη ή το αξίωμα ή απλώς για να δείχνουν ότι το άτομο ήταν αξιότιμο. Αντιπροσώπευε όχι τόσο το άτομο όσο τη θέση που κατείχε. Η σφραγίδα μεταβιβαζόταν, όπως συχνά συμβαίνει και σήμερα, στον επόμενο κάτοχο του αξιώματος όταν αποσυρόταν ή πέθαινε ο επίσημος. Όταν ένας αριστοκράτης ζητούσε ακρόαση από τον αυτοκράτορα, έδειχνε τη σφραγίδα του από νεφρίτη για να αποδείξει την ταυτότητά του.

Όταν ανακαλύφτηκε το χαρτί, η σφραγίδα σταδιακά έφτασε να αντιπροσωπεύει την υπογραφή. Έφτασε να χρησιμοποιείται πιο συχνά ακόμη και από απλούς ανθρώπους. Σήμερα, όλοι εδώ έχουν σφραγίδα, ακόμη και ένας ξένος κάτοικος σαν και εμένα, και όλες οι συναλλαγές που περιλαμβάνουν την υπογραφή κάποιου μπορούν να ολοκληρωθούν μόνο με τη χρήση της σφραγίδας. Μολονότι επίσημα μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί η υπογραφή, για τους περισσότερους η σφραγίδα είναι αυτή που κάνει τα πράγματα νόμιμα. Αυτή η συνήθεια έχει εξαπλωθεί στο μεγαλύτερο μέρος της Ανατολής, έτσι ώστε οι Ιάπωνες και οι Κορεάτες επίσης χρησιμοποιούν τη σφραγίδα.

Πώς Είναι οι Σφραγίδες

Η σφραγίδα μπορεί να είναι τετράγωνη, στενόμακρη, οβάλ ή στρογγυλή, ή μπορεί να πάρει αναρίθμητα άλλα σχήματα. Μπορεί επίσης να έχει διάμετρο μόλις 3 χιλιοστά ή να είναι τετράγωνη με πλευρά 15 εκατοστά. Η σφραγίδα μπορεί να φτιαχτεί από νεφρίτη, σαπωνόλιθο, κέρατο ζώου, μπαμπού, μπρούτζο, ξύλο ή πλαστικό, ανάλογα με την επιθυμία και τα μέσα του αγοραστή καθώς και ανάλογα με το σκοπό για τον οποίο θα χρησιμοποιείται η σφραγίδα. Αν μια σφραγίδα πρόκειται να χρησιμοποιείται πολύ σπάνια και για λιγότερο σημαντικές συναλλαγές, μπορεί να αρκεί το ξύλο ή το πλαστικό. Αλλά αν ο κάτοχος σκοπεύει να τη χρησιμοποιεί σε όλη του τη ζωή, τότε μπορεί να επιλέξει ένα πιο πολύτιμο και ελκυστικό υλικό.

Για παράδειγμα, η επίσημη σφραγίδα της Βιβλικής και Φυλλαδικής Εταιρίας Σκοπιά της Πενσυλβανίας, τμήμα Ταϊβάν είναι χαραγμένη σε ένα κομμάτι σκληρό ξύλο που έχει μήκος 7,5 εκατοστά, πλάτος 5 εκατοστά και πάχος 2,5 εκατοστά. Μάλλον άβολη «υπογραφή», δεν συμφωνείτε; Συχνά το χαρτί που πρέπει να υπογραφεί μπορεί να μην είναι και πολύ μεγαλύτερο!

Οι πιο κοινές σφραγίδες είναι σκέτα κομμάτια του επιλεγμένου υλικού με το όνομα χαραγμένο σε παραδοσιακούς κινέζικους χαρακτήρες στο επίπεδο κάτω μέρος τους. Ένα σκάλισμα στο στέλεχος ή στο πάνω μέρος προσθέτει στην ομορφιά και στην αξία της σφραγίδας. Μερικές σφραγίδες είναι πολύ καλοδουλεμένα έργα τέχνης. (Βλέπε εικόνα στη σελίδα 23). Ο ιδιοκτήτης συνήθως μεταφέρει τη σφραγίδα είτε σε ένα δερμάτινο σακούλι είτε σε ένα κουτάκι με ένα μικρό χώρισμα που έχει κατακόκκινο μελάνι στη μια άκρη του. Μερικές φορές ένα νιόπαντρο ζευγάρι σκαλίζουν τις σφραγίδες τους σε δυο κομμάτια που έχουν παρθεί ή κοπεί από το ίδιο υλικό και έχουν σχέδια που συμπληρώνουν το ένα το άλλο—μια μάλλον ρομαντική τάση. Ή, όπως συμβαίνει με τις όμορφες σφραγίδες από κίτρινο νεφρίτη στην εικόνα της σελίδας 23, οι τρεις σφραγίδες και οι αλυσίδες έχουν όλες χαραχτεί από ένα κομμάτι πετραδιού.

Αφού χαραχτεί, η σφραγίδα γίνεται η νόμιμη υπογραφή του ιδιοκτήτη ή του κατόχου του αξιώματος, έτσι πρέπει να την προσέχει ιδιαίτερα. Πρέπει να την προστατεύει από κλοπή, αφού ο κλέφτης θα μπορούσε να τη χρησιμοποιήσει για να πλαστογραφήσει έγγραφα, να πάρει χρήματα από τράπεζες, να εξαργυρώσει επιταγές ή ομόλογα, κ.ο.κ.

Τι γίνεται αν χάσω τη σφραγίδα μου; Πρώτα, πρέπει να ειδοποιήσω το ταχυδρομικό γραφείο, την τράπεζα και τις άλλες ενδιαφερόμενες υπηρεσίες ώστε να μπορέσουν να ακυρώσουν τη σφραγίδα μου. Πρέπει, φυσικά, να το κάνω αυτό αμέσως για να προλάβω τυχόν παράνομη χρήση της σφραγίδας μου. Κατόπιν πρέπει να φτιάξω καινούρια. Αν θέλω να αντικαταστήσω μια καταχωρημένη σφραγίδα, πρέπει να περάσω και πάλι από τη διαδικασία καταχώρησής της, και τα ενδιαφερόμενα γραφεία πρέπει να ενημερωθούν για τη νέα μου σφραγίδα. Έτσι μήπως νομίζετε ότι είναι μπελάς το να χάσετε μια πιστωτική κάρτα; Είναι σοφός εκείνος που προσέχει να μη χάσει ή να μην του κλέψουν τη σφραγίδα του!

Στη Δύση, ο φιλοτελισμός, ή συλλογή γραμματοσήμων, είναι δημοφιλές χόμπι. Στην Κίνα πολλοί άνθρωποι συλλέγουν σφραγίδες ή το αποτύπωμα διαφόρων σφραγίδων, για τις οποίες εκδίδονται ειδικά βιβλία. Μερικές σφραγίδες είναι πολύ όμορφες, επειδή το είδος των χαρακτήρων και το σχήμα, το χρώμα και η υφή της σφραγίδας συνδυάζονται για να δώσουν μια πολύ ευχάριστη εμφάνιση. Οι σφραγίδες που κάποτε ανήκαν σε διάσημους ή ισχυρούς ανθρώπους ή οι σφραγίδες ειδικής αρχαιολογικής αξίας συνήθως φυλάσσονται σε συλλογές μουσείων.

Για κάθε άτομο στη Δύση που παίρνει ένα στυλό για να υπογράψει κάποιο επίσημο έγγραφο, πιθανότατα υπάρχει κάποιος σε μια χώρα της Ανατολής που βγάζει μια σφραγίδα, την πατάει μερικές φορές στο ταμπόν με το κατακόκκινο μελάνι και προσεκτικά σφραγίζει την «υπογραφή» του στη διακεκομμένη γραμμή.

Πόσο ενδιαφέρουσα κάνουν τη ζωή τα διαφορετικά έθιμα!

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνες στη σελίδα 23]

Σύμφωνα με τη φορά του ρολογιού: Κατακόκκινο αποτύπωμα σφραγίδας· σφραγίδες με αλυσίδες, όλες χαραγμένες από ένα κομμάτι νεφρίτη· σφραγιδοποιός χαράζει ένα σχέδιο· σφραγίδα στην οποία είναι γραμμένο κάποιο ποίημα

Σφραγίδα σε σχήμα χελώνας

[Ευχαριστίες]

Σφραγίδες: National Palace Museum, Taipei, Taiwan