Βιβλικοί Θησαυροί από την Κριμαία

Στην αρχή του άρθρου αναφέρθηκε άλλος ένας λόγιος ο οποίος αναζητούσε Βιβλικούς θησαυρούς. Ποιος ήταν αυτός; Λίγα χρόνια προτού επιστρέψει ο Τίσεντορφ στη Ρωσία, έγινε μια προσφορά στην Αυτοκρατορική Βιβλιοθήκη η οποία ήταν τόσο απίστευτη ώστε κίνησε το ενδιαφέρον του τσάρου και έφερε στη Ρωσία λογίους από όλη την Ευρώπη. Δεν μπορούσαν να πιστέψουν στα μάτια τους. Είχαν μπροστά τους μια τεράστια συλλογή που περιλάμβανε χειρόγραφα και άλλη ύλη. Η συλλογή αυτή αποτελούνταν από 2.412 κομμάτια—εκπληκτικός αριθμός—από τα οποία τα 975 ήταν χειρόγραφα και ρόλοι. Σε αυτά συγκαταλέγονταν 45 Βιβλικά χειρόγραφα που χρονολογούνταν πριν από το δέκατο αιώνα. Όσο απίστευτο και αν φαινόταν, όλα αυτά τα χειρόγραφα τα είχε συγκεντρώσει σχεδόν μόνος του κάποιος ονόματι Αβραάμ Φιρκόβιτς, Καραΐτης λόγιος ο οποίος ήταν τότε πάνω από 70 ετών! Αλλά ποιοι ήταν οι Καραΐτες;b

Αυτό το ερώτημα ενδιέφερε πολύ τον τσάρο. Η Ρωσία είχε επεκτείνει τα όριά της συμπεριλαμβάνοντας εδάφη τα οποία ανήκαν προηγουμένως σε άλλα κράτη. Αυτό έφερε νέες εθνότητες στην αυτοκρατορία. Στη γραφική περιοχή της Κριμαίας, στα παράλια της Μαύρης Θάλασσας, κατοικούσε ένας λαός που φαινόταν ιουδαϊκός αλλά είχε τουρκικά έθιμα και μιλούσε μια γλώσσα συγγενική της ταταρικής. Αυτοί οι Καραΐτες κατάγονταν από Ιουδαίους που είχαν εξοριστεί στη Βαβυλώνα μετά την καταστροφή της Ιερουσαλήμ το 607 Π.Κ.Χ. Ανόμοια με τους ραβινικούς Ιουδαίους, όμως, απέρριπταν το Ταλμούδ και έδιναν έμφαση στην ανάγνωση των Γραφών. Οι Καραΐτες της Κριμαίας επιθυμούσαν διακαώς να παρουσιάσουν στον τσάρο αποδείξεις για το ότι διέφεραν από τους ραβινικούς Ιουδαίους, ώστε εκείνος να τους αναγνωρίσει ξεχωριστή υπόσταση. Παρουσιάζοντας αρχαία χειρόγραφα που ανήκαν σε Καραΐτες, έλπιζαν να αποδείξουν ότι κατάγονταν από Ιουδαίους οι οποίοι είχαν μεταναστεύσει στην Κριμαία μετά την εξορία στη Βαβυλώνα.

Όταν ο Φιρκόβιτς άρχισε να ψάχνει για αρχαία συγγράμματα και χειρόγραφα, ξεκίνησε από τις κατοικίες στους βράχους που βρίσκονταν στο Τσουφούτ-Καλέ της Κριμαίας. Γενιές Καραϊτών είχαν ζήσει και είχαν ασκήσει τα λατρευτικά τους καθήκοντα μέσα σε αυτά τα μικρά σπίτια που ήταν χτισμένα με πέτρες τις οποίες είχαν αποσπάσει από τους βράχους και τις είχαν πελεκήσει. Οι Καραΐτες δεν κατέστρεφαν ποτέ τα φθαρμένα αντίγραφα των Γραφών όπου εμφανιζόταν το θεϊκό όνομα Ιεχωβά, επειδή θεωρούσαν μια τέτοια πράξη ιεροσυλία. Τα χειρόγραφα τοποθετούνταν προσεκτικά σε μια μικρή αποθήκη η οποία λεγόταν γκενίζα, που σημαίνει «κρυψώνα» στην εβραϊκή. Επειδή οι Καραΐτες είχαν βαθύ σεβασμό για το θεϊκό όνομα, σπάνια πείραζαν αυτές τις περγαμηνές.

Απτόητος από τη σκόνη τόσων αιώνων, ο Φιρκόβιτς ερεύνησε προσεκτικά τις γκενίζες. Σε μια από αυτές βρήκε το περίφημο χειρόγραφο του 916 Κ.Χ. Γνωστό ως Κώδικας της Πετρούπολης με τους Μεταγενέστερους Προφήτες, το χειρόγραφο αυτό είναι ένα από τα παλιότερα σωζόμενα αντίγραφα των Εβραϊκών Γραφών.

Ο Φιρκόβιτς κατάφερε να συγκεντρώσει μεγάλο αριθμό χειρογράφων, και το 1859 αποφάσισε να προσφέρει την τεράστια συλλογή του στην Αυτοκρατορική Βιβλιοθήκη. Το 1862, ο Αλέξανδρος Β΄ βοήθησε να αγοραστεί η συλλογή για λογαριασμό της βιβλιοθήκης έναντι του αστρονομικού για την εποχή ποσού των 125.000 ρουβλίων. Εκείνον τον καιρό, ολόκληρος ο ετήσιος προϋπολογισμός της βιβλιοθήκης δεν ξεπερνούσε τα 10.000 ρούβλια! Μεταξύ των νέων αποκτημάτων ήταν και ο πασίγνωστος Κώδικας του Λένινγκραντ (Β 19^Α). Αυτός χρονολογείται από το 1008 και είναι το παλιότερο ολοκληρωμένο αντίγραφο των Εβραϊκών Γραφών στον κόσμο. Κάποιος λόγιος σχολίασε ότι αυτό είναι «πιθανότατα το σημαντικότερο χειρόγραφο της Βίβλου, διότι καθόρισε το κείμενο των πιο σύγχρονων κριτικών εκδόσεων των Εβραϊκών Γραφών».

[Εικόνα στη σελίδα 12]

Αβραάμ Φιρκόβιτς