[Πλαίσιο στη σελίδα 7]

ΜΗΠΩΣ ΥΠΟΣΙΤΙΖΕΤΑΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΑΣ;

Πώς αξιολογούν οι γιατροί τη διατροφική υγεία ενός παιδιού; Μπορεί να αναλύσουν διάφορες ενδείξεις και συμπτώματα, να υποβάλουν ερωτήσεις σχετικά με τις διατροφικές συνήθειες και να ζητήσουν κάποια εργαστηριακή ανάλυση. Ωστόσο, συνήθως βασίζονται σε κάπως πιο άμεσες μετρήσεις. Μετρούν το σώμα του παιδιού και συγκρίνουν τις διαστάσεις με τις φυσιολογικές τιμές. Αυτό τους βοηθάει να προσδιορίσουν τη μορφή και τη σοβαρότητα του υποσιτισμού.

Οι σημαντικότερες μετρήσεις είναι αυτές του βάρους, του ύψους και της περιμέτρου του βραχίονα. Η σύγκριση βάρους-ηλικίας αποκαλύπτει το βαθμό υποσιτισμού. Αν είναι σοβαρός, το παιδί είναι ισχνό και φαίνεται πολύ λεπτό. Η ασθένεια θεωρείται σοβαρής μορφής αν το βάρος του παιδιού είναι 40 και πλέον τοις εκατό κάτω από το κανονικό, μέτριας μορφής αν είναι 25 ως 40 τοις εκατό κάτω και ελαφράς μορφής αν είναι 10 ως 25 τοις εκατό κάτω από το κανονικό. Μια πολύ χαμηλή αναλογία ύψους-ηλικίας ίσως αποκαλύψει χρόνιο υποσιτισμό​—το παιδί έχει καθυστερημένη ανάπτυξη.

Οι σοβαρότεροι τύποι υποσιτισμού σε πρωτεΐνες και ενέργεια είναι ο μαρασμός, το κβασιορκόρ και ένας συνδυασμός των δύο προηγούμενων. Ο μαρασμός (προοδευτική φθορά) εμφανίζεται σε βρέφη που θηλάζουν, ηλικίας μεταξύ 6 και 18 μηνών. Επεκτείνεται με αργούς ρυθμούς ως χρόνια ανεπάρκεια θερμίδων και θρεπτικών συστατικών και προκαλείται από ανεπαρκή θηλασμό ή χρήση πολύ αραιωμένων υποκατάστατων ανθρώπινου γάλακτος. Το βρέφος παρουσιάζει μεγάλη απώλεια βάρους, οι μύες είναι τόσο λεπτοί ώστε το δέρμα εφάπτεται στα οστά και η ανάπτυξη επιβραδύνεται. Επίσης το βρέφος έχει «πρόσωπο ηλικιωμένου ανθρώπου», είναι ευερέθιστο και κλαίει πολύ.

Ο όρος κβασιορκόρ, παρμένος από μια αφρικανική διάλεκτο, σημαίνει «παραμελημένο παιδί». Αναφέρεται στην περίπτωση κατά την οποία τη θέση του παιδιού στο στήθος της μητέρας του την παίρνει ένα νεογέννητο αδελφάκι του. Αυτή η κατάσταση εμφανίζεται μετά τον απογαλακτισμό και, ενώ περιλαμβάνει ανεπάρκεια θερμίδων, προκαλείται από έντονη έλλειψη πρωτεϊνών. Το σώμα κατακρατεί υγρά, κάνοντας το παιδί να φαίνεται πρησμένο στα άκρα και στην κοιλιά. Μερικές φορές επηρεάζει και το πρόσωπο, και το κάνει να μοιάζει με πανσέληνο. Εμφανίζονται δερματικά έλκη και αλλαγές στο χρώμα και στην υφή των μαλλιών. Τα παιδιά που βρίσκονται σε αυτή την κατάσταση παρουσιάζουν διόγκωση του συκωτιού και χαρακτηρίζονται από απάθεια και σκυθρωπότητα. Αυτό συνέβαινε και στην περίπτωση του Έρικ που αναφέρθηκε πρωτύτερα, τον οποίο η μητέρα του θήλασε μόνο τον πρώτο μήνα της ζωής του. Έπειτα του έδινε αγελαδινό γάλα πολύ αραιωμένο. Όταν ήταν τριών μηνών τρεφόταν με χορτόσουπες και ζαχαρούχο νερό και εγκαταλείφθηκε στη φροντίδα μιας γειτόνισσας.

Ο τρίτος τύπος υποσιτισμού σε πρωτεΐνες και ενέργεια περιλαμβάνει χαρακτηριστικά και του μαρασμού και του κβασιορκόρ. Όλες αυτές οι καταστάσεις μπορεί να αποδειχτούν μοιραίες αν δεν τύχουν ιατρικής φροντίδας έγκαιρα.

Η ανεπάρκεια των απαραίτητων θρεπτικών στοιχείων ανακόπτει τη σωστή ανάπτυξη του παιδιού. Αυτό κλαίει πολύ και είναι φιλάσθενο. Καθώς χειροτερεύει η κατάσταση, η απώλεια βάρους γίνεται πιο ευδιάκριτη, τα μάτια και το μαλακό σημείο στην κορυφή του κεφαλιού βυθίζονται, το δέρμα και οι ιστοί χάνουν την ελαστικότητά τους και η ικανότητα διατήρησης της θερμοκρασίας του σώματος μειώνεται.