Κήρυγμα από Χωριό σε Χωριό στην Ισπανία

Ο ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ ταξίδευε «από πόλη σε πόλη και από χωριό σε χωριό, διδάσκοντας και συνεχίζοντας το ταξίδι του προς την Ιερουσαλήμ». (Λουκάς 13:22) Για να επιτελέσουν τη διακονία τους, ο Ιησούς και οι μαθητές του κήρυτταν όχι μόνο «από πόλη σε πόλη» αλλά και «από χωριό σε χωριό». Αν και θα ήταν ευκολότερο να συγκεντρώσουν την προσοχή τους στις πόλεις, δεν παρέκαμψαν τα πολλά χωριά της υπαίθρου.a

Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά στην Ισπανία αντιμετώπισαν μια πρόκληση όπως εκείνη με την οποία ήρθε αντιμέτωπος ο Ιησούς. Στα τέλη του 1970, υπήρχαν αχανείς περιοχές άθικτου αγροτικού τομέα που ήταν έτοιμος για θερισμό. (Ματθαίος 9:37, 38) Υπήρχαν εκατοντάδες χωριά στα βροχερά βουνά του βορρά, στις άνυδρες κεντρικές πεδιάδες, καθώς και κατά μήκος της ακτής στα οποία δεν είχε φτάσει ποτέ το άγγελμα της Βασιλείας.

Οι Ισπανοί Μάρτυρες του Ιεχωβά ήταν αποφασισμένοι να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να μεταφέρουν τα καλά νέα σε εκείνες τις περιοχές. Αλλά γιατί έπρεπε να περιμένουν τόσο πολύ οι άνθρωποι στις περιοχές αυτές ώσπου να ακούσουν το άγγελμα της Βασιλείας; Και πώς ανταποκρίθηκαν;

Η Νομική Αναγνώριση Δίνει το Έναυσμα για Μαρτυρία στην Ύπαιθρο

Το έργο των Μαρτύρων του Ιεχωβά στην Ισπανία ήταν υπό απαγόρευση από τότε που τέλειωσε ο εμφύλιος πόλεμος το 1939. Στη διάρκεια των δεκαετιών του 1950 και του 1960, ζηλωτές Μάρτυρες κήρυτταν με προσοχή στις πόλεις, όπου η παρουσία τους ήταν λιγότερο αισθητή. Όταν το έργο τους νομιμοποιήθηκε τελικά το 1970, υπήρχαν περίπου 10.000 ευαγγελιζόμενοι της Βασιλείας στην Ισπανία. Σχεδόν όλοι τους ζούσαν σε πόλεις και μεγάλες κωμοπόλεις, αλλά και τα χωριά της Ισπανίας είχαν ανάγκη επίσης να ακούσουν το άγγελμα της Βασιλείας. Ποιοι θα ανταποκρίνονταν στην πρόκληση;

Στη δεκαετία του 1970 ξεκίνησε μια εκστρατεία προκειμένου να φτάσουν τα καλά νέα σε όλες τις περιοχές της χερσονήσου. Σχεδόν κάθε μήνα, από το 1973 μέχρι το 1979, υπήρχαν ειδικές ειδοποιήσεις στη Διακονία Μας της Βασιλείας, το μηνιαίο υπηρεσιακό έντυπο για τις εκκλησίες των Μαρτύρων του Ιεχωβά, που εξέθεταν τι ανάγκη υπήρχε στις διάφορες περιοχές της χώρας. Πολλές πρόθυμες οικογένειες που διακρίνονταν για την άμεση ανταπόκρισή τους απάντησαν στην πρόσκληση και προσφέρθηκαν εθελοντικά να υπηρετήσουν εκεί όπου υπήρχε μεγαλύτερη ανάγκη.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Ροσένδο και της συζύγου του, της Λούσι. Αυτοί στάλθηκαν ως ειδικοί σκαπανείς (ολοχρόνιοι κήρυκες της Βασιλείας) σε ένα ψαροχώρι της βορειοδυτικής Ισπανίας και κατόπιν, όταν έγιναν γονείς, αποφάσισαν να μείνουν στην περιοχή. «Πρέπει να παραδεχτώ ότι περάσαμε πολύ δύσκολες ώρες», αναγνωρίζει ο Ροσένδο. «Η κοσμική εργασία ήταν δυσεύρετη, αλλά εμείς βασιζόμασταν στη βοήθεια του Ιεχωβά και ποτέ δεν πεινάσαμε ούτε μείναμε χωρίς στέγη. Ήταν κάτι που σίγουρα άξιζε τον κόπο». Με το πέρασμα των ετών, μπόρεσαν να βοηθήσουν στην ίδρυση τεσσάρων εκκλησιών στην περιοχή αυτή της Ισπανίας.

‘Ψάξτε να Βρείτε Ποιος Είναι Άξιος’

Ο Ιησούς είπε στους μαθητές του να ‘ψάξουν να βρουν’ τους αξίους σε κάθε πόλη ή χωριό. (Ματθαίος 10:11) Στις αγροτικές περιοχές της Ισπανίας, το ψάξιμο αυτό απαιτεί επιμέλεια και πρωτοβουλία, όπως έχει διαπιστώσει ο Άνχελ, ένας αδελφός από το Αλκόι (Αλικάντε). Είχε μόλις τελειώσει τις επισκέψεις σε μερικά σπίτια στο χωριό Μασίας όταν άκουσε έναν κόκορα να φωνάζει. Είπε μέσα του: «Αν υπάρχει κόκορας, κάπου θα πρέπει να υπάρχει και σπίτι—κάποιο σπίτι που παραβλέψαμε». Αφού έψαξε τριγύρω, ο Άνχελ ανακάλυψε ένα μονοπάτι που οδηγούσε στην πίσω πλευρά του λόφου και κατέληγε σε ένα απομονωμένο σπίτι.

Σε αυτό το αγρόκτημα ζούσε ο Χοσέ και η Ντολόρες, σαρκικά αδέλφια ηλικίας 60 περίπου χρονών. Εκείνοι άκουσαν προσεκτικά και αμέσως μόλις τους έγινε πρόταση για Γραφική μελέτη δέχτηκαν. Ωστόσο, η μελέτη με αυτά τα ταπεινά άτομα δεν ήταν εύκολη, εφόσον δεν ήξεραν να διαβάζουν και να γράφουν, και οι αδελφοί έπρεπε να τους μεταφράζουν τα πάντα από την ισπανική στη διάλεκτο της Βαλένθια, τη μόνη γλώσσα που καταλάβαιναν. Επιπλέον, αντιμετώπιζαν αρκετή εναντίωση από τους γείτονές τους. Παρά τα εμπόδια αυτά, τόσο ο Χοσέ όσο και η Ντολόρες προόδευσαν στην αλήθεια, αν και η παρακολούθηση των συναθροίσεων συνεπαγόταν ένα μεγάλο ταξίδι μέσα από τα βουνά. Τελικά, απέκτησαν τα προσόντα για να βαφτιστούν, και συνεχίζουν να υπηρετούν και οι δυο τον Ιεχωβά πιστά.

Ο Ροσένδο και η Λούσι, που αναφέραμε παραπάνω, θυμούνται πώς κάποιο παράλυτο άτομο, σε ένα απομονωμένο σπίτι κοντά στη Μοάνια της βορειοδυτικής Ισπανίας, δέχτηκε την αλήθεια. Το όνομά της ήταν Μαρία. Την πρώτη φορά που μίλησε με τους Μάρτυρες, δεν μπορούσε ούτε να διαβάσει ούτε να γράψει και ήταν κατάκοιτη επί χρόνια επειδή όταν ήταν παιδί είχε πάθει πολιομυελίτιδα. Το σπίτι της απείχε γύρω στα δυο χιλιόμετρα από τον κοντινότερο δρόμο. Ωστόσο, ήταν πρόθυμη να μελετήσει την Αγία Γραφή, και σε λίγο η αποφασιστικότητά της να υπηρετήσει τον Ιεχωβά έγινε φανερή. Η Μαρία έμαθε να διαβάζει και να γράφει και άρχισε να παρακολουθεί τις συναθροίσεις, χάρη στις αφοσιωμένες προσπάθειες της εκκλησίας. Οι αδελφοί τη μετέφεραν διακόσια μέτρα από το σπίτι της σε ένα στενό δρομάκι όπου προσεκτικά την έβαζαν μέσα στο αυτοκίνητο. Παρά την αρχική εναντίωση της οικογένειάς της, εκείνη προόδευσε μέχρι του σημείου να βαφτιστεί. Λόγω της αυτοπεποίθησης που της έδωσε η πνευματική της πρόοδος, έχει μάθει τώρα πια να οδηγεί ένα ειδικά προσαρμοσμένο αυτοκίνητο και έχει ολοκληρώσει μια σειρά μαθημάτων βασικής εκπαίδευσης. «Το να είναι κανείς σε θέση να βοηθάει ανθρώπους όπως η Μαρία αξίζει κάθε θυσία», εξηγεί ο Ροσένδο.

Άτομα που Διαβάζουν την Αγία Γραφή Ανταποκρίνονται Αμέσως

Τη δεκαετία του 1970, η Αγία Γραφή έγινε πρώτη φορά διαθέσιμη στο ευρύ κοινό της Ισπανίας. Πολλοί Ισπανοί αγόρασαν ένα αντίτυπο, και μερικοί άρχισαν να διαβάζουν τις Γραφές. Η Πιλάρ, από τη Μεδίνα δελ Κάμπο (Βαγιαδολίδ), διάβαζε ήδη την Αγία Γραφή όταν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά πρωτοήρθαν στην πόλη της το 1973. Επειδή ήταν Καθολική, είχε επιφυλάξεις ως προς το να δεχτεί έντυπα από τους Μάρτυρες, αλλά ήθελε πραγματικά να κατανοήσει την Αγία Γραφή. Επομένως, συμφώνησε να κάνει κάποιες εβδομαδιαίες συζητήσεις για να απαντηθούν οι Γραφικές ερωτήσεις της.

Κάνοντας καλή χρήση των εντύπων που εκδίδει η Εταιρία Σκοπιά, η σκαπάνισσα που επισκεπτόταν την Πιλάρ μπόρεσε να απαντήσει στις πολλές ερωτήσεις της. Η Πιλάρ, εντυπωσιασμένη από τα όσα μάθαινε, συμφώνησε, έπειτα από αρκετές εβδομάδες, να μελετήσει την Αγία Γραφή χρησιμοποιώντας το βιβλίο Η Αλήθεια που Οδηγεί στην Αιώνιο Ζωή. Προτού ολοκληρώσει τη μελέτη του βιβλίου Αλήθεια, τέλειωσε την ανάγνωση ολόκληρης της Αγίας Γραφής και πείστηκε ότι είχε βρει την αλήθεια. Έγινε η πρώτη Μάρτυρας στη Μεδίνα δελ Κάμπο, όπου τώρα υπάρχει μια θαυμάσια Αίθουσα Βασιλείας και μια εκκλησία με 63 ευαγγελιζομένους.

Οι Ισπανοί Μάρτυρες εξακολουθούν να βρίσκουν ανθρώπους που «έχουν συναίσθηση της πνευματικής τους ανάγκης» και οι οποίοι διαβάζουν τακτικά την Αγία Γραφή στην προσπάθειά τους να κατανοήσουν ποιο είναι το θέλημα του Θεού. (Ματθαίος 5:3) Η Πέπι, πρώην Καθολική και κατηχήτρια στην ενορία της Θουμαΐα (βόρεια Ισπανία), κήρυττε σε ένα κοντινό χωριό όταν συνάντησε τον ιερέα της ενορίας.

«Πέπι, χάνεις το χρόνο σου», της είπε ο ιερέας. «Εδώ, στο χωριό του Ιτζιάρ, υπάρχουν μόνο δυο άνθρωποι—ένα αντρόγυνο—που έχουν πνευματικά ενδιαφέροντα. Οι υπόλοιποι πηγαίνουν στην εκκλησία μόνο και μόνο από συνήθεια».

«Ωραία», απάντησε η Πέπι, «αν υπάρχουν δυο άνθρωποι με πνευματικά ενδιαφέροντα, θα γίνουν Μάρτυρες του Ιεχωβά».

Η Πέπι συνέχισε το έργο κηρύγματος από σπίτι σε σπίτι μαζί με τους άλλους Μάρτυρες μέχρις ότου τέλειωσαν το χωριό. Και όπως έλπιζαν, σε ένα απομονωμένο σπίτι, οι αδελφοί βρήκαν το ζευγάρι εκείνο που είχε αναφέρει ο ιερέας. Αυτοί διάβαζαν την Αγία Γραφή αλλά δεν την κατανοούσαν. Δέχτηκαν πρόθυμα να κάνουν Γραφική μελέτη, έκαναν αλματώδη πρόοδο και βαφτίστηκαν τον Απρίλιο του 1991.

Μερικοί άνθρωποι με ειλικρινή καρδιά έχουν μάθει την αλήθεια απλώς διαβάζοντας μόνοι τους τα βασισμένα στην Αγία Γραφή έντυπα που εκδίδει η Εταιρία Σκοπιά. Για παράδειγμα, οι Μάρτυρες από το Αλμαδέν (Σιουδάδ Ρεάλ) κήρυτταν στη μικρή πόλη Θιρουέλας (Μπανταχόθ) όταν βρήκαν μια κυρία που άκουγε με προσήλωση το άγγελμά τους. Βλέποντας το ολοφάνερο ενδιαφέρον της, της πρόσφεραν μια οικιακή Γραφική μελέτη. Ωστόσο, εκείνη την απέρριψε, λέγοντας ότι ένας ηλικιωμένος κύριος της έκανε ήδη μαθήματα σχετικά με την Αγία Γραφή. Αρκετοί άλλοι επίσης στην περιοχή ανέφεραν το ίδιο. Η περιέργεια των αδελφών φούντωσε και έτσι ρώτησαν να μάθουν για τον ηλικιωμένο αυτόν κύριο. Πήραν τη διεύθυνσή του και πήγαν να τον επισκεφτούν.

Προς έκπληξή τους, ανακάλυψαν ότι αυτός ο άνθρωπος, που το όνομά του ήταν Φελίπε, είχε πάρει στη Μαδρίτη το βιβλίο Μπορείτε να Ζείτε για Πάντα στον Παράδεισο στη Γη. Αφού το διάβασε όλο, κατάλαβε ότι είχε την ευθύνη να μεταδώσει τα καλά νέα στους γείτονές του. Έτσι, χρησιμοποιούσε το βιβλίο για να τους κάνει μαθήματα σχετικά με την Αγία Γραφή. Οι αδελφοί διευθέτησαν να μελετήσουν μαζί του. Μια κυρία που μελετούσε μαζί του την Αγία Γραφή δέχτηκε επίσης να κάνει μελέτη. Ο Φελίπε, παρότι είναι 80 χρονών και δεν έχει καλή υγεία, σημειώνει καλή πρόοδο στην αλήθεια.

Υπερνίκηση Προκαταλήψεων

Οι αγροτικοί τομείς παρουσιάζουν ορισμένα μοναδικά προβλήματα. Οι θρησκευτικές παραδόσεις και οι προλήψεις συνήθως ασκούν ισχυρή επιρροή σε αυτές τις περιοχές, και πολλοί άνθρωποι που ζουν στην επαρχία έχουν μια βαθιά ριζωμένη καχυποψία απέναντι σε κάποια «καινούρια θρησκεία». Μερικοί χωρικοί είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι στο θέμα του τι θα σκέφτονταν οι γείτονές τους και οι συγγενείς τους αν άλλαζαν τη θρησκεία τους. Αλλά η δύναμη του Λόγου του Θεού μπορεί να υπερπηδήσει τέτοια προβλήματα και να αλλάξει τη ζωή ενός ατόμου. Αυτό έγινε σε ένα ψαροχώρι, το Κάνγκας ντε Μοράζο στη βορειοδυτική Ισπανία.

Ο Ρομπέρτο, που είχε γεννηθεί σε αυτό το χωριό, πήγε στα καράβια σε ηλικία 14 ετών επειδή αποζητούσε ανεξαρτησία. Η ζωή του στο εμπορικό ναυτικό τον οδήγησε στη συντροφιά άλλων νεαρών ναυτών που έπιναν πολύ και έκαναν χρήση ναρκωτικών για να κυλούν οι μοναχικές ώρες στη θάλασσα. Προτού περάσει πολύς καιρός, ο Ρομπέρτο άρχισε και αυτός να πίνει πολύ και έγινε ναρκομανής.

Τελικά, ο Ρομπέρτο γύρισε στο σπίτι του, αλλά ούτε μπορούσε ούτε ήθελε να εγκαταλείψει τις κακές συνήθειές του. Για να βρίσκει χρήματα για τα ναρκωτικά, έγινε κλέφτης και, σε έξι διαφορετικές περιπτώσεις, κατέληξε στη φυλακή. Όταν ήταν 18 χρονών, ήπιε ένα σχεδόν θανατηφόρο μείγμα κρασιού και ηρεμιστικών. Οι γιατροί τού έσωσαν τη ζωή, αλλά τα χέρια του και τα πόδια του είχαν αχρηστευτεί. Έφυγε από το νοσοκομείο τετραπληγικός. Ακόμη και το γεγονός ότι ήταν περιορισμένος στην αναπηρική καρέκλα δεν τον έκανε να σταματήσει τη συνήθεια που είχε να παίρνει ναρκωτικά. Ήταν απογοητευμένος από τη θρησκεία, και τα ναρκωτικά φαινόταν πως ήταν το μόνο πράγμα που έδινε κάποια αξία στη ζωή του—ώσπου, τρία χρόνια αργότερα, τον επισκέφτηκαν Μάρτυρες του Ιεχωβά.

Μαθαίνοντας για Γραφικές προφητείες που έχουν εκπληρωθεί, ο Ρομπέρτο βοηθήθηκε στο να υπερνικήσει το σκεπτικισμό του. Το θερμό καλωσόρισμα που τον περίμενε στην Αίθουσα Βασιλείας τον έπεισε ότι η αληθινή θρησκεία εμπλουτίζει πράγματι τη ζωή των ανθρώπων. Μέσα σε εννιά μήνες, ο Ρομπέρτο υπερνίκησε τον εθισμό του στα ναρκωτικά και βαφτίστηκε. Παρά τις σοβαρές σωματικές αναπηρίες που έχει, υπηρετεί ως σκαπανέας εδώ και οχτώ χρόνια. Είναι επίσης πρεσβύτερος στην εκκλησία τα τελευταία δυο χρόνια. Ο Φρανσίσκο, ένας από τους πρώην συντρόφους του, εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ από τις αλλαγές που έκανε ο Ρομπέρτο στη ζωή του, ώστε και εκείνος έγινε Μάρτυρας και είναι τώρα διακονικός υπηρέτης. Η αξιοσημείωτη αλλαγή σε αυτόν τον υποθετικά αθεράπευτο ναρκομανή βοήθησε τους ανθρώπους σε εκείνη την περιοχή να κατανοήσουν καλύτερα τη φύση του έργου μας. Μια γυναίκα μάλιστα έφερε το νεαρό γιο της που είναι ναρκομανής στην Αίθουσα Βασιλείας για να δει αν θα μπορούσαν να τον θεραπεύσουν οι Μάρτυρες.

Έρευνα στην Αγία Γραφή για την Αλήθεια

Γενικά, οι άνθρωποι της υπαίθρου έχουν τέτοια εκτίμηση για την αλήθεια που συχνά ντροπιάζει τους κατά κόσμον σοφούς. (1 Κορινθίους 1:26, 27) Η Αδελίνα, μια ντροπαλή μεσόκοπη γυναίκα, είναι ένα από εκείνα τα άτομα που δείχνουν εκτίμηση. Έπαιρνε την πίστη της στον Καθολικισμό πολύ σοβαρά. Ανελλιπώς κάθε πρωί γονάτιζε και προσευχόταν, λέγοντας αρκετές φορές το Πάτερ Ημών και το Χαίρε Μαρία. Απηύθυνε τις προσευχές της κάθε μέρα της εβδομάδας και σε διαφορετικό «άγιο»—ώστε να είναι εξασφαλισμένη.

Όταν η Αδελίνα άρχισε να μελετάει την Αγία Γραφή, διοχέτευσε τον ίδιο θρησκευτικό ζήλο στην καινούρια της πίστη. Ούτε η ντροπαλότητά της δεν της στάθηκε εμπόδιο, παρ’ όλο που, την πρώτη φορά που εκείνη και ο σύζυγός της πήγαν στην Αίθουσα Βασιλείας, πέρασαν δέκα λεπτά μέχρι να βρουν αρκετό κουράγιο και να μπουν. Αλλά, από τη στιγμή που μπήκαν, η Αδελίνα άκουγε με προσήλωση. Σε μια περίπτωση έμαθε για τη Χιλιετή Διακυβέρνηση του Χριστού. Αυτό το θέμα τη συνάρπασε και έτσι, όταν γύρισε στο σπίτι, ήθελε να διαβάσει περισσότερα σχετικά με αυτό στην Αγία Γραφή της. Αλλά ούτε εκείνη ούτε ο σύζυγός της ήξεραν πού θα μπορούσαν να βρουν τις πληροφορίες, αν και είχαν την εντύπωση ότι αυτές υπήρχαν κάπου στο βιβλίο της Αποκάλυψης. Έτσι, η Αδελίνα άρχισε να διαβάζει την Αποκάλυψη εκείνη τη νύχτα και συνέχισε να τη διαβάζει, ώσπου τελικά έφτασε στο 20ό κεφάλαιο τις πρώτες πρωινές ώρες.

Σε μια άλλη περίπτωση, η Αδελίνα έμαθε ότι στην προσευχή ήταν κατάλληλο να εκπροσωπεί ο σύζυγος τη σύζυγό του. Αν και ο σύζυγός της ήταν πρόθυμος να προσεύχεται, δεν ήξερε τι να πει στην προσευχή. Την ίδια νύχτα, η Αδελίνα αποφάσισε να ψάξει για οδηγίες μέσα στην Αγία Γραφή. Στις δύο το πρωί, ξύπνησε το σύζυγό της για να του πει ότι είχε βρει το 6ο κεφάλαιο του Ματθαίου το οποίο εξετάζει λεπτομερώς το θέμα της προσευχής. Αφού διάβασε τις οδηγίες του Ιησού, ο σύζυγός της τελικά έκανε μια προσευχή και για τους δυο. Τώρα, τόσο η Αδελίνα όσο και ο σύζυγός της είναι Μάρτυρες του Ιεχωβά.

Πλούσια Συγκομιδή

Έπειτα από σχεδόν 25 χρόνια μαρτυρίας στις αγροτικές περιοχές από ζηλωτές υπηρέτες του Ιεχωβά, κάθε γωνιά της Ισπανίας έχει ακούσει τα καλά νέα. Όπως και στη Μικρά Ασία τον πρώτο αιώνα, ‘ο λόγος του Ιεχωβά συνεχίζει να διαδίδεται σε ολόκληρη τη χώρα’. (Πράξεις 13:49) Ως αποτέλεσμα, χιλιάδες χωρικοί έχουν ανταποκριθεί ευνοϊκά.

Στην Ισπανία καθώς και αλλού, το διεξοδικό κήρυγμα στις αγροτικές περιοχές απαιτεί πράγματι υπομονή και αυτοθυσία. Αλλά εφόσον είναι θέλημα του Θεού «να σωθούν κάθε είδους άνθρωποι», οι Μάρτυρες του Ιεχωβά είναι χαρούμενοι καθώς αναζητούν άτομα που έχουν εκτίμηση. (1 Τιμόθεο 2:4) Επίσης, όπως δείχνουν οι προηγούμενες εμπειρίες, ο Ιεχωβά έχει ανταμείψει πλούσια τις προσπάθειες που καταβάλλονται για κήρυγμα από χωριό σε χωριό στην Ισπανία.

[Υποσημειώσεις]

[Χάρτης στη σελίδα 23]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

ΓΑΛΛΙΑ

ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ

ΙΣΠΑΝΙΑ

ΒΑΛΕΑΡΙΔΕΣ ΝΗΣΟΙ

ΚΑΝΑΡΙΑ ΝΗΣΙΑ

[Ευχαριστία για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 24]

Βιλάκ, Λέριδα

[Ευχαριστία για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 24]

Πουέμπλα ντε Σανάμπρια, Θαμόρα

[Ευχαριστία για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 25]

Κασαραμπονέλα, Μάλαγα

[Ευχαριστία για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 25]

Σινουές, Ουέσκα

[Ευχαριστία για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 26]

Λεκεΐτο, Βισκάια