Ματιές στον Κόσμο

Αμφισβητήσιμη Πρωτιά

Το 1990 οι Ηνωμένες Πολιτείες έγιναν ο μεγαλύτερος προμηθευτής όπλων των αναπτυσσόμενων κρατών, ξεπερνώντας πρώτη φορά από το 1983 κι έπειτα τη Σοβιετική Ένωση. Σύμφωνα με μια έκθεση της Ερευνητικής Υπηρεσίας του Κογκρέσου, οι Ηνωμένες Πολιτείες αποτελούν επίσης το μεγαλύτερο προμηθευτή όπλων της Μέσης Ανατολής, όπου τα μισά και πλέον απ’ όλα τα όπλα που αγοράστηκαν τα περασμένα οχτώ χρόνια έχουν τελειώσει. Στην περίοδο μεταξύ των ετών 1983 και 1990, τα αναπτυσσόμενα κράτη αγόρασαν όπλα αξίας 301,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων (περ. 54,3 τρισ. δρχ.). Από τα όπλα αξίας 41,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων (περ. 7,4 τρισ. δρχ.) που διέθεσαν πέρσι όλοι οι προμηθευτές, οι Ηνωμένες Πολιτείες σημείωσαν ρεκόρ στις πωλήσεις με 18,5 δισεκατομμύρια δολάρια (περ. 3,3 τρισ. δρχ.)—υπερδιπλάσια κέρδη σε σχέση με το 1989—ενώ η διακίνηση όπλων των Σοβιετικών έπεσε στα 12,1 δισεκατομμύρια δολάρια (περ. 2,1 τρισ. δρχ.). Η έρευνα αυτή προέβλεψε ότι θα συνεχιστεί η ζήτηση για όπλα αμερικανικής κατασκευής μετά την επιτυχία που σημείωσαν αυτά στον πόλεμο του Περσικού Κόλπου. Η Κίνα και η Γαλλία είναι οι μεγαλύτεροι πωλητές όπλων μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Σοβιετική Ένωση.

Οι Χώρες Εκλιπαρούν: Σταματήστε το Εμπόριο Όπλων

«Οι κυβερνήσεις της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής απευθύνουν εκκλήσεις προς τις Ηνωμένες Πολιτείες να σταματήσουν το εμπόριο [όπλων], το οποίο την τελευταία δεκαετία έχει γίνει τόσο εκτεταμένο και καλά οργανωμένο, ώστε οι λαθρέμποροι όπλων μπορούν τώρα να προμηθεύσουν την αγορά με τα ισχυρότερα όπλα και να τα διαθέσουν σε κάθε γωνιά της γης», δηλώνει η εφημερίδα Δε Νιου Γιορκ Τάιμς (The New York Times). Τα όπλα αυτά χρησιμοποιούνται σε απόπειρες πραξικοπήματος, σε προσπάθειες αναστάτωσης εκλογών, σε δολοφονίες υποψηφίων και σε απαγωγές. Λέγεται ότι τα χρήματα που προέρχονται από παράνομες πωλήσεις όπλων τα ξεπερνούν μόνο τα κέρδη του λαθρεμπορίου ναρκωτικών. «Έχουμε τη φήμη ότι είμαστε ο υπ’ αριθμόν 1 προμηθευτής όπλων σ’ αυτό το ημισφαίριο, και πιθανότατα την αξίζουμε πέρα για πέρα αυτή τη φήμη», λέει ο Στίβεν Ε. Χίγκινς, διευθυντής της Αμερικανικής Υπηρεσίας για το Αλκοόλ, τον Καπνό και τα Πυροβόλα Όπλα. «Έχω διαπιστώσει ότι οι περισσότερες χώρες με τις οποίες συναλλασσόμαστε έχουν τα πυροβόλα κάτω από πολύ αυστηρότερο έλεγχο απ’ ό,τι οι Ηνωμένες Πολιτείες».

Κίνητρο για να Κόψουν το Κάπνισμα

«Καρκίνος του πνεύμονα, καρδιακές προσβολές, αποπληξία. Για μερικούς ανθρώπους που επιδιώκουν τις ριψοκίνδυνες δραστηριότητες, οι θανάσιμοι κίνδυνοι που εμπερικλείει το κάπνισμα αυξάνουν στην πραγματικότητα τη γοητεία του τσιγάρου, απ’ ό,τι δείχνουν οι έρευνες», σημειώνει το περιοδικό Επιστημονικά Νέα (Science News). «Αλλά δυο νέες εκθέσεις που επισημαίνουν ορισμένες μη θανάσιμες συνέπειες του καπνίσματος μπορεί να δώσουν ακόμα και σ’ αυτούς τους παράτολμους ανθρώπους ισχυρά κίνητρα για να κόψουν τη συνήθεια του καπνίσματος». Η πρώτη έκθεση τονίζει ότι το ένα τρίτο των γυναικών που υποφέρουν από το ενοχλητικό πρόβλημα της ακράτειας των ούρων ίσως καταφέρουν να εντοπίσουν τη ρίζα του προβλήματός τους στη συνήθεια που έχουν τώρα ή που είχαν παλιότερα να καπνίζουν. Η δεύτερη μελέτη αποκάλυψε ότι τόσο οι καπνιστές όσο και οι καπνίστριες έχουν περισσότερο την τάση να κάνουν ρυτίδες στο πρόσωπο και ότι οι πρόωρες ρυτίδες του δέρματος αυξάνονταν ανάλογα με τη διάρκεια της συνήθειας και τον αριθμό των τσιγάρων που κάπνιζε το άτομο. Οι μανιώδεις καπνιστές είχαν πενταπλάσιες πιθανότητες να αποκτήσουν εξαιρετικά μεγάλο αριθμό ρυτίδων στο δέρμα τους απ’ ό,τι οι αντίστοιχοι μη καπνιστές. «Για πολλούς καπνιστές, ιδιαίτερα τους νέους, οι ενδείξεις ότι το κάπνισμα προκαλεί καταστάσεις όπως εμφάνιση ρυτίδων, κακοσμία στην αναπνοή ή κιτρίνισμα των δοντιών είναι πολύ πιο ακαταμάχητες από τις ενδείξεις ότι το κάπνισμα σκοτώνει», λέει ο Τόμας Ε. Κάτκι της Κλινικής Μάγιο στο Ρότσεστερ της Μινεσότα, στις Η.Π.Α.

Αξίες των Ευρωπαίων

Η λονδρέζικη εβδομαδιαία εφημερίδα Δε Γιουροπίαν (The European) διεξήγαγε μια έρευνα σε έξι ευρωπαϊκές χώρες προσπαθώντας να εξακριβώσει ποια είναι τα πιο σημαντικά πράγματα στη ζωή των ανθρώπων. «Δυο πράγματα, η οικογένεια και τα δικαιώματα του ανθρώπου, συγκαταλέγονται στα τρία πρώτα για την καθεμιά από τις έξι χώρες», αναφέρει αυτή η εφημερίδα. «Επίσης καλή θέση κατέλαβαν σχεδόν παντού η ελευθερία και η ισότητα». Μολονότι οι Ευρωπαίοι αγαπούν τις οικογένειές τους, «δεν έχουν και μεγάλη ροπή προς το γάμο» και «όσο μικρότερης ηλικίας είναι, τόσο λιγότερο συμπαθούν το γάμο». Εκείνοι στους οποίους υποβλήθηκαν οι ερωτήσεις ενδιαφέρονται για την επαγγελματική απασχόληση, φοβούνται μήπως μείνουν άνεργοι, αλλά ταυτόχρονα βάζουν τα χρήματα σε χαμηλή θέση στον κατάλογο των πραγμάτων στα οποία δίνουν προτεραιότητα. «Εντυπωσιακό χαρακτηριστικό», σημειώνει η ίδια εφημερίδα, είναι ότι από «τις αξίες που οι Ευρωπαίοι θεωρούν πιο πολύτιμες», η θρησκεία βρίσκεται στην τελευταία θέση.

Να Σκοτώσει Κανείς ή να Μη Σκοτώσει

‘Το να σκοτώσει κανείς μπορεί να είναι Χριστιανικό’, ισχυρίζεται ο Ρωμαιοκαθολικός καρδινάλιος Τζάκομο Μπίφι. Σε μια πρόσφατη επίσημη συνάντηση με Ιταλούς αντιρρησίες συνείδησης, αυτός είπε: «Μπορείτε να είστε Χριστιανοί και παράλληλα να σκοτώνετε [και] να πολεμάτε αν αυτό εξυπηρετεί το να σωθούν άλλες ζωές», όπως δημοσίευσε η εφημερίδα της Μαδρίτης Ελ Παΐς (El País). Το άτομο αυτό, αν και είναι σταθερά εναντίον των εκτρώσεων, υποστήριξε ότι «η ειρήνη και η μη βία δεν είναι απόλυτες αξίες», δεν είναι καν «Χριστιανικές αξίες». Ο ιεράρχης είπε στο έκπληκτο ακροατήριό του ότι οι αντιρρήσεις συνείδησης είναι στην πραγματικότητα «χωρίς νόημα» επειδή η ειρήνη «είναι μια προοπτική εκτός του κόσμου μας, την οποία θα ήταν ουτοπία να αναμένει κανείς σ’ αυτή τη γη».

Μη Ιουδαίοι Μεταναστεύουν στο Ισραήλ

«Γεμίζουμε το Ισραήλ με μη Ιουδαίους», διαμαρτύρεται ο υπουργός μεταναστεύσεων του Ισραήλ, Ραβίνος Γιτζάκ Πέρετζ. Είναι της γνώμης ότι το 35 τοις εκατό από τους 186.000 μετανάστες που έφυγαν πέρσι από τη Σοβιετική Ένωση και πήγαν εκεί, και πολλοί από τους 300.000 και πλέον που αναμένονται φέτος, είναι στην πραγματικότητα Εθνικοί, οι οποίοι είναι πιθανό να κάνουν το εβραϊκό κράτος λιγότερο εβραϊκό. Σε μια πρόσφατη επίσκεψή του στη Μόσχα, ο ραβίνος έπαθε σοκ όταν είδε ότι πολλοί άνθρωποι που έκαναν αίτηση μετανάστευσης στο Ισραήλ φορούσαν Χριστιανικούς σταυρούς. Σύμφωνα με τον υπουργό εσωτερικών Αράι Ντέρι, πολλοί Εθνικοί χρησιμοποιούσαν τη δυνατότητα που είχαν να μεταναστεύσουν στο Ισραήλ (η υπηκοότητα προσφέρεται σε συγγενείς Εβραίων, και οι Σοβιετικοί μετανάστες έχουν υψηλό ποσοστό ανάμεικτων γάμων) προκειμένου να γλιτώσουν από τα οικονομικά προβλήματα στην Ε.Σ.Σ.Δ. και να ωφεληθούν από το ποσό των 30.000 δολαρίων (περ. 5,4 εκατ. δρχ.), τα οποία θα ξοδέψει τελικά το Ισραήλ για την εγκατάσταση κάθε Σοβιετικού μετανάστη. Μόλις αυτή η επιχορήγηση τελειώσει, προβλέπει ο ίδιος, αυτοί θα φύγουν. «Ακόμα και οι γνήσιοι Σοβιετοεβραίοι που φτάνουν στο Ισραήλ δεν είναι καθόλου θρήσκοι», λέει το περιοδικό Νιούζγουικ (Newsweek). «Οι περισσότεροι—το 72 τοις εκατό, σύμφωνα με μια δημοσκόπηση—θεωρούν τον εαυτό τους μη θρησκευόμενο και δεν αισθάνονται καθόλου άσχημα μ’ αυτό».

Η Θέα της Γης Γίνεται Θολή

Αστροναύτες που έκαναν το γύρο της υδρογείου με το διαστημικό λεωφορείο Ατλαντίς τον Αύγουστο ανέφεραν ότι υπήρχε μια πυκνή ομίχλη γύρω από τη γη, με αποτέλεσμα η θέα της γης από το διάστημα να είναι θολή. Αυτοί σκέφτηκαν πως ίσως η ομίχλη οφειλόταν τόσο στη στάχτη από τις πρόσφατες ηφαιστειακές εκρήξεις στις Φιλιππίνες και στην Ιαπωνία, όσο και στον πυκνό καπνό από τις φλεγόμενες πετρελαιοπηγές του Κουβέιτ. Οι αστροναύτες είπαν ότι υπήρχε φανερή διαφορά στην ατμόσφαιρα της γης σε σύγκριση με προηγούμενες πτήσεις. Καθώς ο αρχηγός της πτήσης συνταγματάρχης Τζον Ε. Μπλάχα κοίταξε από το διάστημα κάτω στις φωτιές που τύλιγαν τα πετρέλαια του Κουβέιτ, είπε: «Αυτή η σκηνή είναι πραγματικά θλιβερή».

Ανακαλύφτηκαν Νέα Είδη

«Η Κάθριν Φούλερ, πρόεδρος της Παγκόσμιας Οργάνωσης Προστασίας των Ζώων, βρήκε, χωρίς να κοιτάξει πιο μακριά από το γραφείο της στην Ουάσινγκτον D.C., κάτι μυρμήγκια ανοιχτού κίτρινου χρώματος, τα οποία αποδείχτηκαν πρωτόγνωρα για την επιστήμη», λέει το περιοδικό Νάσιοναλ Τζεογκράφικ (National Geographic). Τα μυρμήγκια ελκύστηκαν στο γραφείο της από κάτι ψίχουλα του μεσημεριανού της, κι έπειτα ξαναγύρισαν στη γλάστρα από την οποία είχαν βγει. Δόθηκαν μερικά δείγματα σε κάποιον εμπειρογνώμονα ειδικό στα μυρμήγκια, τον Έντουαρντ Ο. Γουίλσον του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, ο οποίος ανακάλυψε ότι αυτά ανήκουν στο γένος με το όνομα Pheidole, και σχεδιάζει τώρα να δώσει σ’ αυτό το νέο είδος το όνομα της Φούλερ για να την τιμήσει. «Αν μπορεί κανείς να βρει ένα νέο είδος σε κάποιο γραφείο της Ουάσινγκτον», λέει η Φούλερ, «ο αριθμός των ειδών που υπάρχουν έξω στη φύση και περιμένουν να τα ανακαλύψει κάποιος πρέπει να είναι πραγματικά εκπληκτικός».

Προχωρώντας τώρα στο άλλο άκρο της κλίμακας όσον αφορά το μέγεθος, ένα νέο είδος φάλαινας ανακαλύφτηκε στον Ειρηνικό Ωκεανό στα ανοιχτά του Περού, έπειτα από 28 χρόνια. Είναι το μικρότερο μέλος μιας ομάδας φαλαινών που ονομάζονται φάλαινες με ράμφος. Ένα ενήλικο αρσενικό φτάνει σε μήκος τα 4 μέτρα. Αυτό το είδος εμφανίζεται τόσο σπάνια, ώστε οι επιστήμονες χρειάστηκαν 15 χρόνια για να βρουν αρκετά δείγματα και να επικυρώσουν το νέο είδος, το οποίο τώρα ονομάζεται Μεσοπλόδους ο περουβιανός. Προφανώς η φάλαινα αυτή τρέφεται με καλαμάρια. «Το πώς ένα είδος φάλαινας, έστω και σχετικά μικρό, κατάφερε να περάσει απαρατήρητο τόσο καιρό αποτελεί μυστήριο», σημειώνει η εφημερίδα Δε Νιου Γιορκ Τάιμς (The New York Times).

Η Αραμαϊκή Πεθαίνει

Η αραμαϊκή είναι προφανώς μια από τις γλώσσες που μιλούσε ο Ιησούς Χριστός όταν ήταν στη γη, πριν από 2.000 χρόνια. Τώρα η «γλώσσα του Κυρίου» πεθαίνει, αναφέρει το ειδησεογραφικό περιοδικό Ντερ Σπίγκελ (Der Spiegel) του Αμβούργου, στη Γερμανία. Αν και σε μερικά απομακρυσμένα ορεινά χωριά της Συρίας οι άνθρωποι εξακολουθούν να τη μιλούν, η γλώσσα αυτή αντικαθίσταται σιγά-σιγά από την αραβική, καθώς οι νεαροί εκεί μορφώνονται και πηγαίνουν στο στρατό. Εδώ και αιώνες, η αραμαϊκή γλώσσα δεν υπάρχει σε γραπτή μορφή. Για να διορθώσει αυτή την κατάσταση, ο Αρχιεπίσκοπος της Δαμασκού Φρανσουά Αμπού Μουχ, ο οποίος κατάγεται από ένα χωριό εκείνης της περιοχής, προσπαθεί να καθιερώσει μια γραπτή μορφή αυτής της γλώσσας και οργανώνει μαθήματα αραμαϊκής για τους χωρικούς.

Επικερδή Σκουπίδια

«Η Βραζιλία πετάει ετησίως 596.146.869 δολάρια [περ. 107,3 δισ. δρχ.]». Αυτή είναι η αξία των 32,8 εκατομμυρίων τόνων σκουπιδιών, σύμφωνα με τον Ζουάου Τινόκο Περέιρα Νέτο, συντονιστή του Κέντρου Βιολογικής Επεξεργασίας Οργανικών Καταλοίπων του Ομοσπονδιακού Πανεπιστημίου της Βισόζα, στο Μίνας Ζεράις. Αυτός υπολογίζει ότι ‘10,9 εκατομμύρια τόνοι χαρτί, πλαστικό, γυαλί και μέταλλα, εκτός από τις σημαντικές ποσότητες ρουχισμού, ελαστικού, δέρματος και άχρηστων αντικειμένων, θα μπορούσαν να περισυλλεχθούν’. Και η ανακύκλωση σκουπιδιών θα μπορούσε να προμηθεύσει «15 εκατομμύρια τόνους οργανικών λιπασμάτων», μειώνοντας το υψηλό κόστος των χημικών λιπασμάτων. Εντούτοις, ο καθηγητής Περέιρα λέει τα εξής στην εφημερίδα Ζορνάλ ντα Τάρντε (Jornal da Tarde), όπως αυτή παραθέτει: «Είναι απογοητευτικό να ξέρει κανείς ότι θα μπορούσαν να προκύψουν ποικίλα οφέλη από την ανακύκλωση των σκουπιδιών και να συμπεραίνει ότι αυτή η μέθοδος δεν θεωρείται ζωτική δημόσια υπηρεσία».