Ματιές στον Κόσμο

Το Ποσοστό Αναλφαβητισμού Αυξάνεται Παγκόσμια

«Σχεδόν το ένα έκτο των 5,9 δισεκατομμυρίων ανθρώπων που ζουν σε όλο τον κόσμο δεν μπορούν να διαβάσουν ή να γράψουν», αναφέρει η εφημερίδα Δε Νιου Γιορκ Τάιμς (The New York Times). Σύμφωνα με το Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για τα Παιδιά (UNICEF), το ποσοστό αναλφαβητισμού αναμένεται να αυξηθεί. Γιατί; Διότι σήμερα, στις φτωχότερες χώρες του κόσμου, τα 3 στα 4 παιδιά δεν πηγαίνουν στο σχολείο. Οι συγκρούσεις μεταξύ εθνοτήτων, όχι μόνο δημιουργούν παγκόσμια οικονομικά προβλήματα, αλλά στερούν επίσης τη σχολική εκπαίδευση από εκατομμύρια παιδιά. Εξαιτίας των πολέμων, όχι μόνο καταστρέφονται σχολεία, αλλά πολλά παιδιά γίνονται στρατιώτες αντί να γίνουν μαθητές. Φυσικά, ο αναλφαβητισμός επιτείνει και τα κοινωνικά προβλήματα. Η έκθεση της UNICEF με τίτλο Η Κατάσταση των Παιδιών του Κόσμου—1999 (The State of the World’s Children 1999) αναφέρει ότι ο αναλφαβητισμός σχετίζεται άμεσα με τη γεννητικότητα. Παραδείγματος χάρη, σε μια νοτιοαμερικανική χώρα, «οι αναλφάβητες γυναίκες αποκτούν κατά μέσο όρο 6,5 παιδιά, και οι μητέρες που έχουν λάβει δευτεροβάθμια εκπαίδευση αποκτούν κατά μέσο όρο 2,5 παιδιά», ανέφερε η ίδια εφημερίδα.

Τρέλα με τη Χιλιετία

«Η [ισραηλινή] κυβέρνηση έχει διαθέσει 12 εκατομμύρια δολάρια [περ. 3,6 δισ. δρχ.] για να βελτιώσει την ασφάλεια στο όρος του Ναού», προετοιμαζόμενη για τη βία που αναμένεται να ξεσπάσει σε σχέση με τη νέα χιλιετία, αναφέρει η εφημερίδα Νάντο Τάιμς (Nando Times). Η αστυνομία ανησυχεί για το ενδεχόμενο να προσπαθήσουν μερικοί Εβραίοι ή «Χριστιανοί» φανατικοί να καταστρέψουν τζαμιά στο όρος του Ναού προκειμένου να ξαναχτίσουν τον Ιουδαϊκό ναό. Μερικά «Χριστιανικά» θρησκεύματα πιστεύουν ότι αυτό θα επιταχύνει τον ερχομό του τέλους του κόσμου και της δευτέρας παρουσίας του Χριστού. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, το όρος του Ναού, γνωστό στους Μουσουλμάνους ως αλ Χάραμ αλ Σαρίφ, «θεωρείται το πιο ευαίσθητο σημείο στη διαμάχη που αφορά το μεσανατολικό ζήτημα». Βρίσκεται «μέσα στην περιτειχισμένη Παλιά Πόλη της Ιερουσαλήμ, την οποία κατέλαβε το Ισραήλ από την Ιορδανία με το μεσανατολικό πόλεμο του 1967». Έχει αναφερθεί ότι αρκετοί «Χριστιανοί» έχουν ήδη νοικιάσει κάποιο χώρο στο Όρος των Ελαιών αναμένοντας την επάνοδο του Χριστού.

Ασπιρίνη για τον Πόνο των Φυτών;

Τα φυτά μπορεί να μην αισθάνονται πόνο όπως τον αισθάνονται οι άνθρωποι, αλλά αντιδρούν στους τραυματισμούς παράγοντας ιασμονικό οξύ. Μερικά μάλιστα αναδίδουν ατμούς που θυμίζουν γιασεμί, οι οποίοι μπορεί να προκαλέσουν κάποια αντίδραση σε άλλα φυτά. «Επί χρόνια, οι ερευνητές γνωρίζουν ότι η ασπιρίνη με κάποιον τρόπο διακόπτει την παραγωγή ιασμονικού οξέος στα φυτά», δηλώνει το περιοδικό Επιστημονικά Νέα (Science News). Τώρα, ορισμένοι επιστήμονες στο Πανεπιστήμιο της πολιτείας της Αριζόνας έχουν αποκαλύψει μέρος αυτού του μυστηριώδους μηχανισμού. Η ασπιρίνη αναστέλλει τη δράση ενός βασικού ενζύμου στα φυτά μέσω της ίδιας χημικής αντίδρασης που χρησιμοποιεί για να αναστείλει τη δράση ενός διαφορετικού ενζύμου στους ανθρώπους. Ωστόσο, παραμένει ασαφές το πώς μπορεί να σχετίζεται η δράση της ασπιρίνης στα φυτά με τη δράση της στους ανθρώπους, διότι τα δύο ένζυμα φαίνεται ότι δεν έχουν σχεδόν τίποτα το κοινό μεταξύ τους.

Μεταθανάτια Άφεση για «Μάγισσες»

Το 1994, ο πάπας κάλεσε τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία να “εξετάσει την ιστορική της συνείδηση”. Ένα από τα αποτελέσματα ήταν να σχηματιστεί μια Καθολική επιτροπή στην Τσεχία—η πρώτη του είδους της—για να εξετάσει αν πρέπει να δοθεί άφεση σε εκατοντάδες άτομα που κάηκαν ζωντανά με την κατηγορία της άσκησης μαγείας. Το κυνήγι μαγισσών, που έγινε με την έγκριση της εκκλησίας μεταξύ του 12ου και του 18ου αιώνα, ευθύνεται για τη θανάτωση χιλιάδων ανθρώπων στην Ευρώπη, είτε στην πυρά είτε με βασανιστήρια. Αφότου ο Πάπας Ιννοκέντιος Η΄ εξέδωσε ένα έδικτο για τη μαγεία το 1484, το κυνήγι μαγισσών εντάθηκε, και χρησιμοποιήθηκαν πάνω από 30 είδη βασανιστηρίων με σκοπό να αποδειχτεί η ενοχή των υπόπτων για μαγεία. Δεν γλίτωναν ούτε τα μικρά παιδιά όταν γινόταν προσπάθεια να τους αποσπάσουν στοιχεία κατά των γονέων τους. Το μέρος όπου κάηκαν οι περισσότεροι άνθρωποι με την κατηγορία της άσκησης μαγείας ήταν η Γερμανία, αλλά αυτού του είδους οι δίκες συνηθίζονταν επίσης στη Γαλλία και στη Βρετανία. Η εκκλησία ίσως σκέφτεται να εκφράσει εκ των υστέρων τη λύπη της, αναφέρει η εφημερίδα Δε Σάντεϊ Τέλεγκραφ (The Sunday Telegraph) του Λονδίνου.

Πώς θα Δαμάσουν τον Ποταμό Γιανγκτσέ

Όταν θα ολοκληρωθεί το Φράγμα των Τριών Φαραγγιών στον ποταμό Γιανγκτσέ της Κίνας, θα έχει δημιουργηθεί ο μεγαλύτερος υδροηλεκτρικός σταθμός στον κόσμο. Το φράγμα θα έχει ύψος 185 μέτρα και εύρος 2,3 χιλιόμετρα, ενώ θα παράγει ηλεκτρισμό ισχύος 18,2 εκατομμυρίων κιλοβάτ. Ωστόσο, ο κύριος λόγος για τον οποίο κατασκευάζεται το φράγμα δεν είναι η παραγωγή ηλεκτρισμού. Είναι η μείωση των πλημμυρών από τον ποταμό Γιανγκτσέ. Η κατασκευή άρχισε το 1994 και αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2009. Συνολικά, αυτό το τεράστιο έργο θα απαιτήσει να εκσκαφτούν 147 εκατομμύρια κυβικά μέτρα χώμα και πέτρες, να χρησιμοποιηθούν πάνω από 25 εκατομμύρια κυβικά μέτρα σκυρόδεμα και να τοποθετηθούν σχεδόν δύο εκατομμύρια τόνοι ατσάλι. «Εκείνο όμως που δημιουργεί τις μεγαλύτερες δυσκολίες είναι η μετεγκατάσταση 1,1 εκατομμυρίων ανθρώπων και πλέον οι οποίοι ζουν σε περιοχές που επηρεάζονται από το έργο», λέει το περιοδικό Η Κίνα Σήμερα (China Today).

Αυξάνονται τα Κρούσματα Άσθματος

Οι εκθέσεις της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας δείχνουν ότι, σε παγκόσμια κλίμακα, την περασμένη δεκαετία αυξήθηκε κατά 40 τοις εκατό το ποσοστό των ασθματικών, καθώς και το ποσοστό εκείνων που νοσηλεύτηκαν στο νοσοκομείο εξαιτίας αυτής της ασθένειας. Σε τι οφείλεται η αύξηση; Ορισμένα μέλη του Αμερικανικού Συλλόγου Πνευμονολόγων ανέφεραν ως αιτία την κατακόρυφη αύξηση της κατοχής κατοικίδιων ζώων, σε συνδυασμό με την τάση που έχουν σήμερα οι άνθρωποι να ζουν σε μικρούς χώρους οι οποίοι δεν αερίζονται καλά. Οι ασθματικές κρίσεις μπορούν να προκληθούν από «το δέρμα, τις τρίχες και τα πούπουλα των ζώων, τα ακάρεα της σκόνης, τη μούχλα, τον καπνό του τσιγάρου, τη γύρη, τους περιβαλλοντικούς ρύπους και τις δυνατές οσμές», λέει η εφημερίδα Δε Τορόντο Σταρ (The Toronto Star). Το χειρότερο αλλεργιογόνο, όμως, είναι οι τρίχες της γάτας. Η εφημερίδα ανέφερε ότι το άσθμα αξίζει ιδιαίτερη προσοχή διότι οι περισσότεροι θάνατοι που οφείλονται σε αυτό μπορούν να αποφευχθούν. Προς το παρόν, υπάρχουν περίπου ενάμισι εκατομμύριο ασθματικοί στον Καναδά, και πεθαίνουν περίπου 500 άτομα κάθε χρόνο από αυτή την ασθένεια.

Ρεκόρ Ζημιών από τις Καιρικές Συνθήκες

Τους πρώτους 11 μήνες του 1998, οι καταστροφές που οφείλονταν στις καιρικές συνθήκες προκάλεσαν ζημιές ύψους 89 δισεκατομμυρίων δολαρίων (περ. 26,7 τρισ. δρχ.). Αυτές οι ζημιές ήταν «πολύ μεγαλύτερες από τις απώλειες ολόκληρης της δεκαετίας του 1980, οι οποίες ανήλθαν σε 55 δισεκατομμύρια δολάρια [περ. 16,5 τρισ. δρχ.]», αναφέρει μια είδηση του Ασοσιέιτεντ Πρες. Η είδηση λέει: «Ακόμη και αν υπολογίσουμε τις απώλειες της δεκαετίας του 1980 λαμβάνοντας υπόψη τον πληθωρισμό, οπότε το ποσό ανέρχεται σε 82,7 δισεκατομμύρια δολάρια [περ. 24,8 τρισ. δρχ.], και πάλι είναι πολύ μικρότερες σε σχέση με τους πρώτους 11 μήνες» του 1998. Εκτός από τις υλικές ζημιές, υπολογίζεται ότι οι φυσικές καταστροφές, όπως καταιγίδες, πλημμύρες, πυρκαγιές και ξηρασίες, στοίχισαν τη ζωή σε 32.000 ανθρώπους. «Ολοένα και περισσότερο», λέει ο Σεθ Νταν του Ινστιτούτου Παγκόσμιας Επιφυλακής, «διακρίνουμε την ανθρώπινη υπαιτιότητα στις φυσικές καταστροφές». Γιατί; Σύμφωνα με τον Νταν, η αποψίλωση των δασών έχει εντείνει το πρόβλημα εφόσον στερεί από τη γη τα δέντρα και τους υγρότοπους που δρουν ως “σφουγγάρια της φύσης”.

Οικογένειες με Άγχος

Σύμφωνα με μια πρόσφατη δημοσκόπηση που έγινε στον Καναδά, οι οικογένειες σήμερα αισθάνονται ότι αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο οικονομικό και συναισθηματικό άγχος από τις μεταπολεμικές οικογένειες οι οποίες έζησαν πριν από μισό αιώνα. Η εφημερίδα Νάσιοναλ Ποστ (National Post) τοποθετεί το διαζύγιο και τη διάλυση της οικογένειας στην κορυφή του καταλόγου με τα αίτια του άγχους. Κατά σειρά σπουδαιότητας, άλλα βασικά αίτια οικογενειακού άγχους είναι «το ότι οι γονείς εργάζονται πολύ σκληρά και πολλές ώρες, οι επισφαλείς συνθήκες εργασίας, η βαριά φορολογία και η έλλειψη σεβασμού για τις προσπάθειες που καταβάλλουν οι γονείς προκειμένου να αναθρέψουν τα παιδιά τους». Τα άτομα που ρωτήθηκαν είπαν ότι αυτά τα αίτια άγχους είναι εντονότερα στις περισσότερες μονογονεϊκές οικογένειες.

Εκμετάλλευση των Παγόβουνων

«Οι κάτοικοι του Νιουφάουντλαντ γνώριζαν από παλιά ότι το νερό των παγόβουνων είναι εξαιρετικά καθαρό», λέει η εφημερίδα Φαϊνάνσιαλ Τάιμς (Financial Times) του Λονδίνου, αλλά τώρα εκμεταλλεύονται αυτόν τον «ανεξάντλητο πόρο που επιπλέει στα ανοιχτά των ακτών τους». Αφού περικυκλώσουν με δίχτυα ένα παγόβουνο που επιπλέει, ένα ρυμουλκό σκάφος το τραβάει προς την ακτή στη διάρκεια της πλημμυρίδας. Ενώ κινείται με τη μεγαλύτερη δυνατή ταχύτητα, το ρυμουλκό στρίβει απότομα όταν φτάνει κοντά στην ακτή, απελευθερώνει τα δίχτυα και «εκσφενδονίζει» το παγόβουνο προς την ακτή. Όταν υποχωρούν τα νερά της παλίρροιας, το παγόβουνο μένει κολλημένο σε στερεό έδαφος. Τότε, ένας τεράστιος γερανός σπάζει το παγόβουνο σε μεγάλα κομμάτια και το φορτώνει πάνω σε μια μαούνα «όπου το θρυμματίζουν, το λιώνουν και το φιλτράρουν προτού το περάσουν από υπεριώδη ακτινοβολία» για να καθαριστεί.

Επιθέσεις Κατά Γυναικών

«Στη Βραζιλία, το 63 τοις εκατό όλων των σωματικών επιθέσεων κατά των γυναικών γίνονται στο σπίτι, και μόνο το ένα τρίτο καταγγέλλεται», αναφέρει η εφημερίδα Ο Γκλόμπο (O Globo). Η εφημερίδα προσθέτει: «Η βία στο σπίτι πλήττει κυρίως φτωχές γυναίκες, αλλά αυτές είναι που καταγγέλλουν την επίθεση στην αστυνομία τις περισσότερες φορές. Οι πλούσιες γυναίκες σπανίως εμφανίζονται στις στατιστικές». Και σε άλλες χώρες υπάρχουν παρόμοιες στατιστικές. Λόγου χάρη, σύμφωνα με μια έρευνα που δημοσιεύτηκε από το αμερικανικό Υπουργείο Δικαιοσύνης, «οι μισές και πλέον γυναίκες στις Η.Π.Α. έχουν δεχτεί σωματική επίθεση κάποια στιγμή της ζωής τους, και σχεδόν η 1 στις 5 έχει πέσει θύμα βιασμού ή απόπειρας βιασμού», λέει το ειδησεογραφικό πρακτορείο Ρόιτερ. Η Ντόνα Σαλάλα, του αμερικανικού Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας, λέει: «Κάθε αριθμός σε αυτή την έρευνα αντιπροσωπεύει τις κόρες μας, τις μητέρες μας και τις γειτόνισσές μας».