Γιατί Είναι Τόσο Θανατηφόρο το AIDS

ΓΙΑ ΝΑ καταλάβουμε καλύτερα πώς να προστατευτούμε από το AIDS, χρειάζεται να ξέρουμε γιατί είναι τόσο θανατηφόρο. Τι κάνει αυτόν τον ιό πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί απ’ ό,τι άλλοι ιοί;

Οι ιοί είναι οι μικρότεροι απ’ όλους τους νοσογόνους οργανισμούς, πολύ μικρότεροι από τα βακτήρια. Η γρίπη, η πολιομυελίτιδα και το κοινό κρυολόγημα προκαλούνται από διαφορετικούς ιούς. Όταν ο ιός βρεθεί μέσα σ’ ένα κύτταρο, μπορεί να το σκοτώσει ή απλώς να «κοιμάται», ωσότου γίνει πιο δραστήριος αργότερα. Στην περίπτωση του ιού του AIDS, μπορεί να περάσουν πέντε ή και περισσότερα χρόνια, προτού εμφανιστούν τα συμπτώματα.

Γιατί Είναι Τόσο Θανατηφόρος

Αυτό που κάνει τον ιό του AIDS τόσο θανατηφόρο είναι το γεγονός ότι προσβάλλει και αχρηστεύει βασικά κύτταρα, περιλαμβανομένων και των λευκών αιμοσφαιρίων, που παράγει το σώμα για να βοηθούν στην απότρεψη των ασθενειών. Αυτά τα λευκά αιμοσφαίρια (που ονομάζονται λεμφοκύτταρα Τ-4) είναι τα κύρια αμυντικά μέσα που χρησιμοποιεί το σώμα κατά των ασθενειών.

Όταν αυτά τα λευκά αιμοσφαίρια αχρηστεύονται από τον ιό του AIDS, δεν μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους. Έτσι καταστρέφεται το ανοσολογικό σύστημα του σώματος. Οι μολύνσεις που πρωτύτερα μπορεί να μην απειλούσαν τη ζωή του ατόμου, τώρα την απειλούν. Σ’ αυτές περιλαμβάνονται οι μολύνσεις από άλλους ιούς, από παράσιτα, από βακτήρια, από μύκητες ή οι διάφορες μορφές καρκίνου.

Εφόσον το σώμα είναι πια ανίκανο να καταπολεμήσει αυτές τις μολύνσεις, αυτές προχωρούν ωσότου το θύμα πεθάνει. Αυτές οι μολύνσεις ονομάζονται καιροσκοπικές. Επωφελούνται της ευκαιρίας που τους παρουσιάζεται από την καταστολή του ανοσολογικού συστήματος. Το άτομο που έχει AIDS μπορεί να έχει πάθει διάφορες μολύνσεις ταυτόχρονα.

Μεταξύ των αρχικών συμπτωμάτων του AIDS, είναι τα εξής: παρατεταμένη και ανεξήγητη κόπωση· διόγκωση των αδένων που διαρκεί μήνες· συνεχής πυρετός και νυχτερινή εφίδρωση· συνεχής διάρροια· ανεξήγητη απώλεια βάρους· κακώσεις στο δέρμα με αλλοιωμένο χρώμα, ή βλεννογόνοι υμένες που δεν φεύγουν· συνεχής, ανεξήγητος βήχας· ένα παχύ υπόλευκο στρώμα πάνω στη γλώσσα ή στο λαιμό· εύκολη εμφάνιση μελανιασμάτων ή ανεξήγητη αιμορραγία. Αυτά τα αρχικά συμπτώματα αναφέρονται συχνά ως «Σύμπλεγμα που Σχετίζεται με το AIDS», ή ARC (AIDS Related Complex).

Όταν αναπτυχθεί πλήρως το AIDS, εμφανίζονται θανατηφόρες ασθένειες. Μεταξύ των πιο κοινών, είναι οι μολύνσεις των πνευμόνων που προκαλούνται από παρασιτικά μικρόβια, γνωστά ως Pneumocystis carinii, και ο καρκίνος του δέρματος που ονομάζεται σάρκωμα Καπόζι, που κι αυτός έχει να κάνει με εσωτερικά όργανα. Επιπρόσθετα, ο ιός του AIDS μπορεί να επηρεάσει τον εγκέφαλο, προκαλώντας παράλυση, τύφλωση, άνοια και τελικά θάνατο. Ο Δρ Ρίτσαρντ Τ. Τζόνσον, καθηγητής νευρολογίας του Νοσοκομείου Τζονς Χόπκινς, δήλωσε: «Ο HIV [ο ιός του AIDS] βρίσκεται στον εγκέφαλο τουλάχιστο 1 εκατομμυρίου ανθρώπων στις Η.Π.Α.».

Το πλήρως αναπτυγμένο AIDS συνοδεύεται από πόνους και ανεξέλεγκτη απώλεια βάρους· ενώ το σώμα αδυνατίζει διαρκώς μέχρις ότου έρθει ο θάνατος. Το περιοδικό The Lancet λέει ότι στην Αφρική το AIDS «συσχετίζεται με την ‘ασθένεια του αδυνατίσματος’, όρος που περιγράφει τη μεγάλη απώλεια βάρους που συνοδεύει τη διάρροια». Από την αρχική εμφάνιση της αρρώστιας μέχρι το θάνατο, μπορεί να περάσει ένας χρόνος ή και λιγότερο, ή μπορεί να περάσουν αρκετά χρόνια.

Επίμονος Ιός

Υπάρχει κι ένας άλλος παράγοντας που συντελεί στο ότι ο ιός του AIDS είναι πιο θανατηφόρος από άλλους ιούς. Ο ιός αυτός έχει ενσωματωμένους μηχανισμούς επιβίωσης, οι οποίοι δεν είναι κοινοί σε άλλους ιούς.

Για παράδειγμα, στους ανθρώπους ο ιός της γρίπης μπορεί να διαρκέσει μονάχα λίγες μέρες ή εβδομάδες και διεγείρει ορισμένα αντισώματα που βοηθούν να προστατευτεί το θύμα από το να μολυνθεί κι άλλο απ’ αυτόν τον συγκεκριμένο ιό. Η επιδημία, αφού κάνει τον κύκλο της, εξαφανίζεται. Η πανδημία γρίπης του 1918 διήρκεσε μόνο ένα χρόνο περίπου. Ο ιός του κίτρινου πυρετού εξαρτάται από τα κουνούπια, τα οποία ελαττώνονται σε αριθμό ανάλογα με τις καιρικές αλλαγές. Η ευλογιά επίσης μπορεί να πλήξει γρήγορα έναν ευάλωτο πληθυσμό κι έπειτα να εξαφανιστεί.

Ωστόσο, ο ιός του AIDS θεωρείται επίμονος. Προφανώς μένει μέσα στον άνθρωπο για όλη του τη ζωή και δεν εξαφανίζεται από μόνος του. Το θύμα δεν αναρρώνει από την πλήρως αναπτυγμένη ασθένεια του AIDS κι έτσι είναι ανίκανο να κατασκευάσει το είδος εκείνο της ανοσίας που θα αντιστεκόταν σε μια υποτροπή.

Επιπλέον, ο ιός του AIDS δείχνει ότι έχει σημαντικές παραλλαγές στη γενετική του σύνθεση, πράγμα που κάνει δύσκολη την κατασκευή ενός εμβολίου. Και οι ιοί συνήθως μεταβάλλονται, δηλαδή αλλάζουν το χαρακτήρα τους. Για παράδειγμα, υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι ιών της γρίπης και του κρυολογήματος. Ήδη, στην Αφρική και αλλού, έχει ανακαλυφθεί ένας δεύτερος τύπος ιού του AIDS. Και για κάθε τύπο μπορεί να χρειάζεται διαφορετικό εμβόλιο.

Αλλά γιατί εξαπλώνεται τόσο πολύ το AIDS; Ποιες συνήθειες βοήθησαν την ύπουλη διείσδυσή του στην ανθρώπινη οικογένεια;

[Πλαίσιο στη σελίδα 7]

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΑΝΟΙΓΟΥΝ ΤΟ ΔΡΟΜΟ ΣΤΟ AIDS

Σύμφωνα με το βρετανικό ιατρικό περιοδικό The Lancet, κάθε χρόνο, προσβάλλονται περισσότεροι από 300 επιπλέον εκατομμύρια άνθρωποι από σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες, όπως είναι η γονόρροια, η σύφιλη, ο έρπης και τα χλαμυδοβακτήρια. Αυτές μπορεί να εξασθενίζουν το σώμα και ίσως να το κάνουν ακόμη πιο ευάλωτο στον ιό του AIDS. Ακόμη και η χρήση ναρκωτικών, που είναι παράνομη ή γίνεται για αναψυχή, μπορεί να μειώνει την αντίσταση του σώματος στο AIDS.

Επίσης, στις υπανάπτυκτες χώρες, η έλλειψη καλής διατροφής εξαιτίας της φτώχειας, καθώς και η έλλειψη επαρκών εγκαταστάσεων ιατρικής περίθαλψης καταπολεμούν την προσπάθεια του σώματος να αναπτύξει αντίσταση στο AIDS. Η υγεία εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων σ’ αυτές τις περιοχές είναι ήδη υποβαθμισμένη, διευκολύνοντας έτσι τον ιό να προσβάλλει περισσότερα θύματα.

[Εικόνα στη σελίδα 7]

Τα λευκά Τ κύτταρα του ανοσολογικού συστήματος του σώματος φυσιολογικά καταπολεμούν τους επιβλαβείς εισβολείς