Έξαρση Γεννήσεων Μέσω της Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής

Στις 25 Ιουλίου 1978, έλαβε χώρα μια ασυνήθιστη γέννηση στο Όλνταμ της Αγγλίας, όταν ήρθε στον κόσμο ένα κοριτσάκι που ονομάστηκε Λουίζ Τζόι Μπράουν. Η Λουίζ ήταν το πρώτο παιδί του σωλήνα στην ιστορία.

ΕΝΝΙΑ μήνες νωρίτερα, η Λουίζ είχε συλληφθεί στο εργαστήριο μέσω μιας μεθόδου η οποία ονομάζεται εξωσωματική γονιμοποίηση. Με αυτή τη διαδικασία, ένα ωάριο που αφαιρέθηκε από τη μητέρα της ενώθηκε με σπέρμα σε δοκιμαστικό σωλήνα. Δυόμισι ημέρες αργότερα, όταν το ωάριο είχε διαιρεθεί σε οχτώ μικροσκοπικά κύτταρα, αυτό το μικρό σύνολο των διαιρούμενων κυττάρων εισάχθηκε στη μήτρα της μητέρας της για να αναπτυχθεί φυσιολογικά. Η γέννηση της Λουίζ άνοιξε ένα εντελώς νέο κεφάλαιο στη θεραπεία της υπογονιμότητας.

Η εξωσωματική γονιμοποίηση έδωσε το έναυσμα για την τεχνολογία υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, όπως είναι γνωστή σήμερα, η οποία περιλαμβάνει όλα τα είδη θεραπειών γονιμότητας όπου χρησιμοποιείται τόσο το ωάριο όσο και το σπέρμα. Προσέξτε μερικά παραδείγματα. Το 1984 μια γυναίκα στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ γέννησε ένα μωρό προερχόμενο από ωάριο το οποίο είχε δωρίσει άλλη γυναίκα. Την ίδια χρονιά, στην Αυστραλία, γεννήθηκε ένα μωρό από έμβρυο που είχε καταψυχθεί. Το 1994 μια 62χρονη γυναίκα στην Ιταλία απέκτησε παιδί, χρησιμοποιώντας ωάρια δότριας και το σπέρμα του συζύγου της.

Προοδευτική Εξέλιξη

Τώρα, περίπου 25 χρόνια μετά τη γέννηση της Λουίζ Τζόι Μπράουν, οι ερευνητές έχουν συγκεντρώσει σωρεία φαρμάκων και διαδικασιών υψηλής τεχνολογίας τα οποία έχουν δώσει εντελώς νέα μορφή στη θεραπεία κατά της υπογονιμότητας. (Βλέπε τα πλαίσια «Μερικές Μορφές Θεραπειών Γονιμότητας» και «Ποιοι Είναι οι Κίνδυνοι;») Αυτές οι εντυπωσιακές εξελίξεις έχουν οδηγήσει στην κατακόρυφη αύξηση του αριθμού των παιδιών που γεννιούνται μέσω της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Το 1999, για παράδειγμα, χάρη στην τεχνολογία υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, στις Ηνωμένες Πολιτείες και μόνο γεννήθηκαν περισσότερα από 30.000 μωρά. Σε μερικές σκανδιναβικές χώρες, το 2 με 3 τοις εκατό των παιδιών που γεννιούνται ετησίως έχουν συλληφθεί με αυτόν τον τρόπο. Παγκοσμίως, γεννιούνται κάθε χρόνο γύρω στα 100.000 παιδιά ως αποτέλεσμα της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Υπολογίζεται ότι, από το 1978, έχουν γεννηθεί περίπου ένα εκατομμύριο τέτοια παιδιά.

Η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή χρησιμοποιείται κυρίως στις αναπτυγμένες χώρες. Κάθε θεραπεία, ή αλλιώς κύκλος, στοιχίζει χιλιάδες ευρώ, και οι εθνικές υπηρεσίες υγείας, τα προγράμματα κάλυψης εξόδων υγείας από εργοδότες και οι ιδιωτικές ασφάλειες συνήθως δεν καλύπτουν τα έξοδα. Το περιοδικό Τάιμ (Time) σχολίασε ότι «μια 45χρονη γυναίκα που έχει ολοκληρώσει εφτά κύκλους εξωσωματικής γονιμοποίησης μπορεί κάλλιστα να έχει δαπανήσει [90.000 ευρώ] για τη θεραπεία». Εντούτοις, η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή προσφέρει ελπίδα σε πολλά υπογόνιμα αντρόγυνα για τα οποία η μόνη δυνατότητα απόκτησης παιδιών ήταν η υιοθεσία. Σήμερα, οι διάφορες μέθοδοι κατά της υπογονιμότητας αντιμετωπίζουν πολλές από τις αιτίες της γυναικείας και της αντρικής υπογονιμότητας.a

Γιατί Έχει Τόση Απήχηση;

Ένας λόγος για τον οποίο η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή έχει τόση απήχηση είναι ο σύγχρονος τρόπος ζωής. Μια έκθεση της Αμερικανικής Εταιρίας για Αναπαραγωγική Ιατρική αναφέρει: «Η μέση ηλικία τεκνοποίησης αυξήθηκε τις τελευταίες τρεις δεκαετίες καθώς ολοένα και περισσότερες γυναίκες επιδιώκουν ανώτερη εκπαίδευση και σταδιοδρομία και αναβάλλουν το γάμο. Συγχρόνως, μια μεγάλη ομάδα γυναικών που γεννήθηκαν στη διάρκεια της περιόδου έξαρσης των γεννήσεων (1946-1964) έχουν φτάσει στα τελευταία αναπαραγωγικά τους χρόνια, και ως αποτέλεσμα περισσότερες γυναίκες αυτής της ηλικίας ζητούν βοήθεια κατά της υπογονιμότητας».

Μερικές γυναίκες ίσως να μην αντιλαμβάνονται πόσο γρήγορα μειώνεται η γονιμότητά τους καθώς περνούν τα χρόνια. Σύμφωνα με τα Κέντρα για τον Έλεγχο και την Πρόληψη των Ασθενειών στις ΗΠΑ, οι πιθανότητες που έχει μια 42χρονη γυναίκα να αποκτήσει μωρό από τα δικά της ωάρια είναι λιγότερες από 10 τοις εκατό. Γι’ αυτόν το λόγο, ωάρια από δότριες χρησιμοποιούνται συχνά για μεγαλύτερες γυναίκες που επιζητούν θεραπείες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Μια νέα εξέλιξη δίνει τη δυνατότητα σε μερικά στείρα αντρόγυνα να καταφύγουν σε «υιοθεσία» εμβρύου, αποκτώντας κάποιο έμβρυο που απέμεινε από τη θεραπεία κατά της υπογονιμότητας την οποία ακολούθησε κάποιο άλλο αντρόγυνο. Υπολογίζεται ότι, στις Ηνωμένες Πολιτείες και μόνο, αποθηκεύονται περίπου 200.000 κατεψυγμένα έμβρυα. Μια είδηση από το δίκτυο CBS αποκάλυψε πρόσφατα: «Η δωρεά εμβρύων λαβαίνει χώρα αθόρυβα σε μικρή κλίμακα εδώ και χρόνια».

Δεν είναι καθόλου παράξενο το γεγονός ότι οι εξελίξεις στον τομέα της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής εγείρουν αρκετά ερωτηματικά. Πώς μπορεί να αξιολογηθεί αυτό το είδος τεκνοποίησης από δεοντολογική και ηθική άποψη; Ποια είναι η άποψη της Αγίας Γραφής γύρω από το εν λόγω θέμα; Αυτά και άλλα ερωτήματα θα εξεταστούν στο επόμενο άρθρο.

[Υποσημείωση]

[Πλαίσιο/​Εικόνα στη σελίδα 4]

ΜΕΡΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΩΝ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ

ΤΕΧΝΗΤΗ ΣΠΕΡΜΑΤΕΓΧΥΣΗ (AI). Διαδικασία κατά την οποία εισάγεται σπέρμα στα γυναικεία αναπαραγωγικά όργανα με τρόπο άλλον εκτός του φυσικού. Πρόκειται για μια μέθοδο η οποία συχνά δοκιμάζεται πριν από τις διαδικασίες που περιγράφονται παρακάτω.

ΕΝΔΟΣΑΛΠΙΓΓΙΚΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΓΑΜΕΤΩΝ (GIFT). Διαδικασία που περιλαμβάνει την αφαίρεση ωαρίων από την ωοθήκη της γυναίκας, την ανάμειξή τους με σπέρμα, και τη χρήση λαπαροσκοπίου (ενός οργάνου που χρησιμοποιείται για την εξέταση της περιτοναϊκής κοιλότητας) για την τοποθέτηση των μη γονιμοποιημένων ωαρίων και του σπέρματος στη σάλπιγγα της γυναίκας μέσω μικρών τομών στην κοιλιά της.

ΕΝΔΟΚΥΤΤΑΡΟΠΛΑΣΜΑΤΙΚΗ ΕΓΧΥΣΗ ΣΠΕΡΜΑΤΟΣ (ICSI). (Φαίνεται σε μεγέθυνση αριστερά) Διαδικασία κατά την οποία ένα και μόνο σπερματοζωάριο εγχέεται απευθείας σε ένα ωάριο.

ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ (IVF). Διαδικασία που περιλαμβάνει την αφαίρεση ωαρίων από τις ωοθήκες της γυναίκας και τη γονιμοποίησή τους έξω από το σώμα της. Τα έμβρυα που προκύπτουν μεταφέρονται κατόπιν στη μήτρα της μέσω του τραχήλου.

ΕΝΔΟΣΑΛΠΙΓΓΙΚΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΖΥΓΩΤΩΝ (ZIFT). Διαδικασία κατά την οποία συλλέγονται ωάρια από την ωοθήκη μιας γυναίκας και γονιμοποιούνται έξω από το σώμα της. Τα γονιμοποιημένα ωάρια εισάγονται κατόπιν στη σάλπιγγά της μέσω μιας μικρής τομής που γίνεται στην κοιλιά της.

[Ευχαριστίες]

Πλαίσιο βασισμένο στο Reproductive Health Information Source, Κέντρα για τον Έλεγχο και την Πρόληψη των Ασθενειών στις ΗΠΑ.

Ευγενής παραχώρηση από University of Utah Andrology and IVF Laboratories

[Πλαίσιο/​Εικόνα στη σελίδα 5]

ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ;

ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΛΑΘΟΣ. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, στην Ολλανδία και στη Μεγάλη Βρετανία, οι κλινικές γονιμότητας έχουν μπερδέψει κατά λάθος τόσο σπερματοζωάρια όσο και έμβρυα. Σε μια περίπτωση, κάποιο αντρόγυνο απέκτησε δίδυμα που ανήκαν σε άλλη φυλή, και σε μια άλλη περίπτωση κάποια γυναίκα γέννησε δίδυμα που ανήκαν σε δύο διαφορετικές φυλές.

ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΓΕΝΝΗΣΗ. Μελέτες έχουν δείξει ότι η πολλαπλή γέννηση​—αποτέλεσμα των πολλαπλών εμβρύων που μεταφέρονται στη μήτρα—​αυξάνει τις πιθανότητες πρόωρης γέννησης, ελλιποβαρών μωρών, θνησιγονίας και μακροχρόνιων αναπηριών.

ΓΕΝΕΤΙΚΕΣ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ. Σύμφωνα με μια μελέτη, τα παιδιά που έχουν συλληφθεί μέσω εξωσωματικής γονιμοποίησης διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο γενετικών ανωμαλιών, όπως καρδιακά ή νεφρικά προβλήματα, λυκόστομα και κρυψορχία.

ΥΓΕΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ. Οι επιπλοκές της ορμονικής θεραπείας ή της πολύδυμης κύησης αυξάνουν τους κινδύνους για τη μητέρα.

Οι Επιλογές, τα Εγειρόμενα Ζητήματα

Φανταστείτε την αγωνία ενός αντρογύνου οι οποίοι επιθυμούν διακαώς να αποκτήσουν παιδί αλλά δεν μπορούν εξαιτίας υπογονιμότητας. Στρέφονται στην ιατρική επιστήμη για βοήθεια και διαπιστώνουν ότι έχουν αναπτυχθεί πολλές μέθοδοι και θεραπείες για την υπερνίκηση της υπογονιμότητας. Έχει σημασία ποια θα επιλέξουν, αν επιλέξουν κάποια;

ΣΗΜΕΡΑ τα υπογόνιμα αντρόγυνα έχουν δυνατότητες οι οποίες, πριν από λίγες μόνο δεκαετίες, δεν ήταν διαθέσιμες. Μαζί, όμως, με τις επιλογές, εγείρεται και ένα σοβαρό ερώτημα: Ποιες είναι οι δεοντολογικές και ηθικές προεκτάσεις των μεθόδων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής; Ωστόσο, προτού ασχοληθούμε με αυτό, ας δούμε ποια είναι η άποψη διαφόρων θρησκευτικών ομάδων για τέτοιου είδους θεραπείες.

Τι Λένε οι Θρησκευτικές Ομάδες;

Το 1987 η Καθολική Εκκλησία εξέδωσε ένα έγγραφο που ασχολούνταν με την ηθική διάσταση των μεθόδων γονιμότητας. Το έγγραφο, γνωστό ως Το Δώρο της Ζωής (Donum Vitae), υποστήριζε ότι, αν μια ιατρική μέθοδος υποβοηθά τη γαμήλια πράξη να επιτύχει το σκοπό της σύλληψης, μια τέτοια αγωγή θα πρέπει να θεωρείται ηθικά αποδεκτή. Από την άλλη μεριά, το έγγραφο έδειχνε ότι, αν μια ιατρική διαδικασία υποκαθιστά τη γαμήλια πράξη, μια τέτοια αγωγή είναι ηθικά εσφαλμένη. Σύμφωνα με αυτή την άποψη, μια επέμβαση με σκοπό την αποκατάσταση της απόφραξης των σαλπίγγων καθώς και η χρήση φαρμάκων γονιμότητας θα θεωρούνταν ηθικά αποδεκτές, ενώ η τεχνητή γονιμοποίηση θα ήταν μη ηθική.

Το επόμενο έτος, κάποια επιτροπή του Αμερικανικού Κογκρέσου διεξήγαγε μια έρευνα ανάμεσα σε θρησκευτικές ομάδες όσον αφορά τη θέση τους απέναντι στις θεραπείες γονιμότητας. Η τελική έκθεση έδειχνε ότι η πλειονότητά τους αποδεχόταν τις παραδοσιακές ιατρικές παρεμβάσεις, την τεχνητή σπερματέγχυση με σπέρμα του συζύγου καθώς και την εξωσωματική γονιμοποίηση, με τον όρο ότι τόσο το ωάριο όσο και το σπερματοζωάριο ανήκαν στο αντρόγυνο. Επιπλέον, οι περισσότερες από τις ομάδες που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσαν ότι η καταστροφή εμβρύων, η τεχνητή σπερματέγχυση με σπέρμα δότη και η υποκατάστατη μητρότητα είναι εσφαλμένα από ηθική άποψη.a

Το 1997 η Ευρωπαϊκή Οικουμενική Επιτροπή για την Εκκλησία και την Κοινωνία (EECCS), ένα σύνολο Προτεσταντικών, Αγγλικανικών και Ορθόδοξων εκκλησιών, ανέφερε σε κάποιο έγγραφο όπου εξέθεταν τις θέσεις τους ότι στις τάξεις τους επικρατούν διχασμένες απόψεις γύρω από την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Τονίζοντας ότι περιλαμβάνεται η ατομική συνείδηση και η προσωπική ευθύνη, το έγγραφο ανέφερε: «Αυτό σημαίνει ότι είναι δύσκολο να μιλήσουμε για “τη” θέση των εκκλησιών που απαρτίζουν την EECCS. Θα λέγαμε πως υπάρχει πληθώρα θέσεων».

Είναι φανερό ότι οι απόψεις γύρω από την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή ποικίλλουν πολύ. Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας του ΟΗΕ αναγνωρίζει ότι ο τομέας των μεθόδων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής «θέτει διαρκώς σε αμφισβήτηση τα κοινωνικά πρότυπα, τους ηθικούς και δεοντολογικούς κανόνες και τα νομικά συστήματα». Ποιοι είναι μερικοί παράγοντες που πρέπει να εξεταστούν προτού ληφθεί κάποια απόφαση σχετικά με την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή;

Ποια Είναι τα Εγειρόμενα Ζητήματα;

Ένας βασικός παράγοντας που πρέπει να εξεταστεί είναι η υπόσταση του ανθρώπινου εμβρύου. Αυτό σχετίζεται με το κρίσιμο ερώτημα: Πότε αρχίζει η ζωή​—τη στιγμή της σύλληψης ή αργότερα στη διάρκεια της εγκυμοσύνης; Η απάντηση ασφαλώς θα πρέπει να επηρεάσει την απόφαση που λαβαίνουν πολλά αντρόγυνα σε σχέση με τη θεραπεία. Αν, λόγου χάρη, πιστεύουν ότι η ζωή αρχίζει τη στιγμή της σύλληψης, υπάρχουν μερικά βασικά ερωτήματα που επιβάλλεται να εξεταστούν.

● Πρέπει το αντρόγυνο να επιτρέψει στους γιατρούς να ακολουθήσουν τη συνήθη διαδικασία της γονιμοποίησης πιο πολλών ωαρίων από το ένα ή τα περισσότερα που εισάγονται, διατηρώντας έτσι ένα απόθεμα εμβρύων για μελλοντική χρήση;

● Τι θα συνέβαινε σε αυτά τα αποθηκευμένα έμβρυα αν το αντρόγυνο αργότερα δεν ήταν σε θέση ή δεν επιθυμούσε να κάνει άλλα παιδιά;

● Τι θα συνέβαινε στα τυχόν αποθηκευμένα έμβρυα αν το αντρόγυνο έπαιρνε διαζύγιο ή αν ο ένας από τους δύο πέθαινε;

● Ποιος θα αναλάμβανε τη βαριά ευθύνη για την καταστροφή αυτών των εμβρύων;

Το ζήτημα που εγείρεται σχετικά με το τι πρέπει να γίνει με τα αχρησιμοποίητα ή αποθηκευμένα έμβρυα δεν πρέπει να παίρνεται στα ελαφρά. Οι νόμοι ορισμένων χωρών απαιτούν τώρα από το αντρόγυνο να παρουσιάσει την έγγραφη συγκατάθεσή του προσδιορίζοντας τι θέλουν να γίνει με τα επιπλέον έμβρυα​—δηλαδή αν θα πρέπει να αποθηκευτούν, να δωρηθούν, να χρησιμοποιηθούν για έρευνα ή να αφεθούν να πεθάνουν. Τα αντρόγυνα θα πρέπει να γνωρίζουν ότι σε ορισμένα μέρη είναι ηθικά αποδεκτό να καταστρέφει μια κλινική γονιμότητας τα αποθηκευμένα έμβρυα χωρίς γραπτή εξουσιοδότηση αν έχουν εγκαταλειφθεί για διάστημα μεγαλύτερο των πέντε ετών. Σήμερα εκατοντάδες χιλιάδες κατεψυγμένα έμβρυα είναι αποθηκευμένα σε κλινικές όλου του κόσμου.

Ένας άλλος παράγοντας που πρέπει να εξεταστεί είναι ότι τα αντρόγυνα μπορεί να λάβουν την προτροπή να δωρίσουν τα αχρησιμοποίητα έμβρυα στην έρευνα για βλαστικά κύτταρα. Ο Αμερικανικός Σύλλογος Υπογονιμότητας, λόγου χάρη, παρότρυνε τα αντρόγυνα να διαθέσουν τα αχρησιμοποίητα, αποθηκευμένα έμβρυά τους για την έρευνα. Ένας από τους σκοπούς της έρευνας για βλαστικά κύτταρα είναι η ανεύρεση νέων τρόπων θεραπείας ασθενειών. Αλλά αυτός ο τομέας έρευνας αποτελεί αντικείμενο αρκετής αντιλογίας επειδή η διαδικασία εξαγωγής των εμβρυϊκών βλαστικών κυττάρων στην ουσία καταστρέφει το έμβρυο.b

Οι νέες γενετικές τεχνολογίες εγείρουν και άλλα ηθικά ζητήματα. Σκεφτείτε, λόγου χάρη, την προεμφυτευτική γενετική διάγνωση. (Βλέπε το πλαίσιο «Τι θα Λεχθεί για την Προεμφυτευτική Γενετική Διάγνωση;») Αυτή η μέθοδος περιλαμβάνει την υποβολή των εμβρύων σε γενετικό έλεγχο και κατόπιν την επιλογή εκείνου​—ίσως αυτού που ανήκει στο επιθυμητό φύλο ή δεν έχει κάποιο συγκεκριμένο νοσογόνο γονίδιο—​το οποίο θα εμφυτευτεί στη μήτρα. Οι επικριτές της προειδοποιούν ότι αυτή η μέθοδος θα μπορούσε να οδηγήσει σε διακρίσεις με βάση το φύλο ή ότι θα μπορούσε τελικά να χρησιμοποιηθεί για να επιτρέπει στα αντρόγυνα να επιλέγουν διάφορα άλλα γενετικά γνωρίσματα των παιδιών τους, όπως το χρώμα των μαλλιών ή των ματιών. Η προεμφυτευτική γενετική διάγνωση εγείρει το ηθικό ερώτημα: Τι συμβαίνει στα έμβρυα που δεν επιλέγονται;

Θα Επηρεαστεί ο Γαμήλιος Δεσμός;

Όταν εξετάζονται διάφορες μορφές θεραπειών γονιμότητας, υπάρχει και μια άλλη πτυχή που πρέπει να εξεταστεί. Πώς θα επηρέαζε το γαμήλιο δεσμό η χρησιμοποίηση υποκατάστατης μητέρας ή σπέρματος ή ωαρίων που προέρχονται από δωρεά; Μερικές μέθοδοι ίσως περιλαμβάνουν ένα τρίτο μέρος (έναν δότη) ή ακόμη και τέταρτο μέρος (δύο δότες) και πέμπτο μέρος (δύο δότες και μια υποκατάστατη μητέρα) στη διαδικασία τεκνοποίησης.

Αναφορικά με τις θεραπείες που περιλαμβάνουν γενετικό υλικό από δωρεά, τα μέρη που περιλαμβάνονται χρειάζεται να εξετάσουν και άλλους παράγοντες.

● Ποιες μακροπρόθεσμες συναισθηματικές επιπτώσεις μπορεί να έχει μια τέτοια γέννηση στους γονείς όταν ο βιολογικός γονέας είναι μόνο ο ένας από τους δύο​—ή και κανένας;

● Πώς θα αντιδράσει ο γιος ή η κόρη όταν μάθει ότι η γέννησή του είναι αποτέλεσμα μιας τέτοιας ασυνήθιστης μορφής σύλληψης;

● Πρέπει το παιδί να πληροφορηθεί σχετικά με τους γονείς του καθώς και να του επιτραπεί να αναζητήσει το βιολογικό πατέρα ή τη βιολογική μητέρα του;

● Ποια είναι τα ηθικά και νομικά δικαιώματα και υποχρεώσεις του ατόμου ή των ατόμων που δώρισαν γενετικό υλικό;

Τι θα Λεχθεί για την Ανωνυμία;

Η τακτική πολλών χωρών είναι να διατηρούν την ανωνυμία του δότη. Η Αρχή Ανθρώπινης Γονιμοποίησης και Εμβρυολογίας, η οποία ρυθμίζει τη χρήση του ανθρώπινου αναπαραγωγικού υλικού στη Βρετανία, εξηγεί: «Εκτός από τις περιπτώσεις στις οποίες η δωρεά λαβαίνει χώρα σκόπιμα ανάμεσα σε ανθρώπους που γνωρίζονται μεταξύ τους, τόσο οι τωρινοί δότες όσο και αυτοί του παρελθόντος θα παραμένουν ανώνυμοι στα αντρόγυνα στα οποία προσφέρονται τα ωάρια ή τα σπερματοζωάριά τους, καθώς και στα παιδιά που μπορεί να γεννηθούν ως αποτέλεσμα αυτής της θεραπείας».

Ωστόσο, αυτή η τακτική της ανωνυμίας αποτελεί αντικείμενο έντονων συζητήσεων σε μερικά μέρη. Κάποιες χώρες έχουν τροποποιήσει ανάλογα την τακτική τους ή τους νόμους τους. Όσοι είναι κατά της τακτικής της ανωνυμίας τονίζουν ότι τα παιδιά πρέπει να έχουν πλήρη συναίσθηση της ταυτότητάς τους. Κάποιο δημοσίευμα λέει: «Πάνω από το 80 τοις εκατό των υιοθετημένων ατόμων αναζητούν τους φυσικούς συγγενείς τους, πολλά από αυτά για να ικανοποιήσουν τη μακροχρόνια περιέργειά τους για την προέλευσή τους, μια περιέργεια την οποία έχουν οι περισσότεροι άνθρωποι. Σχεδόν το 70 τοις εκατό θέλουν να μάθουν σημαντικές πληροφορίες από το παρελθόν για πιθανές κληρονομικές παθήσεις των φυσικών τους γονέων».

Μια άλλη έκθεση, βασισμένη σε συνεντεύξεις που έδωσαν 16 ενήλικοι των οποίων η σύλληψη έγινε με σπερματέγχυση από σπέρμα δότη, αποκάλυψε ότι «πολλοί συγκλονίστηκαν όταν έμαθαν τη βιολογική τους προέλευση». Η έκθεση πρόσθετε: «Πολλά παιδιά αντιμετώπισαν προβλήματα με την προσωπική τους ταυτότητα και είχαν αισθήματα εγκατάλειψης. Αισθάνονταν ότι εξαπατήθηκαν και ένιωθαν δυσπιστία απέναντι στις οικογένειες».

Τι θα Αποφασίσετε Εσείς;

Η ιατρική επιστήμη αναμφίβολα θα συνεχίσει να σημειώνει πρόοδο στον τομέα της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Μερικοί προβλέπουν ότι στο μέλλον το 30 τοις εκατό όλων των μωρών που θα γεννιούνται θα προέρχονται από αυτή την τεχνολογία. Η αντιλογία για τα εγειρόμενα δεοντολογικά και ηθικά ζητήματα θα συνεχιστεί.

Οι αληθινοί Χριστιανοί καθοδηγούνται από έναν ακόμη σημαντικότερο παράγοντα​—την άποψη του Δημιουργού μας, εκείνου που διευθέτησε την τεκνοποίηση. (Ψαλμός 36:9) Ασφαλώς, η Γραφή δεν σχολιάζει άμεσα τις σύγχρονες μεθόδους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, εφόσον αυτές οι διαδικασίες δεν ήταν διαθέσιμες στους Βιβλικούς χρόνους. Ωστόσο, εκθέτει σαφείς αρχές οι οποίες υποδεικνύουν τον τρόπο σκέψης και την άποψη του Θεού. (Βλέπε το πλαίσιο «Τι Λέει η Αγία Γραφή;») Αυτές οι αρχές μάς βοηθούν να λαβαίνουμε αποφάσεις οι οποίες είναι δεοντολογικές και ηθικές και οι οποίες μας επιτρέπουν να έχουμε καθαρή συνείδηση ενώπιον του Θεού.​—1 Τιμόθεο 1:5.

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο/Εικόνα στη σελίδα 8]

Τι Είναι το Προέμβρυο;

Ο όρος «προέμβρυο» αναφέρεται στο στάδιο ανάπτυξης του αγέννητου τις πρώτες 14 ημέρες μετά τη γονιμοποίηση. Έπειτα από αυτό, αποκαλείται έμβρυο. Γιατί χρησιμοποιείται η λέξη «προέμβρυο»;

Σύμφωνα με το Διεθνές Περιοδικό Κοινωνιολογίας και Κοινωνικής Πολιτικής (International Journal of Sociology and Social Policy), ο όρος «χρησιμοποιήθηκε ως βάση για να επιτραπεί η έρευνα σε ανθρώπινα έμβρυα» τις πρώτες 14 ημέρες μετά τη σύλληψη. Ένα σύγγραμμα αναφέρει: «Αν κάποιος ορίσει το έμβρυο ως το σχηματισμό που προορίζεται να γίνει μωρό, τα αρχικά ίχνη των οργάνων του δεν διαμορφώνονται παρά μόνο δύο εβδομάδες περίπου αφότου το σπερματοζωάριο ενωθεί με το ωάριο». Μπορεί, όμως, αυτό το προέμβρυο να θεωρηθεί απλώς μια μάζα κυττάρων, κατάλληλη μόνο για έρευνα και τίποτα άλλο; Εξετάστε τι συμβαίνει πραγματικά στη διάρκεια αυτής της περιόδου των δύο εβδομάδων.

Αφού το σπερματοζωάριο διεισδύσει στο ωάριο, χρειάζονται περίπου 24 ώρες για να συγχωνευτούν τα χρωματοσώματα του αρσενικού και του θηλυκού. Στη διάρκεια των επόμενων λίγων ημερών, το κύτταρο διαιρείται. Μέσα σε τέσσερις ή πέντε ημέρες μετά τη γονιμοποίηση, το σύνολο των κυττάρων γίνεται μια άδεια σφαίρα (μικρότερη από κεφάλι καρφίτσας) με ένα εξωτερικό στρώμα κυττάρων και μια εσωτερική μάζα κυττάρων. Σε αυτή τη φάση είναι γνωστό ως βλαστοκύστη. Πολλά από τα κύτταρα του εξωτερικού στρώματος θα γίνουν μη εμβρυϊκοί ιστοί. Από την εσωτερική μάζα κυττάρων, όμως, θα αναπτυχθεί αυτό καθαυτό το μωρό.

Περίπου μια εβδομάδα μετά τη γονιμοποίηση, λαβαίνει χώρα η εμφύτευση στη μήτρα. Η βλαστοκύστη προσκολλάται στη μήτρα και αρχίζει την κατασκευή του πλακούντα, ο οποίος θα επιτρέπει τη διέλευση οξυγόνου και τροφής από το κυκλοφορικό σύστημα της μητέρας καθώς και την αποβολή των άχρηστων ουσιών. Σύμφωνα με το βιβλίο Απίστευτο Ταξίδι​—Εξερεύνηση του Ανθρώπινου Σώματος (Incredible Voyage​—Exploring the Human Body), την ένατη ημέρα περίπου, η εσωτερική μάζα κυττάρων αρχίζει «το έργο της κατασκευής ενός καινούριου ανθρώπινου όντος». Το βιβλίο προσθέτει: «Εκείνα τα 20 περίπου κύτταρα πρέπει να επιτελέσουν μια σειρά από αναδιαρθρώσεις και διαφοροποιήσεις για άλλες πέντε ή έξι ημέρες προκειμένου να δημιουργήσουν το πρώτο δομικό στοιχείο αυτού καθαυτού του εμβρύου». Έτσι λοιπόν, ως το τέλος της δεύτερης εβδομάδας, αυτό το «πρώτο δομικό στοιχείο», από το οποίο τελικά αναπτύσσεται το κεντρικό νευρικό σύστημα, αρχίζει να εμφανίζεται.

Λόγω αυτής της προπαρασκευαστικής βήμα προς βήμα διαδικασίας η οποία εξελίσσεται μέσα στο αρχικό ανθρώπινο έμβρυο, μερικοί ισχυρίζονται ότι «δεν υπάρχει ένα συγκεκριμένο βιολογικό γεγονός ή στιγμή που μπορεί να θεωρηθεί το ξεκίνημα του καινούριου ανθρώπινου εμβρύου».

Εντούτοις, οι αληθινοί Χριστιανοί πιστεύουν ότι η ζωή αρχίζει κατά τη σύλληψη. Το γεγονός ότι το αρχικό γονιμοποιημένο κύτταρο περιέχει το πρόγραμμα για την κατασκευή του πλακούντα, την εμφύτευση, τις συνδέσεις με τα αιμοφόρα αγγεία της μητέρας, και ακόμη περισσότερα, αυξάνει απλώς το θαυμασμό τους για τον θεϊκό Σχεδιαστή, τον Ιεχωβά Θεό.

[Εικόνα]

Ανθρώπινο έμβρυο τριών ημερών (μεγεθυσμένο περίπου 400 φορές)

[Ευχαριστίες]

Ευγενής παραχώρηση από University of Utah Andrology and IVF Laboratories

[Πλαίσιο/Εικόνα στη σελίδα 9]

ΤΙ ΘΑ ΛΕΧΘΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΕΜΦΥΤΕΥΤΙΚΗ ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ;

Μια νέα εξέλιξη στον τομέα της τεχνητής γονιμοποίησης ονομάζεται προεμφυτευτική γενετική διάγνωση. Αυτή περιλαμβάνει το γενετικό έλεγχο των εμβρύων και κατόπιν την επιλογή εκείνου που θα εμφυτευτεί στη μήτρα. Σχολιάζοντας τις προεκτάσεις αυτής της μεθόδου, το βιβλίο Επιλογή Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής​—Κοινωνικοί, Συναισθηματικοί και Ηθικοί Παράγοντες (Choosing Assisted Reproduction​—Social, Emotional and Ethical Considerations) εξηγεί:

«Σύντομα [οι επιστήμονες] θα μπορούν να καθορίσουν τα σωματικά, διανοητικά και, πιθανόν, συναισθηματικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά ενός εμβρύου. Επομένως, στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον, θα είναι δυνατόν να επιλέγουν οι γονείς μερικά από τα χαρακτηριστικά των παιδιών τους. Και μολονότι πολλοί άνθρωποι θα υποστήριζαν τη χρήση της προεμφυτευτικής γενετικής επιλογής για τα αντρόγυνα που είναι φορείς κάποιας φοβερής ασθένειας, πολλοί δεν θα υποστήριζαν αυτή την τεχνολογία για τα αντρόγυνα που επιθυμούν να κάνουν ένα παιδί συγκεκριμένου φύλου​—ή στο μέλλον για ένα παιδί με γαλανά μάτια ή με μουσικό ταλέντο ή που θα είναι ψηλό.

»Η προεμφυτευτική γενετική, όπως και πολλές άλλες τεχνολογίες, εγείρει το ερώτημα του αν κάτι πρέπει να γίνει απλώς και μόνο επειδή μπορεί να γίνει. . . . Το δίλημμα είναι σε ποιο σημείο​—αν υπάρχει κάποιο σημείο—​πρέπει να πατήσει κανείς φρένο σε αυτόν τον ολισθηρό κατήφορο της υψηλής τεχνολογίας».

[Πλαίσιο/​Εικόνα στη σελίδα 10]

ΤΙ ΛΕΕΙ Η ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ;

Η Αγία Γραφή, ασφαλώς, δεν σχολιάζει άμεσα τις σύγχρονες διαδικασίες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Μας δίνει, ωστόσο, τη δυνατότητα να μάθουμε την άποψη του Θεού γύρω από ορισμένα ουσιώδη ζητήματα. Η γνώση δε των απαντήσεων σε δύο βασικά ερωτήματα θα μπορέσει να καθοδηγήσει τους αληθινούς Χριστιανούς στη λήψη αποφάσεων που ευαρεστούν τον Θεό.

Πότε αρχίζει η ανθρώπινη ζωή; Η Γραφή δείχνει ότι η ζωή αρχίζει τη στιγμή της σύλληψης. Παρατηρήστε τα λόγια του ψαλμωδού Δαβίδ, ο οποίος υπό θεϊκή έμπνευση είπε για τον Θεό: «Τα μάτια σου με είδαν όταν ήμουν έμβρυο, και στο βιβλίο σου ήταν καταγραμμένα όλα τα μέρη μου». (Ψαλμός 139:16) Εξετάστε επίσης τα εδάφια Έξοδος 21:22, 23, όπου το πρωτότυπο κείμενο δείχνει ότι κάποιος θα θεωρούνταν υπόλογος αν προκαλούσε τραυματισμό σε αγέννητο παιδί. Το μάθημα που πρέπει να διδαχτούμε είναι ότι ο Δημιουργός μας θεωρεί τη ζωή πολύτιμη, ακόμη και στη διάρκεια των πολύ αρχικών σταδίων ανάπτυξης μέσα στη μήτρα. Στα μάτια του Θεού, η εσκεμμένη καταστροφή ενός εμβρύου θα θεωρούνταν έκτρωση.c

Υπάρχουν περιορισμοί ως προς το πώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι αναπαραγωγικές δυνάμεις κάποιου; Η άποψη του Θεού μπορεί να βρεθεί στο εδάφιο Λευιτικό 18:20, το οποίο λέει: «Δεν πρέπει να δώσεις την έκκρισή σου ως σπέρμα στη σύζυγο του πλησίον σου ώστε να γίνεις ακάθαρτος μέσω αυτού». Η βασική αρχή που υπάρχει σε αυτή τη Γραφική εντολή είναι η εξής: Το σπέρμα ενός άντρα δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται για να γονιμοποιήσει καμία άλλη γυναίκα εκτός από τη σύζυγό του, και μια γυναίκα δεν πρέπει να κυοφορήσει για κάποιον άλλον εκτός από το δικό της σύζυγο. Με άλλα λόγια, οι αναπαραγωγικές δυνάμεις δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για κάποιον άλλον εκτός από το γαμήλιο σύντροφο κάποιου. Οι αληθινοί Χριστιανοί, λοιπόν, αποφεύγουν την υποκατάστατη μητρότητα καθώς και οποιεσδήποτε άλλες διαδικασίες περιλαμβάνουν τη χρήση σπέρματος, ωαρίων ή εμβρύων που προέρχονται από δωρεά.d

Οι αληθινοί Χριστιανοί, όταν λαβαίνουν κάποια απόφαση σχετικά με την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, πρέπει να ζυγίζουν προσεκτικά αυτά που αποκαλύπτει η Γραφή σχετικά με τον τρόπο σκέψης του Θεού.e Εξάλλου, αυτός είναι ο Πρωτουργός του γάμου και της οικογενειακής ζωής.​—Εφεσίους 3:14, 15.

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνα στη σελίδα 7]

Αποθηκευμένα κατεψυγμένα έμβρυα

[Ευχαριστίες]

© Firefly Productions/​CORBIS